KURA DOMOWA
Teoria polifiletyczna
Pochodzą od jednego z 4 gatunków dzikich ptakow lub wiecej:
Gallus Gallus - czerwony kur dżunglii, jaja kolory kremowego, duży dymorfizm płciowy, samiec barwniej upierzony, złocisty
G. lafayetti - cejlon, grzebien w środku żółty, jaja nakrapiane
G. sonnerati - indie, srebrzyste upierzenie, charakterystyczny głos
G. varius - Java, charakterystyczne cechy: 16 sterówek, pojedynczy dzwonek, niezabkowany grzebien, w upierzeniu samców przeważa czerń
KURA DOMOWA
Cechy:
8 - 12 dni okres wysiadywania(21 dni współcześnie)
Samiec- barwnie upierzony, grzywa rdzawoczerwona, pióra na grzebieniu pomarańczowe
Samica- lekka, upierzona niepozornie
UDOMOWIENIE PRZYCZYNIŁO SIĘ DO:
Braku kwoczenia
Zaniku zdolnośći do lotu
Ograniczenia ruchliwości
Ograniczenia płochliwości
Zmiany okresu rozrodu( płodne przez cały rok)
Wzrostu wydajności
Specjalizacja poszczególnych typów
Oswojenie kur mialo miejsce już w starożytności - INDIE, żyły w osiedlach ludzkich 2000 lat p.n.e.
W Polsce 200 - 400 r n.e
INDYK
Pochodza od dzikiego indyka pln-amerykańskiego( meleangris galloparo )
Okres wylegu - 28 dni., nieśność u dzikich indyków -15 - 18 jaj, współcześnie 150. czasem indyczki znosza jaja do wspolnego gniazda. Do POLSKI trafiły z Hiszpanii w XVII w.
Barwa upierzenia
Brak zdolności do lotu
Obfite umięśnienie
Poprawa nieśności
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE KACZKI
Piżmowej(Ameryka Pd):
Siadaja na gniazdach
Mogą fruwac
Milczące
Postawa pozioma
Silny dymorfizm płciowy
Pekin(AZJA):
Brodzace po wodzie, pływające
Nie fruwaja
Hałaśliwe
Postawa wznosząca się
Dymorfizm bardzo słaby, prawie nie widoczny
GĘŚ
Udomowienie bardzo dawno. Europejskie pochodza od dzikiej gesi szarej tęgawej. Jest lekka. Młode gesi tworze pary. Jesienią w drugim roku łącza się w pary na cale Zycie
SYSTEMY CHOWU ZAPEWNIAJĄCE DOBROSTAN DROBIU A WYNIKI PRODUKCYJNE:
Systemy chowu: ekstensywny, półintensywny, intensywny.
Ekstensywny zbliżony do naturalnego, utrzymanie niewielkich grup, prymitywny, różne gat., budynki nie dostateczne do ich wymagań, duże żerowiska, produkcyjność niewielka- samozaopatrzenie, nadwyżki sprzedane na lokalnym rynku, wybieg nie ograniczony.
Półintensywny budynki dostosowane do, nie prymitywne, wybiegi ograniczone, lansowany na całe życie - ptaki mają ruch.
Intensywny duże stada ptaków skomercjalizowany, ptaki nośne i brojlery, na ściółce, klatkach, budynek zamknięty, chów na ruszcie, ruszt i ściółka.
Rys historyczny ograniczona małe stada, produkcja w fermach dużych, ptaki utrzymywane w budynkach zamkniętych na ściółce po kilka tysięcy, zastąpiono ściółkę na klatki, klatki jednopoziomowe na baterie wielopoziomowe.
Klatki wielopoziomowe baterie nasadowe ( 2-4 piętra), bateria zwarta oraz bateria typu EUROVENT ( 2-8 pięter)
Klatki jednopoziomowe bateria zwarta typu „Wall to Wall” Najpopularniejsze baterie 8 piętrowe maksymalizacja produkcji by uzyskać więcej i łatwiej, w latach 80' zainteresowano się dobrostanem zwierząt na skutek protestów obrońców praw zwierząt oraz wymagań konsumentów co do jakości produktu, wydanie dyrektyw - polepszenie warunków bytowania, szukanie nowych rozwiązań, zmodyfikowano klatki „umeblowane”, rozwinięcie aktywnego chowu : chów ściółkowy, nowe metody chowu podłogowego tj. chów ściółkowy, klatkowy czy wielopoziomowy ruszt, chów z wykorzystaniem wybiegów tzw. free-rauge ( dawny półintensywny chów) od 01.01.2012 niedozwolone będzie stosowanie klatek bateryjnych ( obejmuje kraje UE)
System półintensywny produkcja ekologiczna w kurniku, dostęp do wybiegów, nieograniczony ruch na otwartej przestrzeni, dostęp do światła słonecznego, swobodne naturalne zachowania, preferowaby w klatkach o łagodnym klimacie ( w zimie zjadają swoje jajka, bezruch, stłoczenie na całej powierzchni), trzeba dbać o wybiegi, zagrożenia zdrowotne, skażenia środowiskowe, we Francji chów drobiu rzeźnego z dostępem do wybiegów, produkcja kurcząt indyków perlic w certyfikowanym systemie Label Rouge, chów indyków nie zawsze się sprawdza słaba produkcja i stan zdrowia ptaków.
