5.10.2006 r.

1. Zaburzenia psychiczne,

2. Zaburzenia zachowania/funkcjonowania (choroby psychiczne - psychotyczne [osobowości, nerwice, reakcje na stres] i niepsychotyczne) - percepcji, mowy;

• zachowania - kilka objawów, zespół objawów tej samej konstelacji w określonym dłuższym czasie (co najmniej 6 mies.) i mających określoną przyczynę

• zaburzenia - odstępstwo od normy; są normy:

• społeczno-obyczajowe, gdy jesteśmy odrzuceni nie możemy zaspokoić swoich potrzeb - umiejętność dostosowania się do warunków zewnętrznych (konieczna do życia)

• religijne - nie mogą być kryterium zaburzeń

• prawne - jakie zachowanie jest niepożądane w danym państwie, w danej sytuacji politycznej, ochrona interesów państwa, ochrona dóbr, które w określonej rzeczywistości politycznej zostały uznane za ważne dla państwa; to nie może być kryterium zaburzeń

• moralne - jako wyraz umiejętności dostosowania się tak jak obyczajowe

Żadna z norm nie może być kryterium zaburzeń, ale niezastosowanie się do normy może być jednym z objawów zaburzeń.

3. Kiedyś definiowano choroby w ten sposób, że normalne zachowanie to nie występowanie pewnych objawów, a występowanie - to choroba.

4. Główne kryterium - cierpienie:

1. Człowiek cierpi - np. osoba bardzo grzeczna w pewnych ramach, bo boi się ludzi i podporządkowuje się

2. Inni cierpią przez danego człowieka - np. „sprzątająca mamusia” (redukcja lęku, niedostatki seksualne itd.)

3. I człowiek cierpi i inni cierpią przez niego - np. osoba uzależniona, osoba agresywna

Reakcje niepsychotyczne - np. reakcje na stres (syt. traumatyczne) przygotować

• Baby blue

• Stres po WTC

• Stres po zawaleniu się hali w Katowicach

• Amazonki

• Aborcja

12.10.2006 r.

H. Selye - pojęcie stresu.

Stresor - zjawisko wywołujące stres.

Stres - to, co przeżywamy - podniesienie poziomu aktywacji, napięcia emocjonalnego poza poziom optymalny; to również mogą być emocje pozytywne.

Sytuacje traumatyczne - stresor niesie ze sobą zagrożenie życia i zdrowia człowieka.

1. Pierwsza reakcja to szok, zaburzenia zachowania.

2. Zespół objawów posttraumatycznych - okres zmniejszenia napięcia, ale:

1. Lęk przez podobnymi sytuacjami

2. Lek - podwyższony poziom napięcia - podwyższona gotowość do reagowania, ale nie ma konkretnego źródła; strach jest konkretny, reakcja na konkretny bodziec

3. Reakcja emocjonalna na bodźce dotychczas obojętne

4. Koszmary, zaburzenia snu

3. Objawy obronne - zaburzenia, które ograniczają nas w codziennej aktywności.

4. Poczucie winy.

5. Depresja.

6. Unikanie podobnych sytuacji.

Indywidualne czynniki, co powoduje, że niektóre zjawiska są stresujące dla jednych, a dla innych nie ( aborcja).

Typowe sytuacje stresowe dla każdego z nas.

20.10.2006 r.

Od czego zależy nasza reakcja na stres?

system wartości danej osoby ważne by nie był zbyt sztywny;

konflikt wartości: nawet po długim czasie od wydarzenia („nagonka” na aborcję teraz);

coś, co jest na szczycie hierarchii wartości zostanie zabrane (np. Amerykanie chcieli uderzyć w najważniejsze wartości Wietnamczyków, a przyjęli swój system wartości i nie była to efektywna strategia);

jak rozbudowany system wartości;

Rozbudowany system dążeń:

Liniowy system dążeń:

postawy wobec siebie samoocena, ściśle się wiąże ze stosunkiem do innych ludzi; lubienie siebie i innych nie poprawiam tego, czego nie można poprawić; nie ma wad, tylko cechy które są przydatne w pewnych sytuacjach lub nie;

