Parlament Europejski
Korzenie obecnego Parlamentu Europejskiego sięgają 1952, kiedy na mocy Traktatu paryskiego powstało Wspólne Zgromadzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Traktaty rzymskie z 1957 (a ściślej dołączona do nich konwencja) przekształciły je w organ wszystkich trzech Wspólnot Europejskich. Nazwa Parlament Europejski pojawiła się w 1962. Początkowo deputowani byli wybierani przez parlamenty krajów członkowskich. W 1979 odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego i od tego czasu deputowani do tego Parlamentu są wybierani w wyborach bezpośrednich przez obywateli państw członkowskich Wspólnot. Nie istnieje jedna ordynacja wyborcza do parlamentu, każdy kraj ma własne reguły liczenia głosów, ale przyjmuje się, że wszędzie wybory odbywają się w tym samym terminie. Początkowo Parlament Europejski był organem konsultacyjnym nie posiadającym żadnej realnej władzy. Po wejściu w życie Jednolitego Aktu Europejskiego (1987), Traktatu z Maastricht (1993) i Traktatu amsterdamskiego (1999) Parlament Europejski stopniowo zyskiwał szereg uprawnień, także ustawodawczych (głównie kosztem Rady). składa się z 736 przedstawicieli narodów Państw Członkowskich, wybranych w wyborach powszechnych bezpośrednich na okres pięciu lat. Liczba przedstawicieli wybranych w każdym Państwie Członkowskim jest różna w zależności od liczby ludności. Członkowie Parlamentu nie obradują w delegacjach narodowych, tylko zgrupowani są, zgodnie ze swą przynależnością polityczną, w grupach międzynarodowych. Członkowie Parlamentu rozdzieleni są na wiele komisji i delegacji specjalnych. Sprawozdania sporządzane przez komisje parlamentarne poddawane są głosowaniu na posiedzeniu plenarnym. Posiedzenie to poświęcone jest również interpelacjom skierowanym do Komisji i do Rady, obradom pilnym i oświadczeniom prezydencji. Posiedzenia plenarne są publiczne.Zadania Parlamentu: 1.Przyjmuje akty prawa europejskiego - w wielu obszarach polityki wspólnie z Radą. Fakt, że członkowie Parlamentu są wybierani bezpośrednio przez obywateli, jest jednym z czynników gwarantujących demokratyczne podstawy prawa europejskiego. Najbardziej powszechną procedurą przyjmowania prawodawstwa unijnego jest współdecyzja. Procedura ta zrównuje kompetencje Parlamentu Europejskiego i Rady. Ma ona zastosowanie do aktów prawnych dotyczących całego szeregu zagadnień. W niektórych obszarach (na przykład rolnictwie, polityce gospodarczej, imigracji czy sprawach wizowych) Rada przyjmuje akty samodzielnie, musi jednak wcześniej skonsultować się z Parlamentem. Ponadto zgoda Parlamentu wymagana jest przy podejmowaniu pewnych ważkich decyzji, na przykład o przyjęciu do Unii nowych krajów. Parlament daje także impulsy do tworzenia nowych aktów prawnych poprzez badanie rocznego planu prac Komisji, rozważanie, jakie nowe akty prawne byłyby wskazane, oraz zwracanie się do Komisji o przygotowanie odpowiednich wniosków. 2.Parlament sprawuje nadzór demokratyczny nad pozostałymi instytucjami UE, w szczególności nad Komisją. Do jego kompetencji należy zatwierdzanie lub odrzucanie kandydatur komisarzy. Parlament ma też prawo odwołania całej Komisji. Parlament sprawuje nadzór demokratyczny nad innymi instytucjami UE. Czyni to na kilka sposobów. Gdy tworzy się nowy skład Komisji, jej członkowie są nominowani przez rządy państw członkowskich UE, jednak ich ostateczne powołanie na komisarzy wymaga zgody Parlamentu. Parlament przesłuchuje oddzielnie każdego komisarza, w tym również przewodniczącego Komisji, a następnie głosuje nad przyjęciem całego składu Komisji. Przez całą swoją kadencję Komisja jest politycznie odpowiedzialna przed Parlamentem, który dysponuje wotum nieufności, zmuszającym ją do zbiorowej dymisji. Parlament sprawuje też funkcje nadzorcze poprzez systematyczne badanie sprawozdań, które przedkłada mu Komisja (roczne sprawozdanie ogólne, sprawozdanie z wykonania budżetu itp.). Ponadto Parlament regularnie zwraca się do Komisji z zapytaniami, na które komisarze mają obowiązek udzielić odpowiedzi. Parlament monitoruje również pracę Rady - posłowie regularnie zwracają się do Rady z zapytaniami, a przewodniczący Rady obecny jest na sesjach plenarnych PE i uczestniczy w ważniejszych debatach. Parlament może również sprawować nadzór demokratyczny poprzez badanie petycji obywateli oraz powoływanie komisji śledczych.Wreszcie Parlament ma udział w każdym szczycie UE (tj. posiedzeniu Rady Europejskiej). Podczas inauguracji szczytu przewodniczący Parlamentu jest proszony o wyrażenie opinii i wątpliwości Parlamentu dotyczących aktualnych problemów oraz kwestii znajdujących się w porządku obrad Rady Europejskiej. 3.Parlament posiada również kompetencje budżetowe. Wraz z Radą przyjmuje on budżet UE, mając tym samym wpływ na wydatki Unii. Parlament przyjmuje lub odrzuca budżet w całości. Roczny budżet UE jest zatwierdzany wspólnie przez Parlament i Radę. Parlament debatuje nad nim w dwóch kolejnych czytaniach. Budżet nie może wejść w życie bez podpisu przewodniczącego Parlamentu. Wydatki budżetowe monitoruje parlamentarna Komisja Kontroli Budżetowej. Co roku Parlament decyduje, czy zgadza się ze sposobem wykonania przez Komisję budżetu za poprzedni rok budżetowy Proces ten nazywa się udzielaniem absolutorium. Organizacja prac Parlamentu Prace w Parlamencie przebiegają w dwóch etapach: Przygotowanie do sesji plenarnej. Posłowie do PE debatują nad wnioskami Komisji w stałych komisjach - z których każda specjalizuje się w odrębnej dziedzinie działalności UE - na podstawie sprawozdania sporządzonego przez jednego z członków komisji, zwanego sprawozdawcą. Sprawozdanie przedstawia zarys sytuacji oraz argumenty przemawiające za wnioskiem lub przeciwko jego przyjęciu. Zagadnienia, które mają być przedmiotem debaty w trakcie sesji, omawiane są również w ramach ugrupowań politycznych. Sesja plenarna. Co roku odbywa się dwanaście czterodniowych sesji plenarnych w Strasburgu oraz sześć dwudniowych sesji w Brukseli. Podczas sesji Parlament debatuje nad wnioskami legislacyjnymi oraz głosuje nad poszczególnymi poprawkami do tych wniosków, zanim podejmie decyzję dotyczącą całości aktu prawnego.
