Temat: Nie ma winy bez kary. O próbie wierności w „Świteziance” Adama Mickiewicza
Cele:
Uczeń:
W zakresie wiadomości i wiedzy:
- poznaje treść ballady A.Mickiewicza
- wymienia cechy charakterystyczne dla ballady
- wie jaką funkcję pełni w utworze narrator
W zakresie umiejętności uczeń:
- czyta tekst „Świtezianki” z podziałem na role, ze zwróceniem uwagi na interpunkcję i intonację
- układa plan zdarzeń do ballady
- umie opowiedzieć zdarzenia chronologicznie
- kształci umiejętność wskazywania cytatów
- potrafi odróżnić postaci i wydarzenia fantastyczne od prawdziwych
- rysuje ilustrację do ballady
W zakresie postaw uczeń
- uważnie słucha recytacji nauczyciela
- próbuje sformułować samodzielne wnioski i sądy
- dochodzi do wniosku, że nie należy zapominać o swoich przyrzeczeniach i obietnicach
- zastanawia się nad koniecznością odpowiadania za swoje czyny
Typ lekcji:
- lekcja wprowadzająca nowy materiał
Metody:
- rozmowa wstępna, hipoteza interpretacyjna, przekład intersemiotyczny,
Formy organizacji nauczania:
- praca jednostkowa
Środki dydaktyczne:
- słownik j.polskiego, słownik frazeologiczny, słownik terminów literackich, karteczki z wyjaśnieniami haseł ( np. świtezianki - ważki, świteź - jezioro - do metody analogii )
Tok lekcji:
Czynności nauczyciela:
1. Przywitanie.
2. Nauczyciel mówi: na dzisiejszych zajęciach poznamy balladę Adama Mickiewicza pt. „Świtezianka” i zastanowimy się dlaczego bohater utworu został ukarany. Zapiszcie temat lekcji.
3. Nauczyciel prosi: przypomnijcie sobie sytuację, w której musieliście złożyć obietnicę lub przysięgę. Jakiego typu to były obietnice?
4. Nauczyciel pyta: Dlaczego należy dotrzymywać obietnic?
5. Nauczyciel mówi: Należy zawsze dotrzymywać obietnic, danego słowa, ale nie zawsze się to udaje. Przeczytam wam teraz balladę Adama Mickiewicza „Świtezianka”. Słuchajcie uważnie, bo poeta porusza bardzo istotny problem.
6. Nauczyciel mówi: Mam nadzieję, że utwór Wam się podobał. Przeczytamy go ponownie, tym razem z podziałem na role. Poproszę teraz dwie osoby ( najlepiej chłopca i dziewczynę ), aby wcielili się w rolę bohaterów ballady. Chłopiec przeczyta fragmenty wypowiadane przez myśliwca, dziewczynka „Dziewczyny spod lasu” i „Dziewicy - świtezianki” (aby podkreślić, że chodzi o tą samą postać). Narratorem będzie reszta klasy ( każdy przeczyta fragment ballady ).
7. Nauczyciel pyta: Zanim zaczniecie czytanie powiedzcie jaką rolę pełni w utworze narrator?
8. Nauczyciel mówi : możecie zacząć czytanie. Pamiętajcie o zwróceniu uwagi na intonację (zdania pytające i wykrzyknikowe ), tempo, modulację głosu.
9. Nauczyciel mówi: zapoznaliście się z tekstem ballady. Sformułujcie teraz kilka zdań dotyczących ważnych treści tekstu „Świtezianki”. Aby ułatwić wam zadanie napiszę na tablicy początek zdania:
- Utwór mówi o.......
- Utwór porusza problem..........
- „Świtezianka” to utwór, w którym...............
10. Nauczyciel prosi : ułóżcie teraz plan wydarzeń.
11. Nauczyciel prosi ; spróbujcie teraz opowiedzieć o tym , co wydarzyło się w przeczytanym utworze.
12. Nauczyciel prosi, aby uczniowie wybrali z tekstu fragment mówiący o złamaniu przysięgi.
13. Nauczyciel mówi: Młodzieniec złamał przysięgę - nie dochował wierności i spotkała go za to kara. Zastanówcie się teraz czy próba, której został poddany i kara za przewinienie odbyły się w sposób realistyczny?
14. Nauczyciel mówi : utwór ten jest ballada, ale mówi o sytuacji często zdarzającej się w prawdziwym życiu. Jakie jest wasze zdanie na ten temat?
15. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ilustracji przedstawiającej wybraną scenę z utworu - np. dziewczynę - świteziankę wymierzającą karę niewiernemu młodzieńcowi. Prosi, aby uczniowie postarali się odzwierciedlić nastrój sytuacji.
