1.Polityka jako gra socjologiczna.
Analogia polityki do gry scenicznej [spektakl, rola, aktorzy, widownia]
Role Polityczne - wyróżnia się spośród innych ról społecznych. Wyróżnia ją:
Większa świadomość - role polityczna przyjmuje się świadomie, nie jest narzucana
Specyficzna motywacja, - która wynika z potrzeb mocy - A. Adler
Hiperdominacji = władzy
Hiperakceptacji = sławy
Hipergratyfikacji = majątku
Te potrzeby nigdy nie ulegają nasyceniu. Pragnienie wykonywania ról politycznych pojawia się gdy jesteśmy gotowi poświęcić wszystko lub prawie wszystko, zaryzykować dotychczasowe życie wtedy to potrzeby hiper.
Ograniczony dostęp
Scena Polityczna - nie interesuje nas główna scena, a kulisy tej sceny:
Dwa obszary polityki
Popis aktorski w świetle reflektorów - wszyscy możemy obserwować ten obszar
Obszar za kulisami - do tego obszaru chce dotrzeć dziennikarz, śledczy
To, co dzieje się na scenie jest efektem końcowym tego, co zostało stworzone za kulisami. Scena to miejsce dla ludzi, którzy potrafią spełniać oczekiwania i potrzeby społeczne. Scena polityczna jest scena zachowań profesjonalnych. Spontaniczność ma aktora uczynić bardziej ludzkim, zdobyć przychylność audytorium.
Aktorzy - muszą godzić trudne do pogodzenia cele
Musza realizować swoje polityczne cele związane z interesami określonych grup społecznych
Muszą starać się jak najlepiej zaprezentować w oczach opinii publicznej
Aktorzy powinni być efektowni i efektywni. Widownia jest obszarem zmasowanych zabiegów socjotechnicznych, których celem jest zdobycie i umacnianie poparcia.
Aktorzy, czyli politycy przywiązują duża wagę do wykreowania swoje wizerunku - głównym celem tegoż wizerunku jest wpływanie i kontrolowanie emocji widowni.
Widownia - kreuje spektakl - wydarzenia na scenie politycznej maja sens tylko wtedy gdy zostaną zauważone i zinterpretowane przez widownie, bez niej polityka nie odbywa się.
Polityka jako gra rywalizacyjna - im system mniej stabilny, tym gra polityczna jest bardziej ....?
Polityka to sfera działań symbolicznych - walka jest symboliczna ale wyniki wymierne.
Eston uważał ze system polityczny może funkcjonować, gdy jego otoczenie ma poparcie dla:
Wspólnoty politycznej - to akceptacja rozwiązania problemów na drodze nie siłowej
Ustroju - to poparcie dla reguł gry - są one zmienne
Władzy - celem gry jest zdobycie władzy - rząd zajmuje pozycje sędziego
Cel Gry - zdobycie i sprawowanie władzy, zdobycie pozycji sędziego albo dystrybutora dóbr
Celem polityków jest zdobycie jak największego wpływu na przebieg gry.
Zawodnicy - w grze bierze udział zdecydowana mniejszość, większość ma brać udział poprzez obserwacje [ czyli pośredni udział]. Satysfakcja dla nich jest to ze zwyciężają ich przedstawiciele.
Obszar Gry - wyznaczony jest politycznym charakterem zjawisk, jakie obejmuje. Wyznaczony jest przez ramy prawne.
Obszar gry politycznej - wyznaczony prze normy prawne, lecz występują obok nich realia, przez które obszar jest dużo większy niż stanowi prawo. Obszar nie jest określony precyzyjnymi granicami - deklaracje przebywania poza obszarem polityki nie gwarantuje jednostce ze nie zostanie wciągnięta do polityki.
Zasady gry - fair play - nie koniecznie jest stosowana z uwagi na bardzo wysoką stawkę, zainteresowanie etyka działań politycznych ogranicza się do kampanii wyborczej i wypowiedzi dla mediów.
Machiavelli - twierdził ze powiązanie etyki z polityka jest niemożliwe [ zwolennicy prymatu moralności nad polityka - idealiści, polityki nad moralnością - cynicy]
Smith - politycy to ludzie sprzedający swoje sumienie, politycy są moralnie przeciętni, wykonują brudna robotę a ich decyzje są niejednoznaczne moralnie.
Techniki Gry -
Nakłanianie - najłagodniejsza technika z trwałymi efektami, szczególnie, gdy odwołuje się do uczuć.
Wskazywanie - 3 techniki w perswazji, do której potrzeba czasu, zróżnicowania przekazu
Apelowanie o zajęcie określonego stanowiska
Sugerowanie pożądanych ocen, postaw, racjonalne uzasadnienie
Dyskusja - postać symbolicznej walki, cel - narzucanie preferowanej wizji rzeczywistości. Ma znaczenie dla obserwatorów a nie dla biorących w niej udział. Ułatwia identyfikacje układu sił.
Manipulacja - stały element gry politycznej
Manipulacja w grze scenicznej - kreowanie wizerunku politycznego na scenie, skupia się na relacji miedzy scena a widownią
Manipulacja w grze rywalizacyjnej - relacje między uczestnikami gry - manipulacje sobą nawzajem, ukrywanie celów.
Formy manipulacji:
Ukrywanie prawdziwych celów politycznych pod postacią innych łatwiej akceptowalnych
Wytwarzanie w świadomości systemu starowania stanem psychicznym, głównym celem akceptacja działań podejmowanych przez system
Kreowanie pozytywnego wizerunku własnych liderów, przy jednoczesnym krytykowaniu przeciwników
Manipulacje językowe - służą wcześniejszym manipulacją, lub tez stanowią oddzielna formę
Manipulacje prawne - co nie jest zabronione jest dozwolone [falandyzacja prawa]
2. SOCJOTECHNIKA PRZYMUSU
Przymus - zalegalizowana przemoc. Celem jest ograniczenie, zwalczanie, eliminowanie przemocy, przymus jest skierowany przeciw przemocy. Przymus jest atrybutem państwa to państwo ma monopol na stosowanie przymusu. Przymus stworzono dla obrony jednostki.
Zabezpieczenia przed przymusem:
Równość wobec prawa
Kolegialność postępowania
tryb odwoławczy
jawność
Przymus to jedno ze źródeł władzy.
M.Faucault - 3 mechanizmy socjotechniczne :
Kaźń - mechanizm identyfikacji lęku
zastraszanie, najstarsza metoda podporządkowywania sobie ludzi, obecny w każdym systemie społ. i polit.
Kaźń to publiczna okrutna kara zastosowana przez władze wobec winowajcy mająca charakter egzekucji. Adresatem kaźni nie był skazany a lud zgromadzony wokół kaźni
Kaźń - publiczność i okrucieństwo
pozbawienie wolności - mechanizm sytuacji deprywacyjnej
mechanizm sterowany, odbiera winowajcy możliwość zaspokojenia potrzeb nawet elementarnych, następnie wskazuje jaki zbiór zachowań przywróci mu możliwość ich zaspokojenia
dyscyplinowanie - mechanizm uwarunkowywania - programowania
nadzór nad społeczeństwem, forma kontroli prewencyjnej - nie ma występku, jest kontrolowanie by tego występku nie popełnić.