Rada Unii Europejskiej
Jest głównym organem decyzyjnym Unii Europejskiej. Podobnie jak Parlament Europejski, Radę powołały do życia traktaty założycielskie w latach 50. Rada reprezentuje państwa członkowskie. W jej posiedzeniach uczestniczy po jednym ministrze z każdego państwa Unii. To, który minister uczestniczy w danym spotkaniu, zależy od poruszanej na nim tematyki. Przykładowo w posiedzeniu Rady debatującej nad sprawami związanymi z ochroną środowiska biorą udział ministrowie środowiska wszystkich państw UE, a radę tę nazywa się Radą ds. Środowiska Naturalnego. Stosunkami Unii z resztą świata zajmuje się Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych. Ta konfiguracja Rady ma jednak znacznie szerszy zakres odpowiedzialności, obejmujący zagadnienia ogólnej polityki Unii. Dlatego w jej posiedzeniach uczestniczą dowolni ministrowie lub sekretarze stanu, wyznaczeni przez rządy poszczególnych państw.Łącznie istnieje dziewięć możliwych konfiguracji Rady:
Rada ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych,
Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (Ecofin),
Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów,
Rada ds. Konkurencyjności,
Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii,
Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa,
Rada ds. Środowiska Naturalnego,
Rada ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury.
Każdy minister zasiadający w Radzie jest pełnomocny do podejmowania zobowiązań w imieniu swojego rządu. Innymi słowy, podpis danego ministra jest równoznaczny z podpisem całego rządu. Ponadto każdy minister w Radzie odpowiada przed parlamentem swojego kraju oraz przed obywatelami, których ten parlament reprezentuje. To właśnie stanowi, obok udziału Parlamentu Europejskiego w procesie decyzyjnym, demokratyczne umocowanie decyzji Rady. Maksymalnie cztery razy do roku prezydenci lub premierzy państw członkowskich wraz z przewodniczącym Komisji Europejskiej spotykają się jako Rada Europejska. Podczas tych szczytów UE wyznaczane są ogólne kierunki polityki Unii oraz rozwiązywane problemy, których nie można było rozwiązać na niższym szczeblu (tzn. na szczeblu ministrów w ramach zwykłych posiedzeń Rady). Debaty Rady Europejskiej ze względu ważkie tematy często przedłużają się do późnych godzin nocnych i przyciągają sporą uwagę mediów. Zadania Rady
1. Przyjmuje przepisy prawne UE - w wielu obszarach polityki wspólnie z Parlamentem Europejskim. 2.Koordynuje kierunki polityki gospodarczej i społecznej prowadzonej przez państwa członkowskie. 3.Zawiera umowy międzynarodowe między UE a innymi krajami lub organizacjami międzynarodowymi 4.Przyjmuje budżet UE - wspólnie z Parlamentem Europejskim. 5.Określa i realizuje wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) Unii Europejskiej na podstawie wytycznych ustalonych przez Radę Europejską. 6.Koordynuje współpracę między krajowymi sądami i organami ścigania w sprawach karnych.
Większość tych zadań wiąże się z domeną wspólnotową - tzn. z obszarami działania, w których państwa członkowskie postanowiły połączyć swą suwerenność i przenieść kompetencje decyzyjne na instytucje UE. Domena ta to pierwszy filar Unii Europejskiej. Jednak ostatnie dwa z wymienionych wyżej zadań odnoszą się głównie do obszarów, w których państwa UE nie przeniosły władzy decyzyjnej na szczebel Wspólnoty, jedynie wspólnie w tych dziedzinach działają. Model ten nazywa się współpracą międzyrządową i obejmuje drugi i trzeci filar Unii Europejskiej. Praca Rady.
1. Legislacja :Zdecydowana większość prac Rady dotyczy przyjmowania aktów prawnych w dziedzinach połączonej suwerenności UE. Najczęstszą procedurą stosowaną w tym zakresie jest procedura współdecyzji, w ramach której akty prawne przyjmowane są wspólnie przez Radę i Parlament, na podstawie wniosku Komisji. W niektórych dziedzinach Rada ma ostatnie słowo, jednak może wówczas decydować wyłącznie na podstawie wniosku Komisji oraz po uwzględnieniu opinii Komisji i Parlamentu. (zob. wyżej „Podejmowanie decyzji w UE”).
2. Koordynacja polityki poszczególnych państw członkowskich: Państwa Unii realizują ogólną politykę gospodarczą opartą na ścisłej koordynacji polityk gospodarczych każdego z nich. Koordynacją tą zajmują się ministrowie gospodarki i finansów, którzy razem tworzą Radę ds. Gospodarczych i Finansowych (Ecofin). Państwa członkowskie dążą także do tworzenia nowych miejsc pracy i poprawy swych systemów edukacji, ochrony zdrowia i zabezpieczeń socjalnych. Wprawdzie poszczególne kraje samodzielnie odpowiadają za własną politykę w tych dziedzinach, jednak mogą uzgadniać między sobą wspólne cele i na podstawie doświadczeń innych uczyć się najbardziej skutecznych rozwiązań. Proces ten nazywa się otwartą metodą koordynacji i odbywa się na poziomie Rady.
3. Zawieranie umów międzynarodowych Co roku Rada zawiera (tzn. oficjalnie podpisuje) szereg umów między Unią Europejską a krajami spoza UE czy też organizacjami międzynarodowymi. Umowy te obejmują sprawy ogólne, takie jak handel, współpraca i pomoc rozwojowa, lub też dotyczą konkretnych dziedzin, takich jak włókiennictwo, rybołówstwo, nauka i technika, transport itp. Ponadto Rada może zawierać konwencje między państwami UE w obszarach takich jak podatki, prawo spółek czy ochrona konsularna. Konwencje mogą również dotyczyć współpracy w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości (zob. niżej).
4. Przyjmowanie budżetu Unii Europejskiej :Roczny budżet UE zatwierdzają wspólnie Rada i Parlament Europejski
5. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa :Państwa członkowskie Unii współpracują w tworzeniu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB). Jednak polityka zagraniczna, bezpieczeństwo i obrona to dziedziny podlegające niezależnej kontroli rządów poszczególnych krajów. Państwa UE uznają jednak korzyści płynące ze współdziałania w tym zakresie, a Rada jest głównym forum tej międzyrządowej współpracy.
Głosowanie większością kwalifikowaną
Decyzje w niektórych szczególnie „wrażliwych” dziedzinach, takich jak wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa, podatki, polityka azylowa i imigracyjna, wymagają jednomyślności Rady. Oznacza to, że każde państwo członkowskie ma prawo zgłosić weto wobec decyzji w tych obszarach. Jednak w większości dziedzin Rada podejmuje decyzje kwalifikowaną większością głosów. Większość kwalifikowana wymaga: zgody większości państw członkowskich (w niektórych przypadkach dwóch trzecich liczby państw) oraz co najmniej 255 głosów „za” - co stanowi 73,9% całkowitej liczby głosów w Radzie. Dodatkowo każde państwo członkowskie może wystąpić o sprawdzenie, czy głosy „za” reprezentują co najmniej 62% łącznej liczby ludności Unii. Jeżeli okaże się, że warunek ten nie został spełniony, decyzja nie może być przyjęta.