System bezwybiegowy na ściółce zapewnia ruch, możliwość grzebania, niewłaściwa pielęgnacja: zagrożenia dla zdrowia obniża produkcje źle wpływa na czystość i higienę jaj, występowanie różnych nerwów- pterofagia kanibalizm oraz zjadanie jaj.
Chów podłogowy na ruszcie lub ściółce rozwój w latach 80' we Szwecji i Wlk. Brytanii, możliwa większa obsada i mniejsze koszty utrzymania, zapewnia ruch i naturalne zachowania, duże zapylenia i stężenia amoniaku zanieczyszczenia skorupy nawozy i pasożyty
Chów w klatkach tradycyjnych zakazane w UE od 2012, uzyskanie max. Produkcji, najwyższą jakość immunobiologiczną jaj i dobry stan zdrowia ptaków, warunki w tym systemie są najlepsze pod względem higieny i zdrowotności, a najgorsze z punktu widzenia dobrostanu zwierząt, klatki używane w latach 80 nadal nie dają możliwości ruchu i naturalnego zachowania.
Chów w klatkach zmodyfikowanych połączenie chowu klatkowego i pozaklatkowego, większa powierzchnia na 1 ptaka ( wyposażone są w gniazda, maty do ścierania pazurów, grzędy, pojemniki z piaskiem lub ściółka), wzrost zapylenia kurcząt, pogorszenie jakości jaj, problemy ze zbiorem jaj, duży koszt zakupu.
System ekstensywny utrzymanie wszystkich gat. Prócz brojlerów i indyków rzeźnych, wybieg nie ograniczony, naturalne żerowiska, wybieg do 300m, żerowisko dostarcza 30% karmy- pasza z dużą ilością białka to wiosna zaś jesienią węglowodany, stosować oświetlenie - 16(max) -14 h ( min.), w okresie mrozów i jesienią nie może być mokra ściółka sucha ściółka gromadzi wilgoć z odchodów w powietrzu nie możę być dużo amoniaku, zapewnienie ptakom paszy o dużej zawartości białka, nie wystarczą śruty i ziarna, należy stosować śrutę sojową i rzepakową dodatnie witamin, zapewnia źródło wapnia.
System półintensywny wybieg ograniczony, 2 przemienne wybiegi przy budynku, ptaki nie są na klepisku, duże grupy ptaków: gęsi, kaczki, nioski, kury wchodzą do budynku by znieść jajo i spać, budynki ogrzewane, brak programów oświetlenia.
System intensywny wprowadzone w Polsce w latach 70', kontrola warunków środowiskowych, uzyskuje się największa produkcję, brak okien, wentylacja w suficie, wywiew ze ścian bocznych , chowanie na ściółce ( słoma ze zbóż ozimych) w bateriach lub na ruszcie czy siatkach, brak pasz workowanych-silos obok budynku.
System wolnowybiegowy swobodny ruch, możliośc dostępu do trawy, dostęp do grzęd i gniazd, wybór gniazda, większa przestrzeń osłabia agresję, wyższe upadki, dzibanie, kanibalizm, duże ryzyko chorób i zarażenia pasożytami, jaja ściółkowe, zjadaniei tłuczenie jaj, urazy kości, mniejsza kontrola srodowikowa, spożywanie niekosztownej paszy ( trawa), uszkodzenie wola, narażanie na drapieżniki i złą pogodę .
Klatki bateryjne małe nakłady pracy, mała grupa, brak jaj ściółkowych, małe ryzyko zachorowań, brak problemów ze ściółką, brak drapieżnictwa, brak naturalnych odruchów, jałowe środowisko, zmienność warunków środowiskowych między prętami, brak ruchu obniża wytrzymałość kośćca, uszkodzenia piór i stóp uniemożliwia ucieczkę przed agresją, ryzyko zakleszczeń.