Nie da się tak zrobić, by wszyscy nas lubili - to jest dążenie irracjonalne wiele sytuacji stresowych; zaniżona samoocena poszukiwanie akceptacji u innych (niemożliwe) błędne koło;

brak doświadczeń, ochrona dzieci przed sytuacjami normalnego stresu, a trzeba się nauczyć jak sobie radzić z takimi sytuacjami;

w drugą stronę - za dużo: przekracza możliwości rozwiązania sytuacji przez dziecko, nauka wadliwych wzorców, nauka, że wysoki stan napięcia jest normalny, napięcie wzrasta z wyższego poziomu i łatwiej wyprowadzić z równowagi;

cechy biologiczne - temperament, jak reagujemy;

drugie prawo Yerkes-Doodson;

odporność na stresory;

odporność na stres - w jak silnym napięciu potrafimy jeszcze działać sprawnie;

jak ważny jest np. egzamin gdy zależy na stopniu;

Na nast. zajęcia:

Sytuacje deprywacji poznawczej i emocjonalnej, frustrujące bolesne, konfliktowe;

Co to jest deprywacja w chorobie szpitalnej i sierocej, jakie syt. powstają wtedy.

Deprywacje sensoryczna i poznawcza w więzieniu reakcje, skutki.

Bielecka, Olejkowicz (?) szpitalna

Olechnowicz, Bielicka

27.10.2006 r.

Wpływają na nas:

• Obserwacja zachowania innych osób,

• Doświadczenia,

• System wartości,

• System dążeń,

• Zachowania nawykowe

• MODELOWANIE - rodzina (kontakty osobami ważnymi dla nas - wrażliwość, sposoby myślenia nie ilość a jakość spędzonego czasu się liczy; funkcjonowanie rodziny).

Obserwatorzy:

„bezradność” takie wychowanie (racjonalizacja, projekcja);

osoby cieszące się z cudzej krzywdy;

osoby same są krzywdzone;

„Kaci”:

obserwacja zachowań innych (rodziców);

stosunek do kobiet;

3.11.2006 r.

Rodzina jako źródło zaburzeń zachowania dzieci i młodzieży.

Są cechy charakterystyczne zaburzeń u dzieci:

• u dzieci może być jeden objaw, u dorosłych zawsze zespół objawów;

• u dzieci objawy są bardzo zmienne;

• zaburzenia skupienia uwagi (objaw niespecyficzny) efekt ciągłego wysokiego napięcia;

• im młodsze dziecko tym bardziej zaburzenia związane są z aktualnym czasem - dopiero potem pojawiają się zaburzenia osobowości;

• zwrócenie na siebie uwagi rodzica - NIE; ale nie można spędzać za dużo czasu, liczy się nie ilość ale jakość;

• rodzice nie mogą być przyjaciółmi i nie można mieszać tych ról chyba, że obie strony są dorosłe a rodzic choruje;

• hierarchia - rodzice w centrum, powinni działać zgodnie i móc wymieniać się rolami w razie potrzeby;

• trzeba robić pewne rzeczy o stałych porach, regularnie poczucie bezpieczeństwa; posiłki bez telewizora;

• granice indywidualności jest przestrzeń tylko dla dziecka i tylko dla rodziców - ale nie może być tak, że np. dzieci mają więcej, a rodzice śpią w pokoju dziennym bez drzwi;

• kto z kim śpi;

• w rodzinie wielopokoleniowej babcia nie może być matką;

• obowiązki - coś, co dziecko robi dla rodziny poczucie, że jest się sobie wzajemnie potrzebnym, że jest się członkiem rodziny;

• nie za dużo zabawek;

Zaburzona struktura rodziny:

1. jeden z rodziców umarł - najmniejsze ryzyko zaburzeń; ten zmarły rodzic jest w rodzinie nadal, czasami są idealizowani; nie ma nienawiści;

2. rodzice się rozwiedli - zaburzenia; matka z synem - „mężczyźni to dranie” zaburzenia tożsamości i roli (syn w roli partnera);

3. od początku jest jeden rodzic - zależy dlaczego jest sama, jeśli z wyboru to nie musi być zaburzeń - nie ma nienawiści.

Przypadki zaburzeń u dzieci lub młodzieży !

Milewska „Rodzice i dzieci”

10.11.2006 r.

Każdy objaw ma sens, cel u osoby

Objawy są zmienne, zależą od wieku

Mogą się ujawniać nie tam, czego dotyczą (przeniesienie)

Diagnoza: objaw, czy są inne zaburzenia, hipotezy co należy zmienić.