Celem mechanizmów przymusu nie jest ani pokuta ani refleksja, zadaniem jest przekonanie społeczeństwa iż w zamian ze podporządkowanie się głównym zasadom jednostki mogą zyskać korzyści w postaci akceptacji.
3. LEGALIZACJA WŁADZY W SYSTEMIE TOTALITARNYM
3 poziomy legitymizacji , David Biten
poziom reguł - zgodność pozyskania i sprawowania władzy z zasadami określającymi ten proces
poziom przekonań - akceptacja zasad z pierwszego poziomu przez elity polityczne i społeczeństwo
poziom zachowań - różne formy poparcia wyborcze i mobilizacyjne
generowane przez udział społeczeństwa w wyborach - charakter normatywny - wynik decyduje o władzy
udział obywateli w defiladach, apelach - poparcie symboliczne, nie ma charakteru normatywnego.
Rola kłamstwa w systemach totalitarnych
Kłamstwo leży u fundamentu każdego systemu totalitarnego - wszystko co się zbuduje na tym fundamencie jest fałszywe.
Kołakowski - kłamstwo służy wytworzeniu fikcyjnej rzeczywistości: jedna której można dotknąć, druga, która jest wytworem socjotechniczym
Rzeczywistość propagandowa zaczyna przesłaniać rzeczywistość naturalną, kłamstwa stanowią podstawę, na której można zbudować uzasadnienie życia w systemie, godzenia się na reżim. Za kłamstwem stoi przemoc. Kłamstwo pomaga zachować godność, daje obraz piękniejszej rzeczywistości, nie takiej jaka jest faktycznie. Ma wywołać reakcje mas.
Reakcje przeciwstawne - z jednej strony pobudza i kanalizuje pozytywne emocje w kierunku władz, z drugiej strony natomiast pobudza i kanalizuje negatywne emocje w kierunku wroga.
Elastyczna wartość - powiązanie wartości o charakterze polityczno - idealistycznym z wartościami o charakterze estetycznym
Rytuały, ceremoniały - służą temu by politykę realizować w sposób piękny, spektakle polityczne. Celem jest stworzenie wrażenia siły, wspólnoty.
Kult władzy - poparcie mobilizacyjne wymaga charyzmatycznych przedstawicieli, łatwiej kochać osobę niż partie czy ideę.
Każdy wygląd można odpowiednio zinterpretować by pasował do wizji.
4. CELE SOCJOTECHNIKI W WARUNKACH DEMOKRACJI LIBERALNEJ
Cele:
przyciąganie obywateli do procesu wyborczego, kształtowanie postawy uczestniczącej, partycypacji politycznej [intelektualiści uważają że partycypacja jest niepotrzebna]
wg. przeciwników partycypacji politycznej, świat całkowicie zdemokratyzowany byłby niemozliwy do rządzenia ze wzgędu na nieefektywność procesu decyzyjnego [ gdy 100% = paraliz]
doktryna liberalna kładzie nacisk na działalnosć gospodarczą i uwolnienie obywatela od odpowiedzialność politycznej. Przyciąganie obywatela podważa liberalizm
Wg konserwatystów życie polityczne nie jest najważniejsza sferą życia. Niech wybrani zajmują się gra polityczną a większość czymś ważniejszym np. rodziną.
Demokracja Liberalna - bądź wolny [bądź odpowiedzialny, kompromis między wolnością jednostki a odpowiedzialnością za system]
Norbert Bobian - złamana obietnica demokracji liberalnej jest niepowodzenie w kreowaniu racjonalnego wyborcy. System tam łatwiej akceptuje niekompetencje niż obojętność w sferze polityki
Demokracja Masowa - legitymizuje go wszechstronna dostępność informacji, każdy wie o co chodzi, ludzie głosują jak uważają, przesłanki są nieistotne.
Anthony Douwres - paradoks demokracji - irracjonalność obywatelska, korzyść płynąca z wyborów jest dana wszystkim obywatelom, ale więcej zyskują ci którzy nie angażowali się w podjęcie decyzji, ponieważ nie ponieśli żadnych kosztów.
Model Zachodni - to jak żyją jest efektem udanego procesu socjalizacji - zinternowano takie wartości jak tolerancja, poszanowanie dla wolności, poszanowanie dla własności prywatnej, rywalizacja w sferze konsumpcji.
Kingsley Martin - od czasów rewolucji francuskiej i później rewolucji przemysłowej żyjemy w coraz większym pośpiechu, nie mamy czasu na dostrajanie się do nowych warunków, zapominamy co jest celem zmian.
Wyścig Konsumpcyjny - pojawił się gry
manufaktury przekształciły się w fabryki
połowa XX w. Pojawił się popęd konsumpcyjny w wyniku upadku gospodarki wojennej
W latach 50tych pod wpływem telewizji Amerykanie zmienili postawę - wychowani w duchu patryjotyzmu - pracuj, wierz ale nie konsumuj, zaczęli się buntować. Efektywność reklam wynosiła kilkaset procent
Pojęcie polityki jako mechanizmu rynkowego - rynek polityczny, polityka to produkt [marketing polityczny XXw.]
Marketing polityczny a socjotechnika - reklama jest wezwaniem do kupna, marketing polityczny jest narzędziem wzywającym do głosowanie na dana partie, kandydata, idee.
Integracja społeczna - kooperacyjny charakter, społeczeństwo skupia się wokół wartości, które nie budzą zwątpienia, tworzenie konsensusu który ma zastąpić ogólna debatę nad problemami społecznymi.
Murray - hiperświęta - metoda budowania konsensusu. Radość bądź smutek ponad podziałami, jeżeli nie uczestniczy w święcie jesteś wykluczony poza społeczeństwo np. walentynki, hallowen.
Człowiek w demokracji liberalnej - wg Riesmana'a - „samotny tłum”
wewnętrznosterwany - dalekosiężne cele, polityczne przekonania, wie kto przyjaciel kto wróg, wierzy, że zna kierunek w którym zmierza świat
zewnetrznosterowany - chce być lubiany i akceptowany, świat nie jest na tyle trwały by mieć dalekosiężne cele, posiada cele konsumpcyjne, polityka jest grą symboliczną a człowiek jest sformalizowany.
Powinien dominować zewnętrznosterowany.
Podsumowanie Demokracji Liberalnej :
kształtowanie podstawy uczestniczącej i partycypacji politycznej
zgoda na udział w konsumpcyjnym wyścigu
uznanie pragmatycznego podejścia do polityki
postawa integracyjna
produkowanie konsensusu ponad podziałami a w efekcie model człowieka zwenątrzsterowanego.
