TELEFON ZAUFANIA
Telefony zaufania powstały w 1953 r. Założycielem był anglikański pastor Chand Varah. Pierwszy na świecie telefon zaufania nosił nazwę „The Samaritans”. W Polsce pierwsza placówkę poradnictwa telefonicznego założył w 1967 roku wrocławski psychiatra Adam Bukowczyk. Głównym jego celem było stworzenie możliwości jak najszybszej pomocy osobom ze skłonnościami samobójczymi, zagrożonych nałogiem, przeżywających stany depresyjne. Również w 1967 roku z inicjatywy Tadeusza Kielanowskiego założono w Gdańsku telefon społeczny. W 1972 roku rozpoczęły swoje działanie poradnie telefoniczne między innymi w takich miastach jak Warszawa, Kraków, Lublin, Poznań. Od 1970 roku telefony zaufania zaczęły specjalizować swoją działalność.
„Telefony zaufania świadczą doraźną pomoc, gwarantującą możliwość anonimowej wymiany myśli tym osobom, które przeżywają trudności natury moralnej, społecznej lub psychologicznej i próbują pokonać własne osamotnienie, uzależnienia, depresje, poczucie beznadziejności . Zadaniem osób pracujących w telefonach zaufania jest słuchanie, udzielanie odpowiedzi, pomoc wszystkim, którzy dzwonią. Stanowią oparcie dla osób dotkniętych osobistymi problemami, które nie chcą lub nie mogą dzielić się nimi z rodziną czy znajomymi, a próbują pokonać własne osamotnienie. Taki kontakt może nawiązać każdy człowiek w prosty sposób, zwłaszcza w chwilach kryzysu.” Telefon zaufania jest wygodnym środkiem komunikowania się na ogół dostępny wszystkim. Osoba potrzebująca wsparcia pozostaje anonimowa, co często jest dla niej kluczowym warunkiem szukania pomocy. Rozmowa telefoniczna w każdej chwili może być przerwana, a osoba szukająca wsparcia ma prawo do odrzucenia oferowanej pomocy.
Prowadzenie interwencji telefonicznej polega na:
- aktywnym słuchaniu ale nie na pouczaniu
- okazywaniu zrozumienia i pełnej uwagi na tym co mówi rozmówca
- unikaniu nacisków religijnych, politycznych, przekonywaniu klienta do własnych poglądów
Telefony zaufania działają w oparciu o tzw. Normy Międzynarodowe IFOTES”( International Federation of Telephonic Emergency Services).Zasady pomocy IFOTES niezależnie od filii, są zawsze takie same. Obejmują one następujące obszary:
- telefon zaufania jest dostępny dla każdej osoby i o każdej porze, niezależnie od wieku, płci, czy religii osoby potrzebującej pomocy
- każdy dzwoniący ma prawi być wysłuchanym, niezależnie od swoich wierzeń, przekonań czy dokonanych wyborów życiowych
- słuchanie odbywa się w sposób otwarty, a wolontariusz nigdy nie narzuca dzwoniącemu żadnych zobowiązań
- informacje przekazywane przez dzwoniącego są poufne
- podczas rozmowy telefonicznej dzwoniący powinien pozostawać anonimowy, również wolontariusz ma prawo do anonimowości
- pracownicy telefonów zaufania muszą reagować w sposób spokojny i opanowany.
Wypowiedzi nie mogą zawierać treści deprecjonujących, cynicznych, poniżających klientów
W trakcie rozmowy kluczowe staje się nawiązanie kontaktu psychologicznego z osobą potrzebującą wsparcia czyli zapoczątkowanie współpracy opartej na akceptacji, empatii i trosce o dobro klienta. Osoba wspierająca musi zatem posiadać wysoce rozwinięte umiejętności słuchania i reagowania.
Osoby dyżurujące przy telefonie posiadają zazwyczaj wykształcenie wyższe psychologiczne lub pedagogiczne. Mogą to być także wolontariusze, którzy ukończyli szkolenia z zakresu pierwszego kontaktu.
„Poradnictwo takie ma wiele zalet jednak ma też wady. Osoba prowadząca interwencję jest zdana tylko na siebie. Ma wpływ jedynie na treść i szybkość wypowiedzi, modulację głosu oraz emocjonalny przekaz klienta.”
Pracownicy nie mogą nawiązywać bliższych znajomości z klientami.
Rozmowy prowadzone w ten sposób mogą mieć charakter mediacyjny, psychoterapeutyczny(np. w zagrożeniu próbą samobójczą), często występuje potrzeba skierowania osoby dzwoniącej do sieci profesjonalnej pomocy, miniedukacyjny, wsparcia psychologicznego np. dla osób uzależnionych od narkotyków, osób okazjonalnie używających narkotyków, rodziców i przyjaciół osób używających narkotyków, pedagogów, nauczycieli, wychowawców, wszystkich innych osób zainteresowanych tym problemem.
Obecnie w Polsce działa wiele telefonów zaufania. Udzielają one porad dotyczących rozmaitych dziedzin życia. Najbardziej popularne to:
-infolinie niosące pomoc w przypadku AIDS, alkoholizmu, choroby Alzheimera,
- Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie - Niebieska Linia 801 120 002
Oferta telefonu Niebieska Linia skierowana jest do osób doznających przemocy w rodzinie, osób stosujących przemoc wobec bliskich, świadków przemocy domowej.
-Bezpłatna Infolinia Dla Osób Bezdomnych 987
-Telefon Zaufania Dla Osób Bezrobotnych 932
1