EGZAMIN Z GIMNASTYKI

System niemiecki

Fryderyk Ludwik-pierwszy przedstawiciel i współtwórca systemu niemieckiego-kontynuator idei Guts-Muthsa- działacz i wychowawca młodzieży. Stworzył właściwy system gimnastyczny r11;ćwiczenia na przyrządach zajmują czołowe miejsce.W1811 założył 1 boisko gimnastyczne pod Berlinem-1 ośrodek sportowy wyposażony w przyrządy min. gimnastyczne .Pierwotną ideą powstania tego systemu była sytuacja polityczna w Niem. Gromadził on wokół siebie młodzież w wieku poborowym-chcąc wyrobic w nich harta woli, solidarność zespołową, wiarę we własne siły. W swoim systemie uwzględnił :wspólne wycieczki, gry ruchowe, ćwiczenia porządkowe w formie musztry oraz najważniejsze- ćw na przyrządach(trapez, drążek, poręcze).Ćw te kierowane były dla osób młodych i silnych ponieważ były niesłychanie trudne. Wydał książkę(rDie Deutsche Turnkunstr1
,w której podał def. i systematykę ćw. gim. na przyrządach, wprowadził nazwy: koń, kładka równowazna, poręcze, drążek.

Przystosował kościół św. Jana w Berlinie do uprawiania ćw. gimn.- tam odbyły się 1-wsze zawody gimnatyczne. Zorganizował towarzystwo gimn.r1;Turnerr1;- dało ono początek powstaniu innych stowarzyszeń sportowych.
Jego gimnastyka ze wzgl na specyfikę ćw. nie mogła znaleźć zastosowania w szkołach. Wprowadzenie obowiązkowej gim.do szkół jest zasługą A. Spiessa., który przystosował gim do wymagań pruskiej szkoły opierając się na ćw,Jahna. Usystematyzował ćw z uwzględnieniem mechaniki ruchu ,rozbudował ćwiczenia w zwisie i podoporze, przez co stał się współtwórcą systemu niem. zwanego systemem Johna-Spiessa.
W książce rDie lehre der Turnkunstr0; Spiess dokonał podziału zasobu ćwiczeń gim. na :ćw porządkowe, wolne z przyborami, chodu, biegu i skoku, w zwisie i podporze, równoważne, rzędowe i korowody. Prowadził ćw.gim. na świeżym powietrzu jednak dążył do uniezależnienia gim od warunków atmosfer

System szwedzki

Piotr Ling- twórca systemu r11;zapoznał się z gim. niem. i szermierką w Kopenchadze.w kraju pracował na uniwer.w Lund.Był kierownikiem w Centralnym Instytucie Gimn. W Sztokholmie gdzie kształcono wych.fizycznych i specjalistów w zakresie gim.leczniczej. Napisał rOgólne zasady gimn.r1;-w nim podzielił gimn. na wychowawczą, wojskową, leczniczą(stanowi bazę dla dzisiejszej gimnastyki leczniczej) i estetyczną. Założenia jego systemu było zapewnienie prawidłowego, ogólnego rozwoju fizycznego jako podstawy do przyswajania okreśonych nawyków.W oparciu o znajomość anat.a później przy współpracy z synem Hialmarem- także o znajomość fizjologii opracował metodę stosowanie ćwiczeń jako określonego oddziaływania na poszczególne odcinki ciała lub grupy mm. Używał takich przyrządów jak: tram, kładki, most szczeblowy ,ławki, drabinki, liny, koń itp.

Kontynuatorem był jego syn Hialmar Ling studiował anat i fizjo. Mianowano go nauczycielem w-f w sztokholmskim instytucie W swoich ćwiczeniach główną uwagę zwracał na ćwiczenia postawy-pozostawił osnowy lekcyjne, w których ćwiczenia lekcyjne ustawia kolejno w zależności od ich oddziaływania.
Przykład ćwiczeń w lekcji gimnastyki szwedzkiej:
1)ćwiczenia wstępne(przeważnie lekkie ruchy nóg)
2)skłony napięte
3)zwisy
4)ćw. równoważne
5)ćw. karku ćw. grzbietu, barków
6)ćw.mm brzusznych
7)ćw. naprzemianstronne
8)skoki
9)ćw .końcowe(oddechowe)
Hialmar przystosował przyrządy do masowego użycia w szkole i w armii miały prostą konstrukcję i szybko się je rozstawiało
Gimn.Lingów charakteryzowała się ruchami powolnymi o ściśle określonych kierunkach. ruch rozpoczynał się i kończył w tej samej pozycji ciała ,która była dominantą ćwiczenia. cw. były mało dynamiczne.
Piotr i Hialmar Lingowie-ojcowie gimnastyki szwedzkiej wywarli ogromny wpływ na kształtowanie gim.na świecie

Każdy skok gimnastyczny możemy podzielić na 6 części:
· rozbieg wraz z naskokiem na odskocznie
· odbicie od odskoczni
· lot do przyrządu
· odbicie rękoma od przyrządu
· lot po odbiciu od przyrządu
· doskok, lądowanie

ROZBIEG:
W tej części skoku ćwiczący powinien nadać swemu ciału odpowiednią do trudności skoku prędkość. Kroki rozbiegu muszą być swobodnie wykonane z rytmicznością odpowiednią krokom sprinterskim. Bieg na śródstopiu z równoległą do kierunku pracą ramion. Inną ważną zasadą techniki rozbiegu jest wykonanie go z narastającą prędkością, tak, aby największa prędkość nastąpiła w momencie naskoku na odskocznię. Należy zaznaczyć, że nie chodzi o prędkość max. Krok w momencie naskoku na odskocznię powinien być dłuższy niż zwykły krok rozbiegu. Dołączenie nogi znajdującej się z tyłu i wysunięcie obu NN do przodu przed T, cofnięcie RR w tył.

