LEKI HAMUJĄCE UKŁAD RENINOWO-ANGIOTENSYNOWY
Renina - wydzielanie
ubytek Na+ (silne pocenie, wymioty, biegunki, leki natriuretyczne, brak Na w diecie)
↓ Na+ w płynie opływającym plamkę gęstą
↓ RR, objętości krwi
↑ układu współczulnego (receptory β)
Aliskiren
pierwsze doustne inhibitory reniny (enalkiren, remikiren i zankiren)
aliskiren - dobrze tolerowany, hamuje uwalnianie reniny → ↓ RR
p/wskazania: ciąża, zwężenie tt. nerkowych
DN: biegunka, hiperkaliemia, obrzęk naczynioruchowy
Angiotensyna II
↑ wnikania jonów Ca2+ do cytoplazmy z płynu pozakomórkowego i magazynów wewnątrzkomórkowych
↑ aktywności fosfolipaz C i A2
skurcz mięśni gładkich, m.in. naczyń krwionośnych (skóra > śledziona, nerki, jelita > mózg, mięśnie, serce, płuca), głównie tętniczek przedwłośniczkowych i żyłek zawłośniczkowych
↑ uwalniania NA z neuronów współczulnych i A z rdzenia nadnerczy
↑ uwalniania aldosteronu (zwłaszcza przy ↓ Na i ↑ K) i ADH
↑ napięcia współczulnego (działanie w area postrema i tractus solitarius)
↓ napięcia n. błędnego
↑ ciśnienia krwi, oporu obwodowego i obciążenia mechanicznego serca
↑ przepuszczalności naczyń włosowatych → ↓ objętości krwi, ↑ objętości płynu pozakomórkowego, przepływu chłonki
proliferacja kardiomiocytów i komórek śródbłonka naczyń, włóknienie, remodeling
↑ pragnienia, ↓ łaknienia, ↑ procesów uczenia się
↓ przepływu krwi przez nerki i diurezy, proteinuria, włóknienie kłębuszków
angiotensyna III - równie silnie pobudza wyrzut aldosteronu, ale ma jedynie 10% działania uwalniającego aminy katecholowe z rdzenia nadnerczy, 25% efektu działania na naczynia
Receptory AT
AT1 - są zlokalizowane przede wszystkim w śródbłonku, sercu, nerkach, wątrobie, mózgu, nadnerczach i odpowiadają za większość działań fizjologicznych A II:
skurcz naczyń krwionośnych
reabsorpcja sodu w kanalikach nerkowych
remodeling naczyniowy, przerost serca
↑ wydzielania aldosteronu
↑ objętości krwi krążącej oraz ciśnienia krwi
stymulacja zarówno obwodowej jak i ośrodkowej aktywności współczulnej, ↑ wydzielania katecholamin
AT2 - są zlokalizowane w rdzeniu nadnerczy, macicy i tkankach płodowych, ale także w naczyniach, sercu - ilość receptorów znacząco rośnie w wyniku niewydolności, mózgu - stany poudarowe;
dokładna rola nie jest znana
wzrost i różnicowanie tkanek płodowych
hamowanie proliferacji, regeneracji, apoptozy
hamowanie kanału Ca (typu T), stymulacja wydzielania NO, kinin → rozszerzenie naczyń
ACE-I
przejście Ang I w II zachodzi w krążeniu płucnym przy udziale ACE, (ale istnieją drogi alternatywne z których najważniejszą jest droga chymazowa)
endogenne układy RAA w: śródbłonku naczyń krwionośnych, nerkach, płucach, kosmkach jelitowych, neuronach, sercu ze szczególnie wysokim poziomem RAA w przedsionkach, podejrzewa się, że układ RAA sercowy ma zdolność do uwalniania endoteliny, która bardzo silnie pobudza siłę skurczu serca
90% ACE zlokalizowane jest w śródbłonku naczyniowym i w obrębie wszystkich warstw ściany naczynia narządów takich jak płuca, nerki, nadnercza, mózg, serce, 10% ACE znajduje się we krwi krążącej
wyodrębnione z jadu węża Bothrops jararaca
rozkurcz naczyń krwionośnych: zablokowanie AII, ↑ stężenia bradykininy:
działanie bezpośrednie + nasilenie wytwarzania PGE2, PGI2 i NO
