PYTANIA PRZY PROCESIE O NIEWAŻNOŚĆ ŚWIĘCEŃ KAPŁAŃSKICH I PRZY DYSPENIE O ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKÓW KAPŁAŃSKICH

I - Pytania dla cywilnej żony petenta

1. Personalia.

2. Jaka była sytuacja w rodzinie świadka? Jak świadek wypełniał praktyki religijne?

3. Kiedy świadek poznał petenta, w jakich okolicznościach i jak rozwijała się znajomość?

4. Kiedy świadek zawarł ślub cywilny z petentem i w jakich okolicznościach?

5. gdzie mieszkają obecnie i czym się zajmują? Jaka jest wasza sytuacja rodzinna obecnie?

6. Czy możliwe jest rozejście się świadka z petentem?

7. Czy świadek obecnie wypełnia praktyki religijne, w jakim zakresie?

8. Jak wygląda obecne odniesieniu świadka do petenta?

9. Czy zdaniem świadka uzyskanie dyspensy przez petenta nie będzie zgorszeniem dla rodziny i znajomych?

II - Pytania dla petenta

Generalia

• Nazwisko, imię, zamieszkanie;

• Data i miejsce narodzin, rodzice i ich zamieszkanie.

Specjalia

1. Co może powiedzieć o swojej rodzinie, rodzicach, rodzeństwie i atmosferze religijne w swej rodzinne?

2. Do jakiej szkoły petent uczęszczał, jak przebiegała nauka?

3. Jakie były formy zaangażowania petenta w życie religijne przed wstąpieniem do seminarium duchownego? Jak rozwijała się myśl o wyborze stanu kapłańskiego w tym czasie?

4. Kiedy i w jakich okolicznościach petent podjął decyzję o wstąpieniu do Seminarium Duchownego i jakie były motywy tej decyzji?

5. Jaki wpływ na tę decyzję miało środowisko rodzinne, duchowni i inne osoby?

6. Kiedy petent wstąpił do Seminarium i jak przebiegały studia? Czy nie było wątpliwości odnośnie wybranej drogi? Jeśli tak, to kto o tym wiedział i kto udzielał rad? Jakie były opinie kolegów i przełożonych o zdatności petenta do stanu duchownego? Na ile opinie kolegów i przełożonych miały wpływ na podejmowanie decyzji?

7. Czy w okresie Seminarium były trudności w zachowaniu czystości? Jak petent je rozwiązywał? Czy ktoś o tym wiedział? Czy ktoś udzielał rad odnośnie tej sprawy i jak petent je przyjmował?

8. Kiedy petent przyjął święcenia diakonatu i kapłaństwa? Czy uczynił to dobrowolnie i bez żadnej wątpliwości, co do słuszności swej decyzji? Czy był świadom przyjmowanych zobowiązań? A jeśli miał wątpliwości dlaczego je przyjął?

9. Czy były to decyzje własne czy efekt solidarności z kolegami? Czy wiązało się to z brakiem odwagi w podjęciu decyzji o opuszczeniu Seminarium np. pod wpływem rodziny, kolegów, rodziny?

10. Jak przebiegała praca kapłańska petenta? W jakich parafiach i jak długo pracował? Czy miał jakieś trudności w tym czasie zwłaszcza z obowiązkiem celibatu i zachowaniem czystości?

11. Kiedy petent odszedł z pracy kapłańskiej? Z jakich przyczyn i w jakich okolicznościach to nastąpiło? Czy ktoś pomagał petentowi w przezwyciężeniu kryzysu i z jakim skutkiem?

12. Czym się petent zajmował po odejściu z pracy kapłańskiej? Gdzie i w jakim charakterze pracował? Czym się zajmuje obecnie?

13. Kim jest kobieta z którą petent jest obecnie związany? Jak się z nią poznał i jak przebiegała znajomość?

14. Jaka jest obecna sytuacja rodzinna petenta? Czy posiada dzieci? Czy są ochrzczone? Czy ma zawarty związek cywilny?

15. Czy jest możliwy powrót petenta do kapłaństwa, a jeśli nie to dlaczego?

16. Jak petent ocenia dzisiaj swą decyzję przyjęcia święceń? Jak ocenia swą decyzję o odejściu z kapłaństwa?

17. Jak obecnie wygląda życie religijne petenta i jego rodziny? Jakie są pragnienia petenta w tym zakresie?

18. Dlaczego petent zwraca się z tą prośbą do Ojca św.?

19. Czy w miejscu obecnego zamieszkania znana jest jego kapłańska przeszłość? Czy udzielenie dyspensy nie będzie zgorszeniem dla rodziny, znajomych i środowiska?