ODBICIE OD ODSKOCZNI:
Ta część skoku jest najważniejsza, nazywana roboczą dla wszystkich następnych części skoku gimnastycznego. Naukę odbicia dzielimy na 3 etapy:
ETAP I:
ma na celu wykształcenie umiejętności napinania mięśni (szczególnie NN) podczas podskoku.
·Bazą ćw. pomocniczych są podskoki tempowe
ETAP II:
polega na wykształceniu nawyku, współdziałania sił mięśniowych skaczącego z siłami występującymi na odskoczni. ·podskoki wzdłuż całej odskoczni, podskoki tempowe w miejscu najbardziej sprężystym.
ETAP III:
polega na umiejętności połączenia pierwszych dwóch części skoku, czyli rozbiegu i odbicia.
· z dwóch kroków marszu wzdłuż skrzyni naskok na odskocznię i wyskok w górę, doskok i lądowanie na materacu; To samo z rozbiegu na podwyższeniu; Z rozbiegu z odbicia od odskoczni (bez podwyższenia) wyskok i przeskok ponad przeszkodą i doskok na materac.
Wszystkie ćw. etapu III mogą służyć do wykształcenia prawidłowego nawyku ostatniej cz. skoku r11; doskoku.

LOT DO PRZYRZĄDU:
najistotniejszą cechą tej części skoku jest czas lotu. Początek jej to moment odbicia od odskoczni, koniec r11; dotknięcie rękoma przyrządu. Czas ten powinien być na tyle długi by ćwiczący zdążył obrócić ciało o ok. 100° w stosunku do położenia podczas odbicia z odskoczni dążąc NN w tył. · uświadomienie ćwiczącym roli napięcia mięśni tylnej powierzchni NN i T podczas wykonywania zamachu. Realizujemy to poprzez różne formy skłonów T w tył i wznosów NN w tył w leżeniu przodem; wykonanie kołyski;
Stanie na RR przez kołyskę na skrzyni wszerz stawiając RR na materacu za skrzynią, zaznaczając stanie na RR i dalej wykonując pad do leżenia tyłem.

ODBICIE RĘKOMA OD PRZYRZĄDU:
uzyskać to można przez:
·z podporu leżąc przodem przysiad z RR w przód poprzez energiczny skurcz NN i odbicie dłońmi od podłoża.
· jw. ale po odbiciu wyskok w górę i doskok
· stojąc przodem do ściany w odległości większej niż RR w przód, wykonać doskok dążąc do oparcia dłoni o ścianę, bezpośrednio po dotknięciu należy odbić się z wyprostowanych ramion. Należy umieć wykonać serię takich odbić.

DOSKOK:
W tej fazie ćwiczący powinien zamortyzować lądowanie oraz utrzymać równowagę w pozycji końcowej (ustać skok) ·pierwsze zadanie spełnia się, gdy po zetknięciu z podłożem sprężyście ugnie się NN do półprzysiadu i szybko je wyprostuje. Istotne jest położenie RR r11; w przód i dalej podczas wyprostu NN należy wznieść w górę. Nauczanie doskoku polega na zeskokach z różnych wysokości i utrzymaniu równowagi po lądowaniu.

WYMYK
Ze zwisu w nachwycie przodem ugięcie ramion z jednoczesnym uniesieniem nóg prostych w stawach kolanowych, ćwiczący wykonuje ruch głowy w przód. W momencie, gdy biodra znajda się na wysokości drążka następuje wyprost w stawach biodrowych połączony z jednoczesnym wyprostowaniem rąk. Dzięki temu ćwiczący kończy wykonanie tego elementu w podporze przodem. Wymyk przodem do odporu powinien być wykonany szybko i płynnie. Najczęstszymi pozycjami wyjściowymi do wymyku są: a) postawa zwieszona,
przysiad zwieszony, c) zwis w nachwycie.

STANIE NA RĘKACH
Z postawy zasadniczej następuje jednoczesny wznos ramion przodem, w górę i wznos nogi w przód. Następnie ćwiczący wykonuje wykrok nogą uniesioną w przód, z jednoczesnym skłonem całego ciała w przód. W następnej fazie ćwiczący kładzie dłonie na podłożu na szerokość barków. W tym samym czasie noga zamachowa unosi się prosto do góry, a noga odbijająca podąża szybko za noga zamachowa. Z chwilą, gdy noga zamachowa dochodzi od pionu noga odbijająca powinna szybko dołączyć do niej. Prawidłowo wykonane stanie na rękach powinno charakteryzować się wyciągniętym ciałem w górę, barki, miednica, pięty powinny znajdować się na jednej linii pionowej.