5. SOCJOTECHNIKA KONSUMPCJI
mechanizmy socjotechniczne [uzależnienia]
potęgowanie potrzeb nieelementarnych - czyli takich których zaspokojenie nie jest niezbędne do życia, potrzeby te łączą się z prestiżem i akceptacją kręgu kulturowego
3 formy manipulowania w celu spotęgowania potrzeb nieelementarnych :
czasem -kiedyś od 10-17 [ograniczenie czasowe] hipermarkety 24h
przedstawienie - wtargnięcie do domu -rozwój wraz z rozwojem TV i internetu
dochodami - manipulowanie rzeczami, usługami i teoriami na które ludzie nie maja środków - kredyty, raty.
Mechanizm naśladownictwa i grupy wiodącej - naśladowanie ma wartość gratyfikującą - u dorosłych naśladownictwo jest silne gdy nie wiemy co czynić.
Środki masowego przekazu kreują wizje rzeczywistości, model lansowany - nigdy nie można osiągnąć celu, szczęście jest sztuczne
Mechanizm umagiczniania [świątyń konsumpcji] centra handlowe - przeniesienie konsumpcji na inne sfery życia - relaks, rozrywka, kultura. Konsument potrzebuje wrażenia wolności dlatego tych „świątyń” jest tak wiele.
6.KSZTAŁTOWANIE POSTAW POLITYCZNYCH
3 elementy kształtowania postaw :
Poznawczy - wiedza o przedmiocie postawy np. wiedza ba temat zdrowej żywności
Emocjonalny - stosunek uczuciowy do przedmiotu postawy, znak ukierunkowujący wobec przedmiotu postawy
Behawioralny - dyspozycje do zachowań
Postawy dzielimy na:
Stosunek emocjonalny wobec przedmiotu przy jednoczesnym braku wiedzy o nim
Stosunek poznawczy wobec przedmiotu , posiadając wiedze o przedmiocie - brak ekspresji
Stosunek behawioralny - skłonność do działania natomiast brak wiedzy o przedmiocie
Postawy pełne - zawierają wszystkie komponenty : wiedze, emocja, behawioryzm
Rola emocji w kształtowaniu postaw :
Rozdzielenie rozumu i emocji jest niemożliwe, wg Russella ludzie nadal kierują się instynktami - pozytywne emocje wobec ludzi z grupy i negatywne wobec ludzi spoza niej. Dziś kierowanie się pierwotnymi emocjami jest niemożliwe wg Goleman'a powinniśmy kierować się i emocjami i rozumem ale i tak źródłem są emocje. Uczucia są niezbędne przy podejmowaniu różnorakich decyzji.
Teoria rezyduów - emocja jako rezyduły - to one decydują o takim czy innym postępowaniu ale determinują także to jakie komunikujemy teorie, ideologie,
Rola mitów w kształtowaniu postaw - wszyscy podlegamy działaniu mitów - mit naukowy - przekonanie ze można podejść do świata racjonalnie.
Mirsea Eliade - mit jest częścią życia ludzkiego, przechowują wartości archetypowe, pomostem miedzy świadomościami są mity fabularne
Georgie Sorel - mity to nie tylko legenda ale i pewien przepis na przyszłość. Mity odzwierciedlają pragnienia ludzi wynikają z pobudek emocjonalnych. Mit stanowi motywacje do działania.
7.Funkcje mitów :
Integralna - identyfikacyjna - związane z systemem wartości grupy i jednostki. Jeśli jednostka zna mity uznane przez grupę zna tez jej system wartości, mit umożliwia dychotomiczny podział wartości. Funkcje mitu uzewnętrzniają się gdy pojawia się zagrożenie
Poznawcza - za pomocą mitów poznajemy rzeczywistość [specyficzna wiedza] mit żyje tak długo jak trwa wiara w niego. Wg Ossowskiego mit jest niepodatny na weryfikacje nawet pod wpływem doświadczenia. Mityczne struktury poznawcze naznaczone są emocjami które umożliwiają proste i wygodniejsze wpasowanie się do stanowiącej go rzeczywistości
Kompensacyjna - istotna dla żywotności mitu, celem jest tworzenie wartości które z punktu widzenia określonego czasu historycznego są szczególnie potrzebne
Mit ma dostosować dostarczać to czego brakuje w danej rzeczywistości
Związek mitu z czasem
Irena Pańków - 2 oblicza czasowe
Prospektywne - pozostałość nie spełnionej nadziei - utopia, wolność, ziemia obiecana.
Daje szanse określenia celu działań. Cel nie może być przesadnie oddalony w czasie [ nie chce się do czegoś dożyć jeśli jest za daleko]
Mit drogi na skróty - jeszcze wiele trzeba zrobić ale można iść na skróty [`balcerowicz musi odejsc”]
Retrosekcyjne - pojawiają się gdy wiedza historyczna zmienia się w rzeczywistość, zbiór faktów w zbiór symboli. Lekarstwem na bolączki teraźniejszości jest przywracanie przeszłości - starych wartości:
Partie lewicowe i liberalne - prospektywne - co i jak można zrobić
Partie prawicowe, konserwatywne - retrospektywne - było dobrze trzeba to przywracać
8.TEORIA RACJONALNEGO WYBORU
Zgodnie z tezą indywidualizmu metodologicznego jednostki podejmują decyzje samodzielnie
jednostki podejmują decyzje o swoich czynach dążąc do wyznaczonego celu na podstawie własnych preferencji spełniając postulaty konsekwencji i maksymalizacji
preferencje jednostek są w miarę stabilne i wykazują daleko idące uporządkowanie będące efektem trwałych intelektualnych kalkulacji i świadomych interesów
jednostki posiadają wiedzę na temat dostępnych opcji i konsekwencji podjętych decyzji. Kotarbiński - jednostka postępuje racjonalnie metodologicznie gdy podejmuje decyzje w oparciu o posiadana wiedzę, decyzja racjonalna = decyzja słuszna.
Racjonalność rzeczowa - po podjęciu decyzji wiemy czy była słuszna
Racjonalność subiektywna - jednostki nie rozumieją faktycznego problemu decyzyjnego tylko jego subiektywny obraz
jednostki wybierają zgodnie z regułami wyboru co pomniejsza swobody ale nie musi oznaczać irracjonalności
Krytyka :
jednostka upraszcza podjęcie decyzji ograniczając się do tych, które możliwe są w sytuacji w jakiej żyje. Wybieramy wariant z przygotowanej oferty i wybór nie jest nieograniczony
Założenia teorii racjonalnego wyboru są przeciwne teorii norm społecznych
Herbert - teoria ograniczonej racjonalności - człowiek nie dąży do wyboru optymalnej opcji, ale zadawala się zwykle pierwszą opcja satysfakcjonującą
do racjonalnych decyzji dochodzi się drogą podejmowania decyzji, które wciąż podlegają pewnej obróbce i są modyfikowane.
Najlepsze = prosta droga - jedna decyzja prowadzi do celu. Takie decyzje nie biorą pod uwagę zmiany realiów
9.REKLAMA SPOŁECZNA JAKO FORMA SOCJOTECHNIKI
Reklama społeczna jest formą mechanizmu urzeczywistniania, jest przekształconą reklamą komercyjną
Różnice - kwestia postaw i zachowań, które mają wykształcić lub zmienić.