Zaburzenia zachowania:

• Agresja

• werbalna - wyzwiska, krzyczenie, obrażanie, anonimy, obgadywanie (rozpowszechnianie negatywnych rzeczy), donosy (nieprawdziwe, wyolbrzymione),

• autoagresja samobójstwo, samookaleczenie (sprawianie bólu sobie samemu),

• agresja skierowana na przedmioty - niszczenie czegoś, siedzeń w autobusie, przystanki, napisy atakujące jakieś osoby,

kradzież (np. Darek wziął pieniądze ojcu: po co? Hipoteza: potrzebował pieniędzy i sobie wziął; chciał ukarać ojca. Sprawdzamy: czy miał pieniądze? Czy wydał te pieniądze? Jeśli tak to na co? - zawsze pytamy najpierw o to, co się stało w danej chwili - czy coś się stało między Darkiem-ojcem? Co to był za dzień? Imieniny ojca, Darek kupił prezent i czekał na ojca, który nie przyszedł. Potem: co Darek czuł [nie co myślał]; gniew, rozczarowanie, żal; Darek chciał się zemścić i zabrał pieniądze, które były ważniejsze); czy są jeszcze jakieś zachowania? Czy to pierwszy raz? Kto wchodzi w skład rodziny? Kto? Co? Jak? Kiedy? Z kim? Co rodzice robią? Co rodzina robi razem, a co osobno? Czy wersja dziecka jest prawdziwa? - w rodzinie zrekonstruowanej dziecko często robi wszystko by wygonić tę drugą osobę; Kto ma jakie miejsce, jaką rolę? Pytanie do ojczyma - czy są konflikty? Co robi matka? Ona powinna wyznaczyć rolę, miejsce. Syn ukradł z różnych powodów, ale bez względu na motywację trzeba powiedzieć, że takie zachowanie jest złe.

Nie możemy jednoznacznie oceniać zachowań dzieci.

• agresja skierowana na osoby - nie te, które są przyczyną cierpienia -

• Rywalizacja (np. stwierdzono fobię szkolną - nie ma nic wspólnego ze szkołą; dziecko nie chce wychodzić do szkoły, siedzi w domu, a jeśli opuszcza to z jednym z rodziców; sprawdzamy kiedy wychodzi z domu? Z kim? Syn pilnował matki, nie pozwalał by rodzice spędzali czas razem).

17.11.2006 r.

Są systemy rodzinne, które tworzą typowe zaburzenia:

1. rodziny z problemem alkoholowym

1. problem alkoholowy - co najmniej jedna osoba nadużywa alkoholu i to stanowi problem dla rodziny; gdy kobiety piją to nie mówimy już o żadnej rodzinie (kobieta tworzy atmosferę w domu); alkohol jest przyczyną awantur, złej atmosfery, alkohol niezależnie od ilości musi stanowić problem dla reszty członków rodziny; może być problem, nawet gdy nikt nie pije - alkohol powoduje lęk;

2. nieustanny lęk, napięcie zaburzone poczucie bezpieczeństwa, stabilności (nie wiemy w jakim stanie wróci tatuś i czy mamusia zrobi awanturę);

3. rodzina zdaje sobie sprawę, że to jest problem, ale się go ukrywa rodzina funkcjonuje na zasadzie zamkniętej rodziny, do której nie dopuszczamy innych (my ze sobą razem możemy sobie pomóc, a inni nie, inni nam zagrażają) wycofywanie się z kontaktów z innymi ludźmi, brak zaufania, to ogranicza aktywność, powoduje lęk przed nowymi sytuacjami, to bardzo wiąże z rodziną;

4. efekty długotrwałe, zostają na całe życie;

5. w centrum emocjonalnym rodziny jest kobieta; gdy mąż pije żony mają sens życia w tym, że są potrzebne, są współuzależnione, dowartościowują się - są dzielne; picie męża stanowi wartość dla nich, ale zaprzeczają temu i powołują się na wartości powszechnie aprobowane, stwarzają pozory, że coś robią; tak naprawdę robią wszystko, żeby mąż pił; żony często pochodzą z rodzin alkoholowych i powielają zachowania matki;

6. role dzieci (kształtują zaburzenia osobowości):

1. bohater rodziny - często dziewczynka - najstarsze dziecko, dobrze uczące się dziecko (wizytówka rodziny, ma dobrze świadczyć o rodzinie) obciążone powinnością bycia doskonałym: to powoduje ciągłe dążenie do perfekcji, kontrolujący wszystko, chcą jak najwięcej zdobyć w życiu;