PRZERZUT BOKIEM
Z postawy zasadniczej następuje wznos ramion przodem w górę z jednoczesnym uniesieniem nogi w przód. W następnej fazie ćwiczący wykonuje wykrok w przód z jednoczesnym skłonem całego ciała w przód. Ta faza ćwiczenia powinna być wykonana poprzez maksymalne wyciągnięcie całego ciała w przód. Ćwiczący w dalszej fazie ćw. kładzie na przemian jedna a później drugą dłoń na szerokość, co najmniej barków. W momencie takiego ułożenia dłoni następuje wykonanie przyjścia przez stanie na RR z zaznaczonym szerokim, rozkrokiem nóg obrót ciała z energicznym odbiciem z ręki i lądowaniem na lekko ugiętą nogę do postawy rozkrocznej z ramionami w bok. Prawidłowo wykonany przerzut bokiem powinien charakteryzować się prawidłowym ułożeniem rak i stóp: stopa, dłoń, dłoń, stopa, stopa w jednej linii.

PRZEWRÓT W PRZÓD
Postawa zasadnicza, ramiona w bok, ćwiczący wykonuje ruch ramion bokiem w przód z jednoczesnym ugięciem nóg w stawach kolanowych i naskokiem w przód na ramiona. W momencie naskoku należy głowę schować pomiędzy ramiona i mieć nogi wyprostowane, palce stóp obciągnięte. Z chwila, gdy dłonie po naskoku dotkną podłoża następuje wykonanie przetoczenia w przód do przysiadu podpartego. Dłonie oparte są na podłożu cała powierzchnia na szerokość barków. Ruch przetoczenia powinien odbywać się płynnie i w końcowej fazie następuje szybkie ugięcie nóg, co gwarantuje prawidłowe przyjęcie przysiadu podpartego. Po przyjęciu tej pozycji ćwiczący wstaje energicznie przyjmując pozycje wyprostowaną z ramionami w górę następnie opuszcza ramiona bokiem w dół przyjmując pozycję końcowa, jaką jest postawa zasadnicza.

PRZEWRÓT W TYŁ
Z przysiadu podpartego ćwiczący wykonuje przetoczenie całego ciała w tył, nogi proste stopy złączone. W fazie przetoczenia ramiona należy szybko przenieść do tyłu, a głowę pochylić do brody. Ruch przetoczenia powinien odbywać się przez plecy płynnie i szybko. W momencie, przetoczenia ćwiczący unosi lekko na rękach cały ciężar ciała i w końcowej fazie przetoczenia ugina nogi przyjmując pozycję końcowa- przysiad podparty. Najczęstszymi pozycjami wyjściowymi przy wykonywaniu przewrotu w tył są: przysiad podparty oraz postawa zasadnicza z ramionami w górę.

ODMYK W PRZÓD
Z podporu przodem na drążku ćwiczący wykonuje powolnym ruchem w przód załamanie tułowia. W tym czasie następuje opust całego ciała w dół, które w tym momencie jest utrzymywane przez siłę ramion w taki sposób by przez cały czas ćwiczenia opust nóg był powolnym ruchem. W momencie, gdy zaczyna się powolny wyprost ramion następuje tez wyprost całego ciała aż do zwisu. Głowa w czasie całego ćw. jest skierowana do brody i schowana w ramionach.

WSPIERANIE WYCHWYTEM
Ze zwisu w nachwycie ćwiczący wykonuje podciągniecie z jednoczesnym wznosem nóg w górę w przód i zamachem w tył. W tylnym zamachu następuje lekkie załamanie w stawach biodrowych, dzięki temu następuje zmniejszenie zamachu ćwiczący wykonuje szybki ruch nóg do drążka w górę. Ruch prawidłowo powinien rozpocząć od stóp i zakończyć na wysokości bioder. Jednocześnie ćwiczący poprzez mocny nacisk rękami prostymi dochodzi do pozycji podporu przodem. Wspieranie wychwytem powinno być wykonane z prostymi ramionami i nogami

I CZĘŚĆ WSTĘPNA
1 ćw. Porządkowo-dyscyplinujące
2 podania zadania lekcji
3 ćw. Ożywiające (gry zabawy, pląsy)

II CZĘŚĆ GŁÓWNA

A.ĆWICZENIA KSZTAŁTUJĄCE
1 ćw. Ramion
2 ćw. Nóg
3 ćw. Tułowia( 1 płaszczyzna )
4 ćw. Ramion i nóg łącznie
5 ćw. Tułowia( inna płaszczyzna)
6 ćw. Nóg
7 ćw. Tułowia ( jeszcze inna płaszczyzna)
8 ćw. Tułowia o większym natężeniu
9 ćw. Ramion
10 ćw. Tułowia
11 ćw. Równoważne wolne
12 ćw. Nóg r11;podskoki

B.ĆWICZENIA STOSOWANE
1 ćw. Równoważne na przyrządach
2 zwisy i podpory
3 ćw. Zwinnościowe
4 mocowania i rzuty
5 biegi i skoki

III CZĘŚĆ KOŃCOWA
1 ćw. Uspakajające
2 marsze
3 omówienie lekcji

W XVIII w. odrodziła się myśl o powszechnym wychowaniu dzieci. St. Konarski założył we W-wie 1-wszy nowoczesny zakład wychowawczy Collegium Nobilium (1740), tam na równi z innymi przedmiotami nauczano w-f. Komisja edukacji Narodowej r11;powstała jako 1-wsze Ministerstwo Oświaty-podejmuje reformę szkolnictwa w kraju i wprowadza wych. fiz jako przedmiot obowiązkowy do programu w szkole(1783).