Reklama społeczna sięga głębiej, komercyjna kształtuje część behawioralną postawy
Reklama społeczna - stereotypy, przekonania, wartości - przebudować je jest bardzo trudno, ciężko zmienić postawę.
Charakter i rodzaj przekazu reklamowego - w reklamie komercyjnej przekaz jest z reguły miły, otwierający nas, w reklamie społecznej przekaz jest nieprzyjemny, wzbudza w nas negatywne emocje.
Odbiorca i korzyści płynące z reklamy - reklama komercyjna - odbiorcza jest wyraźnie wskazany, natychmiastowe korzyści. Reklama społeczna - korzyść nie jest tak oczywista.
Wiarygodność nadawcy reklamy - reklama społeczna wywołuje większe zaufanie, bezinteresowność, Reklama komercyjna - łatwiej ich identyfikujemy, kojarzymy z manipulantami.
Kwestia budżetu - reklama komercyjna ma znacznie więcej środków. Zysk z reklamy społecznej jest oddalony w czasie i mnie wymierny
Funkcje - reklama społeczna informuje nas o czymś, komercyjne perswaduje by zakupić coś.
Tematyka kampanii społecznych :
Problemy z którymi boryka się społeczeństwo - problemy uniwersalne tzn. nie dotyczą tylko jednego kraju np. problemy zdrowia, ale też problemy danej strefy np. problemy ekologiczne.
10.MARKTEING SPOŁECZNY MIX
Produkt - przedmiot działania danej kampanii, powinien być jak najdokładniej zdefiniowany
3 postacie produktu :
Charakter materialny - da się oszacować w pieniądzach
Charakter behawioralny - zachowania ludzi np. sortowanie śmieci
Charakter ideowy - zmiana postawy wobec innych narodowości, wyznań, mniejszości
Cena - 3 wymiary ceny
Rozumienie czysto ekonomiczne - wartość produktu wyrażona w pieniądzach
Behawioralny - cena wyrażona w pewnych zachowaniach
Psychologiczny - cena jaką płacimy za dyskomfort psychiczny związany ze zmianą zachowania
Dystrybucja - udostępnienie środków za pomocą których nabywca może osiągnąć określony cel. Dobra dystrybucja zmniejsza koszta behawioralne
Promocja - zachęcanie do przyjmowania pewnego zachowania. Zakup ma być pożądany. Promocja powinna być adresowana do określonego odbiorcy oraz być zrobiona w odpowiednim czasie by dotrzeć do adresata.
Reklamy społeczne - są nakierowane na zmianę zachowań, takich kampanii jest coraz więcej a nakłady na ten cel znacznie wrosły. Kampanie społeczne bardzo silnie działają poprzez wzbudzanie emocji głownie współczucia.
11.WYWIERANIE WPŁYWU SPOŁECZNEGO
Mechanizm automatyzmu ludzkich reakcji- skłonność do automatycznej reakcji na pojawiające się w otoczeniu bodźce, bodźce wywierają natychmiastowe reakcje.
Reguła wzajemności - za otrzymane dobra odwdzięczamy się w podobny sposób, reguła ta zobowiązuje do odwdzięczania się za określone przysługi, może inicjować nieekwiwalentną wymianę dóbr aby pozbyć się zobowiązania, świadomość tego, że jesteśmy narzędziem wpływu nie zwalnia nas z konieczności odwdzięczenia się.
reguła odmowy - wycofanie [drzwiami w twarz] - osoba inicjująca wpływ wysuwa prośbę która spotyka się z odmową, potem kolejna prośba o coś mniejszego. Stosowana jest ta technika w negocjacjach. Opiera się na automatyzmie ludzkich reakcji.
mechanizm naśladownictwa [społecznego dowodu słuszności] - wiara że to co wybierają inny ludzie jest wskazówką jak samemu powiliśmy postępować, skłania do uległości - inni też tak postępują. Opiera się na tym instytucja klakierstwa - przed innymi którzy tez będą klaskać
mechanizm wzbudzania sympatii - o sympatii do danej osoby decyduje jej fizyczność, ludzie aktywni mają przewagę. Mówienie komplementów, czasami nie warto mówić wszystkiego, zwracanie uwagi na siebie nie wzbudza sympatii.
REGUŁY WYWIERANIA WPŁYWU SPOŁECZNEGO [PSYCHOTECHNIKA]
Technika oddziaływania poprzez autorytet - jesteśmy w stanie naśladować tych, którzy w danej grupie społecznej cenimy za ich cechy. Gdy znajdzie się w innym układzie społecznym może nie być już autorytetem. Atrybuty : ubiór, Tytuły naukowe, stopnie wojskowe, prestiżowe gadżety.
Reguła niedostępności - większą wartość przypisujemy niedostępnym informacją. Reguła niedostępności obowiązuje z dwóch powodów - rzeczy mniej dostępne są cenniejsze, rzeczy cenne są trudno dostępne. Nieosiągalność - ograniczenie swobody wyboru co wywołuje opór, wszyscy bardziej cenią informacje dostępne dla mniejszości nie dla ogółu.
Reguła niedostępności obowiązuje najsilniej gdy :
Niedostępność pewnej opcji pojawiła się stosunkowo niedawno
Rywalizujemy z innymi o dobra trudno dostępne
Stopa w drzwi [przeciwność drzwiami w twarz] - występujemy najpierw z małą prośbą która powinna zostać spełniona. Gdy już zostanie spełniona podmiot występuje z nową [większą] prośbą na której realizacji od początku mu zależało
Niskie podanie, niska piłka - spowodowanie zgody przedmiotu wpływu na naszą prośbę zanim odkryje on jej rzeczywisty sens, lub odkryje brak korzyści których podziewał się uzyskać
12.SOCJOTECHNIKA A PROPAGANDA
Charakterystyka
Nazwa - od łacińskiego propaga, propagore - krzewić, szerzyć. Współcześnie propaganda to pewna forma procesu komunikowania w którym pojawiają się ludzie którzy pełnią zróżnicowane role [nadawca, odbiorca] Komunikowanie polityczne takie działanie nazywa komunikowaniem hegemonicznym
Ojcami propagandy są : Laswell, Doob, Bidelle
Bidelle - wytrwałość działania - twierdził, że pod wpływem propagandy każda jednostka zachowuje się tak jakby jej zachowanie było wynikiem jej własnych decyzji. Szereg jednostek można zmusić do takiego samego zachowania a oni myślą że to ich własne sądy
Doob - kontrola - systematyczne wysiłki ludzi i grup podejmowane z myślą kontrolowaniu postaw innych jednostek lub grup poprzez wysuwanie sugestii, co w konsekwencji ma prowadzić do kontroli ich postępowania
Laswell - cel - propaganda to wyrażenie opinii i podejmowanie działań z myślą o kontrolowaniu postaw innych jednostek poprzez wysuwanie sugestii, co w konsekwencji ma prowadzić do kontroli ich postępowania
Merton - zbiór symboli wpływających na działania i opinie w sprawach uważanych przez daną społeczność za kontrowersyjne. Symbole mogą być pisane, drukowane, mówione, obrazowe lub muzyczne. Jeśli temat jest kontrowersyjny istnieje możliwość stosowania propagandy - jest to nieuniknione
Ellul - zespół metod stosowanych przez zorganizowane grupy w celu wciągnięcia do codziennej działalności mas ludzkich w których w konsekwencji manipulacji wytwarza się jedność psychiczna pozwalająca na wciągnięcie do określonych działań. Nie wyróżnia systemu sterującego, propaganda szerzy się jak moda, brak nadawcy.