powoduje także wzrost przepuszczalności naczyń, wzmaga produkcję śluzu, stymuluje przewodzenie we włóknach C → uporczywy kaszel
wpływ hemodynamiczny:
↓ oporu obwodowego, RR, obciążenia wstępnego i następczego
↓ napięcia ścian tętnic > żył
brak odruchowej tachykardii dzięki zahamowaniu aktywności układu współczulnego
objętość wyrzutowa u osób z NT bez zmian, u osób z NS wzrost wraz z leczeniem
↑ przepływu wieńcowego, nerkowego i mózgowego
↓objętości płynów krążących poprzez:
↓ uwalniania aldosteronu: zmniejszenie retencji sodu i skurcz naczyń w obrębie nerki
↓ uwalniania wazopresyny: hamowanie retencji płynów
↓ uczucia pragnienia
działanie nefroprotekcyjne
↓ oporu naczyń nerkowych, ↑ przepływu krwi przez nerki, ↓ ciśnienia w kłębuszkach
poprawa metabolizmu kłębuszków nerkowych, ↓ zmian nefropatycznych, ↓ białkomoczu
↓ aktywności układu współczulnego: ↓ wrażliwości receptorów na NA, zmniejszenie produkcji w zwojach i nadnerczach oraz w ośrodkach naczynioruchowych mózgu
nie dochodzi do uwrażliwienia receptorów β1 na agonistów a także do wzrostu produkcji reniny przez receptory β1
elektrolity: spadek sodu i wzrost potasu: bradykinina powoduje efekt bezpośredni natriruteyczny przez wpływ na kanaliki nerkowe (cewki dalsze?),
hamowanie proliferacji kardiomiocytów (zapobieganie remodelingowi) i mięśniówki naczyń → zmniejszenie postępu zmian naczyniowych
efekt antyarytmiczny wynikający z działania na: hemodynamikę, zmniejszenie aktywności układu współczulnego, stabilizacji elektrolitowej, działania antyoksydacyjnego
działanie cytoprotekcyjne w stosunku do nerek i serca
hamowanie agregacji płytek
poprawa lipidogramu
teoretycznie najlepiej działają przy ↑ ARO (na początku leczenia)
są najlepiej tolerowanymi lekami hipotensyjnymi
przed rozpoczęciem leczenia ACE-I lek moczopędny należy odstawić lub zmniejszyć jego dawkę
proleki wymagają uczynnienia w wątrobie i dlatego później rozpoczynają działanie niż inhibitory konwertazy z SH
leczenie skojarzone NT: z antagonistami wapnia i lekami moczopędnymi
leki pierwszego rzutu NS prawie u wszystkich pacjentów → ustąpienie objawów, poprawa rokowania, zapobieganie progresji, ↓ zachorowalności, hospitalizacji i śmiertelności, brak wpływu na wydolność fizyczną
należy kontrolować poziom K
Stosowane grupy leków
inhibitory konwertazy zawierające grupę sulfhydrylową: kaptopril, alacepril, fentiapril, pivolapril, zofenopril
proleki: benazepril, chinapril, cilazapril, enalapril, fosinopril (zawiera grupę fosforanową), moeksypril, perindopril, ramipril, spirapril, trandolapril
inhibitory konwertazy o przedłużonym działaniu: enalapril, lisinopril
Powinowactwo do tkankowego ACE
chinapril > fosinopril > perindopril > ramipril > spirapril > trandolapril > zofenopril
osoczowe: kaptopril,enalapril, lizynopril
tkankowe: zofenopril, ramipril, perindopril, chinapril, benazepril, fosinopril
|
Ramipril |
Trandolapril |
Chinapril |
Cilazapril |
Enalapril |
Fosinopril |
Kaptopril |
Lisinopril |
Perindopril |
Benazepril |
Moeksepril |
Imidapril |
Stabilna ChW |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Prewencja zdarzeń |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zawał serca |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NS |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NT |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wskazania