Komisja Europejska jest w pełni niezależna od rządów państw członkowskich. Jej zadaniem jest reprezentowanie i ochrona wspólnych interesów Unii jako całości. Komisja przygotowuje wnioski dotyczące nowych aktów prawa europejskiego, które następnie przedkłada Parlamentowi i Radzie. Jest również organem wykonawczym Unii - odpowiada za wprowadzanie w życie decyzji Parlamentu i Rady. Oznacza to zarządzanie bieżącymi sprawami Unii Europejskiej, wdrażanie jej polityk, prowadzenie jej programów i dysponowanie jej środkami finansowymi.
COREPER To skrót od francuskiej nazwy Komitetu Stałych Przedstawicieli (Comité des Représentants Permanents). COREPER jest organem pomocniczym dla Rady. Odpowiada za przygotowanie prac Rady, a w praktyce często ją nawet wyręcza prowadząc żmudne negocjacje mające na celu doprowadzenie do wypracowania wspólnego stanowiska. W skład COREPER-u wchodzą stali przedstawiciele państw członkowskich przy Wspólnotach. Przewodniczącym jest ambasador tego państwa, które sprawuje przewodnictwo w Radzie. Na szczeblu ambasadorów (tzw. COREPER II) przygotowywane są prace Rady do spraw Ogólnych, Ekonomii i Finansów, Rozwoju. Pozostałe Rady są przygotowywane na szczeblu zastępców ambasadorów (COREPER I). Jak sama nazwa mówi, COREPER jest organem działającym permanentnie. Funkcjonuje w oparciu o grupy robocze i komitety, w skład których wchodzą eksperci z różnych dziedzin. Prowadząc negocjacje ambasadorowie przygotowują dwie listy spraw. Na listę A wpisują ustalenia, co do których jest zgodność pomiędzy państwami członkowskimi, natomiast na listę B wpisywane są sprawy wymagające negocjacji i dyskusji na szczeblu Rady. Dzięki temu prace Rady są znacznie ułatwione, gdyż ustalenia z listy A można przegłosować w całości, w drodze jednego głosowania.
Komisja Europejska
Komisja jest powoływana co pięć lat, w ciągu sześciu miesięcy od daty wyborów do Parlamentu Europejskiego. Procedura jej powoływania jest następująca: 1.Rządy państw członkowskich uzgadniają między sobą, kogo wyznaczyć na nowego przewodniczącego Komisji. 2.Kandydatura nominowanego na przewodniczącego Komisji jest następnie zatwierdzana przez Parlament. 3.Nominowany na przewodniczącego Komisji, w porozumieniu z rządami państw członkowskich, wybiera pozostałych członków Komisji. 4.Nowy Parlament przesłuchuje następnie każdego z członków i wydaje opinię dotyczącą całego proponowanego składu Komisji. Po zatwierdzeniu przez Parlament Komisja może oficjalnie rozpocząć pracę. Komisja odpowiada przed Parlamentem, który ma prawo odwołania całej Komisji poprzez przyjęcie wotum nieufności. Poszczególni członkowie Komisji muszą natomiast złożyć rezygnację na wniosek jej przewodniczącego, o ile zgodę wyrażą pozostali komisarze. Przedstawiciele Komisji uczestniczą we wszystkich sesjach Parlamentu, gdzie wyjaśniają i uzasadniają realizowane polityki. Komisja odpowiada również regularnie na ustne i pisemne pytania poselskie. Bieżącymi sprawami Komisji zajmują się urzędnicy administracji, eksperci, tłumacze pisemni i konferencyjni oraz personel sekretarski. Europejska służba cywilna liczy około 23 000 osób. Choć liczba ta może wydawać się wysoka, tak naprawdę jest on mniejsza niż liczba pracowników administracji przeciętnego miasta europejskiego średniej wielkości. Oficjalną siedzibą Komisji jest Bruksela (Belgia), jednak ma ona również biura w Luksemburgu, reprezentacje we wszystkich krajach UE oraz przedstawicielstwa w licznych stolicach na całym świecie.
Zadania Komisji
1.Przedkłada wnioski legislacyjne Parlamentowi i Radzie, 2.Realizuje i wdraża polityki oraz budżet UE; 3.Egzekwuje przestrzeganie prawa UE (wspólnie z Trybunałem Sprawiedliwości); 4.Reprezentuje Unię Europejską na arenie międzynarodowej, na przykład negocjując umowy między UE a innymi krajami
Organizacja pracy Komisji
Do przewodniczącego Komisji należy decyzja o rozdziale obszarów polityki pomiędzy komisarzy oraz o ewentualnych zmianach w tym rozdziale w trakcie kadencji Komisji. Komisja z zasady spotyka się raz w tygodniu, zwykle w środę, w Brukseli. Każdy punkt porządku obrad prezentowany jest przez komisarza odpowiedzialnego za dany obszar polityki, zaś decyzja w danej sprawie podejmowana jest wspólnie przez cały zespół. Urzędnicy Komisji pracują w departamentach zwanych dyrekcjami generalnymi (DG) lub służbami (np. Służba Prawna). Każda z DG odpowiada za konkretny obszar polityki i jest kierowana przez dyrektora generalnego, który odpowiada przed jednym z komisarzy. Koordynację prac poszczególnych departamentów zapewnia Sekretariat Generalny, który zajmuje się również obsługą cotygodniowych posiedzeń Komisji. Sekretariatem kieruje sekretarz generalny, odpowiedzialny bezpośrednio przed przewodniczącym Komisji. Wprawdzie przygotowywanie wniosków legislacyjnych odbywa się w poszczególnych DG, jednak zyskują one oficjalny status dopiero po przyjęciu na posiedzeniu Komisji.
Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
utworzono na mocy pierwszego traktatu - Traktatu EWWiS, podpisanego w 1952 r. Jego siedzibą jest Luksemburg. Zadaniem Trybunału jest zapewnienie jednolitej interpretacji i stosowania prawa europejskiego we wszystkich państwach Unii, tak by przepisy te obowiązywały wszystkich w jednakowy sposób. Trybunał pilnuje na przykład, by sądy krajowe nie wydawały rozbieżnych wyroków w podobnych sprawach. Trybunał czuwa również nad tym, by wszystkie państwa członkowskie i instytucje unijne wypełniały nałożone na nie zobowiązania prawne. Trybunał jest uprawniony do rozstrzygania sporów prawnych między państwami członkowskimi, instytucjami UE, osobami prawnymi i fizycznymi. W skład Trybunału wchodzi jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego, dzięki czemu reprezentowane są w nim krajowe systemy prawne wszystkich 27 krajów Unii. Jednak ze względów praktycznych Trybunał rzadko zasiada w pełnym składzie. Zazwyczaj zasiada jako Wielka Izba, tj. w składzie 13 sędziów, lub jako izby liczące po pięciu lub trzech sędziów. Trybunał wspierany jest przez ośmiu rzeczników generalnych. Ich zadaniem jest przedstawianie opinii w sprawach wniesionych do Trybunału. Czynią to publicznie i bezstronnie. Sędziowie i rzecznicy generalni to osoby o niekwestionowanej bezstronności. Posiadają kwalifikacje i kompetencje wymagane w ich krajach do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych. Są mianowani do Trybunału Sprawiedliwości za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich na sześcioletnią, odnawialną kadencję. Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości, Sądu Pierwszej Instancji oraz Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej wybierają spośród siebie sędziów przewodniczących na odnawialną trzyletnią kadencję.