O'Donnel - celowa, systematyczna próba manipulowania myślami i bezpośrednimi zachowaniami w celu osiągnięcia takich reakcji, które są zgodne z oczekiwaniami nadawcy.
Funkcje Propagandy
Adaptacyjna - propaganda której celem jest zdobycie akceptacji dla ideologii, nowych struktur władzy, nowych wzorów zachowań. Charakterystyczna dla okresu zmian np. po rewolucji bolszewickiej - nie można utrzymać społeczeństwa przez długi okres na bardzo wysokim poziomie emocjonalnego zaangażowania
Integracyjna - celem jest zagwarantowanie stabilności danego systemu, długofalowy charakter, samoreprodukujący, ma spowodować by umysł jednostki sam racjonalizował własne zachowanie, skierowana do osób lepiej wykształconych, funkcja zastępcza dla adaptacyjnej.
Informacyjno - interpretacyjna - charakter instrumentalny, celem jest stworzenie systemu komunikowania z odbiorcą, przekazywanie informacji wraz z przypisaną interpretacją.
Dezinformacyjna - związana z czarna propagandą - 3 rodzaje działań :
symulacja - informacja o fakcie w rzeczywistości nie występującym
desymulacja - komunikat przekazywany nie zawiera informacji o fakcie który ma miejsce, przemilczanie informacji
- konfuzja - podanie informacji przeciwstawnej rzeczywistości. Pojawia się w czasie wojny, nasilenie w czasie zimnej wojny
Demaskatorska - związek z dezinformacyjną, jest reakcją na dezinformacje
Rodzaje Propagandy :
Kryterium podziału : treść
społeczno - socjologiczna - społeczeństwo stara się ze sobą zintegrować maksymalną liczbę jednostek zgodnych z pewnymi wzorcami
polityczna - techniki wpływania jakimi posługuje się rząd, partie polityczne, gr. nacisku w celu zmiany zachowań obywateli [zmiany kierowane interesem nadawcy propagandowego] Posiada wyspecjalizowany aparat czyli pracowników, techniki oraz metody
Kryterium : stopień zafałszowania jej treści
Biała - wiemy kto jest nadawcą komunikatu propagandowego, wykorzystywane przez zinstytualizowane ośrodki opinii - instytucja działa jawnie i posługuje się informacjami prawdziwymi
Szara - źródło komunikatu może ale nie musi być zidentyfikowane, informacje podawane są nieprecyzyjnie, nie do końca wiadomo kto i co mówi, na celu ma wprowadzenie zamieszania, zakłopotania
Czarna - nieprawdziwe informacje, sfabrykowane, rozprowadzane przez fałszywe źródło przekazu pod którym ukrywa się prawdziwy nadawca komunikatu, wiąże się z funkcją dezinformacyjną.
Kryterium : kierunek oddziaływania
Zewnętrzna - oddziały informacyjne dla obywateli obcych państw, w razie konfliktu służy do likwidacji przeciwników; komórki odpowiedzialne za kontakty z dziennikarzami innych państw
Wewnętrzna - działa na obywateli własnego państwa; techniki są uzależnione od rodzaju systemu politycznego:
W demokracji : środki prawne o charakterze perswazyjnym
W totalitaryzmach - do środków perswazji dochodzą środki kontroli i przymusu
Kryterium : przebieg działań
Poziom horyzontalny [socjologiczna] w obrębie samych grup społecznych
Poziom wertykalny [ polityczna] nadawca jest hegemonem, przekaz idzie od góry do dołu - silne zcentralizowanie
Kryterium : zależności między przekazem a faktami których dotyczy
Poprzedzająca - antycypująca - cel : wytworzenie lepszego klimatu dla przewidywanych wydarzeń
Towarzysząca - koegzystuje z pewnymi faktami i na bieżąco je komentuje
Post factum - następuje po wydarzeniach
Propaganda socjologiczna polega na przenikaniu ideologii za pomocą ich socjotechnicznego kontekstu, jest apolityczna, brak struktur i zarządzania. Działa łagodnie, agituje w spokoju, jest o wiele bardziej skuteczna.
ĆWICZENIA
1.PROCESY REPRODUKOWANIA PORZĄDKU SPOŁECZNEGO
Społeczna utopia:
Jest to kategoria porządku społecznego
Pojecie reprodukowania w odniesieniu do porządku społecznego:
Cel optymalny - dążenie do ideału jakim jest doskonały stan społeczny [rozszerzona]
Cel zadowalający - świadome i celowe kształtowanie społeczeństwa [reprodukcja prosta]
interpretacja polityki jako gry pozwala określić cele socjotechnicznej reprodukcji
rozszerzonej
Socjalizacja :
pojęcie upowszechniło się w XXw
konstrukcja badawcza - umożliwia opis i analizę rzeczywistości niedostępnej bezpośrednio naszemu umysłowi
wg Parsensa :
socjalizacja - przyswajanie i internalizowanie wartości i podstawowych norm społecznych; rozwija zaangażowanie i umiejętności
proces socjalizacji - przekazywanie takich podstawowych zasad i konwencji gry politycznej oraz ich interpretacja
socjalizacja to mechanizm kontroli społecznej
impulsy rozwoju znajdują się na zewnątrz ludzkiego organizmu, a zmiany w zachowaniu to odpowiedź na oczekiwania społeczne
wg Bandury - jednostka jest skłonna podporządkować się i naśladować osoby, które postrzega jako nosicieli wzorców zachowań społecznych. Ma to znaczenie dla socjotechniki opartej na oddziaływaniu autorytetu
wg Pawełczyka - socjalizacja to proces w którym osobowość człowieka kształtuje się pod wpływem bodźców płynących ze strony środowiska społecznego. Skuteczność tych oddziaływań opiera się na chęci bycia akceptowanym.