20. Czy petent w razie potrzeby zgłosi się na rozmowę z biegłym psychologiem i uiści opłaty z tym związane?

21. Jakich świadków petent proponuje przesłuchać?

III - pytania dla świadków

Generalia

• dane personalne;

• stosunek do petenta.

Specjalnia

1. Kiedy i w jakich okolicznościach poznał świadek petenta?

2. Co wie o jego środowisku rodzinnym, szkolnym, religijnym przed wstąpieniem do seminarium?

3. Czy petent sam podjął decyzję o wstąpieniu do Seminarium, czy też pod wpływem innych osób lub okoliczności?

4. Czy petent miał inne plany życiowe, inny kierunek studiów? Dlaczego przeważyła decyzja pójścia do Seminarium Duchownego?

5. Jak przebiegał pobyt petenta w Seminarium? Jak się uczył i jaką miał opinię wśród kolegów i przełożonych?

6. Czy przeżywał jakieś rozterki wewnętrzne, wątpliwości odnośnie obranej drogi życiowej?

7. Czy nosił się z zamiarem wystąpienia z Seminarium? Jeśli tak, to na którym roku studiów i dlaczego tego nie uczynił?

8. Czy święcenia diakonatu i kapłańskie przyjął radośnie? Czy zwierzał się ze swych przeżyć?

9. Na jakiej placówce pracował najpierw? Jak ta praca przebiegała, jak się tam czuł?

10. Jakie były jego kolejne placówki pracy kapłańskiej?

11. Kiedy nastąpił kryzys w kapłaństwie? Jakie były tego przyczyny?

12. Kiedy opuścił szeregi kapłańskie i dlaczego?

13. Czy świadek rozmawiał z petentem w czasie jego pracy kapłańskiej? Co świadkowi mówił o swoim życiu wewnętrznym, o pracy o swych kontaktach z innymi kapłanami?

14. Czy zaniedbywał swe obowiązki kapłańskie i osobiste praktyki religijne - brewiarz, spowiedź?

15. Jak czuł się w środowisku kapłańskim? Czy uczestniczył w kapłańskich spotkaniach, konferencjach?

16. Co świadek mógłby powiedzieć o osobowości petenta, usposobieniu, charakterze, skłonnościach?

17. Czy wg świadka, petent nie powinien był przyjmować święceń kapłańskich? Dlaczego?

18. Czy przełożeni przedstawiając jego kandydaturę do święceń nie byli w błędzie co do jego przydatności do kapłaństwa?

19. Jak wygląda obecnie życie petenta. Gdzie i z kim mieszka, czym się zajmuje?

20. Czy jest rzeczą stosowną, by otrzymał dyspensę? Dlaczego?

21. Czy nie byłoby zgorszenia wśród duchownych i świeckich jeśli otrzymałby dyspensę?

22. Co świadek może jeszcze dodać?

CONGREGATIO DE CULTU DIVINO

ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM

DOKUMENTY WYMAGANE PRZY SKŁADANIU PROŚBY O DYSPENSĘ OD OBOWIAZKÓW WYNIKAJĄCYCH ZE ŚWIĘCEŃ KAPŁAŃSKICH

1. Prośba zainteresowanego kapłana, skierowana w duchu pokory i skruchy do Ojca Świętego, zawierająca syntezę zasadniczych powodów, które doprowadziły go do odejścia od służby kapłańskiej oraz argumentów, które nie pozwalają mu na przezwyciężenie kryzysu o własnych siłach i na ponowne podjęcie służby. Podanie winno być podpisane własnoręcznie przez petenta.

