Ekonomia- wykład 23.11.09 r.

Najlepszą polityką społeczną jest dobra polityka ekonomiczna, wspomaganie najstarszych, równy start. Subsydiarność- pomagamy gdy ktoś wyczerpie możliwości pomocy. Ekwiwalentność- równowaga, co dajemy jednostce i co daje ona sama sobie.

Państwo dobrobytu- wspieramy rynek, rynek przede wszystkim, ponad wszystko, wpływamy na poziom rozporządzanych dochodów ekonomicznych, warunki pracy, wypoczynek. Państwo intensywnie redystrybuuje dochód^, państwo takie jest bardzo kosztowne i oznacza dużą obecność państwa w gospodarce.

Teoria wyboru publicznego- obiektywizacja kryteriów, produkcja, konsumpcja, by dotarły środki do biednych

Polityka finansowa:

-monetarna- Bank Centralny

-fiskalna

Polityka fiskalna jest sprawna gdy:

-ma sprawne narzędzia, których używa, sprawny system podatkowy, chroni dochody, to chcemy osiągnąć przez system podatkowy to osiągamy

-aparat państwowy skuteczny gdy ściąga się podatki

-sprawny system legislacyjny

-pieniądze są sensownie wydawane

System prawny p. fiskalnej:

-Konstytucja- prawa i obowiązki

-prawo budżetowe- ustawa o finansach publicznych

-budżet

-ustawa karno- skarbowa

Uczestnicy, podmioty p. fiskalnej:

-władze ustawodawcze

-władze niższych szczebli, gminnych

-władze wykonawcze

-aparat skarbowy

-jednostki, które żyją z funduszy publicznych

-Ci którzy tworzą system: organy władzy, jednostki, zakłady, ZUS, KRUS, instytucje sektora publicznego- szkoły itp.

Instytucje+ prawo= system finansów publicznych

Polityka fiskalna jest racjonalna gdy:

-skala opodatkowania jest optymalna

-za często się nie zmienia

-jest stabilna

-prymat jakiś celów nie dominuje

-zapewnia wzrost gospodarczy

-wiadomo jaka jest szara strefa

Miary polityki fiskalnej:

-PKB, a budżet

-jak duży jest deficyt

-jak duża jest skala progresji podatkowej

-jaka jest stopa podatkowa, jaka część dochodu to podatek

Polityka fiskalna:

-AKTYWNA- państwo podejmuje jakieś działania, żeby coś osiągnąć, niwelować niekorzystne zjawiska, roboty publiczne, pieniądze na określone cele, działania infrastruktury

-PASYWNA- tworzymy system, który uwzględnia fakt, że sytuacja społeczno- gospodarcza może się zmieniać, podatek progresywny, automatyczny stabilizator, zasiłek dla bezrobotnych, następuje gdy sytuacja tego wymaga

Budżet- roczne zestawienie dochodów i wydatków, scentralizowany fundusz publiczny, służy realizacji celów państwa dla którego został powołany. Ma funkcje polityczną- decyzja ustrojowa, publiczną i ekonomiczną.

Podstawowe cechy budżetu:

-scentralizowany- zawiera wszystkie środki, którymi dysponuje państwo, nie ma środków poza budżetem

-podzielony- wydatki realne na określone cele, nie mogą być na inne przeznaczone

-tworzony zawsze na określony czas, w Polsce na 1 rok, uchwalony do końca roku poprzedzającego rok, który dotyczył

-ustala prawidłowości działania rządu, gdy nie na czas rząd rozwiązany

-gromadzenie środków ma charakter przymusowy, ale też są dobrowolne datki, ale bardzo rzadko, atrybut władzy państwowej

-akt wysokiej rangi, ustawa, Trybunał Stanu- za złamanie grozi

-realizuje podstawowe funkcje państwa, ekonomiczne i społeczne zadania państwa realizuje

-bezzwrotne gromadzenie dochodów

-dochody łączy strumień, wydatki specyfikowane

Budżet określa wydatki, prognozuje dochody, określa przychody państwa

Wydatki większe od dochodów to deficyt

Wydatki mniejsze od dochodów to nadwyżka

Dobry, prawidłowy budżet:

-realny

-zupełny- wszystkie wydatki i dochody państwa

-zrównoważony- realne źródło pokrycia różnicy

-jawny- w ustawie uzasadnienie wydatków

-szczegółowy- konkretne, wszystkie wydatki

-specjalizacja- konkretne kwoty przeznaczone na dany cel, nie mogą się zmieniać

-rzetelny- rozsądnie zaplanowany

-jedność formalna- nie ma dochodów od razu na konkretny cel, na nic wprost nie kierowany

-inspirujący

-gospodarny- nie rozrzutny, najmniej jak można

-jednoroczny

-operatywny- zapisać środki tak by łatwo było wskazać kto i kiedy je wydał

Rodzaje dochodów:

-podatki od dochodów, z działalności, z pracy dla innych lub na własny rachunek, podatki konsumpcyjne, pośrednie- akcyza, cła, wpłaty z zysku NBP, wpłaty od państwowych jednostek budżetowych

-dochody publiczne: podatkowe- ponad 80% i nie podatkowe, krajowe, zagraniczne

-podatki gruntowe, od nieruchomości

Podatki to domena każdego państwa, powinny być:

-sprawiedliwe- każda osoba w takiej samej sytuacji płaci ten sam podatek

-z góry znane przed wprowadzeniem

-nie powinny naruszać majątku podatnika

-powinny wspierać działalność

-łatwy do ściągnięcia, zrozumiały dla ściągającego jak i dla płacącego

---