nadciśnienie tętnicze pierwotne - we wszystkich okresach, można stosować w leczeniu pierwszego rzutu lub gdy inne leki są przeciwwskazane albo nieskuteczne
objawowa niewydolność serca
wskazania do dołączenia diuretyków - cechy zwiększonej wolemii, manifestującej się zastojem w płucach lub/i obrzękami obwodowymi; w łagodnych postaciach zwykle tiazydy chyba, że klirens kreatyniny < 30 ml/min → diuretyki pętlowe
dysfunkcja lewej komory, przerost lewej komory, stan po zawale serca
wszyscy chorzy z LVEF ≤ 40% (niezależnie od współistnienia objawów NS), jeśli nie ma p/wskazań
choroba wieńcowa
u każdego pacjenta ze współistniejącym wskazaniem do ACE-I (NT, NS, dysfunkcja LK, osoby po zawale z dysfunkcją LK, cukrzyca) (I/A)
u każdego pacjenta z dławicą i udokumentowaną chorobą wieńcową (IIa/B)
nefropatia cukrzycowa lub inna niż cukrzycowa, proteinuria/albuminuria
miażdżyca w obrębie tt. szyjnych/wieńcowych
migotanie przedsionków
zespół metaboliczny, cukrzyca
Dawkowanie (w NS)
przy braku DN i objawów nietolerancji dawkę inhibitora ACE zwiększa się stopniowo co ok. 2-4 tyg. do dawki docelowej lub maksymalnej dawki tolerowanej przez chorego
ocena funkcji nerek oraz stężenia elektrolitów we krwi
przed wdrożeniem leczenia
w ciągu ok. 1-2 tyg. po rozpoczęciu leczenia
każdorazowo po 1 i 4 tyg. od zwiększenia dawki leku
po 1, 3 i 6 miesiącach od osiągnięcia dawki podtrzymującej (a następnie co 6 miesięcy)
dopuszczalny jest wzrost stężenia kreatyniny o 50% wartości wyjściowej i do wartości 3 mg/dl
kreatynina > 3 mg/dl lub K > 5,5 mmol/l → zmniejszyć dawkę leku o połowę i ściśle kontrolować parametry funkcji nerek i/lub stężenie elektrolitów
kreatynina > 3,5 mg/dl lub K > 6 mmol/l → zaprzestać leczenia inhibitorem ACE i monitorować wyniki badań biochemicznych
Przeciwwskazania
nietolerancja
ciąża, pacjentki w wieku rozrodczym
porfiria
obrzęk naczynioruchowy w wywiadzie
obustronne zwężenie tętnicy nerkowej lub brak jednej nerki
ciasna stenoza aortalna lub kardiomiopatia przerostowa z zawężeniem drogi odpływu
osoczowe stężenie potasu powyżej 5 mmol/l
osoczowe stężenie kreatyniny powyżej 2,5 mg/dl
ciężka hipotensja (SBP < 90 mmHg)
Działania niepożądane
uporczywy suchy kaszel (działanie bradykininy) → między 1. tyg. a 6. msc. od początku leczenia, u 20% pacjentów, hamowany przez fenylbutazon i inne NLPZy, ustępuje ok. 4 dni po odstawieniu
nadwrażliwość: wysypki, neutropenia, agranulocytoza, obrzęk naczynioruchowy (< 1% pacjentów)
hiperkaliemia - istotna przy NN, cukrzycy, przyjmowaniu diuretyków oszczędzających potas
kaptopril → nadwrażliwość na światło, zaburzenia smaku
suchość w ustach
zaostrzenie chorób autoimmunologicznych (SLE)
nasilenie działania leków immunosupresyjnych
ortostatyczny spadek ciśnienia, efekt pierwszej dawki (silna hipotensja)
pogorszenie czynności nerek u chorych ze zwężeniem tętnicy nerkowej (lub przy stosowaniu leków nefrotoksycznych)
proteinuria, glukozuria
uszkodzenie wątroby, cholestaza
Interakcje
diuretyki pętkowe i tiazydowe → hipotonia
diuretyki oszczędzające potas → hiperkaliemia
NLPZ (indometacyna, naproksen) → ↓ efektu hipotensyjnego ACE-I
glikozydy nasercowe → ↓ działania, ↑ toksyczności
leki p/cukrzycowe → hipoglikemia
sole litu → ↑ toksyczności