Zadania Trybunału
Trybunał wydaje orzeczenia we wnoszonych do niego sprawach. Najbardziej powszechne rodzaje spraw to: Odesłania prejudycjalne, Skargi na uchybienie zobowiązaniom, Skargi o unieważnienie, Skargi na zaniechanie działania, Powództwa o odszkodowanie.
1.Orzeczenia w trybie prejudycjalnym .Sądy krajowe każdego państwa UE odpowiadają za zapewnienie właściwego stosowania prawa europejskiego w ich kraju. Istnieje jednak ryzyko różnego interpretowania tego prawa przez sądy w różnych krajach. Aby uniknąć takich sytuacji, stosuje się procedurę orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Jeżeli sąd krajowy ma jakiekolwiek wątpliwości co do interpretacji czy zastosowania aktu prawa europejskiego, może on - a czasami nawet jest zobowiązany - zwrócić się o wykładnię do Trybunału Sprawiedliwości. Jest one udzielana w formie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.
2.Skargi na uchybienie zobowiązaniom .Komisja może wszcząć takie postępowanie, jeśli ma podstawy, by sądzić, że państwo członkowskie nie wypełnia zobowiązań, które nakłada na nie prawo europejskie. Postępowanie takie może również wszcząć każde inne państwo członkowskie UE. W obu przypadkach Trybunał rozpatruje domniemane uchybienie i wydaje wyrok. Jeśli Trybunał uzna oskarżone państwo członkowskie za winne uchybienia, jest ono zobowiązane do natychmiastowego naprawienia sytuacji. Jeśli Trybunał stwierdzi, że państwo członkowskie nie zastosowało się do jego wyroku, może nałożyć na to państwo karę pieniężną.
3.Skargi o unieważnienie. Jeśli którekolwiek z państw członkowskich, Rada, Komisja lub (pod pewnymi warunkami) Parlament uważają, że dany akt prawny UE jest niezgodny z prawem, mogą zwrócić się do Trybunału o jego unieważnienie. Skargę o unieważnienie mają również prawo wnieść osoby fizyczne, które mogą wnioskować o unieważnienie konkretnego aktu prawnego, jeśli wywiera na nich osobiście bezpośredni i negatywny wpływ. Jeśli Trybunał stwierdzi, że dany akt prawny został przyjęty w niewłaściwy sposób lub nie posiada odpowiedniej podstawy w traktatach, może orzec o jego nieważności.
4.Skargi na zaniechanie działania .Traktat zobowiązuje Parlament Europejski, Radę oraz Komisję do podejmowania określonych decyzji w określonych warunkach. Jeśli tego nie czynią, państwa członkowskie lub pozostałe instytucje Wspólnoty, jak również (pod określonymi warunkami) osoby fizyczne lub firmy mogą wnieść do Trybunału skargę w celu oficjalnego odnotowania takiego zaniechania.
5.Powództwa o odszkodowanie. Każda osoba fizyczna lub prawna, która doznała szkody w wyniku działania lub zaniechania działania Wspólnoty bądź jej personelu, może wnieść powództwo do Trybunału Pierwszej Instancji, domagając się odszkodowania.
Organizacja pracy Trybunału
Skargi wnoszone są do Trybunału przez jego sekretariat. Do każdej sprawy przydzielany jest konkretny sędzia i konkretny rzecznik generalny. Postępowanie Trybunału składa się z dwóch etapów: procedury pisemnej oraz procedury ustnej. W ramach procedury pisemnej wszystkie strony sprawy przedkładają pisemne oświadczenia. Sędzia przydzielony do sprawy opracowuje sprawozdanie podsumowujące te oświadczenia i przedstawiające stan prawny sprawy. Kolejny etap stanowi jawna rozprawa. W zależności od wagi i stopnia złożoności sprawy rozprawa może odbywać się przed izbą składającą się z trzech, pięciu lub trzynastu sędziów, ewentualnie przed Trybunałem w pełnym składzie. Podczas rozprawy adwokaci stron przedstawiają swoje argumenty sędziom i rzecznikowi generalnemu, którzy z kolei mają prawo zadawać im pytania. Następnie rzecznik generalny wydaje opinię, po czym sędziowie odbywają naradę i ogłaszają wyrok. Trybunał nie ma obowiązku zastosowania się w wyroku do opinii rzecznika generalnego. Wyroki Trybunału przyjmowane są zwykłą większością głosów i ogłaszane na rozprawach jawnych. Odmienne zdania nie są upubliczniane. Decyzje publikuje się w dniu ich ogłoszenia.
Sąd Pierwszej Instancji
W skład Sądu Pierwszej Instancji wchodzi co najmniej jeden sędzia z każdego państwa członkowskiego (w 2007 r. 27 sędziów). Sędziowie mianowani są za wspólnym porozumieniem przez rządy państw członkowskich na okres sześciu lat, a ich mandat jest odnawialny. Sędziowie wybierają spośród siebie na okres trzech lat prezesa. Mianują także sekretarza na sześcioletnią kadencję. Sędziowie pełnią swoje funkcje przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności. W przeciwieństwie do Trybunału Sprawiedliwości w Sądzie nie ma stałych rzeczników generalnych. Rolę tę może w wyjątkowych przypadkach pełnić jeden z sędziów. Sąd orzeka w izbach złożonych z pięciu lub trzech sędziów, a w niektórych przypadkach w składzie jednego sędziego. Może on również orzekać w składzie wielkiej izby (trzynastu sędziów) albo w pełnym składzie, jeżeli uzasadnia to stopień zawiłości prawnej lub waga sprawy. W ponad 80% spraw wniesionych do Sądu orzekają składy trzyosobowe. Prezesi izb złożonych z pięciu sędziów wybierani są spośród sędziów na okres trzech lat. Sąd ma do swojej dyspozycji własny sekretariat, lecz jego obsługę administracyjną i lingwistyczną zapewniają służby Trybunału Sprawiedliwości.
KOMPETENCJE Sąd Pierwszej Instancji jest właściwy do rozpoznawania: •skarg bezpośrednich wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne przeciwko aktom prawnym instytucji wspólnotowych (których są one adresatami lub które dotyczą ich bezpośrednio i indywidualnie) lub przeciwko zaniechaniu działania przez te instytucje. Może to być na przykład skarga przedsiębiorstwa na decyzję Komisji nakładającą na nie grzywnę; •skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Komisji; •skarg wniesionych przez państwa członkowskie przeciwko Radzie, dotyczących aktów z dziedziny pomocy państwa, handlowych środków ochronnych („dumping”) oraz aktów, za pomocą których korzysta ona z uprawnień wykonawczych; •skarg o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez instytucje wspólnotowe lub ich pracowników; •skarg dotyczących umów zawartych przez Wspólnoty, w których właściwość Sądu została wyraźnie określona; •skarg z zakresu wspólnotowych znaków towarowych.
