Etyka Zawodowa
Michał Praziński E9G2S1
”Wartości i antywartości inżyniera elektronika w oparciu o kodeks inżyniera elektronika”
Etyka zawodowa -zespół zasad i norm moralnych przyjętych i usankcjonowanych w danym zawodzie charakteryzującym się szczególną odpowiedzialnością wynikającą z bezpośredniego kontaktu z wartościami uznawanymi za naczelne wymagające jednocześnie specyficznej oceny działań przedstawicieli takich zawodów odmiennej od stosowanej wobec osób ich nie wykonujących.
Rola kodeksów etycznych to przede wszystkim:
wskazywanie jak należy postępować, uwzględniając postawy, poglądy i wartości etyczne uznawane powszechnie w danym środowisku
udzielanie specjaliście - inżynierowi wsparcia merytorycznego w sposobie postępowania aby uzasadnić swoje decyzje wobec przełożonych i podwładnych; warunkiem takiego wsparcia, powinno być — podobnie jak w wielu krajach uprzemysłowionych — obligatoryjne dokonanie wpisu na członków stowarzyszenia
zapobieganie działaniom nieetycznym lub wymuszanie etycznych
kształcenie członków stowarzyszeń inżynierskich w postawach etycznych
ochrona interesu zawodowego środowiska i członków stowarzyszeń.
Inżynier, to słowo pochodzące od łac. ingenium- zmysł wynalazczy. Istota działalności inżynierskiej opiera się na wykorzystaniu praw fizyki i techniki do panowania nad Przyrodą. Panowanie to nie polega na „naginaniu" jej do zaspokajania potrzeb ludzkich, ale raczej na zastępowaniu sztucznymi wytworami myśli inżynierskiej: maszynami, procesami, budowlami, itp..
Rozwój techniki, a co za tym idzie także technologii, spowodował znaczącą zmianę w sylwetce i roli inżyniera.
Na początku XIX wieku spełniał on rolę głównie wynalazcy i konstruktora pojedynczego urządzenia, obecnie może być też menadżerem czy logistykiem, działających na wielką skalę systemów technicznych.
Podstawowym działaniem każdego inżyniera, niezależnie od branży i sfery działania, jest projektowanie rozumiane jako obmyślanie sztucznych układów, czyli systemów materialnych w zakresie techniki.
Współczesny produkt, jako wytwór myśli technicznej, nie istnieje sam dla siebie. Jest zawsze spełnieniem pewnych oczekiwań rynku. Dlatego inżynierowie już na etapie jego projektowania muszą pamiętać o kosztach, konkurencji i całej ekonomicznej otoczce, niezbędnej by pomysł zamienić w produkt i sprzedać. Inżynier nie może zachowywać się w tym momencie nieetycznie, ponieważ odpowiada za produkcje dobra, które służy ogółowi ludzkiemu, musi zasłużyć na zaufanie i szacunek kolegów z branży.
Warto pamiętać, że w kodeksach etycznych występują niekiedy sprzeczności, ponieważ z jednej strony od inżynierów wymaga się zaspokojenia określonej potrzeby społecznej, a z drugiej — lojalności wobec przełożonego czy firmy w sprawach nagannych etycznie. W takich sytuacjach mamy do czynienia z konwencjonalizmem etycznym, czyli z dopuszczeniem odstępstw od niektórych zasad etycznych.
Dotykając spraw profesjonalizmu zarządzania, etyki specjalisty - menedżera, warto wspomnieć słowa ojca współczesnej teorii zarządzania (zwracam uwagę, zarządzania, a nie etyki biznesu), Petera Druckera:
Rzeczą największej wagi jest to, aby menedżerowie zrozumieli konieczność uwzględniania wpływu, jaki ma na społeczeństwo polityka przedsiębiorstwa i związane z nią decyzje. Muszą oni rozważyć czy ich działania mogą przyczynić się do wzrostu dobra wspólnego, umacniania podstawowych wartości naszego społeczeństwa oraz wspierania jego stabilizacji, siły i harmonii.
Dobrego inżyniera nie może cechować mentalność najemnika „powiedz mi, co mam Ci zrobić, a ja to zrobię”!!!
”Społeczeństwu wcale nie zależy na tym, żeby inżynierowie byli super wyspecjalizowani, lecz na tym, żeby byli profesjonalistami”. Mario Bunge
Inżynier powinien utrzymywać swoje kwalifikacje na najwyższym poziomie mając na względzie zapewnienie doskonałości zgodnie z tym, co jest uważane za dobrą praktykę w zawodzie i szacunek dla prawa kraju, w którym pracuje. Jego zawodowa rzetelność i intelektualna uczciwość powinny być gwarancją bezstronności sporządzanych analiz, ocen i wynikających z nich decyzji.
Tytułem przykładu można zacytować tutaj fragment Kodeksu Etycznego Fédération Européenne d'Associations Nationales d'Ingénieurs adresowanego do inżynierów zjednoczonej Europy. Oto według tego kodeksu „inżynier powinien utrzymywać swoje kwalifikacje na najwyższym poziomie mając na względzie zapewnienie doskonałości zgodnie z tym, co jest uważane za dobrą praktykę w zawodzie i szacunek dla prawa kraju, w którym pracuje. Jego zawodowa rzetelność i intelektualna uczciwość powinny być gwarancją bezstronności sporządzanych analiz, ocen i wynikających z nich decyzji”.
W świetle tego typu kodeksów można ułożyć konkretną listę zakresu odpowiedzialności specjalistów z zakresu rozmaitych technologii wynikającej z roli projektantów, tj. autorów nowych rozwiązań.