1. TYPY WIEDZY PEDAGOGICZNEJ:
-wiedza alternatywna- charakter podziemny
- pedagogika socjalistyczna- wyznaczała cele które określone były z góry:
-Nauczyciel musiał realizować to co miał ustalone z góry
-Podręczniki były najpierw sprawdzane przez władze
-Charakter tej nauki to scjentyzm, to co można zobaczyć, dotknąć polizać, jest najważniejsze
-Ważniejsze badania jakościowe niż ilościowe
1.Wiedza naukowa:
-Posługuje się językiem naukowym
-Książki pedagogicznej mają charakter empiryczny (badania) oraz analityczn
-Prawo probabilistyczne - możemy wnioskować o słuszności stwierdzenia, wiemy jaki skutek chcemy osiągnąć i dążymy do niego
2.Wiedza potoczna - zdroworozsądkowa. Dociera do nas poprzez:
-Przekazy ustne - doświadczenia, wspomnienia, pamiętniki
-Przysłowia edukacyjne- mówią o tym jak postępować żeby dobrze wychować dziecko, wskazówki dla rodziców („Niedaleko pada jabłko od jabłoni”)
-Dowcipy- przynoszą rozluźnienie, każde pokolenie ma swoje dowcipy które nie trwają zbyt długo, dotyczą aktualnych rzeczy
-Aforyzmy edukacyjne- rozbudzają refleksje, małe traktaty filozoficzne („Kto nic nie wie, musi we wszystko wierzyć”)
3. Wiedza religijna- zawsze jest wiele ludzi którzy wierzą, dlatego przetrwa
-Dekalogi i przypowieści które mówią o tym jak wychowywać
4. Wiedza mityczna - odwołuje się do mitów
-Mit o Kronosie - połykał swoje dzieci , rodzic który zawłaszcza swoje dzieci, one są jego własnością, konsekwencją tego mitu jest brak ustawy o zakazie kar cielesnych
-Mit dionizyjski - Dionizos idea dziecka które jest skończoną, uformowaną postacią, dziecko wie co jest dla niego dobre
-Mit Telemacha - wzór doskonałego syna, który mógł wybrać każdą drogę ale podążał za Moutorem który był idealnym wychowawcą, Telemach nie popełnił błędów ojca
-Mity rodzinne
5. Wiedza filozoficzna -filozofia jest niezbędna,
-odpowiadana na pytania „kim jest człowiek”
-ustalone filozoficzne koncepcje człowieka
-język filozoficzny, który nie jest łatwy
6. Wiedza publicystyczna -
-pewne rozważania pedagogiczne mające charakter sensacji
-publikacje w gazetach, prasie, radiu, telewizji
-porady jak dobrze wychowywać
-wiedza bardzo popularna i ceniona, dostęp do niej jest szybki
-język elektyczny
7. Wiedza z dziedziny kultury- odnosi się do kultury tworzonej na początku XIX w.
-dzisiejsza kultura opiera się na konsumpcji, dlatego też tworzy się człowiek konsumpcyjny, tożsamość globalna,
2.NURTY WYCHOWANIA (wg Gawiny):
1.pozytywizm
-odwołuje się do idei oświecenia -> rozumowe postrzeganie świata
-powstał od działa napisanego przez Augusta Comte „Filozofia pozytywna”
-w filozofii pozytywnej wprowadził zmiany -> wierzono że wszystko co dzieje się wokół człowieka jest racjonalne, wszystko co dzieje się na zewnątrz jest pozytywne, jeśli człowiek będzie się kształcił szybciej dojdzie do pułapu pozytywnego i racjonalnego życia
-aby człowiek mógł być autonomiczny, by nikt nim nie rządził, musi posiadać wiedze
-powstają nowe nauki pedagogika, psychologia, socjologia, genetyka które szybko się rozwijają
-założycielem pedagogiki był Herbart, opracowuje pedagogikę która ma za zadanie jak skutecznie uczyć i obudzenie w człowieku zainteresowań
-ludzie zaczęli uczyć się stanowo- w szkołach parafialnych, kobiety były kształcone przy dworach, mężczyźni w rycerstwie
-powstają szkoły które uczą nauczycieli, są to szkoły seminaryjne, zdobywają tam wiedze jak skutecznie uczyć pisać, czytać
-metafizyka -bada najogólniejsze własności bytu
-stworzono psychologizm pedagogiczny - psychologia wie kogo się uczy i jaki ten człowiek jest,
-socjologia - wie jakie jest społeczeństwo