Tradycje Komisji kontynuował wileński biolog i lekarz Jędrzej Śniadecki. W swojej książce pt. r1;O fizycznym wychowaniu dziecir1;(1805)wskazuje na konieczność harmonijnego rozwoju człowieka. Założyciel Liceum Krzemienieckiego-Tadeusz Czacki propagował gry boiskowe ,zabawy i ćw. na świeżym powietrzu -wskazywał na zdrowotny wpływ ćwiczeń cielesnych na organizm.

W 2-giej połowie XIX w nastąpił przełom w rozwoju wych-fiz. W zaborze rosyjskim powstają towarzystwa wioślarskie, łyżwiarskie , a także koła gimnastyczne. Mathes zakłada prywatną szkołę gim.(jej uczniowie to min. Majewski,Pieńkowski, Graff- późniejsi posiadacze własnych szkól.

W zaborze austryjackim powstaje 1-wsza organizacja gim.(1867)-POLSKIE TOWARZYSTWO GIMNASTYCZNE rSOKÓŁr1; na początku XX w rozwija się ruch sokoli powstają 4 filie w W-wie a nieco później w innych miastach. W Sokole stosowane metody Tyrsa, przejął on system Jahna-Spiessa.
Na pocz. XX w gimn. szwedzka zaczęła dominować w ćw. sokolich oraz szkołach.

Swoje prywatne szkoły zakładają:H.KUCZALSKA,M.GEBERTNERÓWNA,J.MAJÓWNA,R.KOZŁOWSKI.-kształcili w nich nowych nauczycieli.
-I słownik gimnastyczny (W.Piasecki) oraz I podręcznikrGimnastkar1;(E.Mateykowaki)
osobnym etapem był ruchr1; jordanowakir1; założony prze H.Jordana w Krakowie. Dzięki jego staraniom złażono w 1888 ogród r11;boisko, wyposażony w sprzęt do uprawiania ćw.
W Polsce reformowano system szwedzki- np. .Romuald Czyżewski stworzył metodę bezpośredniej celowości ruchu(duży naciska kładziono na grę i wyobraźnię dziecka-zbliżało go to do metody Thulina W.Sikorski wprowadził piątą grupę do podziału ćw.gim Linga-ćw uspakajające, ożywiające, korektywne, reagowania na znaki, odecchwe itp. Wydał podręcznik rgimnastykar1;(1930)w którym lansował 3 części toku lekcji (wstępna, główna i końcowa) z uwzględnieniem wieku i płci. Był komendantem Centralnej Wojskowej szkoły Gimnastyki i Sportu w P-niu. W 1919 roku otwarto 1-wszą w Polsce Katedrę Wych Fizycznego przy Uniwersytecie Poznańskim r11;przekształcono ją potem w samodzielne Studium Wych-fiz UP.
Później takie ośrodki powstały w Krakowie i W-wie. W okresie międzywojnia przyjął się w Polsce system Lingów (dzięki zwolennikom gim szwedzkiej-Piaseckiemu i Sikorskiemu).Na tym systemie wzorowały się wszystkie uczelnie wyższe wych-fiz -wyłamał się Cenatralny Instytut Wych-Fiz. Po wojnie reaktywowano Studium Wych Fiz w P-niu a potem w W-wie i Krakowie i otworzono studium we Wrocławiu. W 1950studia te stają się samodzielnymi uczelniami stając się Wyższymi Szkołami Wych-Fiz

1)GIMNASTYKA PODSTAWOWA
-doskonali technikę ruchów naturalnych
-kształtuje motorykę
-troska o utrzymanie prawidłowej postawy

2)SPORT GIMNASTYCZNY
-umiejętność ruchowa doprowadzona do poziomu sztuki
-cel osiągnięcie najwyższych wyników na zawodach
-dalsze doskonalenie ogólnego rozwoju fizjologicznego na bazie gimnastyki podst.

Dyscypliny
a)gimnastyka sportowa
KOBIETY
Ćwiczenia wolne:elementy taneczno-baletowe,skoki wolne,elementy ćwiczen równowaznych,gibkosciowych,powiazania skoków akrobatycznych
Równoważnia:ćw.równoważne,całe i pólobroty,biegi,podskoki,skoki,ćw. Akrobatyczne
Poręcze (asymetryczne):elementy zamachowe, przechwyty z 1 na 2 żerdz,kolowroty,podmyki
Skok przez konia

MĘŻCZYZNI
Ćwiczenia wolne:ćwicz.gibkościowe, siłowe, równoważne ,akrobatyczne
Koń z łękami:ćwicz. Wyłącznie zamachowei bez zatrzymań, woltyże jednonóz,obunóz, nożyce odboczne i odwrotne, koła odboczne
Poręcze (symetryczne):elemetnty zamachowe, woltyżę, cw.siłowe
Kółka: elementy zamachowe, siłowe, wytrzymania
Drążek , Skok przez konia


akrobatyka sportowa
Opanowanie złożonej techniki ćwiczeń zwinnościowo-akrobatycznych(gibkość, szybkość , zwinność, równowaga, odwaga)
Skoki akrobatyczne , Ćwiczenia dwójkowe , Ćwiczenia grupowe , Skoki na trampolinie , Ćwiczenia wolne

c)gimnastyka artystyczna
elementy ćwiczeń tanecznych, wolnych i z przyborami w ścisłym powiązaniu z rytmem i muzyka. Na zawodach układ taneczny, układ z przyborem(piłka, obręcz, maczugi, wstążka, skakanka) ćwiczenia akrobatyczne na sciezce

