NEUROLEPTYKI

Mechanizm działania:

-blokowanie receptorów DA → znaczenie terapeutyczne ma blokada transmisji dopaminergicznej w strukturach limbicznych (szlak mezolimbiczny), wpływ na szlak nigrostriatalny przyczynia się do powstawania dz. niepożądanych (parkinsonizm polekowy, a następnie dyskinezy), podobnie z szlakiem guzowo - lejkowym (↑PRL ⇒ mlekotok, zaburzenia miesiączkowania, ↓ GH i ACTH); dlatego lepsze są leki atypowe, które zajmują 20 - 40% receptorów, co jest wystarczające do uzyskania efektu leczniczego, a zmniejsza objawy niepożądane.

Zastosowanie: zniesienie objawów pozytywnych schizofrenii związanych z nadpobudliwością neuronów DA w ukł limbicznym

Blokowanie receptorów D₂ w opuszce wiąże się z dz. p/wymiotnym

-blokowanie receptorów α₁ → poprawa łaknienia, dz. hipotermiczne, ↓ RR, dz. uspokajająceZastosowanie: anorexia nervosa

-blokowanie receptorów 5HT₂ (leki atypowe) → ↑ czynności neuronów dopaminergicznych; blokada tych receptorów zapobiega uszkodzeniu kory czołowej i zaniku aktywności niektórych neuronów dopaminergicznych - przyczyny objawów negatywnych schizofrenii; poza tym blokowanie tych receptorów zmniejsza niepożądane efekty pozapiramidowe

-blokowanie receptorów H₁ (pochodne fenotiazyny i tioksantenu) → dz. uspokajające

Niektóre neuroleptyki dz. w tym kierunku słabo lub wywierają wpływ aktywujący - tzw. neuroleptyki aktywujące (flufenazyna z grupy pochodnych fenotiazyny i flupentiksol z grupy pochodnych tioksantenu)

-blokowanie receptorów muskarynowych → zmniejszenie objawów parkinsonowskich, ale niepożądane objawy niepożądane efekty ośrodkowe (spątanie, zaburzenia pamięci)

-adaptacyjne zmiany receptorowe → dz. depresyjne na nastrój; istnieją wyj: pochodne tioksantenu, a niektóre mają dz. p/depresyjne: lewomepromazyna

Dz. niepożądane

• -parkinsonizm polekowy → spowolnienie ruchowe, sztywność mięśni, drżenie, zaburzenia mimiki twarzy; najsilniejsze dz. wykazują pochodne fenotiazyny i butyrofenonu (zablokowanie receptorów D₂ prążkowia); leki mające większe powinowactwo do D₁ powodują mniej nasilone objawy

• -dyskinezy późne → zaburzenia ruchowe o typie pląsawiczym, obejmujące gł mm. twarzy, szyi i kończyn (↑ wrażliwości receptorów D₂) - pojawiają się przy długotrwałym podawaniu i stanowią poważne zakłócenie terapii neuroleptykami

• -akatyzja - uczucie niepokoju ruchowego (konieczność częstego zmieniania pozycji, niemożność przebywania w tej samej pozycji)

• -↓ progu drgawkowego → ↑ możliwości napadów padaczkowych (hamowanie GABA)

• -podciśnienie ortostatyczne (hamowanie α₁)

• -zaburzenia hormonalne - hiperprolaktynemia

• -suchość w ustach, zaparcia, tachykardia (dz. cholinolityczne)

• -żółtaczka zastoinowa (pochodne fenotiazyny)

• -leukopenia, agranulocytoza-

• alergie

• -złośliwy zespół poneuroleptyczny (NMS) - rzadki; sztywność mm., wysoka gorączka, obfite pocenie, drżenia, zaburzenia świadomości, częstoskuircz, niestabilne RR, nietrzymanie moczu

Postępowanie: obniżenie temp, podanie diazepamu, dantrolenu (lek miorelaksujący), bromokryptyna (agonista dopaminowy)