Klatki „udoskonalone” mniejszy nakład pracy, umożliwianie ścieranie pazurów, trzepanie, wzmocniony ukł. Kostny, brak przyciętych dziobów, brak kanibalizmu, większe ryzyko zachorowań, łatwa walka z chorobami, dużo pyłu, kurzu, ryzyko zakleszczeń, dużo jaj się tłucz, brak ruchu obniża wytrzymałość kośćca.
Teoria monofiletyczna
Przodkiem kury domowej był Gallus Gallus, potomstwo płodne, inne gatunki kojarzone z kura domowa sa mniej płodne
Klatki bateryjne
Zalety:
-mniejsze nakłady pracy
-brak jaj ściółkowych
-pełna kontrola środowiska
-małe grupy
-małe ryzyko ograniczenia ptakom dostępu do wody i paszy
-brak zagrożenia ze strony drapieżników
Wady:
-brak możliwości normalnych zachowań ptaków np. chodzenia, grzebania,
-jałowe środowisko
-zmienność pomiędzy piętrami
-brak ruchu obniża wytrzymałość kości
-struktura klatek może powodować uszkodzenia piór
Klatki udoskonalone:
Zalety:
-mniejsze nakłady pracy
-konstrukcja umożliwia ścieranie pazurów, wyciąganie, grzebanie(naturalne odruchy)
-wzmacnia układ kostny
-obniżony kanibalizm i dziobanie
-niskie ryzyko upadków
Wady:
-znajduje się dużo kurzów i pyłów
-duża liczba stłuczonych jaj
-utrudniona kontrola stad ptaków na najniższym i najwyższych poziomach
-ryzyko zakleszczeń
ORGANIZACJA CHOWU DROBIU
Ferma zarodowa: f. prarodzicielska, f. rodzicielska, f. towarowa ,
Ferma zarodowa - prowadzą selekcję doskonaląc poszczególne rody wystarcza dwa użyteczne pokolenia- dziadkowie i ojcowie nie mogą mieć wspólnych przodków. Kojarzą ze sobą osobniki - kojarzenie naturalne lub inseminację, materiał trafia do
fermy prarodzicielskiej - brak pracy selekcyjnej, namnażanie materiału pochodzących z f. zarodowych, jest ich więcej niż f. zarodowych,
Ferma rodzicielska - namnażanie materiału,
ferma towarowa - chów ptaków na jaja lub mięso
Ferma pra i rodzicielska kojarzy się ze sobą pochodzących z różnych rodów i lini osobników,
ferma zarodowej chowa się osobniki czyste rasowo.
Ferma zarodowa kur typu nieśnego, gęsi, kaczek w Polsce hodowla droga, duzy materiał,ostra selekcja, koszty nie są pokryte przez materiał, który się sprzedaje. Materiał pochodzi z dużych koncernów hodowlanych.
Stada zachowawcze - utrzymuje się stare rodzinne rasy. Chroniąc je przed zagładą żółtonóżka, zielononóżka kuropatwia.
Fermy amatorskie - różne rasy, brak prac hodowlanych.
Rasa - grupa kur spokrewnionych, przez wspólne pochodzenie, przekazujące cechy fizjologiczne i użytkowe, nie mamy do czynienia z rasą, wyst. W stadach amatorskich i zarodowych.
Odmiana - barwa, upierzenie.
Ród - stado (populacja) zamknięta przed dopływem obcej krwi przez 3-5 lat ( pokoleń); występuje selekcja w rodzie- doskonalenie cech użytkowych, nie przywiązuje się wagi do cech morfologicznych ( wielkości, ubarwienia)upierzenie skoku- cecha niekorzystna gromadzą się pasożyty, skoki takie narażone na zabrudzenia.-uwaga tylko u ras. Wytworzone z udziałem poszczególnych ras, używanie rasy ogólnoużytkowe, mięsne, nieśne, cechy muszą się wiernie dziedziczyć - efekt użytkowy. Wytworzenie rodów przez firmy hodowlane w tajemnicy ( brak pokazania kart) - współcześnie rody maja białe brązow niejednolite upierzenie, W rasie wymagania ściśle określone.
Linie - grupa osobników pochodząca od wspólnego przodka męskiego, efekt heterozji istotny w zdrowotności i wyników reprodukcji. Typ mięsny wszystkie rody i linie musza mieć białą barwę upierzenia.
Użytkowanie nieśne drobiu - najstarszy kierunek, rodzaje: na jaja konsumpcyjne, na jaj rozpłodowe.