Socjalizacja może oznaczać reprodukowanie porządku zdezorganizowanego. Proces socjalizacji ukierunkowany jest na osiągnięcie celu zadowalającego jakim jest reprodukcja prosta istniejącego porządku społecznego
Socjalizacja polityczna
proces ciągłego kształtowania świadomości politycznej, kultury politycznej. Polega na przekazywaniu wzorców które jednocześnie jednostka jest w stanie naśladować. W ten sposób poznaje i akceptuje formalne i nieformalne reguły gry politycznej charakterystyczne dla danego systemu
Almong i Powell - socjalizacja polityczna to proces w trakcie którego jednostki przyswajają sobie problemy kultury politycznej i w jej ramach kształtują orientacje wobec zjawisk politycznych. Wyróżniają :
Socjalizacje polit. Jawną - otwarte przekazywanie informacji, segregowanie wartości i celów
Socjalizacja polit. Ukryta - nadawane są wzorce niepolityczne modyfikujące postawy wobec ról i obiektów w systemie politycznym.
Czynniki wpływające na przebieg i efekty socjalizacji politycznej
Almong, Powell, Eston - rodzina, instytucje edukacyjne, mity, doktryny, filozofie polityczne, symbole, ornamenty, rytuały, środki masowego przekazu. Wpływ tych czynników jest wzmacniany bądź osłabiany w przypadku każdego człowieka przez jego osobiste doświadczenia
Czynniki wyróżniające socjalizację :
Specyfika postaw które przyjmuje jednostka w efekcie oddziaływania podmiotów socjalizacji politycznej
Wpływ czynników podmiotów socjalizacji - szczególnie silny po osiągnięciu dojrzałości
Niespójność procesu socjalizacji politycznej - efekt oddziaływanie zróżnicowanych podmiotów
Socjotechnika :
Celowe i racjonalne działanie ukierunkowane na przyciąganie zbiorowisk i grup społ. lub całego społeczeństwa do określonej recepcji rzeczywistości i postaw
Popper - inżyniera społeczna
całościowa - zajmuje się globalnym przekształcaniem społeczeństwa i wymaga jego całościowej wizji
częściowa - wyszukuje i zwalcza najważniejsze i najpilniejsze mankamenty życia społecznego, to podejście jest bardziej racjonalne i realistyczne
Cel optymalny - inżynieria całościowa - kompromis między celem optymalnym a zadowalającym
Podgórecki - 3 znaczenia socjotechniki
Techniczna możliwość nauk społecznych, planowania i skutecznego kierowania zmian społecznych
Celowe postępowanie którego efektem mogą być zmiany w systemie starowanym potrzebne systemowi sterującemu
Nauka praktyczna której przedmiotem jest właściwe postępowanie, a zadaniem jego projektowanie oparte na przyjętym systemie wartości
Mlicki - inżynieria społeczna to zespół dyrektyw dotyczących dokonywania racjonalnych i celowych przemian życia społecznego, opierająca się na uznanych ocenach i wartościach
Kocowski:
Socjotechnika pierwszego stopnia - stworzenie zespołu bodźców skłaniających ludzi do określonych zachowań przy bezpośrednim wykorzystaniu systemu kar i nagród
socjotechnika drugiego stopnia - wytwarzanie w ludziach określonych motywacji lub kształtowanie pożądanych cech. Środki pośrednie internacjonalizacji w świadomości jednostki
obejmuje tylko te zmiany społeczne które są efektem świadomej działalności
trudno określić podmioty oddziaływania
uczestnictwo w procesie socjalizacji odbywa się zazwyczaj bez świadomości podmiotu oddziaływania
przekaz socjotechniczny - 3 formy działania :
perswazyjne
manipulacyjne
facylitacyjne
jest nastawiona na osiąganie celu optymalnego jest zatem procesem reprodukcji rozszerzonej.
Socjotechnika polityczna :
należy do form komunikowania politycznego - wybitnie jednokierunkowy przekaz informacji charakterystyczny dla komunikowania hegemonicznego
nadawca posiada niejako wyższą świadomość i trudno do zidentyfikować
jest podzbiorem szerokiego obszaru oddziaływania społecznego, trudno znaleźć jej granice
celem jest kształtowanie zachowań a przede wszystkim postaw w obrębie polityki
podmioty zmierzają do wywierania wpływu zarówno na innych graczy jak i otoczenie systemu
|
SOCJALIZACJA |
SOCJOTECHNIKA |
1. Typ reprodukcji porządku społecznego |
prosta |
rozszerzona |
2. Cel |
Przystosowanie do istniejącego porządku [zadawalający] |
Przebudowa istniejącego porządku [optymalny] |
3. Podmioty wpływu |
Łatwo identyfikowalne |
Trudno identyfikowalne |
4. Zasięg |
Całe społeczeństwo |
Zróżnicowane grupy |
5. Przekazywane wartości |
Ponadczasowe |
Długotrwałe i specyficzne |
6. Realizowane interesy |
obiektywne |
Obiektywne i subiektywne |
2.MARODY ROZDZIAŁ 3.
SPOSOBY MYSLENIA A POŁECZNE ZRÓZNICOWANIE JĘZYKOWE
Koncepcja zróżnicowania językowego Bernsteina :
W jego mniemaniu w ramach współczesnego języka mówionego wyodrębnić można dwa style mówienia, które mają źródło w psychologicznych i społecznych doświadczeniach jednostek
Wersja zróżnicowania językowego dzieli społeczeństwo na dwie główne grupy : klasa robotnicza [wrażliwa na treść obiektów] klasa średnia [wrażliwa na strukturę obiektów]. Klasę robotniczą charakteryzuje język publiczny [gramatycznie proste zdania, powtarzające się spójniki, krótkie rozkazy i pytania, symbolizm na niskim poziomie]. Klasę średnią charakteryzuje język formalny [ścisły, gramatyczny porządek, częste używanie przymiotników, zaimków nieosobowych, symbolizm ekspresyjny] W tej wersji teorii język jest uważany za jeden z najważniejszych czynników wyznaczających sposoby myślenia, odczuwania i zachowania. Funkcjonalnie związany z życiem danej grupy społecznej
Wersja zróżnicowania kodów i mowy :
Kod to zasada która reguluję wybór i organizacje wypowiedzi słownych. Kody są zasadami abstrakcyjnymi, reprezentują strukturę głęboką.
Kod ograniczony - zakres wyborów językowych jest wąski, a stopień przewidywania wysoki. Znaczenia przekazywane są implicite, są partykularne oraz zależne od kontekstu. Wyrażenia werbalne to co wspólne, kontekst, treść, to co tu i teraz. Jest generalizowane przez formę stosunków społecznych opartą na szeregu ściśle podzielonych identyfikacji, może pojawić się we wszystkich grupach np. przyjacielskich. Główna funkcją tego kodu jest umacnianie dobrej formy stosunków społecznych poprzez ograniczenie werbalnego sygnalizowania doświadczeń jednostkowych.
Kod wypracowany - zakres wyborów językowych jest szeroki a stopień przewidywania niski. Zasób słownictwa jest szeroki. Znaczenia wyrażane są explicite, są uniwersalne i niezależne od kontekstu. Jest generowany przez formę stosunków społecznych, która nie podziela świadomie podtrzymywanych identyfikacji.
Jednostka może zmieniać typ kodu w zależności od sytuacji. Może ale nie każda. Najogólniejsza teza Bernsteina dotyczącą genezy kodów językowych zawiera stwierdzenia iż generuje je struktura społeczna.