Neuroleptyki trójpierścieniowe

Pochodne fenotiazyny

1. z grupą alifatyczną

Chlorpromazyna

Działanie : silne dz. uspokajające, p/psychotyczne, dz. p/wymiotne, dz. p/czkawkowe

Lewomepromazyna

Stosowana zwłaszcza w schizofrenii z objawami pobudzenia i obniżonego nastroju (dz. p/depresyjnie) oraz w celu opanowania podniecenia. Dz. silnie p/bólowo oraz α - adrenolitycznie - ostrożnie u osób zaburzeniami krążenia

2. z pierścieniem piperydynowym

Tioridazyna

Słaby lek neuroleptyczny. Stosowana w psychozach, nerwicach z objawami somatycznymi oraz leczeniu odwykowym. Nie powoduje objawów pozapiramidowych, ale występują retinopatie

3. z pierścieniem piperazynowym

Flufenazyna

Silne dz. na objawy wytwórcze psychoz, dz. aktywizujące i antyautystyczne. Stosowana w długotrwałym leczeniu psychoz w lecznictwie pozaszpitalnym

Perfenazyna

Silne dz. p/psychotyczne, znosi objawy wytwórcze i autystyczne, zmniejsza stan napięcia emocjonalnego, wykazuje też dz. p/lękowe. Skuteczna w psychozach alkoholowych i psychozach wieku dziecięcego. Powoduje ostre zespoły pozapiramidowe

Pochodne tioksantenu

Bardziej bezpieczne w stosowaniu niż pochodne fenotiazyny - słabsze dz. niepożądane ze strony układu pozapiramidowego oraz brak dz. depresyjnego - niektóre nawet dz. p/depresyjne

Chlorprotiksen

Słaby neuroleptyk, silne dz. anksjolityczne i sedatywne. Skuteczny szczególnie w przypadkach pobudzenia, lęku i depresji. Stosowany także w przypadku nerwic, zaburzeń osobowości i w zależności alkoholowej.

Neuroleptyki wielopierścieniowe

Pochodne butyrofenonu

Brak wpływu cholinolitycznego i p/histaminowego, słabe dz. adrenolityczne, ale silne dz. niepożądane ze strony układu pozapiramidowego i mogą nasilać stany depresyjne. Silnie blokują receptory D₂. Wiele leków z tej grupy jest stosowana w neuroleptanalgezji

Haloperidol

Silne dz. uspokajające. Stosowany w schizofrenii, w stanie podniecenia maniakalnego i w majaczeniu alkoholowym. Skuteczny także w uporczywych wymiotach.

Droperidol

Stosowany głównie w NLA, wywiera silne dz. uspokajające - stosowany w podnieceniu psychoruchowym. Silnie blokuje α₁ → hipotensja

Neuroleptanalgezja

analgezja + neurolepsja + zmniejszenie napięcia mięśniowego. Uzyskuje się to przez skojarzenie neuroleptyków z opioidowymi lekami p/bólowymi (droperidol 2.5 - 5 mg i.v. + fentanyl 0.1 mg i.v. lub i.m.)

Zastosowanie: bóle po zawale serca, premedykacja lub znieczulenie złożone u chorych z dużym ryzykiem operacyjnym, bolesne i nieprzyjemne zabiegi diagnostyczne

Pochodne difenylobutylopiperydyny (pimozyd)

Neuroleptyki o wyraźnym dz. aktywizującym, silnych właściwościach p/psychotycznych. Silne objawy ze strony układu pozapiramidowego. Stosowane w schizofrenii z zahamowaniem ruchowym. Mają dł okres półtrwania. Nie mają dz. cholinolitycznego i p/histaminowego, słabo blokują α

Pochodne benzamidu

Sulpiryd

Słaby neuroleptyk o dz. aktywizującym i p/depresyjnym. Najsilniejszy lek antyautystyczny. Stosowany jako lek p/lękowy, w leczeniu abstynencji alkoholowej i schizofrenii z obniżeniem nastroju. Nie wywołuje objawów piramidowych