Na jaj konsumpcyjne- wykorzystanie kury nieśne i ogólnoużytkowe, dobra jest perlica -dobrej jakości jaja, różne typy kur- inne zapotrzebowania i warunki produkcji, chów intensywny-ptaki lekkie zużywa mało paszy chów ekstensywny - kury ogólnoużytkowe dobra nieśność i wydajność mięsna.
Nie można kojarzyć ze sobą linii, które mają negatywnie skolerowane cechy - masa, wielkośc produkcji nieśnej, nie kojarzymy kur ciężkich z lekkimi.W Polsce 9 miliardów jaj, średnio-211jaj na rok optymalne spożycie -200 jaj, minimalne 180 jaj.
Kury nieśne (2005) operujemy pojęciem firmowym, znamy różnice to chwyt reklamowy ASTRA S, MESSA P, MESSA 33 kury są białe lub brązowe- przeznaczone do intensywnej produkcji jaj, kury są różnobarwne -ogólnoużytkowe.
Jaja różni się od siebie:masa-max. Gęś, indyk, kaczki, kury, perlice,gołębie min. Żółtko - max. Perlica, kaczka, gęś, indyk, kura, gołąb min. Białko odwrotnie jak do żółtka. Grubość skorupy - max. Perlice, jaj perlic rzadko spotykane, hodowane we Francji, są doskonałe smakowo, lepsze od kurzych.
Proteiny białka jaja lizozym - 3,5%, nystatyna- 0,05%, konaalbumina - 13%
Wpływ czynników genetycznych i środowiskowych na nieśność
środowiskowe czynniki -światło sztuczne lub naturalne długość 14-16 h jak jest mało produkcja niska, neurohormonalna regulacja nieśności gałka>podwzgórze>neurosekret jest wydzielany- ukł. Krwionośny- przysadka przedni płat pobudzony> FSH, LH, LTH FSH- przyczynia się do dojrzewania pęcherzyków powstają w rozwoju embrionalnym, za życia dojrzewa tylko ich część LH - pęcherzyk pęka w części sigma LTH - odp. Za proces wysiadywania, opieki nad jajami - hormon antagonista do FSH i LH, cykliczność wydzielania h. gonadotropowych wiek ptaka 16 tyg. najwyższy poziom hormonu, rola jajnika i gruczołu dokrewnego estrogeny odp. Za rozwój jajowodu, synteza białek i tłuszczy, transport Ca do pęcherzyków, formowanie kości, pojawienie się II-go rzędowych cech, powoduje że w jamach kości długich wytwarza się rezerwy wapnia. Androgeny wydzielane prze jajnik, rytm owulacji, zniesienia jaj, wydzielanie białka, Progesteron- rozwój jajowodu, kości dł, rola w upierzeniu II-go rzędowe cechy płciowe u samców
UŻYTKOWANIE ROZPŁODOWE
Metody prowadzenia zależą od:
Biologicznych właściwości danego gatunku (np. gesi cechuje duza sezonowość)
Celów, którym ma służyć potomstwo( fermy zarodowe reprodukcyjne)
KOJARZENIE W CZYSTOŚCI RAS (a- nie krewniacze b- w pokrewieństwie)
Krzyżowanie międzyrodowe, wykorzystanie tzw. Wzajemnego dopasowania się w celu zmniejszenia heterozygotyczności
krzyżowanie między rasowe( tworzenie nowych rodów oraz mieszańców F1) testowanie kojarzonego materiału
kryteria przeznaczenia drobiu do rozpłodu
zdrowe - o odpowiednich cechach użytkowych rodziców i wartościowych cechach własnych. Konieczność doboru odpowiednich samców, eliminacja bezpłodnych, ocena nasienia, eliminacja samcow cieżkich i nieaktywnych. Agresywność to czynnik negatywny
LICZBA SAMCÓW PRZYPADAJACYCH NA 1 SAMCA:
kury typu lekkiego 15 szt. (koguty jednoroczne)
kury typu ciężkiego 8-12 szt.
Indyki 8 - 12 (tylko lekkie) inseminacja cieżkich
Kaczki 6
Gesi 3 -6 monogamia, samce uzytkuje się rozpłodowo od 2 do 4 lat, samice sa płodne przez 10 lat.
Zasada i technika kojarzeń naturalnych:
Kojarzenia indywidualne
Kojarzenia masowe
Kojarzenia z reki
Sztuczne unasiennianie-stosowane przy przeznaczeniu do rozpłodu kur typu miesnego, indykow, gesi. Kłopoty z kryciem naturalnym. Koniczność stosowania przy utrzymaniu w klatkach.
Zalety: utrzymanie mniejszej liczby samców, możliwość oceny nasienia, eliminacja bezpłodnych samców.