Typologia kodów językowych :
Każdą wypowiedź możemy charakteryzować przez dwa rodzaje własności :
Formalne używanie języka
Poznawcze przekazywanie za pośrednictwem języka
Na poziomie własności formalnych te dwie odmiany kodów [wypracowany i ograniczony] wyróżnić można :
Obecność [kod wypracowany] lub brak [kod ograniczony] złożonych konstrukcji strukturalnych
Obecność [k.w] lub brak [k.o] przejawów dystansu wobec własnej wypowiedzi
Obecność zwrotów egocentrycznych [k.w. np. uważamy, myślę że] lub socjocentrycznych [ k.o np. nie prawda że]
Umiejętność planowania właściwych wypowiedzi [k.w] lub jej brak [k.o]
Zróżnicowany zasób słownictwa, zwłaszcza jeżeli idzie i terminy opisujące obiekty pojęciowe
Kod ograniczony ze wzgędu na właściwości poznawcze charakteryzuje się w warstwie treści :
Koncentracja na konkrecie zarówno z własnej wypowiedzi jak i interpretacji cudzych
Orientacja na powierzchowne związki przyczynowe
Brak umiejętności uogólniania
Niedostrzeganie związków między abstrakcjami a konkretami
Kod wypracowany - przeciwieństwo kodu ograniczonego
Przy kodzie ograniczonym większą wagę kładzie się na przekazywanie informacji o tym jaki świat jest, natomiast w przypadku kodu wypracowanego - wyuczenie strategii poznawczych
4 kategorie Bernsteinowskiej dychotomii :
Kod ograniczony
Kod wypracowany
Kod quasi - wypracowany - cechy formalne kodu wypracowanego natomiast poznawcze ograniczonego. Za jego powstanie odpowiedzialne są dwie grupy czynników : specyficzny tryb kształtowania oraz oddziaływanie środków masowego przekazu
Kod więzi intymnych - cechy formalne kodu ograniczonego i cechy poznawcze kodu wypracowanego, jest to kod sytuacyjny, wytwarzany przez uczestników kodu wypracowanego. Tworzy się w warunkach społecznych min. na więzi emocjonalnej i podobieństwie kulturowym.
Myślenie abstrakcyjne a konkretne :
Myślenie abstrakcyjne, myślenie pojęciowe. Pod czas gdy jednostką myślenia konkretnego byłby by pseudo pojęcia, obrazy itp.
Myślenie przebiega raczej na konkretnym nie abstrakcyjnym poziomie intelektualnego funkcjonowania jednostki, przy czym konkretność utożsamiana jest z obrazowością.
Podział na pojęcia jawne i ukryte :
To co psychologowie badają w eksperymentach nad tworzeniem pojęć to pojęcia jawne, formułowane w terminach pewnych cech wspólnych wszystkim obiektom użytym w trakcie badania. Ukryte pojęcia życia codziennego mogę mieć odmienną naturę. Podział ten sugeruje użycie jednego z dwóch kryteriów :
Odmienny typ pojęć [pojęcia jawne i ukryte]
Odrębny typ pojęć [życie codzienne, życie eksperymentalne]
Stąd myślenie :
Jako czynność wewnętrzna
Jako czynność komunikowania
Te dwie postacie myślenia różnią się stopniem wyrazistości znaczeń tworzących pewną kategorie używana w trakcie procesów intelektualnych. W życiu codziennym podstawowym kryterium wyodrębnienia tych dwóch postaci myślenia będzie brak lub obecność werbalizacji.
4.MARODY ROZDZIAŁ 4. - OBRAZY RZECZYWISTOŚCI
Wiedza potoczna :
Jest to wiedza o rzeczywistości dnia codziennego. Uczymy się jej w spontanicznych procesach socjalizacji - oddziaływanie na dziecko i jego przystosowanie się. Wiedzę potoczną nabywa się przez fakt życia w określonym społeczeństwie i grupie społecznej. Wiedza potoczna wykorzystuje różne typy legitymizacji. Wiedza potoczna są to przekonania przenikające czy zabarwiające relacje o wydarzeniach dnia codziennego.
Wiedza profesjonalna :
Proces jej przekazywania jest bardziej sformalizowany, zakłada systematyczność [zakres i kolejność przekazywania treści]. Jest przekazywana intencjonalnie a zakres wyznaczają wymogi. Skłonna jest przeforsować jeden określony typ legitymizacji. Jest to uporządkowany zbiór
Pochodzenie nowej wiedzy potocznej :
Wiedza którą nabywamy ucząc się języka a tym samym określonego sposobu kategoryzowania świata przekazywanego przez otoczenia społeczne.
Kod ograniczony :
Język opisuje świat, „myślę językiem”
Każdy wybór jest wyborem jedynie prawdziwej rzeczywistości, kryterium jest prawda o rzeczywistości
Kod wypracowany :
Język narzędziem opisywania świata, „myślę w języku”
Świadomość że jest to jeden z wielu określonych sposobów opisu rzeczywistości, kryterium wyboru podporządkowane jest celom opisu rzeczywistości
Stereotypy :
Forma zgeneralizowania wiedzy o pewnych fragmentach rzeczywistości społecznej
3 wymiary zróżnicowania wiedzy potocznej :
Wymiar treści
Wymiar organizacji znaczeń
Wymiar poziomu konstruowania znaczeń
MARODY ROZDZIAŁ 5. WIEDZA POTOCZNA A DZIAŁANA
Wizje rzeczywistości :
Deskryptywna - opisująca, odpowiada na pytanie „co jest?”; jest najbardziej obiektywna wizja [subiektywna nieświadomie]
Normatywna - odpowiada na pytanie - „jak być powinno?” - decydują nasze potrzeby, jest to wizja krytyczna, zawsze jakaś potrzeba jest niezaspokojona
Propagowana - przez władze, media, szkołę, - kreatorem tej wizji jest pytanie „jak powinniśmy widzieć to co jest?”
Mit mediów jako czwartej władzy - ich wolność i obiektywizm, media są środkiem realizacji celów ponieważ są zależne ekonomicznie, często politycznie. Można wyróżnić :
Media prorządowe - usuwanie różnic pomiędzy wizją deskryptywną a propagowana
Media opozycyjne - podkreślanie różnic pomiędzy wizja deskryptywna a propagowaną
Wszystkie 3 wizie łącznie tworzą masz obraz rzeczywistości.
5.MARODY ROZDZIAŁ 6. - KREOWANIE RZECZYWISTOŚCI
Kreacyjna role języka :
Redefinicja pojęcia - zmiana znaczenia słowa np. pojęcie demokracja a w rzeczywistości brak wybory, ponieważ na listach jest tyle osób co miejsc - cel - pozytywna konotacja znaczenia słowa demokracja
Redefinicja rzeczywistości - np. kraj napada na inny kraj, wprowadza własna władzę - inwazja albo bratnia pomoc , okupacja - misja stabilizacyjna; w zależności kto opisuje dane zdarzenie.