życie prywatne najczęściej im nie wychodzi (rozwodzą się) - ciągle są niezadowolone z siebie, z życia itd., grają rolę ofiary; mężczyźni starają się być dobrymi ojcami i wszystko chcą kontrolować, nadmiernie opiekuńczy wobec dziecka;

2. kozioł ofiarny - nieustanne poczucie winy, ale to dziecko może nie mieć takiego poczucia gdy matka zasłania się nim; na dziecku skupia się agresja, czasem wchodzi w układy z ojcem, czasem z matką; dziewczyna często wchodzi w rolę matki, a chłopak często pije - największa szansa na stworzenie takiej samej rodziny z problemem;

3. maskotka - najczęściej najmłodsze dziecko w rodzinie - ma zawsze rozładowywać napięcie, stale pomagać innym, być dla innych;

nieustanny lęk przed oceną otoczenia, nadmierne poczucie winy i odpowiedzialności, poczucie wstydu; może powodować agresywne zachowania poza domem, czasami depresja; w dorosłym życiu: nieustanny lęk, napięcie, potrzeba zasłużenia na pozytywną ocenę, nadmierny perfekcjonizm, nieufność, możliwe powtórzenie modelu swojej rodziny, a jeśli nie, to będzie to rodzina z konfliktami - potrzeba cierpienia; spirala;

24.11.2006 r.

2. przemoc w rodzinie:

1. przemoc - zamierzone działanie, skierowane przeciwko drugiej osobie, które czyni krzywdę, może to być działanie o charakterze fizycznym jak i psychicznym:

1. fizyczna - użycie siły fizycznej w stosunku do dziecka oraz - nie zapobieganie używaniu siły fizycznej przez drugą osobę;

• czynna - atak; szarpanie za włosy, za uszy, klapsy, popychanie, uderzenia, kopanie itd. poniżenie; zamykanie, izolowanie;

kiedy się jest bitym czuje się złość na osobę, którą powinno się kochać, kochanie krzywdziciela racjonalizacja: jestem zły, jestem nikim, tłumienie niechęci, złości: przekonanie, że silniejszemu wolno karać słabszego;

regresja;

potem: prowokacja agresji (jak ktoś mnie krzywdzi to mnie kocha) - ofiara lub oprawca; nieufność w stosunku do ludzi, spostrzeganie siebie jako ofiary (poddawanie się powodowało brak albo łagodzenie kary) prowokowanie agresji specjalnie, bo agresja oznacza miłość; wyciszenie emocji;

skupienie na sobie i ignorowanie uczuć innych; miłość łączy się z przemocą - strach;

takie osoby nie mają poczucia bezpieczeństwa, więc szukanie silnej np. organizacji (religii, partii);

przemoc fizyczną stosuje ok. 50 % rodziców;

czarna pedagogika - jedna z przyczyn - surowe wychowywanie dzieci: ojciec miał być twardy, zimny, mieć władzę odgórnie, surowe fizyczne kary, kobiety mogły to trochę łagodzić, ale w zasadzie miały popierać ojców (gł. kraje anglosaskie i Niemcy: A. Miller);

1. emocjonalna:

• aktywna:

• agresja werbalna;

• szantażowanie, straszenie, „odbiorę ci moją miłość”;

• upokarzanie;

• wyręczanie dziecka w jego aktywności, która kształtuje własną samoocenę (np. odrabianie lekcji za dziecka, niszczenie własnej aktywności - problem na klasówkach) / nadopiekuńczość;

• nadmierna kontrola (monitoring);

• wzbudzanie poczucia winy;

• nieposzanowanie godności osobistej;

• dążenie do sukcesu, często wbrew umiejętnością, przymus, że trzeba spełnić oczekiwania rodziców, oczekiwania wysokich wyników;

• bierna:

• ignorowanie;

• zaniedbywanie;

1, 8.12.2006 r.