Gęstość plemników:
Koguty - 3, 7 mln. w 1 mm3
Indory - 8,3 mln
Gąsiory - 200- 300 tys.
Kaczory - 5,3 mln
Czynniki wpływające na utrzymani nasienia:
Pora roku
Fotoperiodyzm
Rytm dzienny
Warunki chowu
Żywienie
Częstotliwość pobierania nasienia
Trening samców za pomocą masażu. Do pobierania nasienia służy strzykawka z rozcieńczalnikiem
Rozcieńczalniki: biologiczne( sól fizjologiczna, mleko odtłuszczone, żółtko) chemiczne (cytryniany, glutaminy, antybiotyki), mieszane.
Najlepsze rezultaty przy inseminacji Świerzym nasieniem 10 - 15 min po pobraniu. Unasiennianie samic w godzinach popołudniowych, gdy w gruczole skorupowym nie ma jaj.
TECHNIKA UNASIENNIANIA:
W plastikowej strzykawce znajduje się nasienie. Samicy wynicowuje się stek, popycha w dół tłok strzykawki, elektryczne urządzenie dozuje dawkę( max 300 kur na godzine)
CZESTOTLIWOŚĆ UNASIENIANIA:
Kury co 5 dni, indyczki 2 razy w tygodniu
Na 6 tygodni przed zbiorem jaj do wylęgu należy przeprowadzić badania w kierunku:
Białej biegunki (kury, indyki)
Salmonellozy( kaczki, gęsi, indyki)
Mikoplazmy ( kury, indyczki, kaczki)
TECHNIKA INKUBACJI JAJ INDYCZYCH:
Masa 80- 90 g. temp 20-25 doby inkubacji 37, 5- 37,8 stopni, wilgotność 60 - 65 st. Od 25 doby 36 - 37 st. C. Zwiększa się wilgotność do 70 - 75 %. Długość inkubacji 28 dni. Indyczki rozpoczynają nieśność w wieku 250 - 300 dni.
TECHNIKA INKUBACJI JAJ GĘSICH:
Masa 130- 170 g. Mycie jaj, temperatura w czasie inkubacji 20 - 38 st. C, nastepnie 39st.C wilgotność 60 - 75%. obracacnie jaj w okresie 1 - 19 doby dwukrotnie, chłodzenie, kropienie, dlugość inkubacji zależy od rasy, nawet 32 dni. Gęsi rozpoczynają nieśność w wieku 250 - 300 dni
TECHNIKA INKUBACJI JAJ KACZYCH (PEKIN):
Masa 65-90 g. mycie w wodzie o temp 40 st.C. magazynowanie nie dłuższe niż 7 dni w temp 5 - 10 st. C. obracanie w czasie przechowywania, temperatura w czasie inkubacji 37,5 st. C, wilgotność początkowa 70 - 75st. A w 4 ostatnich dniach 80%. Zmiana położenia 5 razy na dobe przez 24 godziny, wietrzenie aparatu przez 20 min, chlodzenie poza aparatem do 16 - 24 przez 10 - 20 min.
Od 14 doby skraplanie jaj 2X na dobę, inkubacja 28 dni
Kaczki Pekin rozpoczynają nieśność w wieku 150- 180 dni
TECHNIKA INKUBACJI JAJ KACZYCH (PIŻMOWE)
Przechowywanie do 5 dni, duża śmiertelność, jaja podgrzewane po zbiorze.
Młode legną się z niewykształconymi nerkami= nerki embrionalne- podaje się im środki moczopędne np.: urosan!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
MIĘSNY TYP UŻYTKOWANIA DROBIU
System intensywny:
Odpowiedni materiał
Posiadanie automatyzacji
Dysponowanie przemysłowymi mieszankami
Najwięcej produkuje się brojlerów kurzych 1 mln ton zyw, 400 tyś ton indyków, 4 tyś ton kaczek. Niemcy są stabilnymi odbiorcami i maja zapotrzebowanie ok. 17tys t gęsi- produkcja stała wyłącznie na export
Budynki dla brojlerów - 1000m2
Produkcja bezpieczna (trzeba tylko zachować pewne zasady)
Wszystko zautomatyzowane - nie pracochłonne
Odbiera ubojnia, a integratorem jest zakład ubojowy lub przetwórczy. Teraz często zakład ubojowy gwarantuje dowiezienie kurcząt do zak.