Od orzeczeń wydanych przez Sąd przysługuje ograniczone do kwestii prawnych odwołanie do Trybunału Sprawiedliwości w terminie dwóch miesięcy. POSTEPOWANIE Sąd ma własny regulamin. Zasadniczo postępowanie składa się z procedury pisemnej i ustnej. Postępowanie wszczyna wniesienie przez adwokata albo radcę prawnego lub pełnomocnika skargi na piśmie skierowanej do sekretariatu. W komunikacie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej publikowane są we wszystkich językach urzędowych główne punkty tej skargi. Sekretarz doręcza skargę stronie przeciwnej, której przysługuje miesięczny termin na przedstawienie odpowiedzi na skargę. Strona skarżąca może następnie przedstawić w wyznaczonym terminie replikę, a strona pozwana może odpowiedzieć dupliką. Każda osoba mająca uzasadniony interes w rozstrzygnięciu sprawy przedłożonej Sądowi, jak również państwo członkowskie lub instytucja Wspólnoty może brać udział w postępowaniu w charakterze interwenienta. Interwenient przedkłada uwagi zawierające stanowisko popierające uwzględnienie lub oddalenie żądań jednej ze stron, do których strony mogą następnie się ustosunkować. W niektórych przypadkach interwenient może również przedstawić uwagi w toku procedury ustnej .W ramach procedury ustnej odbywa się rozprawa jawna. W jej toku sędziowie mogą zadawać pytania przedstawicielom stron. Sędzia sprawozdawca streszcza w sprawozdaniu na rozprawę przedstawiony stan faktyczny i argumenty przytoczone przez strony oraz interwenientów, jeżeli miała miejsce interwencja. Sprawozdanie to zostaje podane do publicznej wiadomości w języku postępowania. Sędziowie naradzają się następnie w oparciu o projekt wyroku sporządzony przez sędziego sprawozdawcę. Wyrok ogłaszany jest na posiedzeniu jawnym. Postępowanie przed Sądem Pierwszej Instancji jest wolne od opłat. Sąd nie pokrywa natomiast kosztów adwokata lub radcy prawnego, uprawnionego do występowania przed sądami jednego z państw członkowskich, przez którego strony muszą być reprezentowane. Jeśli jednak dana osoba fizyczna nie jest w stanie w całości lub w części ponieść kosztów postępowania, może ona złożyć wniosek o przyznanie pomocy w zakresie kosztów postępowania.
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Powołany traktatem rzymskim w 1957 r., (EKES) jest organem doradczym, za którego pośrednictwem przedstawiciele europejskich grup interesów, takich jak organizacje pracodawców i związki zawodowe, oraz inne organizacje społeczeństwa obywatelskiego, takie jak stowarzyszenia konsumentów, wyrażają opinie na tematy dotyczące Unii Europejskiej. EKES liczy 344 członków, przy czym liczba członków z poszczególnych krajów w przybliżeniu odzwierciedla ich liczbę ludności. Członkowie Komitetu są nominowani przez rządy państw Unii, jednak w ramach Komitetu są całkowicie niezależni politycznie. Powoływani są na odnawialną czteroletnią kadencję. Komitet zbiera się w ramach zgromadzenia plenarnego, którego debaty są przygotowywane przez sześć podkomitetów, zwanych sekcjami. Każdy podkomitet zajmuje się określonymi dziedzinami polityki. Komitet wybiera spośród swych członków przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących na okres dwóch lat
Zadania EKES
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny realizuje trzy podstawowe zadania: 1.doradza Parlamentowi Europejskiemu, Radzie Unii Europejskiej i Komisji Europejskiej - na ich wniosek lub z własnej inicjatywy; 2.zachęca społeczeństwo obywatelskie do większego zaangażowania w kształtowanie polityki UE; 3.wzmacnia rolę społeczeństwa obywatelskiego w krajach nienależących do Unii i pomaga w tworzeniu struktur doradczych.
Opinie Komitetu kierowane są do głównych instytucji UE - Rady, Komisji i Parlamentu Europejskiego. Konsultacji z Komitetem wymagają wszystkie decyzje dotyczące polityki gospodarczej, regionalnej i związanej z ochroną środowiska. Dlatego jego rola w procesie decyzyjnym Unii jest bardzo istotna. EKES tworzy swego rodzaju pomost łączący Unię z jej obywatelami i przyczynia się do ich większego uczestnictwa i czynnego zaangażowania, a tym samym dalszej demokratyzacji życia społecznego w Europie.
Członkowie EKES
Członkowie Komitetu, pracujący głównie w swoich państwach członkowskich, tworzą trzy grupy reprezentujące pracodawców, pracowników oraz różnorodne grupy interesów gospodarczych i społecznych. W skład Grupy Pracodawców wchodzą członkowie wywodzący się z prywatnych i publicznych sektorów przemysłu, małych i średnich przedsiębiorstw, izb handlowych, handlu detalicznego i hurtowego, bankowości i ubezpieczeń, transportu i rolnictwa. Grupa Pracowników reprezentuje wszystkie kategorie pracowników, od robotników po kierowników. Członkowie tej grupy wywodzą się z krajowych organizacji związkowych. Trzecia grupa reprezentuje szeroki zakres grup interesów: organizacje pozarządowe, organizacje rolników, małe przedsiębiorstwa, rzemieślników i wolne zawody, spółdzielnie i organizacje nienastawione na zysk, organizacje konsumenckie i ekologiczne, kręgi naukowe i akademickie oraz stowarzyszenia reprezentujące rodziny i osoby niepełnosprawne.
Komitet Regionów
Powołany na mocy Traktatu o Unii Europejskiej w 1994 r. (KR) jest organem doradczym składającym się z przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych w krajach członkowskich. Konsultacji z Komitetem wymagają wszelkie decyzje UE związane z takimi zagadnieniami, jak polityka regionalna, środowisko, edukacja i transport - wszystkie one związane są bowiem ze szczeblem lokalnym i regionalnym. Komitet Regionów liczy 317 członków. Liczba członków z poszczególnych państw UE w przybliżeniu odzwierciedla ich liczbę ludności W skład Komitetu wchodzą członkowie lub liderzy władz lokalnych i regionalnych, wybranych w poszczególnych regionach. Członkowie Komitetu są nominowani przez rządy krajowe, a następnie powoływani przez Radę Unii Europejskiej na odnawialną czteroletnią kadencję. Każdy kraj wybiera swoją reprezentację na swój sposób, zawsze jednak musi zachować równowagę polityczną i geograficzną. Utrata mandatu wyborczego w organizacjach macierzystych wiąże się z jednoczesnym ustąpieniem danego członka Komitetu. W Komitecie istnieją cztery grupy polityczne: Europejska Partia Ludowa, Partia Europejskich Socjalistów, Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy oraz Unia na rzecz Europy Narodów - Przymierze Europejskie. Przewodniczący Komitetu Regionów wybierany jest spośród jego członków na dwuletnią kadencję. Obecny przewodniczący Michel Delebarre został wybrany w 2006 r.
