7. Rada Europejska (…)
Instytucje prawodawczo - wykonawcze Wspólnot Europejskich:
7 struktur- instytucji, w tym 1 instytucja unijna - Rada Europejska
5 instytucji wspólnotowych:
prawodawczo - wykonawcze:
a) Rada Unii Europejskiej
b) Parlament Europejski
c) Komisja Europejska
sądowniczo - kontrolne:
a) Europejski Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji
b) Trybunał Obrachunkowy (naczelny kontroler)
+ organy doradcze o charakterze pomocniczym:
* Komitet Ekonomiczno - Społeczny
* Komitet Regionów
RADA EUROPEJSKA
Od 1961- nieformalne spotkania przywódców państw
- rozwiązywanie bieżących kryzysów i konfliktów
1974 - propozycja instytucjonalizacji
Galery Giscard d'Estaing - nazwa Rada Europejska (od 1975)
1983 - Deklaracja w Sprawie UE (Stuttgart) - zadania RE
1986 - Jednolity Akt Europejski - unormował skład i liczbę spotkań
Maastricht - ostatecznie RE jako instytucja unijna
Skład: szefowie państw lub rządów + Przewodniczący KE
(wspomagani przez MSZ-ów i członka KE)
Przewodniczący - szef państwa/rządu kraju sprawującego Prezydencję (Przewodniczący Rady UE)
- podsumowanie wyników obrad
- reprezentowanie UE w stosunkach zewnętrznych
- rzecznik RE
Każde państwo - 2 miejsca w Sali konferencyjnej, max 20 osób delegacja(+personel, ochrona
Spotkania - co najmniej 2/rok (po Sewilli 4/rok +posiedzenia nadzwyczajne) na sesjach zwyczajnych pod koniec każdej Prezydencji (czerwiec, grudzień)
Posiedzenia trwają 2 dni:
Sobota - szefowie państw i rządów + Przewodniczący KE
Niedziela - robocze śniadanie + Przewodniczący PE
Wyjątkowo można zaprosić pańśtwa trzecie i organizacje międzynarodowe
Kilka poziomów obrad - od narodowego po wspólnotowy
przygotowują: departamenty polityczne MSZ
COREPER
Rada UE
KE
Sekretariat Rady
Komitet Polityczny
Porządek dzienny ustala Rada do Spraw Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych Rady Europejskiej (4 tygodnie przed)
FUNKCJE I KOMPETENCJE
najważniejsza polityczna instytucja decyzyjna UE
- wyznacza kierunki współpracy i rozwoju
Koncepcje funkcjonowania. Formuły:
a) konsultacyjna - forum nieformalnej wymiany poglądów i konsensusu
b) strategiczna - impuls polityczny do rozwoju integracji
c) polityczna - wydawanie ogólnych zaleceń politycznych
d) ustrojowa- gwarantowanie spójności działań UE i pełnienie roli arbitra
KOMPETENCJE:
* w sferze gospodarczej - -określa wytyczne dla polityki gospodarczej
-prowadzi dyskusje nad zatrudnieniem, przyjmuje konkluzje i ustala wytyczne dla tej polityki
-przyjmuje roczne sprawozdania EBC z działalności ESBC
* Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa:
- ustala zasady i ogólne wytyczne WPZiB
- podejmuje decyzje dotyczące wprowadzenia wspólnych strateg
- decyduje o przyjęciu wspólnej polityki obronnej
* w sferze ustrojowej
- stwierdza naruszenie przez członka zasad (wolność, demokracja, praworządność, poszanowanie praw człowieka i podstawowych swobód) i nakłada sankcje
- może uchylić sprzeciw członków wobec ściślejszej współpracy
- na wniosek RUE podejmuje decyzje w spr. Wzmocnionej współpracy
- rozstrzyga kwestie sporne
* w sferze strategicznej:
- inicjuje zwołanie Konferencji Międzyrządowych mających na celu rewizję traktatów
- podejmuje decyzje w sprawie rozszerzenia UE
Kompetencje wg kryterium rzeczowego:
1. dotyczące rozwoju programowo - instytucjonalnego