Atypowe leki neuroleptyczne

Klozapina

Ma większe powinowactwo do receptorów DA ukł limbicznego niż ukł nigrosriatalnego, przez co nie przejawia objawów pozapiramidowych i nieznacznie podnosi poziom PRL we krwi. Silnie wiąże się z 5HT₂, α₁, M i H₁. Stosowana w pobudzeniu maniakalnych (silne dz. uspokajające i p/psychotyczne), leczeniu objawów negatywnych, schizofreniach lekoopornych. Zasadniczym dz. niepożądanym jest agranulocytoza pochodzenia alergicznego

Olanzapina

Dz. podobne do klozapiny. Wykazuje większe powinowactwo do 5HT₂ i D₄ niż do D₂ - brak objawów pozapiramidowych. Nie powoduje agranulocytozy. Przydatna w długotrwałym leczeniu podtrzymującym.

Kwetiapina

Risperidon

Najsilniejszy wpływ na 5HT₂, blokuje D₂ i D₄, α₁ i H₁. Skuteczny w leczeniu ostrych i przewlekłych postaci schizofrenii opornych na inne leki oraz usuwaniu objawów negatywnych

OUN

NEUROPRZEKAŹNIKI

1. AMINY

NORADRENALINA

Rozmieszczona nierównomiernie:

-szlak grzbietowy → j. miejsca sinawego w grzbietowej cz. mostu ↔ kora mózgu, hipokamp, kora móżdżku, j. migdałowate, podwzgórze ⇒ regulacja cz. bioelektrycznej kory, procesy snu i czuwania, koncentracja, uwaga, uczenie, pamięć

-szlak brzuszny → brzuszna cz. nakrywki ↔ podwzgórze ⇒ regulacja cz. hormonalnej podwzgórza (↓ CRH, ↑ GH)

NA dz. zarówno na receptory pre- jak i postsynaptyczne. W OUN występują wszystkie typy receptorów adrenergicznych. Receptory α₂ odgrywają ważną rolę fizjologiczną i ważny punkt uchwytu działania leków psychotropowych ⇒ osłabienie f. neuronów NA i ↓ NA ⇒ dz. uspokajające, hamujące aktywność ruchową

DOPAMINA

Kilka szlaków:

• -nigrostriatalny → istota czarna ↔ prążkowie ⇒ regulacja procesów ruchowych (koordynacja ruchów, napięcie mm.) - składnik układu pozapiramidowego

ch. Parkinsona ⇒ zmiany zwyrodnieniowe szlaku nigrostriatalnego i ↓ dopaminy w prązkowiu

pląsawica ⇒ nadczynność neuronów szlaku nigrostriatalnego

• -szlak mezolimbiczny (mezokortykolimbiczny) → k. śródmózgowia → struktury limbiczne (j. przegrody) → pola korowe ⇒ regulacja procesów ruchowych + procesy emocjonalne - szczególnie układ nagrody

• -szlak guzowo - lejkowy (w obrębie podwzgórza) ⇒ regulacja cz. hormonalnej (↓ PRL, ↑ GnRH)

Receptory dopaminy

-grupa D₁ (D₁, D₅) ⇒ ↑ CA ⇒ ↑ aktywności neuronów

-grupa D₂ (D₂, D₃, D₄) ⇒ ↓ CA ⇒ aktywacja kanałów K⁺, hamowanie Ca²⁺

Blokowanie receptorów w:

-prążkowiu ⇒ zaburzenia napędu ruchowego, katalepsja (bezruch, niemożność inicjowania ruchów dowolnych)

-strukturach limbicznych ⇒ osłabienie reakcji emocjonalnych

-podwzgórzu ⇒ zaburzenia hormonalne (↑ PRL)

Dz. ośrodkowe związane z dopaminą:

Blokada przekaźnictwa dopaminergicznego ⇒ neuroleptyki

Pobudzenie przekaźnictwa dopaminergicznego ⇒ leki w ch. Parkinsona, leki psychostymulujące

