MBS (W) - Opracowanie zagadnień do lektur na egzamin

1. Silverman, D., Interpretacja danych jakościowych, s. 29-69

1) Jakie cechy przypisywane są badaniom ilościowym oraz jakie uwagi krytyczne formułowane są pod ich adresem?

A. Cechy badań ilościowych:

• twarde

• ustrukturyzowane

• obiektywne

• wolne od wartościowania

• sondaże

• testujące hipotezy

• abstrakcyjne

Metoda	Cechy	Zalety
Sondaż społeczny	Próby losowe Mierzalne zmienne	Reprezentatywność Umożliwia testowanie hipotez
Eksperyment	Eksperymentalny czynnik stymulujący Grupa kontrolna niewystawiona na działanie czynnika stymulującego	Precyzyjny pomiar
Statystyki urzędowe	Analiza wcześniej zebranych danych	Duże zbiory danych
Obserwacja ustrukturyzowana	Obserwacje zapisywane na wcześniej zdefiniowanej matrycy	Rzetelność obserwacji
Analiza treści	Z góry określone kategorie używane, by policzyć zawartośc produkcji mass mediów	Rzetelność mierzenia

B. Uwagi krytyczne:

• zarzut, że badacze ilościowi ignorują różnicę między światem przyrodniczym a społecznym, gdyż nie umieją zrozumieć "znaczeń", jakie są zawarte w życiu społecznym (etykietka badań "pozytywistycznych")

• uzależnienie od metod sondażowych ze wszystkimi trudnościami, jakie one niosą (nawet najb. zaawansowane procedury sondażowe same w sobie jedynie manipulują danymi, które zostały uzyskane w jakimś momencie po prostu przez pytanie ludzi)

• badania ilościowe mogą sprowadzać się do "szybkiego załatwienia sprawy", bez kontaktu lub po krótkim kontakcie z ludźmi czy też z "terenem"

• statystyczne korelacje mogą być oparte o "zmienne", które, w odniesieniu do naturalnie przebiegających interakcji, są arbitralnie definiowane

• spekulowanie po fakcie o znaczeniu uzyskanych korelacji może pociągać za sobą stosowanie procedur wnioskowania związanych z wiedzą potoczną, których wzakże nauka chciałaby unikać

• pogoń za zjawiskami "mierzalnymi" może oznaczać, że ukryte wartości wkradają się w badania po prostu wtedy, gdy na warsztat brane są tak bardzo problematyczne i niepewne pojęcia, jak "przestępczość" lub "inteligencja"

• podczas gdy testowanie hipotez jest rzeczą istotną, to czysto statystyczna logika może uczynić rozwijanie hipotez sprawą trywialną i zawieść, jeśli chodzi o stawianie hipotez na podstawie danych

2. Jakie uwagi krytyczne formułowane są pod adresem badań jakościowych?

• badania jakościowe są bardziej nastawione na długie, opisowe narracje niż na produkowanie tabel statystycznych => poj. się probem rzetelności (problem z konsekwentnym kategoryzowaniem opisywanych wydarzeń i działań)

• wiele studiów jakościowych dostarcza tylko krótkich, przyciągających uwagę wycinków z danych

• nawet, jeśli działania są nagrywane/filmowane, a następnie poddane transkrypcji, rzetelność interpretacji tych transkrypcji może być znacząco osłabiona przez zaniedbanie zapisania pozornie trywialnych, lecz często bardzo znaczących pauz, wchodzenia sobie w słowo lub ruchów ciała

• kwestia anegdotyzmu (dot. tego, jak pewne są wyjaśnienia, które te badania przynoszą): ujawnia się w spsobie pisania raportów z badań jakościowych; polega na przywoływaniu kilku wymownych "przykładów" dot. danego zjawiska bez podejmowania żadnyc wysiłków analizowania mniej jasnych (lub nawet opozycyjnych) danych => pozwala to na kwestionowanie trafności większości badań jakościowych

3. Jakie są preferencje badaczy jakościowych?

• preferowanie danych jakościowych, rozumianych po prostu jako analizy słów i obrazów raczej niż liczb

• preferowanie danych pojawiających się naturalnie - obserwacji raczej niż eksperymentów, nieustrukturyzowanych raczej niż ustrukturyzowanych wywiadów

• preferowanie raczej znaczeń niż zachowań - podejmowanie wysiłków, by "dokumentować świat z punktu widzenia badanych"

• odrzucanie modelu nauk przyrodniczych

• preferowanie badań indukcyjnych, opartych raczej na wywodzeniu hipotez z danych niż testowaniu hipotez

• 4 używane przez badaczy j. "idiomy" (preferencje analityczne, określone słownictwo, style badawcze i spos. badania):

- naturalizm (niechęć do narzucania znaczenia i preferowanie "wyjścia na zewnątrz i obserwowanie terenu")

- etnometodologia (podziela wagę, jaką aturalizm przywiązuje do szczegółów, ale dostrzega je w rozmowach, w interakcjach)

- emocjonalizm (poszukuje "intymnego" kontaktu z przedmiotem badań i faworyzuje indywidualną biografię)

- postmodernizm (usiłuje dokonać dekonstrukcji koncepcji "przedmiotu badań" i "terenu")

---