Najtańsza i najprostsza produkcja (brojlerów kurzych)
Indyki- wrażliwe na minimalne odchylenia od warunków środowiskowych, przyjmuje więcej witamin i bardziej zróżnicowanej paszy
Kaczki - zużycie dużej masy paszy, dużo odchodów i wymaga częstej wymiany ściółki
JAKOŚĆ MIĘSA DROBIOWEGO:
Zawiera mało tłuszczu i mało kolagenu, niska energetyczność, więcej kwasów tłuszczowych nienasyconych, mniej nasyconych
Wysoka zawartość białka, delikatna struktura włókien mieśniowych( najwięcej indyk, miesien piersiowy 24% białka, 2-6% kolagenu. Całkowita ilość tłuszczu u brojlera kurzego13-18%, zawartość cholesterolu nie jest bardzo niska.
Selekcja producencka w kierunku szybkiego tępa wzrostu doprowadziła do tego ze indyki i brojlery kurze w sposób znaczący się otłuszczają.
Był produktem dietetycznym
Przez zle wykorzystanie paszy- na odłożenie 1 kg tluszczu potrzeba wiecej energii niż na odłożenie 1 kg białka
Zanieczyszczenie środowiska (tłuszcz przy żołądku, jelitach)
Najbardziej nieczysty jest tłuszcz sadełkowy (okolice steku), duzo osadza się tez na jelitach, żołądku, problem z tłuszczem podskórnym( zazwyczaj gruba jest ta warstwa)
Metody oceny otłuszczenia(brak dokładnej metody):
Mierzenie grubości skóry z tłuszczem wokół steku
Określenie lipidów i trójglicerydów w osoczu krwi
Skład lipoproteidów:
Trójglicerydy (50 - 70 %)
Fosfolipidy (15 - 25 %)
Cholesterol (15 - 20 %)
Metody oznaczenia trójglicerydów: chemicznie, kolorymetrycznie, enzymatycznie. Ścisła zależność pomiędzy zawartością lipoproteidów w osoczu krwi a zawartością tłuszczu.
Czynniki wpływające na otłuszczenie: genotyp, wiek, żywienie, warunki chowu.
CHÓW IDYKÓW:
Pochodzą od indyka amerykańskiego. Dzikie indyki były sprowadzane do polski w latach 70. Indyki używane do produkcji są białe.
Wzrost produkcji 300tys ton produktu
Korzystna transformacja białka paszy na białka mięsa(4% korzystniejsze niż u drobiu), wysoka wartość odżywcza (cholesterol 50/100g mięsa, witaminy pp, B, aminokwasy egzogenne)
Rasy: bronz standard, białe holenderskie, czerwone (amatorskie), wytworzono linie i rasy ciężkie i średnio. Selekcja w rodach mięsnych - ciężkie, masa umięśnienie, ilość, jakość nasienia. Selekcja w rodach żeńskich - nieśność, zapłodnienie jaj, wylęgowość, jakość jaj, umięśnienie
Celem doskonalenia jest zwiększenie tępa wzrostu, poprawa wydajności rzeźnej, poprawa cech produkcyjnych, poprawa przeżywalności.
Selekcja oparta jest o indeks selekcyjny: kojarzenie rodów i linii. W celu poprawy umięśnienia stosuje się następujące pomiary wykorzystywane przy selekcji: szerokość klatki piersiowej, obwód podudzia, kontrola stanu nóg, czy nie ma deformacji.
Cechy indyczek w stadach reprodukcyjnych:
Rozpoczynają nieśność w wieku 24 - 26 tygodni, znoszą 130 - 140 jaj. U dobrych niosek długie serie, eliminacja kwoczenia, masa ciała dorosłych indyczek 9,5 kg.
Chów na ściółce, normy obsady 1-8 tyg. =5 szt./m2
9 - 14 tyg. = 2 szt./m2 następnie 1 sztuka.
Indory mogą wysiadywać jaja
Wyposażenie w sprzęt: grzędy(poprawiają kondycje), gniazda do znoszenia jaj, idealnie czysta ściółka, programy oświetlenia
Obcinanie dziobów u indyczek pomiędzy 6 a 7 dniem, po raz 2 w wieku 14 tygodni (zapobiega pterofagii)
ŻYWIENIE
Duże wymagania w odniesieniu do składników pokarmowych: od 28% białka(wiek do 28 dnia) do 17%(w koncowym etapie produkcji) stopniowa restrykcja białka w paszy
INSEMINACJA:
Żywienie indyków rzeźnych: mieszanki granulowane, dodatek przenicy zapobiega atrofii żołądka
Warunki chowu młodych indyków rzeźnych:
Oddzielny chów indorów ( ubój 20 tydz) indyczek (ubój 15 tyg). Ściołka lub ruszt. Parawany do 10 dnia, doskonała wentylacja. Obsada 7 szt początkowo, temp 38 *( na wysokości grzbietu). Temperatura pomieszczenia 25 27*. Oświetlenie przez 3 doby ciągłe, nastepnie ograniczone.