Interakcje z innymi neuronami:

-hamujący wpływ: GABA, enkefaliny, Ach, 5HT

-pobudzający: glutamina

SEROTONINA (5HT)

Neurony wytwarzające 5HT są zgrupowane w środkowych częściach pnia mózgu:

• -j. środkowe szwu, unerwiające struktury korowe i limbiczne

• -j. grzbietowe szwu, unerwiające prążkowie, korę mózgu i ciało migdałowate

• -j. wielkie

5HT odgrywa rolę hamującą w procesach regulacyjnych OUN - jest związana z mechanizmami snu (sen wolnofalowy i paradoksalny), procesami emocjonalnymi, pobudzeniem ruchowym, popędem seksulanym i łaknieniem. Wpływa modulująco na przekaźnictwo bodźców czuciowych i bólowych (analgezja)

Neurony 5Ht i NA wykazują antagonizm czynnościowy

Receptory 5HT:

• -5HT₁ ⇒ hamowanie cz. neuronów ⇒ dz. p/lękowe i p/depresyjne

• regulacja uwalniania ACTH

• wpływ na ośrodkowe dz. glikokortykosteroidów

• -5HT₂ ⇒ interakcja z układem dopaminergicznym (hamowanie uwalniania DA)

• -5HT₃ ⇒ receptor jonotropowy, wpływ pobudzający na wiele neuronów

• -5HT₄

ACETYLOCHOLINA

Neurony cholinergiczne występują w szlaku limbicznym, prążkowiu, podwzgórzu, korze mózgu i pniu mózgu. Są związane z wszystkimi podstawowymi czynnościami regulacyjnymi mózgu - aktywnością ruchową, emocjami, regulacją procesów snu i czuwania, procesami uczenia i pamięci.

Antagonizm neuronów cholinergicznych i dopaminergicznych w obrębie prążkowia - przesunięcie równowagi na niekorzyść neuronów DA ⇒ ch. Parkinsona

W OUN występują receptory M i N.

Leki blokujące nieselektywnie receptory M ⇒ zastosowanie w ch. Parkinsona

Leki pobudzajce nieselektywnie receptory M ⇒ zastosowanie w ch. Alzheimera

2. AMINOKWASY

GABA

Neuroprzekaźnik hamujący. Nie tworzy dużych szlaków ( z wyj: połączenia gałki bladej z istotą czarną), tylko sieć neuronów: prązkowie, móżdżek, istota czarna - modulujących cz. innych układów

prążkowie - hamowanie uwalnianie DA

RK - hamowanie presynaptyczne ograniczające pobudzenie motoneuronów rogów przednich

hipokamp - hamowanie k. piramidowych - uczestniczą w mechanizmie hamowania zwrotnego

GABA ⇒ wpływ rozluźniający na mm. szkieletowe

dz. uspokajające

dz. nasenne

dz. p/drgawkowe

Receptory GABA - ergiczne

Benzodiazepiny dz. pośrednio - zwiększają powiniwactwo GABA do receptora i następuje aktywacja kanału Cl^-, natomiast barbiturany dz. bezpośrednio

-GABA - B → receptor metabotropowy, hamowanie CA ⇒ aktywacja kanałów K⁺, hamowanie Ca²⁺

GLICYNA

Występuje w RK, wpływając hamująco na motoneurony. Jest pozytywnym modulatorem receptora NMDA

AMINOKWASY POBUDZAJĄCE

Występuje w korze mózgu, prążkowiu, hipokampie, węchomózgowiu, móżdżku i RK. Dz. na 3 typy receptorów:

• -NMDA (dla kwasu N - metylo D - asparaginowego)

• -AMPA/kainowe (dla kwasu izoksazolopropionowego

• -Kwiskalinowe

Antagoniści receptora NMDA ⇒ dz. p/parkinsonowskie, anksjolityczne i p/drgawkowe

3. NEUROPEPTYDY

WAZOPRESYNA (ADH)

