Scenariusz zajęć zintegrowanych dla klasy I przygotowany w oparciu o scenariusz zajęć dziennych do podręcznika „Już w szkole”
Krąg tematyczny: Odżywiam się zdrowo
Temat dnia: Malujemy kosz z warzywami
Cele szczegółowe:
Opisywanie warzyw w oparciu o utwór literacki i bezpośrednią obserwację
Bogacenie czynnego słownika uczniów
Układanie wyrazów z rozsypanek sylabowych jako ćwiczenie w czytaniu ze zrozumieniem
Doskonalenie umiejętności dodawania w zakresie 5
Kształtowanie umiejętności układania i rozwiązywania zadań tekstowych
Uprzystępnienie obrazu A. Renoir'a „Owoce Południa”
Zapoznanie z twórczością malarza i impresjonizmem jako kierunkiem w sztuce
Wprowadzenie na podstawie reprodukcji pojęć: reprodukcja, martwa natura
Kształtowanie pojęć: malarz i malarstwo jako dziedzina sztuk plastycznych
Malowanie farbami plakatowymi „Kosza z warzywami” z uwzględnieniem następujących cech przedmiotów: kształtu, barwy, wielkości i proporcji
Wyróżnianie i nazywanie cech przedmiotów (warzyw):
kształtów - formy proste - kulisty, owalny, wydłużony, podłużny
wielkości i proporcji - w stosunku do innego przedmiotu (duży, mały, mniejszy, większy)
barw (czerwona, pomarańczowa, żółta, zielona, fioletowa)
Nauka zabawy ruchowej „Sałatka jarzynowa”
Cele operacyjne:
Uczeń potrafi uważnie słuchać wiersza recytowanego przez nauczyciela
Uczeń potrafi opisać wygląd warzyw (kolor, wielkość, proporcje, kształt), w oparciu o utwór literacki i obserwację eksponatów zgromadzonych w klasie
Uczeń umie samodzielnie ułożyć wyrazy z rozsypanki sylabowej
Uczeń potrafi ułożyć, rozwiązać i zilustrować treść zadania tekstowego
Uczeń zna obraz Piotra Augusta Renoir'a „Owoce Południa”
Uczeń potrafi namalować martwą naturę uwzględniając kształt, wielkość, proporcje i barwy przedmiotów
Uczeń na podstawie danego wytworu sztuki plastycznej (obrazu), potrafi nazwać jego wykonawcę (malarz), i dziedzinę sztuki (malarstwo)
Środki dydaktyczne: wiersz J. Brzechwy „ Na straganie”, okazy naturalne - warzywa, rozsypanka sylabowa dla każdego ucznia, kartoniki z narysowanymi warzywami, farby plakatowe, pędzle, papier A 3, reprodukcja obrazu Renoir'a „Owoce Południa”, kosz wiklinowy
Metody pracy: oglądowe -pokaz i obserwacja, ekspozycja, słowne - pogadanka, rozmowa, opis, praktyczne - zajęć praktycznych
Formy: indywidualna, zbiorowa
Przebieg zajęć
1.Wprowadzenie do tematu dnia - rozwiązywanie zagadek o warzywach
Jest czerwony z każdej strony, a barszcz z niego też czerwony.
Ma gruby brzuszek i ogonek mały, będzie z niego barszczyk doskonały. (burak)
Dobra gotowana, dobra i surowa, choć nie pomarańcza a pomarańczowa.
Kiedy za zielony pochwycisz warkoczyk i pociągniesz mocno, wnet z ziemi wyskoczy.
(marchew)
Kolorowej marchwi koleżanka blada
Dzieciom nie smakuje, a zając ją zjada. (pietruszka)
Zielone liście, biały kwiat. Kto go jadł na pewno zgadł. (kalafior)
Z wierzchu czerwona, a w środku biała.
Kiedy ją (wiosną) jadłeś w język cię szczypała. (rzodkiewka)
Szparagową lub „jaśkiem” ją nazywają.