Zadania Komitetu Regionów Zadaniem Komitetu Regionów jest reprezentowanie perspektywy lokalnej i regionalnej poglądów dyskusjach na temat aktów prawnych UE. Komitet czyni to poprzez wydawanie opinii i sprawozdań dotyczących wniosków Komisji. Komisja i Rada mają obowiązek zasięgać opinii Komitetu przy podejmowaniu decyzji w sprawach mających bezpośrednie znaczenie dla władz lokalnych i regionalnych, takich jak polityka zatrudnienia, środowisko naturalne, edukacja, kultura, kształcenie zawodowe i młodzież, a także energetyka, transport, telekomunikacja i ochrona zdrowia publicznego. Organizacja pracy Komitetu .Co roku Komitet Regionów odbywa pięć sesji plenarnych, podczas których wyznacza ogólne kierunki polityki oraz przyjmuje opinie. Prace Komitetu przebiegają w sześciu komisjach wyspecjalizowanych w poszczególnych dziedzinach polityki Ich zadaniem jest przygotowanie opinii, które będą debatowane na sesjach plenarnych.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)
powstał w 1958 r. na mocy traktatu rzymskiego. Bank zajmuje się udzielaniem pożyczek na projekty o istotnym znaczeniu dla Europy, takie jak połączenia kolejowe i drogowe, lotniska lub programy związanych z ochroną środowiska. Ponadto wspiera finansowo inwestycje w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw w UE, jak również rozwój gospodarczy w krajach kandydujących i rozwijających się. Zadania Banku Europejski Bank Inwestycyjny jest instytucją niedochodową, samofinansującą się i niezależną od budżetu UE. Budżet Banku pochodzi z pożyczek zaciąganych na rynkach finansowych. Jego udziałowcy - państwa członkowskie Unii Europejskiej - obejmują wspólnie udziały w kapitale banku, każde według udziału swojej gospodarki w gospodarce Unii. To wsparcie ze strony państw członkowskich daje EBI najwyższy możliwy rating kredytowy (AAA) na rynkach pieniężnych. Dzięki temu Bank może na nich gromadzić ogromny kapitał na bardzo korzystnych warunkach. To z kolei umożliwia Bankowi inwestowanie w projekty leżące w interesie publicznym, które nie mogłyby być finansowane z innego źródła lub też pożyczki na nie byłyby znacznie droższe. Projekty, w które inwestuje Bank, są bardzo starannie wybierane. Priorytetem Banku w UE jest wspieranie następujących celów: spójność i konwergencja; małe i średnie przedsiębiorstwa;trwałość środowiska naturalnego; innowacje; rozwój ogólnoeuropejskiej sieci transportu; oraz zrównoważona, konkurencyjna i bezpieczna energia.
Bank jest wreszcie większościowym udziałowcem Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego, z którym tworzy Grupę EBI. Fundusz dokonuje inwestycji kapitałowych podwyższonego ryzyka oraz udziela gwarancji małym i średnim przedsiębiorstwom. Nie udziela bezpośrednich pożyczek przedsiębiorstwom ani nie inwestuje w konkretne firmy. Działa natomiast za pośrednictwem banków i innych pośredników finansowych, którym wystawia gwarancje kredytowe na pożyczki udzielane małym i średnim przedsiębiorstwom. Działalność funduszu obejmuje państwa członkowskie Unii Europejskiej, a także kraje kandydujące do członkostwa.
Organizacja pracy Banku
EBI jest instytucją autonomiczną. Samodzielnie podejmuje decyzje w sprawach udzielania i zaciągania pożyczek - wyłącznie na podstawie jakości projektów oraz możliwości, jakie oferują rynki finansowe. Co roku przedkłada sprawozdanie ze swojej działalności. Bank współpracuje z instytucjami UE. Przykładowo jego przedstawiciele uczestniczą w posiedzeniach komisji Parlamentu Europejskiego, zaś prezes EBI uczestniczy w posiedzeniach Rady z udziałem ministrów gospodarki i finansów państw UE.
Decyzje w Banku podejmują następujące organy:
1.Rada Gubernatorów składa się z ministrów (zwykle ministrów finansów) wszystkich państw członkowskich. Określa ona ogólną politykę Banku w zakresie udzielania pożyczek, zatwierdza roczny bilans i sprawozdanie z działalności, upoważnia Bank do finansowania projektów poza UE oraz podejmuje decyzje o zwiększeniu kapitału.
2.Rada Dyrektorów zatwierdza operacje udzielania i zaciągania pożyczek oraz kontroluje właściwe zarządzanie EBI. W jego skład wchodzi 28 dyrektorów - po jednym nominowanym przez każde z państw UE oraz jeden nominowany przez Komisję Europejską.wybierana na 5 lat.
3.Komitet Zarządzający to pełnoetatowe kierownictwo Banku. Zajmuje się on bieżącym zarządzaniem EBI. W jego skład wchodzi dziewięć osób.mianowania na 6 lat.stanowi wiekszascia głosow.Odpowiedzialny za biezace dzialanie banku.
Zadania rzecznika Praw Obywatelskich
Rzecznik pomaga w ujawnianiu przypadków niewłaściwego administrowania w instytucjach i organach UE. Niewłaściwe administrowanie oznacza niedostateczne lub niewłaściwe działanie administracji, tzn. sytuacje, w których dana instytucja działa niezgodnie z prawem lub nie przestrzega zasad dobrej administracji, lub też łamie prawa człowieka. Przykładami złego administrowania są: niesprawiedliwość, dyskryminacja, nadużywanie władzy, brak lub odmowa udzielenia informacji, nieuzasadnione opóźnienia, niepoprawne procedury.
Rzecznik przeprowadza dochodzenia na podstawie skarg, może również wszcząć postępowanie z własnej inicjatywy. Działa całkowicie niezależnie i bezstronnie. Nie oczekuje ani nie przyjmuje instrukcji od żadnego rządu ani organizacji.
Jak złożyć skargę do rzecznika?
Aby poskarżyć się na niewłaściwe administrowanie instytucji lub organu UE, należy w pierwszej kolejności skontaktować się z tą instytucją lub organem zwykłą drogą administracyjną i zwrócić się do niej o naprawienie sytuacji. Jeśli działanie to nie poskutkuje, można wówczas złożyć skargę do rzecznika. Skargę należy wnieść w ciągu dwóch lat od daty powzięcia przez skarżącego informacji o niewłaściwym administrowaniu. Skarżący musi ujawnić swoją tożsamość, jednoznacznie wskazać, której instytucji lub organu skarga dotyczy, oraz opisać, na czym polega problem. Skarżący może jednak zastrzec traktowanie skargi jako poufnej.
Czego można oczekiwać?