3)GIMNASTYKA POMOCNICZO-LECZNICZA
stosowana w zakresie potrzeb róznych dyscyplin sportowych oraz w postaci ćwiczeń rekreacyjnych

4)GIMNASTYKA LECZNICZA
korektywa prowadzona w szkołach z dziećmi o wadliwej postawie i płaskostopiu, rehabilitacja

1. Skulenia
   -z siadu prostego
   -z leżenia tyłem
   -z postawy
   2. Przetoczenia
   -z siadu skulonego przetoczenie w tył i przód z chwytem za podudzie
   -z siadu prostego przetoczenie w tył do leżenia przewrotnego
   i przetoczenie w przód z chwytem za podudzie do siadu skulonego
   3. Popychanie piłki lekarskiej tylną częścią głowy w marszu na czworakach
   4. Z przysiadu podpartego próby oparcia karku na podłożu
   5. Ze skłonu podpartego w rozkroku skłon głowy w przód aż do oparcia karku na podłożu i przewrót w przód do siadu skulonego
   6. Z klęku obunóż na ławeczce oparcie dłoni na materacu blisko ławeczki skłon głowy w przód i po wytrąceniu równowagi przewrót w przód do siadu skulonego
   7. Z przysiadu podpartego tyłem do drabinki wstępowanie nogami na szczeble i przewrót w przód do siadu skulonego
   8. Z siadu skulonego na krawędzi dwóch materaców
   9. jw. tylko na jednym materacu
   10. Z leżenia przewrotnego, na pochylni przetoczenie w przód do przysiadu podpartego
   11. Przewrót w przód w pełnej formie na pochylni ze stopniowym zmniejszaniem kąta nachylenia z przysiadu podpartego do przysiadu podpartego
   12. Pełna forma
   POMOC I OCHRONA: klęcząc z boku jedną rękę kładziemy na karku ćwiczącego zabezpieczając w ten sposób skłon głowy w przód. Druga ręka za uda nadając ćwiczącemu ruch obrotowy
   
   · Przewrót w tył (z przyś. podpartego do przyś. podpartego)[/b]
   
   1. Przetoczenie w przód i tył z siadu skulonego
   2. jw. ale z przysiadu
   3. Z siadu skulonego RR w skurczu pionowym, łokcie skierowane w przód, dłonie przy głowie, przetoczenie c**** się w tył do leżenia na karku z ułożeniem dłoni do przewrotu i przetoczenie w przód do siadu skulonego
   4. jw. ale z przysiadu do przysiadu
   5. Z przysiadu podpartego przewrót w tył na pochylni do klęku podpartego
   6. jw. ale do przysiadu podpartego
   7. Przewrót w tył z przysiadu podpartego z podwyższenia
   8. Z przysiadu podpartego przewrót w tył do klęku podpartego
   9. jw. ale do przysiadu podpartego
   POMOC I OCHRONA: w momencie przeniesienia NN w tył do leżenia przewrotnego i oparcie dłoni przy głowie należy pomóc chwytem za biodra i uniesieniem ich w górę co ułatwia ćwiczącemu wykonanie wyprostu RR
   
   · Stanie na głowie (z przyś. podpartego odbiciem obunóż)
   
   1. Z podporu leżąc przodem w rozkroku oparcie głowy na podłożu przed dłońmi
   2. jw. ale ugięcie w stawie biodrowym
   3. jw. ale z próbą odrywania dłoni od podłoża
   4. Z przysiadu podpartego oparcie głowy na podłożu tworząc trójkąt równoramienny i próby odrywania NN od podłoża
   5. Z przysiadu podpartego stanie na głowie o NN skurczonych, następnie ugiętych (w38;90°) z wyprostem na zmianę jednej i drugiej nogi
   6. Stanie na głowie z chwytem za podudzie siedzącego w rozkroku który ochrania ćwiczącego
   7. Pełna forma
   POMOC I OCHRONA: Stojąc z boku w rozkroku należy trzymać ćwiczącego początkowo za biodra (stanie o NN skurczonych i ugiętych) a następnie za uda ( stanie o NN wyprostowanych)
   
   · Stanie na RR
   
   1. w klęku podpartym kolejno w przysiadzie podpartym i łuku podpartym wychylenie barków w przód o RR wyprostowanych
   2. Z łuku podpartego wymachy nogą zakroczną wyprostowaną w tył
   3. Z łuku podpartego przeskoki zawrotne nad przeszkodą
   4. Z leżenia przodem na 3-4 cz. skrzyni, dłonie oparte na podłożu, RR wyprostowane, podnoszenie ćw. do stania na RR przez 2 współćwiczących z chwytem za biodro i nogę
   5. Z podporu leżąc przodem w rozkroku dalej jw.
   6. Z przysiadu podpartego tyłem do drabinek, wejście stopniami po szczeblach, aż do uzyskania stania na RR z oparciem NN o szczeble i powrót tą samą drogą do przysiadu podpartego
   7. Ze zwisu na podudziach na drążku, oparcie dłoni na podłożu, wyprost NN i zaznaczenie stania na rękach
   8. Z łuku podpartego przodem do drabinki stanie na RR z asekuracją współćwiczącego stojącego bokiem do drabinek
   9. jw. ale bez ochrony
   10. jw. z próbami odrywania NN od drabinki
   11. od 8-10 to samo, ale z postawy, odbiciem jednej nogi i zamachem drugiej
   12. Pełna forma z asekuracją
   