2. dotyczące celów i zasad funkcjonowania integracji
3. traktowane jako merytoryczne
4. międzynarodowe - deklaracje intencji (np. z Rosją)
Zakres nieuregulowany - wszystkie problemy
JA, konstrukcja strukturalna UE i UGiW
SPOSÓB FUNKCJONOWANIA RADY EUROPEJSKIEJ:
nieformalny charakter obrad swoboda dyskusji (bez dziennikarzy)
I DZIEŃ: spotkanie plenarne w gronie szefów państw i rządów oraz MSZów + Przewodniczący i 1 członek KE (ekspert przychodzi tylko po przycisku)
Wieczór: rozmowy przy kominku
II DZIEŃ: sesja plenarna
Debata nad projektem konkluzji (przygotowanym poprzedniego wieczoru przez MSZów, COREPER, Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa, Komitet Koordynacyjny
„Konkluzje Prezydencji”
- nie są prawnie wiążące, ale duże znaczenie polityczne, wyznaczają cele
- przyjmowane przez konsensus ok. 12
- programy - określające perspektywę rozwojową Unii gdzieś (np. Program Haski)
- sprawozdania
- deklaracje - głównie aktualne aspekty polityki międzynarodowej (opracowane przez dyrektorów politycznych MSZ Komitet Polityczny akceptacja MSZÓW szefom podczas spotkania 2go dnia)
Wszystkie dokumenty ogłaszane na konferencji prasowej po zakończeniu obrad sprawozdanie do PE
Przedmiot obrad: I, II, III filar.
RADA UNII EUROPEJSKIEJ
'50 - Specjalna Rada Ministrów EWWiS - najmniejsze znaczenie
Rada Ministrów EWG
Rada Ministrów Euratomu
1965(7) - Traktat o fuzji instytucji wspólnotowych jedna Rada Ministrów
1991 - Rada Unii Europejskiej
Pozycja prawnoustrojowa Rady Unii Europejskiej:
- główny ośrodek podejmowania decyzji o charakterze prawodawczym i wykonawczym, ze względu na funkcję w trzech filarach
- reprezentuje międzyrządową formę współpracy
- główny ośrodek decyzyjny dla wszystkich filarów
- główna instytucja prawodawcza UE (+KE i PE)
- gwarantuje realizację jednolitych ram instytucjonalnych UE
- czuwa nad przestrzeganiem zasad ustrojowych UE
- funkcje Rady są najbardziej rozwinięte, bo obejmują kompetencje prawodawcze, wykonawcze, kontrolne i polityczne
Skład:
Ciało kolegialne o zmiennym składzie osobowym
*przedstawiciele członków na szczeblu ministerialnym, upoważnieni do zaciągania zobowiązań w imieniu państwa
* w określonych przypadkach także szefowie państw/rządów:
- zastosowanie sankcji wobec państwa, które narusza zasady
- przechodzenie do kolejnych etapów UGiW
- nominacja na przewodniczącego KE
Skład Rady UE:
- zależy nad czym debatują - od TA 9 składów (m.in.):
Rada do spraw Ogólnych i Relacji Zewnętrznych, Konkurencji, Środowiska, Rolnictwa i Rybołówstwa, Edukacji, Młodzieży i Kultury
Członek RUE może przekazać swoje uprawnienie ( w tym głos) innemu, ale tylko raz
ORGAN:
Prezydencja - kolejno państwa członkowskie na 6 miesięcy (styczeń-czerwiec, lipiec-grudzień)
- reprezentuje RUE wobec innych instytucji wspólnotowych i państw trzecich
- organizuje prace RUE
Podejmowanie decyzji:
posiedzenia w różnych składach + przedstawiciel KE
Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER) i komitety i grupy robocze przygotowują gotowe stanowisko dla Rady
80-90/ rok
Rada ds. Ogólnych co 1 miesiąc oprócz sierpnia
Przygotowanie obrad: propozycja do Sekretarza Generalnego Rady (16 dni przed)
14 dni przed - porządek obrad:
A- niewymagające dyskusji
B - potrzeba dyskusji
posiedzenia niejawne, ale są wyjątki
z A (większość) można na żądanie przesunąć do B (ok. 15%), najważniejsze kwestie