-teoria jest oddzielona od praktyki
-teorie są zgodne z koncepcjami państwa
-nauczyciel działa przedmiotowo
-uczenie się na pamięć
-pozytywizm to kształcenie członka społeczeństwa, obywatela
2.naturalizm - powstaje w opozycji do pozytywistycznej, (wszystko tworem przyrody)
-kładzie nacisk na naturę dziecka i człowieka
-odrzuca wszelkie byty nadprzyrodzone i nadnaturalne
-psychika nie ma statusu nadprzyrodzonego ale tworem naturalnym, przyrodniczym
-człowiek rodzi się z pewną wiedzą, w jego umyśle są już ogólne pojęcia i kategorie
-uważa że człowiek jest z natury dobry
-prawa biologiczne rządzą rozwojem człowieka
-wizja narodzin - działania naturalne, nie nadprzyrodzone, replikowanie się organizmów żywych, rozmnażanie się
rozwój osobniczy - nie rodzi się gotowy, musi dopiero przechodzić proces rozwojowy, obejmuje zmiany jakościowe i ilościowe, byt człowieka dopiero musi się ukształtować zgodnie z prawami rozwoju przyrodniczego
człowiek ma swój własny potencjał możliwości i musi go rozwijać
-dziecko powinno się uczyć tego co je ciekawi
-jeśli nie ma zbyt wysokich wymagań względem dziecka, nie stresuje się, jest swobodniejszy
-człowiek szczęśliwy
-wychowanie człowieka indywidualnego
-wychowywanie człowieka zgodnie z jego naturą
-wychowanie ma charakter stymulacyjny, pomaga ale nie przeszkadza
-nieskrępowana przez państwo działalność jednostki, wolna konkurencja i nieograniczone dysponowanie
-scjentyzm- uzasadnioną wiedze dostarczają jedynie nauki przyrodnicze
3.personalizm
-podejście do człowieka nie jest tylko fizyczne i psychiczne ale również posiada osobowe „ja”
-Ja - Ty rezygnowanie z siebie na korzyść drugiej osoby, wtedy tworzy się dialog
-„Ja osobowe” może oddziaływać z innym „ja osobowym” zetknięcie dwóch bytów osobowych
-Scheller dodaje również pojęcie miłości, 2 osoby łączą emocje pozytywne
-Imeneutyka osoby - w każdym tkwi „ja” osobowe, nauczyciel pomaga stworzyć warunki by je odnaleźć w uczniu
-Personaliści: myśliciele skupiają się tylko na egzystencjonaliźmie - odnoszenie się do człowieka jako jednostki
-Myślenie o człowieku
-Wykraczanie w rozwoju osobniczym człowieka poza granice rozwoju biologicznego i kulturowego
-Personalizm - osoba autonomiczna, obdarzona wolnością i moralna odpowiedzialnością, świadomością i wolą
-Egzystencja - refleksja nad egzystencją, egzystencja wyprzedza esencje, egzystencja człowieka jego rola i miejsce w świecie, istota jest wolna
-Człowiek jako osoba, podmiot świadomy samego siebie, istota samookreślająca się, wewnątrz sterowana
-Rolą pedagogiki jest stworzenie warunków do wydobycia „ja”
-Myślenie że wszystko ma racjonalne wytłumaczenie
-Autonomia, świadomość, samowiedza, zdolność do samorozwoju, samorealizacja, zaangażowanie- życie nie ku sobie ale ku innym
4. fenomenologia
-Jednostka jest fenomenem
-Jest warta by bliżej ja poznać
-Myślenie pedagogiczne nastawione na to jednostka jak sobie radzi w życiu, jaki nadaje mu sens
-Podejście jednostkowe
-Badania jakościowe, wgląd jednostki
-Każde dziecko musi sobie wypracować mechanizmy funkcjonowania w środowisku
-Prowadzenie rozmów, obserwacji
IDEOLGIE WYCHOWANIA
1.transmisji kulturowej
-jednostki przemijają a to co trwa to społeczeństwo
-wychowanie jest transmisją zdobyczy kulturowych
-wiedzą jest to co obiektywne, sprawdzone, uznane, powtarzalne
-stymulowanie zewnętrzne aktywności podmiotu
-najważniejsze jest to co wspólne, i ustalone
-społeczeństwo jest ważniejsze mimo tego że to jednostka je tworzy
-społeczeństwo wypracowało wartości
-starsze pokolenie wie co jest ważniejsze i co powinny przyswoić młodsze pokolenia
-należy kontynuować to do czego doszło społ.