Jeśli rzecznik nie jest uprawniony do rozpatrzenia danej skargi - bo na przykład skarga ta była już przedmiotem postępowania sądowego - będzie starał się skierować skarżącego do właściwego organu, który może mu pomóc. Rozwiązanie problemu skarżącego może jedynie wymagać poinformowania przez rzecznika instytucji lub organu, którego dotyczy skarga. Jeśli w trakcie dochodzenia problem nie zostanie rozwiązany, rzecznik będzie starał się znaleźć polubowne rozwiązanie, które eliminuje problem i satysfakcjonuje skarżącego. Jeśli jednak okaże się to nieskuteczne, rzecznik ma prawo wystosować do instytucji zalecenia w celu rozwiązania problemu. Jeśli skarżona instytucja nie przyjmie jego zaleceń, Rzecznik może przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu specjalne sprawozdanie. Parlament może wówczas podjąć niezbędne działania na szczeblu politycznym. Rzecznik składa przed Parlamentem coroczne sprawozdanie ze swojej działalności.
Rada Europejska
Rada Europejska wywodzi się z nieformalnych spotkań szefów rządów państw członkowskich Wspólnot Europejskich (tzw. "spotkania na szczycie") odbywanych nieregularnie od 1961 roku. Ich inicjatorem był Charles de Gaulle. W czasie konferencji na szczycie w Paryżu 9-10 grudnia 1974 roku zdecydowano o zinstytucjonalizowaniu tych spotkań i nazwano je Radą Europejską pod silnym wpływem ówczesnego prezydenta Francji (Valery Giscard d'Estaing). Pierwsze posiedzenie Rady miało miejsce w Dublinie w marcu 1975 roku. Spotkania Rady odbywały się odtąd średnio 2-3 razy do roku: raz na pół roku w państwie sprawującym aktualnie prezydencję, zaś ewentualne dodatkowe obrady zwykle w Brukseli. Kolejnym krokiem w formalizacji spotkań na szczycie była Deklaracja Londyńska przyjęta podczas obrad Rady Europejskiej w 1977 roku. Określono wtedy m.in. liczebność delegacji towarzyszących głowom państw lub rządów, sposób wydawania oficjalnych komunikatów i przygotowywania porządku dziennego obrad. Ważne postanowienia dotyczące Rady zawierała również Uroczysta deklaracja o Unii Europejskiej uchwalona 19 czerwca 1983 r. w Stuttgarcie. Rada Europejska początkowo nie miała umocowania prawnomiędzynarodowego. Podstawę traktatową jej funkcjonowania stworzył dopiero Jednolity Akt Europejski, który wszedł w życie w 1987 roku. Traktat z Maastricht ustanawiający Unię Europejską, zmienił umocowanie Rady, która w 1993 r. stała się organem Unii, a nie Wspólnot. Z formalnego punktu widzenia Rada Europejska była wtedy jedynym organem UE - inne główne instytucje są nadal organami Wspólnot Europejskich, z których Unia jedynie korzysta. Wraz z wejściem w życie traktatu lizbońskiego Rada Europejska stała się instytucją Unii EuropRady
Skład:Europejska składa się z głów państw lub szefów rządów państw członkowskich oraz jej przewodniczącego (wybieranego przez Radę Europejską na 2,5-letnią kadencję) i przewodniczącego Komisji Europejskiej. W posiedzeniu bierze też udział wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Jeśli wymaga tego porządek obrad, członkowie Rady Europejskiej mogą podjąć decyzję, by każdemu z nich towarzyszył minister, a przypadku przewodniczącego Komisji - jeden z członków Komisji. Rada Europejska może zaprosić na swe posiedzenie przewodniczącego parlamentu europejskiego
Rada Europejska zbiera się dwa razy w ciągu półrocza. Gdy wymaga tego sytuacja, przewodniczący Rady Europejskiej może podjąć decyzję o zwołaniu nadzwyczajnego posiedzenia. Rada Europejska podejmuje decyzje zazwyczaj w drodze konsensusu, jednak traktaty przewidują kilka sytuacji, kiedy podejmuje decyzje w drodze głosowania. Przewodniczący Rady Europejskiej i przewodniczący Komisji nie biorą udziału w głosowaniu. W razie głosowania każdy z członków Rady Europejskiej może otrzymać pełnomocnictwo od co najwyżej jednego pozostałego członka. Rada Europejska podejmuje większością zwykłą decyzje w sprawach proceduralnych i uchwala regulamin wewnętrzny.posiedzenie przewodniczącego Parlamentu Europejskiego.ejskiej. Pełniąc funkcję kreacyjną, Rada Europejska:wybiera przewodniczącego Rady Europejskiej mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (za zgodą przewodniczącego Komisji) wskazuje, biorąc pod uwagę wynik wyborów do Parlamentu Europejskiego, kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej (wybieranego przez Parlament Europejski)ustala, w porozumieniu z przewodniczącym Komisji, listę komisarzymianuje zatwierdzony przez Parlament Europejski skład Komisjiwybiera prezesa, wiceprezesa i członków Zarządu Europejskiego Banku Centralnego Rada Europejska określa strategiczne cele w zakresie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz podejmuje w tym zakresie niezbędne decyzje. Rada Europejska może jednomyślnie podjąć decyzję o ustanowieniu wspólnej europejskiej obrony. Rada Europejska posiada także uprawnienia decyzyjne w niektórych kwestiach związanych z przestrzenią wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Państwo uznające, że projekt aktu prawnego Unii mógłby naruszyć podstawowe aspekty jego systemu zabezpieczenia społecznego lub wymiaru sprawiedliwości, może zażądać przedłożenia tej kwestii Radzie Europejskiej. Procedura prawodawcza ulega wtedy zawieszeniu. Jeśli Rada Europejska nie znajdzie rozwiązania kompromisowego w tym zakresie, procedura prawodawcza ulega zakończeniu. Rada Europejska stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji lub 1/3 państw członkowskich, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może stwierdzić poważne i stałe naruszenie wartości demokratycznych lub praw człowieka w jednym z państw członkowskich. Państwo zainteresowane nie bierze udziału w głosowaniu. W takim przypadku Rada Unii Europejskiej może zawiesić niektóre prawa takiego państwa. Rada Europejska nie pełni funkcji prawodawczych.
Procedura konsultacji - służy do wydawania większości ogólnych aktów prawnych i wynika z podziału kompetencji między Komisje Europejską a Radę Unii Europejskiej. Składa się z trzech faz. W fazie pierwszej Komisja Europejska, realizując prawo inicjatywy, formułuje propozycję projektu, który musi być szczegółowo dopracowany pod względem treści i formy. Komisja przyjmuje projekt większością głosów i przekazuje Radzie UE wraz z uzasadnieniem. W drugiej fazie Rada ustala, czy przed przyjęciem propozycji projektu powinna przekazać go do tzw. wysłuchania treści dokumentu innym instytucjom UE. Szczególnie ważne jest tu przekazanie do wysłuchania projektu Parlamentowi Europejskiemu, jeśli jest to decyzja politycznie ważna. Pominięcie Parlamentu może spowodować błąd formalny i nieważność uchwalonego aktu, jako niezgodnego z Traktatem o ustanowieniu WE. Jest to tzw. wysłuchanie obligatoryjne przez Parlament. We wszystkich innych propozycjach Parlament ma prawo tzw. wysłuchania fakultatywnego. Stanowisko Parlamentu wyrażone na piśmie w sprawie projektu jest wiążące dla Rady. Prawo do wysłuchania ma także Komitet Ekonomiczno-Społeczny, choć jego stanowisko nie jest już wiążące dla Rady UE. W trzeciej fazie projekt, po naniesieniu ewentualnych poprawek przez Komisję powraca do Rady UE. Tutaj zostaje dopracowany w specjalistycznych grupach roboczych i przez COREPER. Ostateczną wersję uchwala Rada Unii Europejskiej.