głosowanie: większość:
- zwykła
- kwalifikowana - każdy ma inną liczbę głosów (wg demografii, PL27)
do przyjęcia uchwały: 255/345 - akt prawny z in. KE (metoda wspólnotowa)
255/345 - przez co najmniej 2/3 - inne
kryterium demograficzne - uchwała niepojęta, gdy głosujący „za” to mniej niż 62 % ludności UE
- jednomyślność - wysoka ranga i znaczenie decyzji - nowy członek, stowarzyszenie państw z WE, rewizja traktatów
FUNKCJE RADY UNII EUROPEJSKIEJ (k. funkcjonalne)
a) prawodawcza: - centralna, w ramach WE
- decyzje
- może złożyć skargę na zaniechanie działania koniecznego do osiągnięcia celów WE
b) kreacyjna: - prawo tworzenia organizacji pomocniczych, obsadzania urzędów, zatwierdzania przepisów dotyczących statusu wspólnoty
- mianuje: *członków ETS i SPI
*komisarzy KE
*członków TO
*członków KE-S
*członków KR
- uchwala przepisy dotyczące Komitetu Gospodarczego i Finansów
- zatwierdza regulamin SPI, ETS, IS, TO
- może zmienić liczbę komisarzy, sędziów w TS, SPI, decyduje o obsadzeniu wakatu w KE
- ustalanie uposażeń i emerytur członków KE, ETS, TO
c) kontrolna: - uprawnienia wykonawcze związane z wspólnym rynkim i UGiW(cła antydumpingowe, przestrzeganie kryteriów konwergencji, ukaranie za deficyt)
- kontrola innych instytucji
d) koordynacyjna: - koordynacja ogólnych polityk gospodarczych członków
e) międzynarodowa: - kontakt z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi
- decyzja o rozpoczęciu negocjacji w celu zawarcia umowy
- określa mandat negocjacyjny KE
- prawo zawierania umów
II filar: *decyzje o WPZiB
* projekty wspólnych strategii
* przyjmuje wspólne działania i stanowiska
*zapewnia jedność, spójność i efektywność działań UE na arenie międzynar.
III filar: * forum informacji, konsultacji i koordynacji polityk państw członkowskich
*stanowi akty dotyczące współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych
*umowy międzynarodowe- współpraca policyjna i sądowa w spr. Karnych
*określa warunki działań w tym zakresie
ORGANY POMOCNICZE I ADMINISTRACJA RUE:
1. Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER)
- przedstawiciele państw członkowskich
- przygotowuje prace Rady i może mieć też inne zadania
- organ pomocniczy o charakterze doradczym
Skład: dyplomaci akredytowani przez państwa członkowskie w Brukseli przy WE
COREPER I - zastępcy ambasadorów, sprawy szczegółowe (Martens)
COREPER II - ranga ambasadorów, sprawy generalne (np. działanie zewnętrzne i III filar) (Antici)
Co najmniej 1/tydzień spotkania - przygotowane przez asystentów dyplomatów (Martens i Antici) w obydwu COREPERACH + przedstawiciel KE
Sekretariat Generalny
- zaplecze administracyjne
- Sekretarz Generalny Rady UE = Wysoki Przedstawiciel ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (+zastępca)
- administracja budżetem Rady UE
- reprezentacja RUE przed komisjami PE
ok. 3000 osób
PARLAMENT EUROPEJSKI
- instytucja wspólnotowa mająca bezpośrednią legitymację demokratyczną- bo wybierany przez ogół obywateli Unii
Geneza:
Wspólne Zgromadzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali
Traktaty Rzymskie - instytucja wspólna dla trzech wspólnot
EWG - Zgromadzenie Parlamentarne
'60 - Parlament Europejski (samowolnie)
1987 - zalegalizowana nazwa przez JAE
od 1970 - stopniowe rozszerzanie uprawnień - przede wszystkim w ramach procedury uchwalania budżetu WE