-Przekazywanie kultury z pokolenia na pokolenie
-Podejście konserwatywne - narzucone co trzeba wiedzieć, co umieć
-Przekazywanie tradycji
-To czego się uczymy to to do czego doszły poprzednie pokolenia
-(maszynka)
2ideologia romantyczna
-to co pochodzi od dziecka jest najważniejszym aspektem jego rozwoju
-wiedzą jest to co stanowi, wewnętrzne, bezpośrednie doświadczenie jednostki
-dziecko jest z natury dobre i trzeba je odciągać od zła
-samorozwój, samo aktualizacja, autonomiczność, tożsamość
-cele wychowania skupione są na wewnętrznych stanach jednostki
-najważniejsze jest to co jednostkowe, osobiste
-należy dziecko stymulować
-(kwiatek)
3.ideologia progresywna
-odwołuje się do rozwoju dziecka i jego aktywności
-rolą nauczyciela jest opracowanie programu by dziecko mogło się rozwijać
-trzeba sobie stawiać wymagania o wyższym pułapie aby iść do przodu, ale nie stawiać zbyt wysokich wymagań
-dziecko ma jakiś problem -> myśli jak go rozwiązać -> jeśli się uda praktykuje, jeśli nie nadal poszukuje
-prekursorem jest Dewey
-rozwój przebiega etapami
-Maslow - aby zrealizować potrzeby wyższego rzędu najpierw należy zrealizować te wyższego rzędu
-Celem jest aktywność jednostki w rozwiązywaniu problemów
-Najważniejszy jest nowy, wyższy poziom interakcji ze światem
-Pomoc wychowankowi w osiąganiu coraz wyższych stadiów rozwoju poznawczego, a przez to także rozwoju moralnego, społecznego i estetycznego
-Zasady etyczne wyznaczają cele i środki wychowania
OSOBOWOŚĆ W PEDAGOGICE
Osobowość - harmonijna i zarazem indywidualna struktura duchowa jednostki ludzkiej. Osobowością staje się wtedy kiedy np. rozważam kwestię moralną, filozofując rozwijasz swoją osobowość, szukasz piękna. Proces jej kształtowania nigdy się nie kończy albo się jednostka doskonali albo ulega destrukcji( w ciągu życia mamy do tego dorastać), wymaga stałego potwierdzania w czynach i postawach jednostki. Człowiek odróżnia od innych bytów to, że przezywa wartości kultury duchowej. Osobowość jest centralnym systemem integracji i regulacji. Zachodzi tu integracja wiedzy która przekazywana jest w toku rozwoju dziecka. W zależności jak dojdzie do takiej integracji o świecie tak będą regulować się stosunki z otoczeniem.
Sfera- połączenie pewnych składników które prowadzą do powstania całości.
Istnieją 4 sfery które się łączą w osobowości:
- sfera „JA” - która dotyczy jednostki
- sfera wartości - każdy ma swój układ wartości,
- sfera popędowo - emocjonalna -
- sfera operacyjno - poznawcza- są to operacje myślowe, intelektualne które człowiek zdobywając wiedze poznaje
Analiza transakcyjna -
Dr (dorosły)- umiejętność wyciągania logicznych wniosków
Dz (dziecko) - emocje, sprawianie sobie przyjemności, beztroskazabawa
R (rodzic)- wszelkie wartości i nawyki wyniesione z dzieciństwa
Zachodzą interakcje między nimi.
W wychowaniu należy dbać o rozwój 4 sfer, tworzyć takie sytuacji by można było je rozwijać, poszerzamy w ten sposób system wartości oraz podwyższamy samoocene.
Postawy ujawniają się poprzez zachowanie. Są elementem osobowości. Każda postawa ma swój przedmiot postawy, to do czego postawa się odnosi. Podmiotem postawy może być rzecz, zjawisko, przedmioty. [Postawa to trwała (utrzymująca się przez dłuższy czas) ocena- pozytywna lub negatywna- ludzi, obiektów i pojęć, reakcja na coś]
Postawa ma kierunek i natężenie
Kierunek - wyznaczany jest przez wartości, kryteriami są normy społeczne. Kierunek ten może być pozytywny lub negatywny
Natężenie - postawy mogą być silne, trwałe, mocne i słabe. Im silniejsza postawa tym trudniej ulega zmianie, im słabsza tym łatwiej.