cyklosporyna → ONN po przeszczepie
anestetyki → hipotonia
leki neutralizujące → ↓ biodostępności
NLPZ, aminoglikozydy, kontrasty → NN
Kaptopril
wchłaniany z pp w 60%, szybki początek działania, T1/2 = 2-3 h
metabolizowany częściowo w wątrobie, wydalany przez nerki
niestosowany w długotrwałej terapii
Enalapril
dobrze wchłania się z pp, metabolizowany w 40% w wątrobie do aktywnego metabolitu: enalaprilatu; T1/2 = 11h
Fosinopril, spirapril, trandolapril → wydalane przez wątrobę i nerki w tym samym stopniu
Lisinopril
lizynowy analog enalaprilatu, mało DN, T1/2 = 12h
wchłaniany w postaci czynnej, nie podlega metabolizmowi w wątrobie, wydalany przez nerki
Benazepril → T1/2 = 11h
Moeksepril → T1/2 = 10 h; słabo wchłania się z pp (22%)
Chinapril → silny, ale krótko działający ACE-I
ARB
losartan, eprosartan, irbesartan, kandesartan, olmesartan, telmisartan, walsartan
losartan - antagonista kompetytywny, pozostałe - niekompetytywne
profil działania i skuteczność podobna do ACEI, stosowane u chorych nie tolerujących ACEI
farmakokinetyka
słabe wchłanianie z pp, biodostępność < 50% (wyjątek - irbesartan 70%)
pokarm zmniejsza wchłanianie walsartanu, zwiększa eprosartanu
wiązanie z białkami > 90%, wydalanie w większości z żółcią
mechanizm działania
specyficzna blokada działania angiotensyny II poprzez antagonizowanie receptora AT1
↓ oporu obwodowego
↓ przerostu komór serca i niekorzystnej przebudowy naczyń
rozszerzenie naczyń nerkowych
↓ niekorzystnego efektu angiotensyny, ↓ syntezy aldosteronu, brak efektu bradykininowego
brak związku między T1/2 a czasem działania - silne wiązanie z receptorem
dobra kontrola ciśnienia przez całą dobę → wysoki współczynnik T/P (trough-to-peak)
działanie p/nadciśnieniowe nieco silniejsze u osób z wyjściowo ↑ ARO
profil DN podobny do ACE-I, oprócz kaszlu, hipotonii i obrzęku naczynioruchowego, ale występują znacznie rzadziej
podobne p/wskazania: ciąża, laktacja, zwężenie tt. nerkowych, rozsiane zmiany miażdżycowe nn. wewnątrznerkowych
brak istotnych interakcji lekowych, neutralność metaboliczna
brak p/wskazań do stosowania u chorych ze współistniejącą: cukrzycą, astmą, zaburzeniami lipidowymi, NS
↓ stężenia kwasu moczowego, ↓ ryzyko hipokaliemii i hiperurykemii po lekach moczopędnych
dodatkowe działanie p/nadciśnieniowe można uzyskać przez łączne stosowanie sartanów i ACE-I, ale w NS takie połączenie nie powoduje dodatkowego ↓ śmiertelności
sartany + β-blokery - raczej nie stosować (niepotwierdzone)
konieczne monitorowanie funkcji nerek i stężenia elektrolitów
!! działają na receptory PPAR-γ (gł. telmisartan) - podobnie jak glitazony, ale słabiej → działanie:
poprawa metabolizmu glukozy
↓ leptyny, TNF-α, E-selektyny, oksydacji LDL
↑ lipazy lipoproteinowej, GLUT4, białek wiążących lipidy ap2
Wskazania
nadciśnienie tętnicze
niewydolność serca → zwłaszcza kandesartan lub walsartan
LVEF ≤ 40% u osób nietolerujących ACE-I
u pacjentów z LVEF ≤ 40% i utrzymującymi się objawami NS w klasie II-IV według NYHA pomimo leczenia ACE-I i β-adrenolitykiem, pod warunkiem, że nie przyjmują oni jednocześnie antagonisty aldosteronu
stan po zawale serca, przerost lewej komory
nadciśnienie wrotne
nefropatia cukrzycowa, proteinuria/albuminuria
migotanie przedsionków
cukrzyca typu II, hiperlipidemia, zespół metaboliczny