1979 - pierwsze wybory bezpośrednie do PE - frekwencja 62,4%- 410 posłów
- coraz ważniejsza opinia Parlamentu
1987 - JAE rozszerzył kompetencje PE przez nadanie mu uprawnień legislacyjnych w ramach nowej procedury wydawania przez Radę decyzji, nazwanej procedurą współpracy
Amsterdam i Nicea rozszerzyły jeszcze kompetencje prawodawcze i wzmocniły rolę przy powoływaniu KE, także funkcja kontrolna
Pozycja prawnoustrojowa
PE jest jednoizbowym organem kolegialnym, kadencyjnym, o charakterze przedstawicielskim, konstytuuje się w wyniku wyborów powszechnych i bezpośrednich. Członkowie wykonują mandat wolny, a każdy może ubiegać się o kolejną kadencję (5lat)
Wybory - powszechne i bezpośrednie
Szczegółowe reguły głosowania określają państwa członkowskie (nie ma jednolitych)
- Rada UE decyduje o przedziale czasowym - 4 dni od czwartku do niedzieli
- w państwach członkowskich wybory - równe i proporcjonalne, ale różne reguły przy liczeniu głosów - D'Hondta, Sante Lague'a czy głosowanie preferencyjne
Prawa wyborcze mają wszyscy, wybierać mogą gdzie chcą, ale tylko w jednym miejscu
Czynne:18
Bierne:18-25 (różnie)
Próg wyborczy: np. Austria, Szwecja 4%, Polska, Niemcy, Francja 5%(max), u innych nie
Status prawny posłów do PE:
- mandat wolny, do pierwszego posiedzenia następnego PE,śmierci, rezygnacji
nie można łączyć z funkcjami: (incompabilitas)
- członka KE
- sędziego i rzecznika TS
- członka TO
- członka KE-S i KR
- członka komisji doradczych Wspólnot Europejskich i organów decyzyjnych EBI
- funkcjonariusza WE
- członka rządu państwa członkowskiego
- posła w parlamencie narodowym (od 2004)
Przywileje:
- nie podlega ograniczeniom w zakresie swobody poruszania się na terytorium WE
- w państwie w którym przebywa traktowany jest jak wysocy funkcjonariusze państwowi w czasie oficjalnej misji i podróży w zakresie kontroli celnej i pozycji prawnej
- nie może być zatrzymany, przeszukany, poszukiwany, ścigany ze względu na poglądy i działania w ramach wykonywanej funkcji
- w kraju pochodzenia status taki sam jak zwykłych posłów
wyjątki: przyłapanie na gorącym uczynku i uchylenie immunitetu przez PE zgodnie z procedurą
Skład Parlamentu Europejskiego:
1952 - 78
1999-2004 - 626
TA - może być najwyżej 700
2004-2009 732
od 2007 - 785 (+Bułgaria i Rumunia)
Polska - 54
Struktura wewnętrzna Parlamentu Europejskiego:
-organy kierownictwa wewnętrznego - organizacja i kierowanie obradami, reprezentacja na zewnątrz
a) Przewodniczący
wybory - max 4 tury, w 1,2,3 bezwzględna większość, potem do 4 dwóch kandydatów
Kompetencje:
- organizacyjno - kierownicze - kieruje działalnością parlamentu, stoi na straży norm itp
- reprezentacyjne - w stosunkach międzynarodowych i wobec WE/UE
b) Prezydium PE = Przewodniczący + Wiceprzewodniczący(teraz14, bezwzgl. Większością)
- decyduje o sprawach administracyjnych, organizacyjnych i finansowych
- nadzoruje Sekretariat PE i służby administracyjne, mianuje Sekretarza Generalnego
- przyjmowanie preliminarza budżetowego Parlamentu
- sprawy odnoszące się do poszczególnych posłów, np. diety
wybory na te funkcje na 2,5 roku
- wybiera Przewodniczącego, wiceprzewodniczących i 5 kwestorów (głos doradczy, odciążenie Prezydium)
c) Konferencja Przewodniczących
Przewodniczący PE + przewodniczący frakcji politycznych + 2 przedstawicieli deputowanych niezrzeszonych bez prawa głosu.