Postawy mają swoje 3 komponenty które tworzą cała kompozycje.
Komponent poznawczy- wiedza o przedmiocie postawy. Wiedza ta może być prawdziwa lub fałszywa. Może być pełna, ogólna, szczegółowa i fragmentaryczna.
Np. reakcje poznawcze, czyli przekonania na temat atrybutów tego samochodu. są to przemyślenia np. dotyczące zużycia paliwa/100km, lub komfortu jazdy.
Komponent emocjonalno- oceniający - emocje i uczucia, jakie kojarzą z obiektem postawy. Mogą być pozytywne i negatywne.
Ocena może być właściwa - wyrażanie własnej opinii
Ocena instrumentalna - czyjaś ocena
Ocena instrumentalna nieświadoma - trudno znaleźć jego autora.
Komponent behawioralny - działania ludzi wobec obiektu postawy. Zachowania względem przedmiotu. np. to, czy udajesz się do sprzedawcy, by odbyć jazdę próbna, jak i to czy rzeczywiście kupisz ten samochód.
Typy postaw ze względu na obecność komponentów:
1.Postawa pełna - jeśli w postawie można odnaleźć 3 komponenty. Np. hobbista: potrafi ocenić wartość eksponatów -> ma stosunek emocjonalny do nich -> dba o eksponaty
2.postawa poznawcza - (1-2) k. poznawczy i emocjonalno - oceniający nie występuje, jedynie k. behawioralny np. historyk wobec postawy historycznej
3.postawy behawioralne - postawa w której występuje k. emocjonalno - oceniający i behawioralny np. zauroczenie na dyskotece
4.asocjacja afektywna - tylko k. emocjonalno oceniający np. stereotypy, uprzedzenia,
W każdej postawie występuje k. emocjonalno - oceniający jest to komponent konstytucyjny (tworzący postawę) jest on najważniejszy i prowadzi do zmian w pozostałych komponentach.
Komponent ten wpływa na nasze zachowania:
Np. W życiu dochodzi do dezintegracji, wszystko się wali i należy integrować świat od początku. Trudno nam jest ingerować w postawy centralne które są wartościami. Ale możemy działać na postawy obwodowe których jest wiele, wiążą się ze sobą i wskazują postawę centralną. [np. jestem agresywna do kota sąsiadki bo wobec mnie również używało się agresji] [np. szef -> mąż -> żona -> dziecko -> pie
Postawy zmieniają się między silne negatywne a silne pozytywnie. Jeśli ktoś nam powie że jesteśmy w czymś dobrzy to zmienia ona się s słabo negatywnej na silnie pozytywną. Najtrudniej jest zmienić postawę silnie negatywną na silnie pozytywną, możliwa jest tylko przy użyciu silnych wstrząsów.
Postawy rodzicielskie- występują podczas bezpośredniego i trwałego oddziaływania rodziców na dzieci. Stosunek emocjonalny jaki wyraża się w sposobie postępowania z dzieckiem i sposobie myślenia o dzieck
Postawy rodzicielskie właściwe to:
1akceptacja dziecka - rodzice akceptują dziecko takie jakie jest, z jego wyglądem zewnętrznym, z jego predyspozycjami i możliwościami umysłowymi. Kochają je i chwalą ale kiedy źle się zachowują również ganią. Zaspakajają jego potrzeby tak że dziecko czuje się bezpiecznie i jego rozwój przebiega prawidłowo.
2.współdziałanie z dzieckiem - dziecko uczestniczy w pracach domowych uwzględniając jego możliwości fizyczne i wiekowe. Rodzice współdziałają z dzieckiem w jego aktywnościach. Dziecko później potrafi rozmawiać na różne tematy z rodzicami. Staje się ufne i zdolne do współdziałania z rodzicami.
3.zapewnienie dziecku rozsądnej swobody- dziecko pozornie oddala się od rodziców kiedy staje się starsze. Rodzice stwarzają okazje do rodzinnego zaspakajania potrzeb dziecka. Kiedy jest już starsze dyskretnie kierują nim orientują się w jego zainteresowaniach, znają jego przyjaciół i kolegów. W tych warunkach stają się uspołecznione i łatwo się przystosowują do różnych sytuacji.