Procedura współdecydowania - jest stosowana w sprawach związanych ze swobodą przesiedlania się, pracy, wzajemnym honorowaniem dyplomów szkół wyższych, funkcjonowaniem rynku wewnętrznego, wychowaniem, sprawami młodzieży i zdrowia, ochroną konsumenta, badaniamii technologią oraz programami ekologicznymi. Procedura ta daje Parlamentowi prawo veta wobec propozycji Komisji. W pierwszej fazie Komisja Europejska przekazuje wniosek Radzie UE i Parlamentowi. Po pierwszym czytaniu i debacie w Parlamencie, deputowani przekazują swoje stanowisko Radzie UE. Rada podsumowuje wniosek Komisji, stanowisko Parlamentu i swoją opinię i ustala tzw wspólne stanowisko (common position). Jeśli Rada zgadza się z Komisją i Parlamentem, decyzja musi zapaść kwalifikowaną większością głosów, w przeciwnym razie konieczna jest jednomyślność. Przyjęte przez Radę stanowisko wraca do Parlamentu na drugie czytanie. Parlament ma trzy miesiące na podjęcie decyzji. Jeśli Parlament zgodzi się ze wspólnym stanowiskiem lub nie wypowie się, Rada uchwala akt prawny zgodny ze wspólnym stanowiskiem. Sprawa komplikuje się, gdy Parlament absolutną większością głosów dokona poprawek we wspólnym stanowisku lub całkowicie je odrzuca. W takim przypadku powołuje sie Komitet Mediacji, składający się z przedstawicieli Rady i parlamentu. Jeśli Komitet Mediacji osiągnie kompromis, akt przyjmowany jest wspólnie przez Parlament i Radę. Jeśli w Komitecie Mediacji nie powstanie kompromis, Rada może w ciągu 6 miesięcy kwalifikowaną większością głosów potwierdzić wspólne stanowisko wraz ze zmianami zaproponowanymi przez Parlament Europejski. Projekt trafia wtedy na trzecie czytanie do Parlamentu, który może absolutną większością głosów odrzucić wspólne stanowisko uchwalone przez Radę.
PROCEDURA WSPÓŁPRACY - Jedna z procedur podejmowania decyzji prawotwórczych w Unii Europejskiej określona w art. 252 TWE. Procedura ta jest inicjowana przez Komisję, która przedstawia wniosek o uchwalenie jakiegoś aktu prawnego Radzie. Ta, działając kwalifikowaną większością głosów i w porozumieniu z Parlamentem Europejskim przyjmuje w tej sprawie wspólne stanowisko. Jest ono następnie przedstawione Parlamentowi Europejskiemu. Owo przedstawienie obejmuje wyjaśnienie dotyczące przyczyn sformułowania danego projektu i przyjęcia w odniesieniu do niego wspólnego stanowiska Rady i Komisji aktu, jak również stanowiska Komisji w tej sprawie. Otrzymawszy tę dokumentację parlament ma 3 miesiące na ustosunkowanie się do projektu. Jeżeli zaaprobuje to wspólne stanowisko lub nie podejmie żadnej decyzji w tym czasie - akt może być przez Radę przyjęty jako obowiązujące prawo. W ciągu owych 3 miesięcy Parlament może również zmienić wspólne stanowisko Rady i Komisji albo, jeżeli projekt jest z jego punktu widzenia nie do zaakceptowania, odrzucić wspólne stanowisko w całości - co w obu przypadkach czyni bezwzględną większością głosów deputowanych. Informacja o wyniku głosowania jest przekazywana Radzie i Komisji. Parlament może jednak w ciągu wspomnianych 3 miesięcy:zaproponować zmiany w projekcie aktu (we wspólnym stanowisku), co czyni bezwzględną większością głosów, odrzucić wspólne stanowisko, co również czyni bezwzględną większością głosów.
Jeżeli projekt aktu nie przeszedł lecz zostały do niego zaproponowane zmiany, to w ciągu 1 miesiąca od otrzymania stanowiska Parlamentu Komisja ponownie formułuje zmodyfikowany projekt aktu, biorąc pod uwagę poprawki proponowane przez Parlament Europejski. Następnie przesyła taki projekt z informacją, jakich poprawek Parlamentu nie zaakceptowała oraz opatruje projekt swoją opinią. Jeżeli Rada chce niezaakceptowane przez Komisję poprawki Parlamentu jednak przyjąć, musi to zrobić w głosowaniu jednomyślnym. Jeżeli przyjmuje po prostu zmodyfikowany projekt Komisji bez odrzuconych przez nią propozycji Parlamentu, to czyni to większością kwalifikowaną. Jedynie wtedy, gdy Rada chce zmienić projekt Komisji lub gdy Parlament odrzucił wspólne stanowisko - Rada podejmuje stosowne decyzje nie większością kwalifikowaną, ale jednomyślnie. Rada ma na owe decyzje 3 miesiące. Jeżeli będzie bezczynna, projekt Komisji będzie uznany za przyjęty. Warto wspomnieć, iż okresy, które Rada ma do dyspozycji w procedurze współpracy mogą być przedłużone o maksymalnie 1 miesiąc na podstawie specjalnego uzgodnienia zawieranego między Radą a Parlamentem.
PROCEDURA ZGODY - jedna z czterech procedur podejmowania decyzji w UE. Procedury zgody używa się do aktów prawnych w ograniczonych obszarach tematycznych. Rada Unii Europejskiej jednomyślnie przyjmuje stanowisko (zazwyczaj, choć nie zawsze, na podstawie opinii Komisji Europejskiej, która jest następnie przekazywana do Parlamentu Europejskiego). Parlament może wydać (lub nie) swoją zgodę. Parlament Europejski nie ma prawa wnoszenia poprawek. Jeśli wyraża zgodę, Rada przyjmuje propozycję.
Partie w parlamencie
EPPED
265-równośc, wolność swiecki charakter panstwa, wzmocnienie współpracy transatlantyckiej,ułatwienia dla małych i średnich przedsiębiorstw,reforma systemu bankowego, funduszy strukturalnych i budzetu,walka z terroryzmem.
PES(S&D)
184 Ograniczenie biurokracji,nowa europa socjalna, walka z ubóstwem, prawa pracownicze,skuteczna polityka imigracyjna
ALDE
84 Promowanie pokoju w oparciu o federalna tradycje,uczynienie z UE swiatowego mocarstwa,otwieranie i demokratyzacja UE,zagwarantowanie wszystkim obywatelom UE praw podstawowych,promowanie edukacji na wszystkich poziomach,umacnianie zarzadzania gospodarczego po wprowadzeniu euro,zwalczanie oszustw finansowych i zbędnej biurokracji,ochrona środowiska, wsparcie roli regionow europejskich