Neutralizacja pojęcia :
Przez nie doprecyzowanie pojęcia
Przez odwracanie znaczenia danego pojęcia [np. miłość - chora miłość, toksyczna]
Przez zdrobnienie [ np. złodziej - złodziejaszek]
Przez przesunięcie desygnatu [matka - wyrodna matka, liberał - zgniły liberał]
Technicyzacja języka :
Pozbawienie emocji [np. na wojnie mówi się zginęło tylu ludzi zamiast zamordowano tylu ludzi; aborcja - zabijanie nienarodzonych]
Hermetyzacja naukowa [np. śmierć - zejście]
Animalizacja języka :
Negatywne przeniesienie cech zwierzęcych na człowieka [np. zachowujesz się jak świnia]
Skuteczność manipulacji językowych :
Słabsza - argument siły; silniejsza - bez użycia siły - przekonanie społeczeństwa.
Czynniki warunkujące skuteczność zabiegów kreacyjnych :
Potrzeby i wartości charakterystyczne dla większości
Intensywność oddziaływań perswazyjnych [kontrolowanie odbiorcy informacji]
Brak dostępu do wizji konkurencyjnej [brak pluralizmu mediów]
Przekazywanie treści dotyczących tych sfer rzeczywistości którym towarzyszy „presja pojęciowa”
Posiadanie i gotowość użycia siły
6.FRAS - JĘZYK PROPAGANDY POLITYCZNEJ
Język polityki :
Funkcjonalna odmiana języka ogólnego stosowana w tekstach które :
Są wytwarzane przez środowiska polityczne i ludzi z nimi związanych oraz dziennikarzy specjalizujących się w problematyce politycznej
Adresowane są intencjonalnie do wszystkich użytkowników języka ogólnego
Dotyczą sfery polityki
Odznaczają się dominacją funkcji perswazyjnej
Techniki oddziaływania perswazyjnego :
Apelowanie - perswazja jawna, ujawniająca intencję wypowiedzi
Sugerowanie - niejawna perswazja, mogą być użyte nie intencjonalnie
Argumentowanie - jawna perswazja
Środki językowe jawnie perswazyjne :
Druga osoba trybu rozkazującego np. „nie zwlekaj!”
Wyrazy wskazujące przymus lub konieczność np. : „Musisz przyjść!”
Wypowiedź typu „ do broni” „wszyscy do urn”
Wypowiedzi performatywne - kreujące rzeczywistość np. „daje wam wolność”
Rytualne wyrażenie np. „szanowni państwo”
Sugestie :
Wyrażenia nie jawne perswazyjnie, odwołują się do wartości towarzyszących słowom, wyrażeniom, kategoriom gramatycznym oraz do tzw. presupozycji. Sugestie oceny podlegają stopniowaniu.
Intencja prawdomówności
Przekonanie o prawdomówności nadawcy, prawdziwość przekazywanych treści , używane zwroty np. „Prawda jest taka”
Agresja
Używa słów ostrych, raniących. Agresja często kryje brak założeń ideologicznych, skuteczność ataku to nie pokonanie osoby atakowanej ale reakcja na atak wszystkich do których ta wypowiedź dociera. Szczególnie częste są obraza, obelga, zniesławienie, inwektywa.
Selekcja informacji :
Informacje są selekcjowane w mniej lub bardziej stronniczy sposób; selekcja dokonuje się na dwóch poziomach :
Poziom informacji [co powiedzieć]
Poziom języka [jak powiedzieć]
Manipulacja :
Niejawny, podstępny, nierzetelny dobór informacji, środków językowych, który ma na celu :
Wywieranie wpływu na poglądy, opinie innych ludzi
Uzyskanie możliwości kierowania zachowaniem ludzi aby osiągnąć własne cele
Wyróżniamy manipulacje :
językową - dokonywana za pomocą tekstów, języka ogólnego
językiem - wprowadzanie arbitralnych zmian w kodzie językowym
Dobór słownictwa :
Kształtowanie ocen pozytywnych, zjednywanie przychylności odbiorcy - posługiwanie się nacechowanym dodatnio słownictwem.
Słownictwo zwykłego człowieka :
Umiejętność posługiwania się przysłowiami, powszechnie znanymi powiedzeniami czy sentencjami' odwoływanie się do myślenia i doświadczenia „prostego człowieka”' wypowiedzi ogólnikowe' odwołują się do stereotypów.
Powoływanie się na powszechność sądu :
Dobrze jest powoływać się na opinie ogółu - duża siła oddziaływania, słuchacz łatwiej akceptuje to do czego do przekonujemy.
Zastosowanie superlatyw
Nie ma ograniczeń w stosowaniu superlatyw, pozwalają dowartościować propagowane treści i cele. Zbliżona wartość mają przymiotniki podkreślające prawdomówność.
Przenośnie i porównania :
Niektóre określenia metaforyczne budzą uczucia pozytywne lub negatywne. Ukazanie polityki za pomocą znanych metafor sprawia że odbiorca lepiej rozumie istotę polityki
Presupozycje :
Sens wyrażeń przyswajany przez odbiorców w sposób nie w pełni świadomy, ponieważ podawane są jako założenia wspólne nadawcy i odbiorcy, co nie zawsze pokrywa się z rzeczywistością; szczególnie łatwo je wprowadzić do pytań np. „czy prezydent przynajmniej tym razem podejmie słuszną decyzje ? „
Eufenizmy :
Słowo zastępujące słowo dosadne np. głupi - niemądry.
Eufenizm polityczny - przesunięcie znaczenia np. zbrodnie stalinowskie - okres błędów i wypaczeń.
7.FALKOWSKI, CWALINA - POJĘCIE I KONCEPCJE MARKETINGU POLITYCZNEGO
Marketing gospodarczy a polityczny :
platforma kampanii wg. Newnon'a :
ogólny program wyborczy; kandydat wynikający z założeń polityczno - gospodarczych partii
szczegółowe stanowiska wobec najbardziej istotnych problemów pojawiających się w trakcie kampanii
wizerunek kandydata
odniesienie się do jego zaplecza politycznego
szczegółowa analiza wg. Locka i Harissa
wyborcy wybierają kandydata lub partie w tym samym czasie natomiast konsumenci dokonują wyboru w różnym czasie
wyborca nigdy nie płaci za możliwość podjęcia decyzji wyborczej, konsument kupując towar wie za co płaci
w polityce o zwycięstwie decyduje wybór społeczny; w wyborze konsumenckim jest zupełnie niezależny od tego jak do danego towaru odnoszą się inni konsumenci
w wyborach politycznych zwycięzca bierze wszystko
wyborca na zmianę decyzji musi czekać do następnych wyborów, konsument może zmienić zdanie i wymienić towar natychmiast
wprowadzenie nowej partii jest stosunkowo trudne i odległe w czasie
w marketingu gospodarczym marki wiodące są najbardziej popularne, w politycznym zazwyczaj wiodąca partia traci poparcie opinii publicznej.
18