kaszel wywołany ACE-I
Losartan
częściowo metabolizowany do czynnego antagonisty niekompetytywnego
silny efekt pierwszego przejścia, metabolizm przez CYP3A4, T1/2 = 2-6 h
nasila wydalanie kwasu moczowego
Irbesartan → T1/2 = 11-15 h; metabolizowany przez CYP2C9
Walsartan → T1/2 = 6 h
Kandesartan → T1/2 = 9 h
Antagoniści kanału wapniowego
wpływ głównie na kanał typu L; inne mechanizmy → ↓ uwalniania Ca z organelli komórkowych, wiązanie z kalmoduliną, blokowanie rec. α, bezpośredni wpływ na białka kurczliwe
pochodne fenyloalkiloaminy łączą się z segmentem 6 IV domeny (IVS6)
pochodne benzotiazepiny łączą się z cytoplazmatycznym mostkiem między domeną III (SIII) i domeną IV (SIV)
pochodne dihydropirydyny łączą się z segmentem transmembralnym domeny III (IIIS6) i domeny IV (IVS6)
rozkurcz naczyń tętniczych, głównie tętniczek oporowych (trzewnych, mięśni szkieletowych, mózgu i nasierdziowych tętnic wieńcowych), pomijalny wpływ na naczynia żylne (i obciążenie wstępne)
chronotropowo i dromotropowo (-) → opóźnienie ponownego otwarcia kanałów Ca po aktywacji (werapamil, diltiazem)
inotropowo (-) → ↓ CO (werapamil, diltiazem)
odruchowa aktywacja układu współczulnego (baroreceptory) → przejściowy ↑ ARO i HR (gł. pochodne dihydropirydyny)
słaba reakcja ortostatyczna
korzystny wpływ na ukrwienie serca, OUN i nerek (↑ GFR, słabe działanie natriuretyczne - werapamil, ↑ diurezy)
działanie antyarytmiczne, hamowanie remodelingu
↓ agregacji płytek
↓ gromadzenia cholesterolu, TG i Ca w ścianach tętnic, ↓ oksydacji LDL, estryfikacja cholesterolu
↓ proliferacji śródbłonka naczyń (nifedypina i isradypina) oraz procesów migracji miocytów (werapamil i nikardypina)
najbardziej wyraźne działanie u pacjentów z ↓ ARO i ↓ stężeniem Ca pozakomórkowego
farmakokinetyka:
bardzo dobrze wchłaniają się z pp, wiązanie z białkami 70-98%
duży efekt pierwszego przejścia, metabolizowane do substancji aktywnych słabiej działających (werapamil, diltiazem) lub nieaktywnych (pochodne dihydropirydyny); uwaga u ludzi starszych i w marskości wątroby → ↓ dawki
przy długotrwałym podawaniu p.o. mogą się kumulować (wysycenie enzymów metabolizujących w wątrobie)
wskazania:
NT - zwłaszcza chorzy starsi, rasy czarnej, z izolowanym nadciśnieniem skurczowym, z chorobą wieńcową
przerost LK
ChNS → gdy jest komponenta wazospastyczna, p/wskazania do β-adrenolityków itd.
choroby naczyń obwodowych (miażdżyca zarostowa)
częstoskurcz nadkomorowy (werapamil, diltiazem)
ciąża (pochodne dihydropirydyny)
DN:
aktywacja RAA, zatrzymanie Na i wody, obrzęki obwodowe, rzadko obrzęk płuc
hipotensja, bóle i zawroty głowy, zaczerwienienie z uczuciem ciepła i pieczenia twarzy i kkd
rzadko alergie i objawy z pp (zaparcia)
zaburzenia czucia palców, przerost dziąseł
zaostrzenie objawów ChNS (po długotrwałym podawaniu, przy zbyt dużym ↓ RR
odruchowe pobudzenie układu współczulnego, tachykardia
↓ tolerancji glukozy
działanie inotropowe (-) → NS; zaburzenia przewodnictwa (bloki, niemiarowość) → w, d
interakcje:
werapamil, diltiazem → ↑ stężenia digoksyny we krwi
nifedypina → ↑ fenytoiny, ↓ soli litu
p/wskazania:
pochodne dihydropirydyny
wstrząs
zwężenie aorty
ciąża i laktacja
zaawansowana niewydolność serca, niestabilna ChNS, świeży zawał
werapamil, diltiazem
j.w.