Wszyscy to warzywo dobrze znają. (fasola)
2.Układanie wyrazów z rozsypanki sylabowej - praca indywidualna
ce/bu/la, se/ler, ko/per, ka/pus/ta
3.Rozmowa na temat warzyw ukierunkowana pytaniami nauczyciela
-Jakie (inne) warzywa znacie?
-Jakie warzywa lubicie?
-Czy często spożywacie warzywa?
-Dlaczego ludzie powinni jeść dużo warzyw?
-Jakie potrawy można przyrządzić z warzyw?
4. Zabawa ruchowa „Sałatka jarzynowa”
Dzieci siedzą w kole na krzesłach, (o jedno krzesło mniej niż liczba uczestników). Każdy uczeń otrzymuje kartonik z narysowanym warzywem i przypina go (ziemniak, kapusta, marchew, burak, groch). Zabawę rozpoczyna nauczyciel, który wywołuje wybrane warzywo np. buraki. Dzieci, które mają taki kartonik szybko zamieniają się miejscami. Uczeń który nie zdąży zająć wolnego krzesła zostaje na środku i wywołuje inne warzywa.
Na hasło „Sałatka jarzynowa” wszystkie dzieci zmieniają miejsca.
5. Wysłuchanie wiersza „Na straganie” J. Brzechwy (dwukrotne)
Po pierwszym wysłuchaniu uczniowie wypowiadają się swobodnie na temat wiersza. Następnie nauczyciel podaje pytania i prosi, aby dzieci słuchając zastanowiły się nad odpowiedziami.
6. Rozmowa w oparciu o wiersz
-Jakie warzywa występują w wierszu?
-O czym rozmawiały warzywa?
-Jaki jest nastrój wiersza?
-Który fragment wiersza zapamiętaliście / podobał Wam się najbardziej?
-W jaki sposób poeta opisuje warzywa?
7. Liczenie w zakresie 5 - układanie i rozwiązywanie zadań tekstowych z wykorzystaniem zgromadzonych warzyw
Nauczyciel podaje kilka przykładów, a następnie dzieci układają zadania. Podając treść uczniowie operują okazami zgromadzonymi w koszu.
a)Do kosza włożę 3 brukselki i 2 buraki. Ile warzyw włożyłam do kosza?
b)Mama do zupy obrała 2 marchewki, 1 pietruszkę, 1 selera. Ile warzyw użyła mama?
8.Podanie tematu działalności plastycznej
Dziś będziemy malowali farbami plakatowymi Kosz z warzywami. Wiemy jak w wierszu
poeta opisał wygląd warzyw, zgromadziliśmy warzywa. Zanim rozpoczniemy działalność plastyczną, obejrzymy reprodukcję przedstawiającą martwą naturę, poznamy jej twórcę, opiszemy wygląd zgromadzonych warzyw, by łatwiej było nam je namalować.
9.Uprzystępnienie obrazu Renoir 'a „Owoce Południa”
(Reprodukcja umieszczona jest na stelażu stojącym blisko dzieci, uczniowie siedzą na dywanie)
wprowadzenie pojęcia malarstwo, malarz, reprodukcja w oparciu o reprodukcję
Malarstwo to dziedzina sztuk plastycznych polegająca na malowaniu obrazów farbami olejnymi, akwarelowymi, plakatowymi, zaś malarz to twórca malujący obrazy.
Reprodukcja to kopia oryginału obrazu wykonana w dowolnej skali metodą fotograficzną lub drukarską.
Nauczyciel podaje informacje o autorze dzieła
August Renoir francuski malarz i rzeźbiarz. Żył w latach 1841- 1919. W tym czasie w malarstwie rozwinął się kierunek zwany impresjonizmem. Renoir należał do grupy artystów którzy tworzyli swe dzieła zgodnie z tym kierunkiem. Obraz „Owoce Południa” namalował w 1881 r.