   Przerzut bokiem
   
   1. W łuku podpartym noga zakroczna skrzyżnie przeskoki zawrotne z wymachem nogi zakrocznej
   2. jw. ponad ławeczką z oparciem rąk na ławeczce. Ochraniający stojąc w rozkroku nad ławeczką pomaga chwytem za biodra
   3. stanie na RR, NN w rozkroku z pomocą przenoszenie ciężaru ciała z ręki na rękę, odciążoną rękę wznosić w bok
   4. Przerzut bokiem do stania na RR w rozkroku z pomocą
   5. Ze stania na RR w rozkroku postawienie nogi odepchnięcie ręki, wykonania stania w pozycji rozkrocznej z pomocą współćwiczących.
   6. Przerzut bokiem z pomocą (chwyt skrzyżny za biodra) na narysowanej linii na podłożu
   7. Przerzut bokiem wykonany samodzielnie
   8. jw. wykonany z rozbiegu i po podskoku tempowym
   
   · Wymyk przodem (z odbicia jednonóż)
   
   1. Wyskok do podporu przodem, zaznaczenie prawidłowego podporu i odmyk o NN ugiętych do przysiadu zwieszonego
   2. jw. ale odmyk o NN wyprostowanych prowadzonych wolno i jak najbliżej przyrządu
   3. Z podporu przodem skłon T w przód i wyprost do podporu przodem
   4. Z podporu przodem częściowy odmyk i wyprost do podporu przodem
   5. Przy drążku zaczepionym o szczeble drabinki wymyk przodem z wchodzeniem NN po szczeblach, a następnie odbiciem nogi od szczebla
   6. Z leżenia tyłem pod drążkiem jedna noga ugięta, druga wyprostowana, zamachem nogi wyprostowanej i odbiciem ugiętej wymyk przodem
   7. Z postawy zwieszonej przodem zamachem jednej nogi i odbiciem drugiej wymyk przodem z pomocą
   8. jw. ale bez pomocy
   POMOC I OCHRONA: w pierwszej fazie ćwiczenia jedna ręka pod bark, drugą pod biodra, w drugiej fazie jedną ręką chwyt za ramię, drugą za NN

1.ĆW. PORZĄDKOWE-: mają duże znaczenie wychowawcze i pomcnicze w prawidłowej organizacji i przeprowadzeniu zajeć gimn. Przyczyniają się do wyrabiania nawyku prawidłowej postawy oraz prawidłowego chodu i biegu.
-Musztra -komendy,zbiórki,rozejście,odliczanie,zmiany szyków,marsze biegi
-Kolumna ćwiczebna -usawienie,które zapewnia ćwiczącym swobodę ruchów,umożliwia równoczesne wykonywnie ćwiczeń całemu zespołowi ,a prowadzącemu daje dogodny przekląd ćwiczących (w rzędzie,dwurzędzie,w szeregu,dwuszeregu,trójkowe,czwórkowe,szachowe,w kole,w rozsypce)
-Zabawy i gry/el. taneczne: o charakterze orientacyjno-porządkowym są w celu uspokojenia i skoncenrowania uwagi;o charakterze biegowym czy skocznym (rytmiczne)
-Korowody -przemarsze ozdobne przeprowadzane: marszem,biegiem,krokami tanecznymi w różnych kierunkach i ustawieniach.

2.ĆW.KSZTAŁTUJĄCE kształtują przwidłową budowę ciała poprzez oddziaływnie specjalnie dobranymi formami ćwiczeń na ukł.ruchowy.
a)Pozycja Wyjściowa (p.w.) -określony układ ciała ćwiczącego,który ustala się przed rozpoczęciem ćwiczenia w celu stworzenia dogodnych warunków do prawidłowego jego wykonania.Rodzaje:-postawa-naturalny układ ciała w pozucji stojącej,uwarunkowany budową anatomiczną i rozwojem mięśni;- p.w. w staniu-w rozkroku obunóż,jednonóż,w wykroku,zakroku,wykroczno-zakroczna,wypad:w bok,w tył,w przód,unik
rzodem,tyłem,bokiem; -p.w. w klęku-klęk obunóż,jednonóż,obunóż w rozkroku,jednonóż,zkroczny,rozkroczny,klęk obunóż podparty,w rozkroku;- p.w. w leżniu-leżenie przodem,bokiem,tyłem,przewrotne,przerzutne,w podparciu o przedramiona tyłem,bokiem; -p.w. w podporze-podpór przodem,bokiem,tyłem,łukiem leżąc porzodem,łukiem leżąc tyłem;
p.w. w przysiadzie-przysiad,półprzysiad,przysiad o nogach rozwartych,przysiad jednonóż wykoczny,zakroczny,rozkroczny;- p.w. w siadzie-siad prosty,rozkroczny,wykroczno-zakroczny,równoważny,siad ugięty,ugięty w rozkroku,skulony,klęczny,klęczny bokiem,skrzyżny,
Pozycja Izolowana-to pozycja wyjściowa,w której określony układ ciała zapewnia ustalenie pewnych odcinków ciała w celu wykluczenia zbędnych ruchów utrudniających prawidłowe wykonanie zamierzonego ćwiczenia.
Pozycja Równowazna/chwiejna-charakteryzuje się zmniejszeniam płaszczyzny podparcia,np:stanie jednonóż.