Występuje w podwzgórzu, j. miejsca sinawego i istocie czarnej. Nasila uwalnianie DA, NA, poprawia utrwalenie śladu pamięciowego (konsolidację)

SUBSTANCJA P

Występuje w układzie nigrostriatalnym, podwzgórzu i układzie limbicznym. Powoduje ↑ aktywności neuronów istoty czarnej i ↑ uwalniania DA

ENDOGENNE PEPTYDY OPIOIDOWE

-endorfiny → przysadka, j. łukowate podwzgórza

-enkefaliny → podwzgórze, tk obowodowe

-dynorfiny

Działanie:

• -p/bólowe (hamowanie reakcji wzbudzenia powstającego w istocie szarej okołokanałowej w odpowiedzi na silne bodźce bólowe, aktywacja neuronów serotoninergicznych) - receptory μ

• -hamowanie presynaptyczne uwalniania SP

• -reakcje stresowe (dz. p/lękowe i regulacja cz. hormonalnej podczas stresu)

Receptory opioidowe

• -μ - dz. p/bólowe

• -σ - dz. psychotropowe (anksjolityczne, p/psychotyczne)

• -δ i ε - dz. p/bólowe + psychotropowe

ADENOZYNA

Silny modulator cz. OUN (toniczne hamowanie). Jest rozmieszczona równomiernie w OUN. Dz. uspokajająco i p/drgawkowo

Receptory:

• -A₁ ⇒ ↓ CA ⇒ ↓ cAMP

• -A₂ ⇒ ↑ CA ⇒ ↑ camp

Antagoniści: meyloksantyny (kofeina, teofilina)

LEKI P/DEPRESYJNE

Depresja ⇒ ch. afektywna objawiająca się silnym obniżeniem nastroju, ↓ aktywności psychicznej i ruchowej oraz występowaniem różnie nasilonych objawów lękowych

Patomechanizm: osłabienie cz. neuronów noradrenergicznych i serotoninergicznych.

Poza tym charakterystyczne są zaburzenia hormonalne:

-hiperkortycyzm

-↓ GH

-zaburzenia wydzielania T₃, T₄ oraz PRL

Zmiany mogą dotyczyć układów związanych ze wzmocnieniem pozytywnym (nagrodą), tworzą je bowiem neurony monoaminergiczne pęczka środkowego przodomózgowia i neurony substancji okołokomorowej

Mechanizm działania leków p/depresyjnych:

• -hamowanie wychwytu NA i 5HT

• -inhibicja MAO

Efekt kliniczny leków p/depresyjnych pojawia się dopiero po 2 tyg. - powolne występowanie zmian adaptacyjnych w mózgu

1. NIESELEKTYWNE INHIBITORY WYCHWYTU NA I 5 HT = trójpierścieniowe leki p/depresyjne

Leki te hamują wychwyt NA i 5HT ⇒ nasilenie receptorowego dz. NA i 5HT oraz wykazują dz. receptorowe - hamują receptory M, H₁, α₁

Długotrwałe stosowanie tych leków prowadzi do zmian receptorowych:

• -↑ funkcji α₁ ⇒ nasilenie procesów aktywacyjnych - wiąże się z dz. terapeutycznym

• -↑ funkcji 5HT₁ ⇒ silny efekt p/depresyjny

• -↓ funkcji α₂ i 5HT₂

Większość związków tej grupy wykazuje dodatkowe działanie poprzez aktywne metabolity.