- przygotowywanie porządku obrad poszczególnych posesji
- wnioskowanie na forum PE o powołanie komisji stałych i tymczasowych i decyduje o podziale miejsc w ich składzie
- odpowiada za stosunki z innymi instytucjami UE
- nadzoruje stosunki z parlamentami narodowymi
- kwestie współpracy międzynarodowej, w tym z państwami trzecimi
- prawo wyboru i nadzorowanie delegacji międzyparlamentarnych
d) Konferencja Przewodniczących Komisji
przewodniczący wszystkich komisji stałych i aktualnie działających tymczasowych
- funkcje doradcze wobec Prezydium i Konferencji Przewodniczących
- zgłasza zalecenia odnośnie harmonogramu prac komisji i porządku obrad
-organy funkcjonalne - komisje:
stałe - powoływane przez PE na 2,5 roku na podstawie propozycji Konferencji Przewodniczących, aby zmienić - co najmniej 32 posłów
Pracami kieryje Prezydium (Przewodniczący +2-3 zastępców)
ad hoc, - do zbadania konkretnej sprawy bądź wykraczającej poza kompetencje stałych, bądź o dużej randze politycznej - najdłużej na 12 miesięcy
czasowe komisje śledcze - do zbadania określonej sprawy, w której zachodzi domniemane naruszenie prawa wspólnotowego albo nieprawidłowego jego implementowania przez organy WE lub administrację państw członkowskich. Powołuje się na wniosek ¾ członków PE - pierwsza powołana do zbadania choroby Kreuzfelda-Jacoba w 1996
delegacje międzyparlamentarne - grupy posłów wybranych do reprezentowania PE w organach międzyparlamentarnych powołanych na mocy umów o stowarzyszeniu z WE oraz innych organów, w tym Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Międzyparlamentarnego
-organy polityczne - frakcje (grupy) polityczne, które odpowiadają ideologicznemu spektrum poglądów i są wyrazem samoorganizacji deputowanych. Co najmniej 19 deputowanych, reprezentujących 1/5 państw członkowskich
Aktualnie 8, 2 najważniejsze to:
1) Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) i Europejskich Demokratów (278)
2) Grupa Socjalistyczna w PE (216)
… Niezrzeszeni - 13
KOMPETENCJE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO:
Pozycja PE nie odpowiada pozycji legislatywy w państwie narodowym, bo jest on tylko jedną z instytucji odpowiedzialnych za proces prawodawczy (o wiele ważniejsza jest np. RUE)
a) funkcja prawodawcza - na wszystkich etapach postępowania prawodawczego
1. uczestnictwo w opracowaniu rocznych programów prawodawczych, pośrednie prawo do inicjatywy (przez Komisję)
2. rozpatrywanie projektów aktów przez kolejne czytania (od 1,2 - faza komisyjna i plenarna,3)
3. ma prawo do bycia informowanym o postępach procesu legislacyjnego - niedopełnienie tego jest przesłanką nieważności aktu (np. sprawa izoglukozy 1980)
b) funkcja kontrolna - prawo zadawania pytań KE (pyt. Z odp. Ustną, pisemną, kilka tys rocznie)
- obowiązek rozpatrywania sprawozdań z działalności innych instytucji i organów Wspólnot (KE, EBC, RPO)
Rada Europejska ma obowiązek przekazywać PE sprawozdania roczne i z każdego posiedzenia, w których ocenia postępy integracji.
- prawo do powołania czasowych komisji śledczych
- obowiązek uzyskania przez KE absolutorium z wykonania budżetu od PE (na wniosek Rady) (ale odmowa ma tylko skutki polityczne)
- prawo do wyrażenia wotum nieufności wobec całej Komisji en bloc (2/3 głosów na wniosek przynajmniej 1/10)
c) funkcja kreacyjna - wpływanie na powołanie i obsadę organów zewnętrznych
- wyrażanie zgody na nominację Przewodniczącego KE
- zatwierdzenie całego składu KE po uprzednich przesłuchaniach
- konsultacje przy wyborze członków TO i Prezesa, Wiceprezesów i członków Rady Administracyjnej EBC (nie wywołuje skutków prawnych)
- powoływanie i określanie zadań RPO
c) funkcja międzynarodowa - odpowiedzialność za utrzymywanie stosunków z parlamentami państw spoza Wspólnot.
- w szeregu przypadków wymagana zgoda PE na związanie się Wspólnoty umową międzynarodową
- ratyfikacja traktatów akcesyjnych
sesje zwyczajne - trwają rok i są podzielone na 11 miesięcznych podsesji (bez sierpnia)
Rozpoczynają się w marcu. Nadzwyczajne są możliwe do zwołania na żądanie Rady, Komisji lub większości europosłów.
Posesja - 5 dni, przyjęcie porządku obrad, który się nie zmienia.