Typ srednio cieżki:
Hybride grade Marker
But 8
But 9 angielskie
Nicholas 300
Typ cieżki
Hybryd extreme
Hybryd converter
Hybrydeuro FP
Big 6
Nicholas 700
Nama - mazury. Polski indyk dobrze znosi nasze warunki środowiskowe, dobry do chowu drobnotowarowego. Obecnie sprowadzane indyki nie nadaja się do chowu drobnotowarowego, gdyż maja duże wymagania środowiskowe
Zawartość składników pokarmowych w 1 kg paszy dla indyków rzeźnych:
Białko: do 3 tygodni 27,4% ; pod koniec tuczu 16%
Lizyna, metionina, tryptofan, wapń, cholina, (brak deformacji konczyn)
Po 15 tygodniu zmniejsza się pobieranie paszy i przyrost - dalsza produkcja jest wiec nieoplacalna
Zużycie paszy na 1 kg przyrosty: indyczki 2,5 kg/kg przyrostu
PROGRAM ŚWIETLNY:
wiek |
Światło(godz na dobre) |
1-3 |
24 |
4 - 14 |
14(promiennik swiatła czerwonego) |
3-13 tydzien |
12 |
Od 14 tygodnia |
16-18 |
GĘŚ, KACZKA
Gesi:
Mięso sprzedawane głównie na rynek niemiecki
Sprzedaje się tylko gęsi w postaci bitej( tylko tuszki) sprzedaje się <17 000 ton
KOŁUDA WIELKA - ferma zarodowa w Polsce
2 rody:
Biała Kołudzka: W33 - F, W11 -M =>pokolenie F1: W31- przeznaczone do tuczu.
Gęś można hodować w warunkach superekologicznych dlatego mięso jest bardzo cenione gdyz zawiera dużo nienasyconych kwasów tłuszczowych, pierze bardzo dobre, chetnie kupowane, wysoka cena.
SMALEC GĘSI- bardzo ceniony, znaczenie prozdrowotne, podawany w gospodarstwach agroturystycznych, w restauracjach
GĘŚ została udomowiona bardzo dawno, otłuszcza się ona przed zimą - stąd smalec. Charakteryzuje się wysoka odpornością na choroby, maja małe zapotrzebowanie na pasze, dobrze ja wykorzystują i są bardzo czujne.
Charakteryzuje je niestety sezonowość produkcji, znoszą jaja w okresie wiosennym. Muszą korzystać z nieograniczenie dużych wybiegów, interesują się wszystkimi przedmiotami, niszczą wszystkie uprawy
SYSTEMY CHOWU GĘSI:
Ekstensywny (nieograniczony wybieg)
Półintensywny (ograniczony, utwardzony wybieg)
Maja zła tolerancje na wysokie temperatury, na wybiegu muszą mieć daszki chroniące przed słońcem
W ostatnich latach wykorzystuje się systemy z naturalnym systemem wodnym => lepsze zapłodnienie i lepsze upierzenie.
WYCHÓW:
Początkowa temperatura 35* C
Na wybieg dopiero po tygodniu, gdy jest ciepło i sucho.
Wrażliwość na nadmiar amoniaku - musi być dobra wentylacja
Ściółka - słoma żytnia, torf, wióry nie bo źle chłoną wodę
Pomieszczenie bardzo często dezynfekowane i myte.
ŻYWIENIE:
Dużo dłuższy przewód pokarmowy niż ptaki grzebiące
Długie jelito ślepe- tam trawienie włókna (7-8% dziennej dawki to włókno, kury 3-4)
Do 2 kg zielonki w dziennej dawce zjada dorosła gęś, zjada również marchew, owies
GEŚ OWSIANA - ceniona na rynku niemieckim (17 tygodni - przeznaczona do chowu)
Chów jest raczej opłacalny ale pracochłonny
Gęś znosi 45 - 55 jaj w sezonie, sa płodne przez 10 lat
Pióra pozyskuje się przez
Podskub (kilkakrotnie w ciągu roku)
Pierze w rzeźni (odpad) - pióra mniej cenne ze względu na zabrudzenia ale można je uprać i wysuszyć.
