KONFLIKT POLITYCZNY
konflikt jako zjawisko społeczne - polityczne
powstaje z przeciwstawnego działania dwóch lub więcej podmiotów polityki wynikające z ich wzajemnie sprzecznych interesów
interesy te mogą dotyczyć następujących obszarów życia społecznego:
sprawowania władzy i wywierania wpływu w systemie politycznym
partycypacji w tworzeniu i dystrybucji dóbr materialnych
status poszczególnych podmiotów w strukturze społecznej
szans kształtowania, upowszechniania i realizacji systemów wartości związanych ze sferami: cywilizacyjną, ideologiczną, polityczną, religijną, etyczną
konflikt jako zjawisko społeczne - założenia teorii konfliktu
każde społeczeństwo w każdym momencie podlega zmianom, zmiana jest wszechobecna
konflikt jako zjawisko społeczne - etapy powstawania
nierówny podział rzadkich i wartościowych zasobów pomiędzy wzajemnie uzależnione od siebie segmenty systemu
Pojęcie konfliktu politycznego
Przeciwstawne działanie dwóch lub więcej podmiotów polityki i wynikające z ich wzajemnie sprzecznych interesów.
Typologie konfliktów społecznych
KRYTERIUM PODMIOTOWE
Między osobami - np.premier-prezydent
Między grupami - np.partie polityczne
Między organizacjami - np. partie polityczne, między ministerstwami, między związkami zawodowymi
Między grupami i organizacjami - np. pracownicy nie należący do związków zawodowych
KRYTERIUM PRZEDMIOTOWE
Tzn Co? Jaki problem dzieli?
Ekonomiczne - np. podatki
Polityczne
Ideologiczne - istotne wartości z pkt widzenia systemu normatywnego; stosunek państwa do Kościoła
Kulturalne
Religijne
Kolejne podziały to:
I podział
Rzeczywiste - walczymy o wartości i cele, konflikt jest elementem obrony - są rozwiązywalne
Nierzeczywiste - konflikt dla konfliktu - np. ideologiczne - nierozwiązywalny; dzieli społeczeństwo (np. liberałowie i nieliberałowie)
II podział
Jawne - ujawniający się w działaniu, uzewnętrznione, lepsze dla demokracji
Ukryte - ukryte przed otoczeniem, podjudzanie do opozycji
ZA WZGLĘDU NA TREŚĆ
I podział
Interesów - o dobra materialne, o władzę
Adaptacyjna - mogą dotyczyć niedostatecznego poinformowania ludzi
Postaw - dot. postaw - powstają w wyniku rozbieżności moralnych
II podział
Konstruktywne - prowadzą do wzrostu zaspokojenia konkretnych potrzeb, powodują rozwarstwienie problemu
Destruktywne
eskalacja konfliktu, destrukcja
obniżone morale
podejrzliwość, niszczenie zaufania
TEORIA KONFLIKTU POLITYCZNEGO
Teoria naukowa powstaje gdy zauważamy pewne prawa, które możemy doświadczalnie sprawdzić.
TEORIA KONFLIKTU TOMASZA HOBBESA
teoria o konfliktach międzyludzkich
Człowiek z natury jest wrogiem drugiego człowieka
Stan wojny
Ludzie rezygnują z części swojej wolności i doprowadzają do zawarcia umowy społecznej
Powstaje państwo, które podporządkowuje sobie strony konfliktu
KALOL MARKS - KONFLIKT KLASOWY
Według Marksa istnieją klasy posiadające i nieposiadające, które powstają w wyniku podziału pracy w społeczeństwie
Jedne klasy dążą do wyzysku innych klas co rodzi walkę klas
W wyniku konfliktu powstają nowe instytucje, normy postępowania itp.
TEORIA RALFA DAHRENDORFA
Społeczeństwo dzielni się na klasy powstałe w wyniku ich stosunku do władzy, udziale w sprawowaniu władzy
Spór wynika z warunku panowania lub podporządkowania
Osoby nie posiadające dostępu do władzy czują się upośledzone dlatego powstaje konflikt
Konflikt polityczny w formie otwartej walki prowadzi zawsze do destabilizacji życia politycznego w państwie. Konstytucyjne uprawnienia władz np. wprowadzenie stanu wyjątkowego, mają zapobiec sytuacji, w której eskalacja konfliktu politycznego zagraża suwerenności i stabilności państwa. Nie prowadzi to jednak do rozwiązania problemu, dlatego strony dążą zazwyczaj do ustalenia wspólnego stanowiska w drodze consensusu, co wymaga od nich wzajemnych ustępstw (kompromisu). Taki sposób rozwiązania konfliktu politycznego zależy jednak w znacznym stopniu od kultury politycznej, charakteru i podłoża konfliktu.
METODY ROZSTRZYGANIA KONFLIKTÓW
Rozstrzyganie konfliktu przez zastosowanie przemocy wraz z narzuceniem własnego wariantu
Arbitralne rozstrzyganie konfliktu wsparte groźbą użycia przemocy
Kompromis osiągnięty w wyniku negocjacji
METODY ROZSTRZYGANIA KONFLIKTÓW - NEGOCJACJE
Dwustronny model komunikowania, którego celem jest osiągnięcie porozumienia, gdy niektóre przynajmniej interesy zaangażowanych stron są konfliktowe
METODY ROZSTRZYGANIA KONFLIKTÓW - STYL NEGOCJACJI
Dominacja (siła)
Dostosowanie się ( wycofanie się)
Unikanie (bierność)
METODY ROZSTRZYGANIA KONFLIKTÓW A SYSTEM POLITYCZNY
System elastyczny
Konflikt ujawnia się i instytucjonalizuje
Tworzy się pewne ramy
Negocjacje i kompromis
System sztywny
Nie ujawnia się
Widoczny wewnątrz partii politycznych
4