Ćw.Ramion: Kierunki ruchu *bezpośrednie: przód,tył,bok,prawo,lewo *pośrednie :w przód na zewnątrz,do wewnątrz,w przód w górę i w dół,w tył na zewnątrz,do wewnątrz,w górę na zewn,do wewn,w dół na zewn.Polożenia:na głowie,nad głowa,na karku,na biodrach,skurcz pionowy,skurcz poziomy RR,RR z przodu lub z tyłu,splecione ,RR łukiem.Rodzaje: -wznos-ruch prostych RR z położenia z dół do okeslonego położenia w górę; -opust-powrotny ruch RR z okreslonego położenia w dół; -przenos-prosty: ruch prowadzący do zmiany położnie RR z jednego na drugie najkrótszą drogą, łukiem: ruch prostych RR prowadzonych w płaszczyźnie koła; -wymach-ruch prostych RR w określonym kierunku w 1 płaszczyżnie; krążenie-ruch kręzny,prowadzony w kole; odrzut-szybki,energiczny ruch RR w tył ze wszystkich polożeń; -rzut-szybki,energiczny wyprost RR ze skórczu lub ugięcia; -skurcz-ruch zginający kończynę doprowadzający do max zbliżenia dwóch jej odcinków; -ugięcie-ruch zginający kończyne do 90*; -wyprost-ruch prostujący kończynę ze skurczu lub ugięcia; -odwracanie i nawracanie; -fala-ruch prowadzony mięko,płynnie wynikajacy z kolejnych ugięć i wyprostów.

c)Ćw.Nóg: -wypad (w bok,w tył,w przód)-noga wypadowa ugięta,druga wyprostowana oparta całą stopą o podłoże,ciężar ciała rozłożony na obie nogi z przewagą nogi ugiętej.Noga wyprostowana wraz z T tworzy linie prostą; -unik(w przód,tył,bok)-noga zakroczna jest wyprostowana osparta grzbietem stopy o podłoże,druga ugięta.T z nogą ugięta tworzy linię prostą.; -waga-ciężar ciała utrzymywany jest na jednej nodze,druga wznesiona i utrzymywana w poziomie w kierunku w tył, w przód lub w bok; wspięcie-wsparcie na palce stóp z równomiernym obciążeniem; -zakrok-przenos nogi w tył z równomiernym obciążeniem stóp; -wykrok-przenos nogi w przód; -rozkrok-odstawienie stóp w lewo i w prawo z równomiernym obciążeniem; -przysiad-max zgiecie w stawach obu nóg aż do zwarcia z pobudziem,T wyprostowany; -półprzysiad-ugięcie w stawach kolanowych do 90*; -klęk-ciężar spoczywa na kolanach,podudziach i grzebietach stóp; -podskoki-odbicia jednonóż lub obunóż, na palcach lub całych stopach w kierunku ku górze,w dal,w bok,w tył,z obrotami lub bez; -wyskok-bardziej dynamiczny i wyższy skok wykonywany z miejsca ,z rozbiegu,z odbicia jedno lub obunóż,w kierunku w górę; -skok-rozbieg,silne i dynamiczne odbicie,lot i doskok do określonej pozycji.
d)Ćw.Tułowia: -skłon -ruch zginający T, odbywający się kolejno we wszystkich międzykręgowych,glównie w odcinku lądzwiowym kręgosłupa w przód,w tył lub w bok; -opad-ruch wyprostowanego T o napiętych mięśniach grzbietu w przód,w tył lub w bok; -skręt-ruch w płaszczyźnie poprzecznej skręcający T w prawo lub w lewo; -krążenie-okrężny ruch T odbywający sie kolejno w każdej płaszczyźnie; -wyprost-ruch prostujący T ze skłonów i opadów; skrętoskłon-połączenie skłonu i skrętu w płaszczyźnie kombinowanej.
e)Ćw.Głowy i Szyi: skłony w przód i w tył w płszczyźnie strzałkowej, skłony w bok w płaszczyźnie czołowej,skręty głowy w prawo i w lewo w płaszczyźnie poprzecznej,skrętoskłony w płaszczyźnie kombinowanej,krążenia głowy w lewo i w prawo,wyciąganie szyi w górę,przyciąganie brody.


3.ĆW.STOSOWANE-

a)Ćw.równoważne: wolne: -pozycja jednonóz w staniu,jednonóz we wspięciu,druga noga wzniesiona lub ugięta, -pozycja we wspięciu obunóż, -poz. stojąca w wykroku lub zakroku wspiętym, -waga przodem,tyłem,unik,wypad, -połączenie ćw.dynamicznych RR,NN i T z ćw.statycznymi; na przyrządach: -ławki szwedzkie,równoważnie,belki terenowe.