Procedura pilna - Komisja, Rada, grupa polityczna lub Przewodniczący PE mogą złożyć wniosek o przyłączenie do porządku danej sprawy lub nadanie priorytetu już zawartej.
Praca w komisjach - duża część merytoryczna.Sprawozdania=projekty chwał+uzasadnienia
Rezolucje prawodawcze - odnoszą się do procesu prawodawczego
Rezolucje zwykłe - problemy z inicjatywy Parlamentu, w których wyrażane jest stanowisko posłów PE w różnych kwestiach politycznych
Kworum na posiedzeniu komisji- ¼ członków,
Kworum na posiedzeniu plenarnym 1/3 ogólnej liczby deputowanych
Głosowanie jest jawne - przez podniesienie ręki i/lub elektroniczny system (na żądanie)
W pewnych przypadkach (np. zatwierdzanie Przewodniczącego i składu KE) głosowanie imienne
Uchwalane przez Parlament akty prawne podpisuje Przewodniczący i Sekretarz Generalny (zwierzchnik administracji PE - Sekretariatu, ok. 4000 osób)
KOMISJA EUROPEJSKA
Reprezentuje interes wspólnotowy
Przewodniczące + komisarze, reprezentujący i opłacani przez Wspólnoty Europejskie - niezależność od ojczyzny. Funkcje wykonawcze i udział w procesie prawodawczym.
Geneza:
Wysoka Władza - EWWiS - 9 osób
1958 - Komisja EWG i Komisja Euratomu - 9
1967 - Traktat o fuzji - jedna Komisja dla wszystkich 3 wspólnot
TWE i TUE używają pojęcia Komisja, przymiotnik Europejska to określenie zwyczajowe
Kadencja 5 lat, zsynchronizowana z PE
Powoływanie Komisji Europejskiej
5 etapów
Kandydata na Przewodniczącego desygnują większością kwalifikowaną państwa członkowskie (Rada)
PE zatwierdza
Rządy desygnują kandydatów na komisarzy, a końcowa lista aprobowana przez Radę
Przesłuchania kandydatów w komisjach parlamentarnych
Komisja jako całość aprobowana przez PE
Mianowanie formalne przez Radę - objęcie urzędów
Komisja wybiera ze swego grona zastępców Przewodniczącego
Wakat - na skutek śmierci, rezygnacji (dobrowolna - w każdej chwili, wymuszona - gdy żąda Przewodniczący Komisji poparty przez kolegium), dymisji (orzeka TS, jeśli stwierdzi że osoba nie spełnia warunków lub poważne uchybienia, wniosek może złożyć Rada lub Komisja)
Wakat wypełniany jest przez wybór nowego członka do zakończenia kadencji, ale można też zadecydować że nie będzie wypełniony, chyba że to Przewodniczący - trzeba wybrać na nowo.
Skład Komisji i statut jej członków:
Przewodniczący + komisarze. Liczba równa liczbie państw (27)
Komisarz - niezależny, nie można go odwołać poza szczególnymi przypadkami - konieczne jest prawomocne orzeczenie ETS
rząd który wskazał kandydata nie może wyrazić swojej dezaprobaty ani cofnąć poparcia
- komisarz nie może przyjmować ani domagać się żadnych instrukcji od rządów
- rządy muszą szanować jego niezależność, bo reprezentuje interes wspólnotowy
- nie mogą wykonywać żadnej innej działalności zawodowej
- obowiązek uczciwości i roztropności w obejmowaniu stanowisk po zakończeniu funkcji (np. żeby nie wykorzystywali wiedzy zdobytej w Komisji i władzy), w przeciwnym wypadku Rada UE i Komisja mogą wnieść do ETS wniosek o dymisję/utratę emerytury
Przewodniczący: - szerokie uprawnienia w organizacji pracy Komisji
- decyduje o strukturze wewnętrznej, rozdziela obowiązki
- zwołuje posiedzenia Komisji, przyjmuje porządek obrad, decyduje o powstaniu w jej ramach grup roboczych
- reprezentuje KE na zewnątrz i jest członkiem Rady Europejskiej
Funkcje i kompetencje Komisji Europejskiej
a) strażnika traktatów
Czuwa nad prawidłowym stosowaniem prawa wspólnotowego, pierwotnego i pochodnego
- może zaskarżać akty Rady do ETS
- czuwa nad implementacją prawa wspólnotowego przez członków - może wystąpić do sądu