Impresjoniści zwracali uwagę na światło, siłę przenikania koloru i kształtu z nim związanego. Malowali pejzaże i sceny z życia codziennego. Kolor w obrazach zależny był od blasku, od światła. Przywiązywanie tak dużej wagi do światła i odpowiedniego oświetlenia w obrazach związane było z pojawieniem się światła elektrycznego oraz odkryciem chemicznych barwników, które dały nowe kolory.
c) Wypowiedzi dzieci na temat eksponowanego dzieła ukierunkowane pytaniami nauczyciela
-Jakie owoce potraficie rozpoznać?
-Jakich kolorów użył Renoir do namalowania owoców?
-Czy owoce np. czerwone mają ten sam odcień czy różnią się od siebie?
-Czym różnią się od siebie te owoce? (kolorem, odcieniem, wielkością, kształtem)
-Gdzie ułożone są owoce?
-Co oprócz owoców widać na obrusie? (cienie)
-Czy potraficie określić, z której strony padało światło w czasie malowania obrazu?
-Na pierwszym planie są owoce ułożone na talerzu i częściowo na obrusie.
Jak sądzicie, dlaczego obrus jest biały?
-Obrus stanowi tło, dlatego owoce wyraźnie wyróżniają się na tym tle.
-Jak myślicie, dlaczego ściana nie jest jasna tylko ciemna?
-Czy podoba wam się ten obraz? Jakie macie odczucia patrząc na niego?
-Obraz „Owoce Południa” to martwa natura. Czy umiecie powiedzieć co powinno być namalowane na obrazie, aby nazwać go martwą naturą?
-Martwą naturą nazywamy obraz, na którym znajdują się różne przedmioty. Mogą to być kwiaty, dzbany, bukiety, jedzenie, przybory szkolne
10.Opisywanie zgromadzonych warzyw z uwzględnieniem wielkości, proporcji, barwy, kształtu
Uczeń opisuje wybrane warzywo w formie zagadki, bez podawania nazwy. Pozostałe dzieci odgadują, podają nazwę i wyjmują warzywo z kosza.
(Ćwiczenie to ma na celu nie tylko przygotowanie do malowania, czyli dokonania wnikliwej analizy uwzględniającej wyżej wymienione jakości, ale także służy rozwijaniu sprawności językowej, bogaceniu czynnego słownika dziecka, uczy uważnej obserwacji)
11.Wiązanie teorii z praktyką
Nauczyciel wspólnie z uczniami przygotowuje martwą naturę, układa w koszu wybrane warzywa, tak by wyraźnie różniły się między sobą kolorem, wielkością i kształtem.
Przed rozpoczęciem malowania nauczyciel podaje kryteria oceny dzieła:
a) właściwe rozplanowanie na kartce elementów, tak by kosz z warzywami namalowany był centralnie, na środku kartki
b) zachowanie właściwych proporcji wszystkich elementów
c) uwzględnienie kształtu, wielkości i barwy malowanych warzyw
d) estetyka wykonania pracy
12.Działalność plastyczna
Malowanie farbami plakatowymi na kartonie A 3, z użyciem pędzli o różnej grubości
13.Wystawa i omówienie prac
Nauczyciel wiesza na tablicy prace uczniów i prosi o ich ocenę pod kątem realizacji tematu (przypomnienie kryteriów oceny)
Bibliografia
1.Beckett W. 1000 Arcydzieł Arkady, Warszawa 2002
2.Estreicher K. Historia sztuki w zarysie PWN, Warszawa - kraków1986
3.Gierak Cz. Zagadnienia doboru metod kształcenia i wychowania przez plastyką uczniów klas I- III „Życie szkoły” nr 9, 1985
4.Monneret S. Renoir Penta, Warszawa 1991
5.Program nauczania dla I etapu edukacji wczesnoszkolnej wydawnictwa Nowa Era
6.Skorek M. Księga zagadek Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2002
7.Szymańska M. Rozkład treści kształcenia zintegrowanego do podręcznika „Już w szkole”
1