Z piór uzyskuje się olejki eteryczne używane przy produkcji wędlin
KACZKA
Pekin
Piżmowa
Z połaczenia powstaje mieszaniec towarowy MULARD (barbarie)
Kaczor piżmowy - umięśniony lepiej od Pekin
Kaczki Pekin - więcej jaj niż piżmowa
PEKIN:
Pochodzi od dzikiej kaczki krzyżowki
Hałaśliwa
Silnie się otluszcza
Gorzej wykorzystuje karme
Nie fruwa
PIŻMOWA:
Udomowiona przez Indian
Nieśna
Mniejsze otłuszczenie od Pekin
Lepiej wykożytuje karme
Fruwa
ZASADY ŻYWIENIA DROBIU:
Drób ma krótki przewod pokarmowy 8:1(grzebiące ptactwo), 10:1(wodne), 31:1 owce
Szybkie tempo wzrostu
BUDOWA PRZEWODU POKARMOWEGO:
Przełyk
Wole (tu pokarm nawilżony ślina)
Żoładek(gruczołowy- trawienie, mielec- rozcieranie twardego pokarmu, tu gromadzenie gastroliny np. żwir, piasek)
Dwunastnica (w petlach trzustka)
Jelito czcze
Jelito biodrowe( tu trawione włókno, lepiej rozwinięte u wodnego ptactwa)
Jelito grube
Stek
Drób wodny ma blaszki w dziobie(oddzielaja glony od wody)
Źródło białka: sruty poekstrakcyjne(sojowa, rzepakowa), mączek pochodzenia zwierzęcego i rybnego nie używa się.
Źródło energii: śruta kukurydziana, pszenica + dodatek tłuszczu do mieszanek, oleje roślinne.
Witaminy - premixy - w postaci syntetycznej
Makroelementy - węglan wapnia, fosforan paszowy
Mikroelementy - premixy
Woda - 1 g paszy suchej ->2 ml wody. Dziennie 250 ml wody
Nie stosuje się surowych nasion!!!
Źródła białka pochodzenia roślinnego
Śruta poekstrakcyjna sojowa: 42-48% białka, 3,5-7 % włókna, bogata w aminokwasy (nieco mniej metioniny)
Śruta poekstrakcyjna rzepakowa: 35-38% białka, mało energii, ma mniej lizyny niż śruta sojowa, mniej metioniny, dużo fosfolipidów
Śruta z nasion rzepaku - duzo energii metabolicznej i białka ogólnego (20,6%), tłuszczu- źródło kwasu linolowego
Nasiona soi - cenne źródło białka i energii, kwasy tłuszczowe nienasycone
Dodatki paszowe
Proboityki: stabilizuja przewód pokarmowy, produkuja kw mlekowy, obniżaja pH, naturalne antybiotyki, poprawiaja stan zdrowia i wykorzystanie paszy
Enzymy: poprawiaja strawność składników pokarmowych (gdy dużo pszenicy i jęczmienia)
Środki kokcydiostatyczne
Dodaje się ksylanazy, betaglukanazy, galaktozy.
-fitoza: zwiększa strawność fosforu organizmu w zborzach
-przeciwutleniacze: chronia związki przed utlenianiem
-środki zapachowe i barwiące: poprawiaja smak (w postaci naturalnej lub preparaty chemiczne)
MIESZANKI PASZOWE
Sypkie, granulowane(kurczęta, brojlery, indyki, kaczki piżmowe)
Granulacja - polepsza strawność paszy, nie ma rozwarstwień paszy, mniej się pyli
Żywienie drobiu wodnego
Pasze pochodzenia roślinnego( śruty zbożowe), zielonki (dorosła gęś -2 kg), marchew, ziemniaki
Węglowodany:
Źródłem sa zboża, kukurydza ( Wit A, E, mało włókna, białko ubogie w lizyne, tryptofan, duzo karotenu - barwa jaj, skóry i tłuszczu)
Pszenica: 1 kg -12,3 MJ, srednio 12% białka ogólnego
Otreby pszenne: duzo włókna (9%) białko 14-15%, dość duzo składników mineralnych i Wit z grupy B, w dużej ilości powoduja biegunki. Dodatek otrąb przeciwdziała biegunkom
Jęczmień: dużo włókna, ale zawarte w nim betaglukany obniżają jego strawność, działają wybielająco na skóre, tłuszcz i barwe skokow. 1 kg - 9-14% białka og. 11,34 MJ EM
Pszenżyto: wartość energetyczna i strawność podobna do pszenicy, zawartość białka najbardziej zmienna (9-16%), często skażony sporyszem
Żyto: biegunki, utrata apetytu, obniżenie produkcji, zawiera alkaloryzocynole i pentozany
Owies: dużo włókna (10%) i niewiele energii, 11% białka srednio. Dodaje się żwir. Związki zawarte w łusce owsa zapobiegają wzajemnemu dziobaniu się kur
Okopowe: marchew czerwona, ziemniaki