- przyjmuje normy wykonawcze, zwłaszcza z zakresu ochrony konkurencji czy pomocy państwa dla przedsiębiorstw
- na straży przestrzegania reguł konkurencji - może karać lub zezwalać na działania (np. fuzje
b) prawodawcza
- bierze udział w tworzeniu prawa wspólnotowego razem z Radą UE i PE
- wyłączne prawo inicjatywy prawodawczej
- przyjmuje roczny plan legislacyjny (tu oddziaływania grup interesu, lobbing)
- uczestniczy w dalszych etapach postępowania prawodawczego, zwłaszcza w procedurze współdecydowania
- może też wydawać akty prawne samodzielnie (bezpośrednie upoważnienie traktatowe)
c) wykonawcza
wprowadzanie w życie większości aktów przyjętych przez Radę i PE
Komisja zasięga opinii jednego z trzech komitetów: doradczego, administracyjnego lub regulacyjnego
- wykonywanie budżetu WE
d) inicjacyjna
- nie ma szczegółowego umocowania traktatowego
- inicjuje objęcie regulacją wspólnotową nowych dziedzin
- dokumenty programowe wskazujące na stojące przed Unią wyzwania - „Białe” lub „Zielone Księgi”
- komunikaty - kierowane zwykle do PE i Rady, analizujące konkretne problemy
e) w stosunkach międzynarodowych (reprezentacyjna)
uczestnictwo w stosunkach międzynarodowych
- przedstawicielstwa Komisji pełnią za granicą rolę „ambasad WE”
- dyplomaci akredytowani przy Wspólnotach utrzymują codzienne kontakty przede wszystkim z Komisją
- kompetencja do negocjowania umów z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi (umowy zawiera Rada, ale może to delegować na Komisję)
Tryb pracy Komisji Europejskiej
Posiedzenia - co najmniej 1/tydzień (zwykle w środę), chyba że nagła potrzeba, to dodatkowe
- posiedzenia się zamknięte dla publiczności, dyskusje poufne, kworum to ponad połowa członków
- decyzje podejmowane większością teoretycznie, ale w praktyce dąży do jednomyślności
3 tryby podejmowania decyzji:
1. procedura ustna na posiedzeniu - podejmuje decyzję na posiedzeniu plenarnym, po dyskusji, uzgadniane są istotne i dyskusyjne kwestie, ważne rozstrzygnięcia - 5 %
2. obiegowa procedura pisemna - przesłanie projektu do wszystkich komisarzy z podaniem terminu zgłaszania poprawek (3-5 dni lub nawet 12h), gdy brak poprawek czy uwag - dokument uważa się za przyjęty - 25%
3. procedura delegowana - upoważnienie jednego z członków Komisji do wydawania decyzji o charakterze wykonawczym lub administracyjnym oraz przyjmowania w imieniu Komisji ostatecznej wersji dokumentu, który ma być przesłany do innej instytucji - 70%
Administracja KE
Dyrektoriaty (Dyrekcje) Generalne - podlegają poszczególnym komisarzom
Służby specjalne Komisji - podlegają Przewodniczącemu lub poszczególnym komisarzom
Sekretarz Generalny - wspiera Przewodniczącego w organizacji prac, zapewnia koordynację między jednostkami, uczestniczy w posiedzeniach, podpisuje protokoły i akty prawne
Teraz - ok. 21 tys zatrudnionych
Gabinety polityczne komisarzy - 6-8 osób, najbliższych współpracowników, którzy zapewniają płynność kontaktów między komisarzem a podległymi mu służbami.
Szef gabinetu - zastępca i główny asystent komisarza
Co poniedziałek szefowie gabinetów spotykają się pod przewodnictwem Sekretarza Generalnego i zastanawiają się nad zgodą i dyskusjami między komisarzami
Porządek dzienny obrad dzielą na A (niewzbudzające kontrowersji) i B - podobna funkcja do COREPERU do Rady UE
- również pełnią funkcję łącznika między Komisarzem a rządem państwa, z którego pochodzi (zwykle są z tego samego państwa, 2 może być opłacanych przez rząd, więc „przypominają” komisarzowi skąd pochodzi)
1