zaburzenia w wyniku stosowania przemocy emocjonalnej:

potem :

poczucie niższości;

lęk przed oceną - każda sytuacja jest dla nich ocenna, interpretowanie często zwykłej sytuacji jako złej oceny, nieumiejętność przyjmowania ocen pozytywnych;

nieumiejętność mówienia pochwał innym osobom, trudność w wyrażaniu pozytywnych uczuć;

podczas stosowania przemocy emocjonalnej :

dolegliwości psychosomatyczne - ból brzucha;

zaburzenia snu;

moczenie się nocne;

tiki;

wycofanie się, stany depresyjne;

agresja, poczucie bezsilności, autoagresja;

nadmierne podporządkowywanie się dorosłym, konformizm;

kłamstwa - „wentyl” bezpieczeństwa;

1. seksualna - osoba, która to robi, robi to w celu uzyskania satysfakcji seksualnej; jeżeli np. dziecko nie ma poczucia krzywdy, to wówczas nie drąży się tego, żeby dopiero nie wytworzyć traumy; z drugiej strony - możemy mieć fałszywe wspomnienia (ktoś znaczący mówi o tym, co się stało, wyobrażamy sobie tę sytuację; to tzw. fałszywa pamięć) i ktoś może być ofiarą molestowania, gdy się nic takiego nie stało;

dzieci ofiarą molestowania seksualnego: grupy ryzyka:

mężczyzna lekko upośledzony umysłowo

alkoholik z osłabioną kontrolą

uszkodzony mózg

preferencje seksualne - ale nie trzeba łamać prawa, można współżyć z osobami infantylnymi

syndrom molestowania seksualnego (niektórzy twierdzą, że nie ma takich twardych objawów):

zbytnia erotyzacja dziecka (dziecko zna erotyczne zachowania charakterystyczne dla dorosłych)

prowokacyjne zachowania seksualne w stosunku do dorosłych jak i rówieśników

zachowania masturbacyjne (głównie u dzieci z lękami)

erotyczne rysunki i zabawy dziecka

zaburzenia snu, lęki nocne, koszmary nocne (to sa objawy wszelkich sytuacji)

zaburzenia przyjmowania pokarmów

zachowania regresyjne

izolowanie się

lęki zw. z daną płcią

zachowania agresywne

konflikty w szkole

poczucie winy, krzywdy

niska samoocena

dobry/zły dotyk

5.01.2007 r.

Fobia - nagły, paraliżujący lęk z objawami somatycznymi aż do zemdlenia; fobia często jest przeniesieniem lęku z jakiegoś innego problemu.

Problemy w szkole u większości dzieci są skutkiem, a nie przyczyną.

Fobia szkolna nie ma nic wspólnego ze szkołą - to lęk przed opuszczeniem domu, dzieci nie wychodzą z domu, ograniczenie kontaktów towarzyskich i siedzenie w domu.

Przyczyny fobii szkolnej:

1. w rodzinie:

1. nadmierne związanie z którymś z rodziców

2. zaburzone role w rodzinie

3. zmiana w rodzinie i niezgoda na to np. w rodzinie zrekonstruowanej dziecko się czuje zagrożone w swojej pozycji, a było na niewłaściwej pozycji;

1. diagnoza: obserwacja - wygląd fizyczny (zdrowie/choroba, gruby/chudy);

2. potem proste pytania - co je i jak je; np. tatuś robi rano śniadanie i zanosi do łóżka;

3. jak było w szkole np. zmiana szkoły; czy ktoś chodził do szkoły, ile czasu, jacy nauczyciele, którzy koledzy dokuczali, co robili, kto konkretnie

4. co się stało w rodzinie, że przestał czy zaczął chodzić do szkoły

5. nadopiekuńcza matka - chroni przed chorobami i przez to dziecko nie nabiera odporności stąd alergie

Mutyzm - brak kontaktu werbalnego - może być tak, że ktoś rozumie mowę, ale nie może mówić, bo ma uszkodzone fizycznie organy mowy, może być tak, że ktoś nie rozumie itd., bo jest upośledzone;

Mutyzm wybiórczy jest emocjonalny - zna rozumie, ale rozmawia tylko z niektórymi osobami zaburzenie relacji emocjonalnych, głównie z matką, może być z ojcem; emocjonalne odrzucenie dziecka, dziecko traktowane w rodzinie jak przedmiot, nie uczy się emocji; nie ma tu kontaktów z otoczeniem, nie ma reakcji na mowę, nie ma kontaktu z niektórymi osobami albo jest tylko jedna osoba, z którą rozmawia; dodatkowo - osoby mające problemy emocjonalne nie umieją patrzeć w oczy, boją się patrzeć na twarz;

4

System wartości

Osobowość - samoocena

---