Czynności uczniów:
1. Przywitanie.
2. Uczniowie zapisują temat.
3. Uczniowie odpowiadają: np. obiecałem mamie, że poprawię oceny w szkole, obiecałem koledze pomoc w lekcjach, gdy byłam w pierwszej klasie przyrzekałam, że będę grzeczna w szkole.
4. Uczniowie odpowiadają: bo gdy złamiemy obietnicę to ludzie przestaną nam ufać. Czasami za złamanie przysięgi możemy zostać ukarani.
5. Uczniowie słuchają.
6. Zgłaszają się chętne osoby.
7. Uczniowie odpowiadają: narrator pełni funkcje opowiadacza.
8. Uczniowie czytają z podziałem na role.
9. Uczniowie formułują zdania np. Utwór mówi o miłości i zdradzie, Utwór mówi o karze za złamanie przysięgi.
10. Uczniowie układają plan wydarzeń:
a. Spotkanie strzelca z tajemniczą dziewczyną.
b. Wyznanie miłosne młodzieńca i przysięga wierności.
c. Ostrzeżenie przed złamaniem przysięgi
d. Kuszenie przez piękną nimfę.
e. Zdrada i kara za winę - tysiąc lat męki pod modrzewiem.
11. Uczniowie opowiadają treść utworu.
12. Uczniowie wybierają fragment: „ Wszak kto przysięgę naruszy, ach biada jemu za życia biada! I biada jego złej duszy.
13. Uczniowie odpowiadają : próba wierności i kara przebiegły w sposób fantastyczny: dziewczyna wodząca strzelca na pokuszenie posiadała cechy ponadnaturalne , a młodzieniec został skazany na tysiąc lat męki pod modrzewiem.
14. Uczniowie wypowiadają się.
15. Uczniowie rysują.
KONSPEKT LEKCJI OTWARTEJ PRZEPOWADZONEJ DN. 9. 01. 2003.W KL.6E.
TEMAT: ADAM MICKIEWICZ-POETA, KTÓREGO NALEŻY ZNAĆ I SZANOWAĆ
CELE OPERACYJNE:
uczeń poznaje bliżej sylwetkę wielkiego polskiego poety i patrioty
wie, kiedy żył i jakie utwory napisał
potrafi słuchać wypowiedzi kolegów
dokonuje selekcji informacji
potrafi zredagować kilkuzdaniową wypowiedź
umie pracować w grupie
dokonuje przekładu intersemiotycznego wybranych utworów poety ( plastyka, inscenizacja, recytacja )
POMOCE : Słownik poetów i pisarzy polskich, ilustracje, portret poety, albumy, książki, popiersie Mickiewicza, .komiksy i inne materiały zgromadzone przez uczniów .
METODY I FORMY PRACY: grupowa z elementami jednostkowej, metody aktywne, drama
PRZEBIEG LEKCJI:
I.WPROWADZENIE
1.Czynności organizacyjne, zapoznanie z tematem i celami lekcji.
2. Rozdanie uczniom karteczek z poleceniami do notatki z lekcji :
Kim był A. Mickiewicz?
Kiedy żył?
Wymień najistotniejsze wydarzenia z jego życia i tytuły najważniejszych dzieł
Jakie utwory poety poznaliśmy w kl. IV i V ?
II. OPRACOWANIE ( opiera się wyłącznie na pracy uczniów w grupach )
GRUPA I - zapoznaje kolegów z biografią A. Mickiewicza
GRUPA II - zaprezentuje wystawkę poświęconą poecie ( omówią zgromadzone materiały )
GRUPA III - przypomni utwory Mickiewicza poznane w kl. IV ( ballada „ Powrót taty'', wiersz „ Przyjaciele `')
GRUPA IV - przypomni utwory poety poznane w kl. V ( fr. „ Pana Tadeusza `'- „ Chmury'', „ Wojskiego opowieść o pojedynku Dowejki z Domejką `'; ballada „ Pani Twardowska''( fr.) , wiersz „Śmierć Pułkownika'')
III. PODSUMOWANIE
1.Nauczyciel ocenia pracę uczniów.
2.Uczniowie dokonują selekcji informacji, poszukują brakujących danych, redagują wypowiedź ustną wg poleceń otrzymanych na początku lekcji.
3.Zadanie pracy domowej - wpisać notatkę do zeszytu, przeczytać kolejny fr. „ Pana Tadeusza''(podr.)
LEKCJĘ PROWADZIŁA ELŻBIETA ADESZKO
Nauczycielka SP 2 w Ełku