2. Życiorys petenta, w którym, uwzględniając ważniejsze etapy i wydarzenia ze swojego życia, formacji i służby kapłańskiej, podejmie on, naświetlenia i umotywuje w sposób pogłębiony i dokładny przyczyny kryzysu i odejścia od kapłaństwa oraz, jeśli istnieją, motywy skłaniające do uznania tego stanu za nieodwracalny. Życiorys razem z próbą stanowią pismo wprowadzające do procesu w sprawie udzielenia dyspensy.

3. Dokument ukazujący wysiłki podjęte przez Ordynariusza miejsca lub Przełożonych zakonnych, by zawrócić petenta z drogi odchodzenia od kapłaństwa i odwieść go od składania prośby o dyspensę oraz wspomóc w przezwyciężaniu kryzysu i powrocie do służby kapłańskiej.

4. Dokument z którego wynika, że petent z chwilą złożenia prośby o dyspensę i przyjęcia jej przez Ordynariusza, został zawieszony w pełnieniu posług kapłańskich, bez powodowania zgorszenia i naruszania dobrej opinii.

5. Dekret mianowania instruktora i notariusza procesu z obowiązkiem zachowania "Norm istotnych", wydanych przez Kongregację Doktryny Wiary w dniu 14 października 1980 r. (AAS,LXII,1980,1132-1137).

6. Przesłuchanie petenta przez instruktora w obecności notariusza, poprzedzone przysięgą "de veritate dicenda", przeprowadzone według specjalnie przygotowanych pytań, odnoszących się przede wszystkim do okresu formacji: przed święceniami kapłańskimi i zmierzające do pogłębienia analizy tego wszystkiego, co w życiorysie zostało wskazane jako przyczyny kryzysu i nieodwracalnego odejścia od kapłaństwa.

7. Przesłuchanie lub zeznania świadków wskazanych przez petenta lub wybranych przez instruktora: rodzice i krewni petenta, jego przełożeni i koledzy z czasu formacji, jego przełożeni aktualni i współbracia, i inni.

8. Ewentualne orzeczenia lekarskie, psychologiczne psychoanalityczne lub psychiatryczne z okresu formacji lub późniejsze.

9. Kopie badań poprzedzających świecenia (scrutinia) oraz inne dokumenty odnoszące się do petenta i możliwe do odnalezienia w archiwach domów formacyjnych.

10. Opinia osobista instruktora odnośnie do meritum sprawy, jak też użyteczności, bądź stosowności lub niestosowności udzielenia dyspensy, biorąca pod uwagę nie tylko racje ujawnione w badaniu i mające na celu dobro osobiste petenta, ale także dobro Kościoła powszechnego, diecezji, instytutu zakonnego i dusz powierzonych służbie kapłańskiej petenta.

11. Opinia osobista Biskupa lub Przełożonego zakonnego, którzy zadecydowali o rozpoczęciu sprawy, zarówno co do samego jej meritum ukazanego w aktach otrzymanych od instruktora, jak też co do możliwości lub stosowności udzielenia dyspensy i nieistnienia zgorszenia w przypadku ewentualnego jej udzielenia.

12. opinia o nieistnieniu zgorszenia, wydana osobiście przez Ordynariusza miejsca faktycznego pobytu petenta po odejściu od kapłaństwa.

13. Uwierzytelniona kopia dokumentu o ewentualnym usiłowaniu zawarcia małżeństwa cywilnego i kopia ewentualnego orzeczenia nieważności małżeństwa czy rozwodu, kobiety lub petenta.

N.B. Wyżej wymienione akta uporządkowane i ponumerowane oraz oprawione, powinny być uwierzytelnione przez notariusza i przesłane do Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Dokumenty odnoszące się do kapłanów, którzy ukończyli 40 lat życia, należy przesłać w trzech egzemplarzach, a odnoszące się do młodszych - w pięciu egzemplarzach. Dokumenty winny być łatwo czytelne, a rękopisy - przepisane na maszynie.

CONGREGATIO DE CULTU DIVINO ET DISCIPLINA SACRAMENTORUM

PROT. N. 244./,9.5./S

D.nus ....................................................

Archidioecesis Lublinen.

petiit dispensationem a sacerdotali coelibatu et ab omnibus oneribus sacrae Ordinationi conexis.