Dz. niepożądane:

• -objawy ośrodkowe: lęk, urojenia, omamy, pobudzenie ruchowe, drżenia

• -objawy obowodowe: podciśnienie ortostatyczne, arytmia, objawy wynikające z dz. cholinolitycznego (suchość w ustach, częstoskurcz, rozszerzenie źrenic, zaburzenia widzenia, zaparcia)

Ostre zatrucie ⇒ stan śpiączki, drgawki kloniczne, ↓ RR, zaburzenia cz. oddechowej i rytmu serca

Postępowanie: suksametonium, barbiturany (drgawki)

neostygmina (częstoskurcz)

Pochodne benzodiazepiny

1. Imipramina

Dz. p/depresyjne, pobudzające cz. psychomotoryczną. Siłę leku pogłębia metabolit - dezipramina

2. Dezipramina

Metabolit imipraminy wykazujący silniejsze i szybsze dz. Stosowana w depresjach i nerwicach z obniżeniem nastroju

3. Dibenzepina

Dz. pośrednie między imipraminą a amitryptyliną. Dz. uspokajająco, podnosi nastrój. Dz. słabo cholinolitycznie

Pochodne cykloheptadienu

1. Amitryptylina

Depresje z obniżeniem nastroju jak i pobudzeniem. Wpływa tłumiąco na fazę niepokoju (zw główny) i korzystnie na nastrój (metabolit).

2. Doksepina

Dz. p/depresyjne, p/lekowe

3. Opipramol

Dz. słabo p/depresyjnie, ma dz. p/lękowe i uspokajające, ułatwia zasypianie

2. SELEKTYWNE INHIBITORY WYCHWYTU NA I 5HT (wenlafaksyna)

Selektywnyinhibitor pozbawiony dz. receptorowego. Dz. zbliżone do TLPD, mniejsze objawy niepożądane (nie ma dz. cholinolitycznego). Skuteczna w depresjach opornych na leczenie.

3. SWOISTE INHIBITORY WYCHWYTU 5 HT (SSRI)

Dochodzi do desensytyzacji autoreceptorów serotoninergicznych ⇒ nasilenie dz. 5HT

Dz. podobne do TLPD, chociaż te zaleca się w ciężkich depresajch, gdy występują p/wskazania do TLPD lub gdy występuje lekooporność

Dz. niepożądane:p.poik,zab snu,drżenia mm.,bóle, zawroty głowy

• Fluoksetyna (Prozac)

• Fluwoksamina

• Sertralina

Stosowana w depresjach z objawami lęku, depresjach w przebiegu dysforycznego zespołu przedmiesiączkowego, depresjach po zawale. Wykazuje dz. zwiększające aktywność dopaminergiczną ⇒ leczenie dystymii - powtarzające się, nie nasilone stany ↓ nastroju i aktywności z silną drażliwością

4. INHIBITORY MAO

deaminacja deaminacja dopaminy

A, NA, serotoniny

Hamowanie MAO ⇒ ↑ neurotransmisji noradrenergicznej i serotoninergicznej

I generacja (nieodwracalne, nieselektywne)

Iproniazyd, fenelzyna

Obecnie nie stosowane ze względu na silne dz. hepatotoksyczne, liczne niepożadane reakcje z wieloma. Wskutek zahamowania metabolizmu amin o silnym dz. hipertensyjnym (np. tyraminy) pojawiały się przełomy nadciśnieniowe, szczególnie po spożyciu produktów zawierających tyraminę (ser żółty, czekolada, kawa, wino, owoce cytrusowe) = „cheese effect”

II generacja (nieodwracalne, selektywne)

MAO - A: klorgilina

MAO - B: selegilina

III generacja (odwracalne, selektywne)

MAO - A: moklobemid (depresja z apatią i anergią, zaburzenia depresyjne wieku podeszłego (mało objawów niepożądanych)

MAO - B: lazabemid

5. LEKI NORADRENERGICZNE I SPECYFICZNIE SERTONINERGICZNE (NASSA)

Mirtazapina

Ośrodkowy, presynaptyczny antagonista α₂, agonista 5HT₁, antagonista 5HT₂ i H₁ ⇒ ↑ dz. uspokajającego. Dł T_1/2

6. NIETYPOWE LEKI P/DEPRESYJNE (tianeptyna)

Paradoksalny wpływ nasilający wychwyt 5HT bez wpływu na NA i DA. W depresji są nasilone niektóre elementy przekaźnictwa serotoninergicznego szczególnie w odpowiedzi na stres ⇒ dz. neuroprotekcyjne tianeptyny w stresie. Agonista 5HT₁, antagonista 5HT₂. Skuteczna w depresji z komponentą lękową.