Ćw.w zwisie: zwisy wolne-cięzar ciała utrzymywany jest tylko przez RR lub tylko nogi.Poza zawieszeniem nie wys,epojue żadne dodatkowe podparcie.Pozycje-zwis przodem,bokiem,tyłem,zwis przewrotny przodem,tyłem,okroczny,przerzutny przodem,tyłem,zwis na podudziach i na podudziach okroczny,zwis z zaczepieniem stóp,zwis o ugiętych RR,zwis w oparciu na RR.; zwis mieszany-ciężar ciała jest rozłożony,utrzymywany częściowo przez RR i częściowo przez NN i T,poza zawieszeniem występuje dodatkowe pkty podparcia.Pozycje: postawa zwieszona przodem,bokiem,tyłem,łukiem,przeysiad zwieszony,półprzysiad zwieszony,siad zwieszony,klęk zwieszony,zwis leżąc przodem,tyłem,łukiem,zwis leżąc na podudziu zewn i wewn.,zwis na podudziach.

c)Ćw. w podporze:- podpór wolny-pozycja ćwiczącego na przyrządziue,w której poza podparciem na rękach,ramionach lub ręce,ramieniu,nie występują dodatk.pkty podparcia. Pozycje
odpór na RR pobok przodem,tyłem,podpór na RR poprzek,podpór okroczny wewn i zewn.,podpór na przedramionach,stanie na przedramionach,barkach,rękach,pozimka,oparcie na przedram,oparcie przewrotne,przerzutne.podpór mieszany-pozycja ćwiczącego ,w której poza podparciem na RR lub na R występuje dodatk.podparcie lub zawieszenieinna częścią ciała na tym samym lub innym przyrządzie.Pozycje
ostawa podparta przodem,tyłem,bokiem,skłon podparty,przysiad i półprzysiad ppodparty,podpór leżąc przodem,tyłęm,bokiem,podpór zawieszony przodemlub tyłem,podpór w siadzie rozkrocznym przodem lub tyłem,podpór w siadzie na udzie.Cwiczenia:-wymyk-przejście ze zwisu dopodporu z przeniesieniem N i środka ciężkosci ciała ponad osią chwytu.Obrót ciała wokół osi poprzecznej,NN w przó(przodem,tyłem); odmyk-przejście z podporu do zwisu lub postawy,dążąc głową i śr.cięzkości w dół; -wspieranie-przejście ze zwisu do poodporu,dążąc głową w przód i w górę ponad oś chwytu(na podudziach,okrocznie); -kołowrót-ruch obrotowy ciała o 360* z podprou do podporu dookoła osi przyrządu(w podporze przodem w tył lub w przód,w podporze tyłem w przód lub w tył,w podporze okrocznym w przó,w tył,kołowrót na podudziu w przód i w tyłk. nastopny; -przemyk-wykonanie wymyku lub kołowrotu chwytowym zaznaczeniem podporu z bezpośrednim prowadzeniem ruchu ponad osią przyrządu do zwisu lub zeskoku; -odmach-ruch T i NN w kierunku w tył ze zwisu lub podporu; -spad-przejście z podporu do zwisu wykonane opadem T w tył z oddaleniem środka ciężkości od osi chwytu!

d)Ćw.zwinnościowo-akrobatyczne:- ćw. DYNAMICZNE:-przetoczenia w przód,w tył,w bok,bez przewrotu przez głowę,wykonywane w pozycji wyprostowanej,skulonej lub o T wygiętym; -przewroty- pełny obrót wokół osi poprzecznej w kierunku w przód lub w tył przy ciągłym kontakcie z podłożem.Wykonywane z miejsca lu z rozbiegu,z odbicia jedno lub obunóż(skulone,rokroczne,o nogoch prostych,w tył ze stania na rękach,z naskoku lotnego); -przerzuty-wykonanie pełnego pbrotu ciała wokół osi poprzecznej w przód i w tył lub wokół osi strzałkowej w bok o T wyprostowanym z fazą lotu od momentu odbicia z rąk do doskoku na NN(przerzuty bokiem w lewo,w prawo,z doskokiem na 2 NN,z dosk na 1N,z odb obunóż,z dosk na 2 NN,z odb.jednonóż z dosk.na 1 N,z odb jednonóżze zmianą NN w locie,przerzut w tył,w przód; -przewroty i przerzuty wolne-charakteryzują się pełnym obrotem ciała wykonywanym w locie bez fazy podporowej wokół osi poprzecznejw tył,w przód lub osi strzałkowej w bok9przewroty wolne wykonywane z pozycji skulonej lub o T ugiętym lub wyprostowanym; -wychwyty-ruch obrotowy ciała w przód wokół osi poprzecznej wykonywane z leżenia przewrotnego lub stania na głowie do postawy; ćw dwójkowe M i K i mixy,ćw.trójkowe K,czwórkowe M; Ćw.STATYCZNE:stanie na rękach,na przedram.,na głowie,na barku,wagi,siady wykroczno-zakroczny,rozkroczny,podpory łukiem leżąc przodem,ćw.dwójkoweM i K i mix,ćw.tójkowe K i czwórkowe M,piramidy wieloosobowe.

e)Skoki -są dynamicznymi ćwiczeniami,których istota polega na wykorzystywaniu szybkości na rozbiegu,siły odbicia z NN i z RR w celu przemieszczenia ciała w określonym kierunku i na odpowiednią wysokość nad przyrządem: -skoki wolne-wykn.tylko odbiciem z NN bez podporu i odbicia z RR od przyrządu; -skoki mieszane-wykon.przy pomocy odbicia z NN od odskoczni i odbiecia z RR do przyrządu; -skoki proste- kuczny,rozkroczny,chyłkiem lub ugięty,klęczny,lotny; -skoki boczne-zawrotny,zawrotny z rozbiegu skośnego,z rozb.na wprost obu lub jednonóż,skok odwrotny..,skok odboczny...; -skoki z obrotami-przewrotem,wychwytem,przerzutem; skoki łączone-wykonuje siś przez 2 lub więcej przyrządów ustawionych szeregowo w pewnej odległości.

---