SS.mus D. N. Ioannes Paulus, Papa II,

die ................ 19....

habita relatione de casu a Congregatione de Cultu Divino et Disciplina Sacra­mentorum, precibus annuit iuxta sequentes rationes:

1. Dispensatio vim habet ab ipso momento concessionis.

2. Dispensationis Rescriptum, a competenti Ordinario oratori notificetur et amplectitur inseparabiliter dispensationem a sacerdotali coelibatu et simul amis­sionem status clericalis. Numquam oratori fas est duo illa elementa seiungere, seu prius accipere et alterum recusare. Si vero orator est religiosus, Rescriptum concedit etiam dispensationem a votis. Idemque insuper secumfert absolutionem a censuris, quatenus opus sit.

3. Notitia concessionis dispensationis adnotetur in libris baptizatorum paroeciae oratoris.

4. Quod attinet ad celebrationem canonici matrimonii, applicandae sunt normae quae in Codice Iuris Canonici statuuntur. Ordinarius vero curet ut res caute peragantur sine pompa vel exteriore apparatu.

5. Auctoritas ecclesiastica, ad quam spectat Rescriptum oratori notificare, hunc enixe hortetur, ut vitam Populi Dei, ratione congruendi cum nova eius vivendi condicione, participet, aedificationem praestet et ita amantissimum Ecclesiae filium se exhibeat. Simul autem eidem notum faciat ea quae sequuntur:

a) sacerdos disperuatus eo ipso amittit iura statui clericali propria, dignitates et officia ecclesiastica; ceteris obligationibus cum statu clericali conexis non amplius adstringitur;

b) exclusus manet ab exercitio sacri ministerii, iis exceptis de quibus in cann. 976, 986, p. 2 ac propterea nequit homiliam habere. Insuper nequit fungi ministerio extraordinario sacrae Communionis distribuendae nec potest officium gerere directivum in ambitu pastorali;

c) item nullum munus absolvere potest in Seminariis et in Institutis aequiparatis. In aliis Institutis studiorum gradus superioris, qui quocumque modo dependent ab Auctoritate ecclesiastica, munere directivo vel officio docendi fungi nequit;

d) in iisdem vero Institutis studiorum gradus superioris ab Auctoritate ecclesiastica non dependentibus nullam disciplinam proprie theologicam vel cum ipsa intime conexam tradere potest;

e) in Institutis autem studiorum gradus inferioris dependentibus ab Auctoritate ecclesiastica munere directivo vel officio docendi fungi neguit nisi Ordnarius, pro suo prudent iudicio et remoto scandalo, ad munus docendi quod attinet, aliter decernere aestimaverit. Eadem lege tenetur sacerdos dispensatus in tradenda Religione in Institutis eiusdem generis non dependentibus ab Auctoritate ecclesiastica.

6. Per se presbyter a sacerdotali coelibatu dispensatus et a fortioi matrimonio iunctus, abesse debet a locis in quibus eius antecedens condicio nota est. Ordinarius loci commorationis oratoris tamen, audito quatenus opus erit, Ordinario incardinationis vel Superiore maiori religioso, dispensare poterit ab ista clausula Rescripti, si oratoris praesentia scandalum paritura non praevideatur.

7. Denique ei aliquod opus pietatis vel caritatis imponatur.

8. Notiricatio dispensationis fieri potest vel personaliter per notarium aut ecclesiasticum actuarium vel per "epistulas perscriptas" (raccomandata, certifica­da, enregistree, registered, einschreiben). Orator unum exemplar restituere debet rite subsignatum ad fidem receptionis et acceptionis eiusdem dispensationis ac simul etiam praeceptorum.

9. Tempore autem opportuno Ordinarius competens breviter ad Con­gregationem de peracta notificatione referat et, si qua tandem fidelium admiratio adsit, prudenti explicatione provideat.

Contrariis quibuscumque minime obstantibus.

Ex Aedibus Congregationis, die ....

/Tłumaczenie reskryptu dyspensy/

Kongregacja do Spraw Kultu Bożego i Sakramentów

Ksiądz ........., Kapłan diecezji Lubelskiej prosił o dyspensę od kapłańskiego celibatu.