LEKI ANKSJOLITYCZNE

Leki o dz. p/lękowym i zmniejszającym napięcie mm. Dz. także p/drgawkowo i nasennie.

Wskazania:

• -przewlekłe stany lękowe

• -premedykcja, znieczulenia ogólne

• -zaburzenia snu

• -napady padaczkowe

• -zespoły abstynencji w uzależnieniach alkoholowych i lękowych

Charakteryzują się małą toksycznością i niewielką interakcją z innymi grupami leków.

Dz. niepożądane:

• -ośrodkowe: nadmierne uspokojenie, senność, zaburzenia pamięci, bóle, zawroty głowy

• -obwodowe: ↓ RR, ↑ łaknienia, ↑ masy ciała

Po dłuższym stosowaniu mogą powodować objawy tolerancji i uzależnienia. Nagłe odstawienie leku powoduje wystąpienie zespołu abstynencyjnego, charakteryzującego się stanami lękowymi, obniżeniem nastroju, bezsennością, zaburzeniami koncentracji, a także drżeniem i bólami mięśniowymi, napadami gorąca i obniżeniem progu drgawkowego

POCHODNE BENZODIAZEPINY

Łączą się z receptorem bezodiazepinowym w obrębie receptora GABA - A i zwiększają powinowactwo GABA do receptora ⇒ aktywacja kanału Cl^-

Leki nasenne:

Estazolam

Dz. p/lękowo i nasennie. Stosowany w zaburzeniach snu i nadmiernej pobudliwości emocjonalnej

Midazolam

Dz. silnie nasennie i uspokajająco. Stosowany w bezsenności oraz premedykacji do zabiegów chirurgicznych i diagnostycznych

Nitrazepam

Lek o wybiórczym dz. nasennym, nie zaburza fizjologicznej struktury snu

Lormetazepam

Silny i krótkotrwały efekt nasenny. Skraca czas zasypiania, podtrzymuje sen. Stosowany w leczeniu przewlekłych zaburzeń snu i w premedykacji

Leki p/drgawkowe (działają 24 h)

Diazepam (Relanium)

Dz. p/lękowe, uspokajające, nasenne i p/dgrawkowe. Zmniejsza napięcie mm. poprzecznie prążkowanych

Klonazepam

Silne i długotrwałe dz. p/drgawkowe ⇒ skuteczny w przerwaniu napadu padaczkowego

Leki uspokajająco - p/lękowe

Lorazepam

Silnie p/lękowo, poza tym p/drgawkowo i nasennie. Stosowany w stanach pobudzenia, osłupieniach, padaczce i premedykacji. Wykazuje silne właściwości uzależniające.

Temazepam

Dz. krótkotrwale, ale silnie p/lękowo. Zmniejsza napięcie emocjonalne, rozluźnia napięcie mm., poprawia nastrój.

Antagonista receptora benzodiazepin ⇒ flumazenil

Poprawia wentylację w depresji oddechowej, odrwaca nadmierne uspokojenie. Dz. krótkotrwale. Na OIOM używany do różnicowania przyczyn stanów nieprzytomności, ponieważ nie znosi dz. na OUN innych substancji wpływających na receptory GABA (opioidy, barbiturany)

SELEKTYWNY AGONISTA RECEPTORA BENZODIAZEPIN (zolpidem)

Dz. p/lękowo, uspokajająco, nasennie. Słabsze objawy uzależnienia

INNE LEKI ANKSJOLITYCZNE

Buspiron, Isapiron

Dz:

-silny agonista 5HT₁ w j. ukł limbicznego ⇒ dz. p/lękowe

-słaby antagonista receptorów D₂ ⇒ dz. uspokajające

Efekt p/lękowy występuje po 1 - 2 tyg. stosowania. Stosowany w lęku uogólnionym o umiarkowanym nasileniu.

1

---