zaburzenia przewodzenia (z. WPW, blok AV), bradykardia
stosowanie β-adrenolityków
Pochodne 1,4-dihydropirydyny - silne działanie na naczynia krwionośne, odruchowe pobudzenie układu współczulnego (ostrożnie po zawale i w ChNS), można łączyć z β-adrenolitykami
I generacja - krótkodziałające, podawane tylko s.l. w przełomie nadciśnieniowym, przy dłuższym stosowaniu ↑ śmiertelność z powodu powikłań sercowo-naczyniowych → nifedypina, nikardypina
IIa generacja - leki I generacji o przedłużonym działaniu → nifedypina i nikardypina retard + felodypina (swoiście blokuje kanały Ca w naczyniach)
IIb generacja - długodziałające, o dużej wybiórczości do naczyń krwionośnych, słabsze DN → isradypina, nitrendypina, nimodypina
III generacja - długodziałające, bardzo wybiórcze, nie pobudzają układu współczulnego, nikłe DN, prawdopodobnie działanie p/utleniające → amlodypina, lacidypina
LUB
I generacja - nifedypina
II generacja - nimodypina, nitrendypina, nikardypina, nisoldypina, felodypina, amlodypina, isradypina, lacidypina (działają dłużej, są lepiej tolerowane)
Nifedypina
rozszerzenie tętnic obwodowych, słaby wpływ na małe naczynia żylne
chronotropowe i inotropowe (-)
odruchowe pobudzenie układu współczulnego
zaczynać leczenie od małych dawek (aby uniknąć aktywacji współczulnej), w razie DN → β-adrenolityk
wskazania:
NT, ChNS - odmiana Prinzmetala, kardiomiopatia, przerostowa, choroba Raynauda
achalazja przełyku
krwotok podpajęczynówkowy, migrena
podawana p.o., s.l. (w stanach nagłych) lub i.v. (wlewy kroplowe)
Nitrendypina - dobrze wchłania się z pp, działa dłużej od nifedypiny.
Nimodypina - rozszerza najsilniej naczynia mózgowe → stany niedokrwienia mózgu, migrena, klasterowe bóle głowy.
Isradypina - selektywna wobec naczyń krwionośnych, dobrze wchłania się z pp, długo działa.
Felodypina - działa nawet do 24 h; silna interakcja z sokiem grejpfrutowym.
Lacidypina - długie działanie ze względu na znaczną lipofilność.
Amlodypina
wchłania się dobrze z pp, biodostępność - 70%, T1/2 = 31-50 h w fazie eliminacji
nie powoduje nagłej hipotensji, nie działa silnie na serce
metabolizowana w wątrobie, nieczynne metabolity wydalane z moczem
wskazania: łagodne i umiarkowane NT, stabilna dławica piersiowa i naczynioskurczowa Prinzmetala
Pochodne papaweryny (fenyloalkiloaminy) - brak aktywacji współczulnej i odruchowej tachykardii, silny wpływ na serce: działanie chrono-, dromo- i inotropowe (-) → ostrożnie w NS, nie łączyć z β-adrenolitykami i digoksyną
I generacja - werapamil
II generacja - gallopamil, tiapamil, anipamil, emopamil, falipamil, fendylina, prenylamina
Werapamil
rozszerzenie naczyń tętniczych, brak wpływu na żylne
podany p.o. działa na serce słabiej niż podany i.v. - dobrze się wchłania ale biodostępność tylko ok. 20%, T1/2 = 3-7 h
i.v. → częstoskurcz, AF, AFl, WPW, arytmie komorowe oporne na leczenie antyarytmiczne
p.o. → NT, ChNS, kardiomiopatia przerostowa, nadciśnienie płucne
nie podawać z innymi lekami antyarytmicznymi
Pochodne benzotiazepiny - działanie na serce > naczynia krwionośne; ułatwiają wiązanie 3H nitrendypiny (inaczej niż pozostałe grupy)
I generacja - diltiazem
II generacja - klentiazem
Diltiazem
właściwości pośrednie między werapamilem a pochodnymi dihydropirydyny
podawany p.o. lub i.v.; stosowany w ChNS, arytmiach nadkomorowych, rzadziej w NT i migrenie
Difenyloalkiloaminy - cinnarizyna, flunarizyna, prenylamina, lidoflazyna, perheksylina, pimozyd, fendilina, bepridyl
wpływ głównie na naczynia krwionośne
działanie na kanał typu N; małe powinowactwo do kanałów Ca w sercu
działanie na wewnątrzkomórkowe mechanizmy wapniowe
cinnarizyna, flunarizyna → zaburzenia krążenia mózgowego, choroba Raynauda, chromanie przestankowe, zapobieganie napadom migreny
fendilina, bepridyl → ChNS
6