Jego Świątobliwość Jan Paweł II z Bożej Opaczności, Papież, dnia .......... po zrelacjonowaniu sprawy przez Św. Kongregację do Spraw Kultu Bożego i Sakramentów, przychylił się do prośby pod następującymi warunkami:

1. Reskrypt objawia swoją moc od chwili oznajmienia go petentowi.

2. Reskrypt dyspensy przez Ordynariusza ma być notyfikowany i zawiera nierozdzielnie dyspensę od kapłańskiego celibatu i utratę stanu duchownego. Nigdy nie wolno rozdzielać petentowi tych dwóch elementów, czyli pierwszy przyjąć, a drugiego odmówić. Jeśli zaś petent jest zakonnikiem Reskrypt zawiera też dyspensę od ślubów, a ponadto niesie ze sobą absolucję od cenzur, o ile zachodzi potrzeba.

3. Wiadomość o udzieleniu dyspensy należy odnotować w księgach ochrzczonych parafii petenta.

4. Co zaś dotyczy udzielenia kanonicznego małżeństwa, należy zastosować normy, które znajdują się w Kodeksie Prawa Kanonicznego. Ordynariusz winien zatroszczyć się, aby sprawę przeprowadzić ostrożnie bez okazałości lub zewnętrznej wystawności.

5. Władza kościelna, do której należy zakomunikowanie petentowi o Reskrypcie, niech go gorliwie zachęci, aby uczestniczył w życiu Ludu Bożego z racji podjęcia nowego stanu życia, był przykładem dla zbudowania i tak okazał się ukochanym synem Kościoła. Równocześnie zaś niech zapozna go z następującymi sprawami:

1. kapłan dyspensowany traci tym samym prawa właściwe stanowi duchownemu, godności i urzędy kościelne, nie może się na przyszłość wiązać innymi obowiązkami złączonymi ze stanem duchownym,

2. pozostaje wykluczony od wypełniania świętych posług z wyjątkiem tych, o których jest mowa w kan. 976, 986p.2 i dlatego nie wolno mu głosić homilii. Ponadto nie wolno mu w trybie nadzwyczajnym udzielać komunii św., ani nie może spełniać obowiązków w zakresie pastoralnym;

3. podobnie nie może wypełniać żadnego obowiązku w Seminariach i równorzędnych Instytutach; w innych zaś instytutach naukowych wyższego stopnia, które zależą w jakikolwiek sposób od władzy kościelnej; nie może pełnić funkcji kierowniczych i urzędu nauczania;

4. w tychże Instytutach naukowych wyższego stopnia niezależnych od władzy kościelnej, nie może wykładać żadnej dyscypliny ściśle teologicznej lub z nią ściśle związanej;

5. w Instytutach naukowych niższego stopnia, zależnych od władzy kościelnej, nie może pełnić służby kierowniczej i funkcji nauczania, chyba że Ordynariusz wg roztropnego osądu i bez niebezpieczeństwa zgorszenia inaczej postanowi rozstrzygnąć co do obowiązku nauczania. Tym samym prawem jest związany kapłan dyspensowany w Instytutach tegoż rodzaju niezależnych od władzy kościelnej

6. Kapłan dyspensowany od celibatu kapłańskiego a połączony węzłem małżeńskim, winien trzymać się z daleka od miejsc, w których poprzedni jego stan był znany. Jednakże Ordynariusz miejsca przebywania petenta, po wysłuchaniu o ile zajdzie potrzeba, Ordynariusza inkardyancji lub wyższego przełożonego zakonnego będzie mógł dyspensować od tej klauzuli Reskryptu, jeśli się nie przewiduje, że obecność petenta nie spowoduje zgorszenia.

7. Wreszcie niech będzie mu nałożony jakiś uczynek pobożności lub miłości.

8. Notyfikacja dyspensy może być dokonana lub osobiście przez notariusza albo przez kościelnego aktuariusza lub "list polecony". Petent winien jeden egzemplarz podpisać dla potwierdzenia odebrania i zaakceptowania tej dyspensy jak również tegoż pouczenia.

9. W odpowiednim zaś czasie niech krótko będzie zreferowane Kongregacji o wykonaniu reskryptu, a gdyby miało miejsce zdziwienie wiernych, trzeba je usunąć przez roztropne wyjaśnienie.

Wbrew wszelkim przeciwnym przepisom.

Z siedziby Kongregacji, dnia ...............

---