4.uznanie jego praw - rodzice unikają przesadnej dyscypliny, rygoru, oczekują od dziecka dojrzałego zachowania. Szanuja jego indywidualność. Podsuwaja mu dyskretnie swoje sugestie, nic nie narzucając. Umieją być przyjacielem dla dziecka.
Postawy rodzicielskie niewłaściwie:
1.odtrącająca- Dziecko jest dla rodziców ciężarem. Wciąż jest oceniane, krytykowanie, podporządkowane zakazom i nakazom. U dziecka kształtuje się agresja, nieposłuszeństwo, zaczyna kłamać i jest aspołeczny. Powoduje też zastraszenie, lękliwość, bezradność i tiki.
2.unikająca- obojętność rodziców, które nie mają czasu dla dziecka, nie mają z nim kontaktów. Dzieci są niestałe uczuciowo, nie koncentrują się na nauce, są nieufne, bojaźliwe, popadają w konflikty z otoczeniem.
3.nadmiernie chroniąca - rodzice chronią swoje dzieci od każdego samodzielnego wysiłku, pracy i odpowiedzialności. Przesadna opieka, wychowywanie pod kloszem powoduje że dziecko nie jest samodzielne, niedostosowane społecznie, bierne.
4.nadmiernie wymagająca - rodzice oczekują od dziecka zbyt wiele, ponad jego możliwości. Poddane jest ono presji, ciągle są krytykowane. Wywołuje to bunt, agresje, protest a także brak wiary w siebie, niepewność, lękliwość.
PROCES WYCHOWANIA
Proces wychowania można rozważać z 3 punktów widzenia:
DZIECKO
1.sytuacja wychowawcza
2. sfera intelektualna - A. analiza sytuacji, B. norma postępowań, C. pojęcia związane z normą: wartośc, powinność, D. rezultaty postępować np. wartość celu, odpowiedzialność
3. sfera uczuć- uczucia związane z elementami sfery II, a,b,c
4. sfera woli- decyzje jako rezultat I,II,II
5.postępowanie
zachowanie -> postępowanie
sfera II, III, IV jest niewidzialna dla wychowawcy.
Wszystkie te trzy sfery są ze sobą ściśle powiązane.
II. Marysia widzi jak Janek zabiera Bartkowi kredkę. Analizuje sytuacje okoliczności, dlaczego zabrał, czy była odwrócona uwaga Bartka. Czy Marysia jest wychowana moralnie w domu w którym mówi się o wartościach. Wtedy Analiza sytuacji będzie inna. Jest wyposażona w wartości cudze. Postanawia że zgłosi pani tę sytuacje.(sfera intelektualna)
III. Jeśli Marysia bardziej lubi Bartka zanalizuje sytuacje na korzyść dziecka (sfera uczuć)
Pani mówi że nie lubi skarżenia. Marysia bardzo lubi panią ale nie powie jej tego. Jest w konflikcie i pozostaje ze swoim problemem. Marysia podjęła decyzje
IV. Postąpiła zgodnie.
Sytuacja wychowawcza- tworzymy sytuacje w stosunku do dziecka, które nie ma bazy pojęciowej. Jednak sytuacja którą tworzymy nie przerasta. [np. jedziemy na wycieczkę - zorganizujcie ją]. Tworzymy sytuacje bez sprawdzenia czy dziecko posiada aparat pojęciowy i wartości. Na I miejscu stawia się emocje, czasem sferę intelektualną.
Sfera uczuć- są dzieci u których występuje dominacja tej sfery nad sferą intelektualną.
Sfera woli- podejmowanie decyzji- należy dać czas dziecku by mogło się zastanowić.
Postępowanie- może się w ogóle nie pojawić. Może zakończyć się na podjęciu decyzji bez żadnych działań. Np. postanowienia noworoczne. Aby od decyzji przejść do postępowania wymaga to od dziecka dużej pracy.
Zasady wychowania dotyczące II, III, IV
Zasada dotyczące sfery intelektualnej:
1.Zasada rozpoznania przez wychowawcę sytuacji:
- poznanie sytuacji
- próby interpretacji
- błędne interpretacje sytuacji
2.Zasada indywidualnego dostosowania treści sytuacji do możliwości psychicznych wychowanka:
- właściwy stosunek między uniformalizacją a działaniem indywidualnym wychowanka- wychowawcy maja skłonność do tego, że chcieliby aby każdy reagował tak samo, jednak nikt nie reaguje jednakowo!
- troska o różne cechy charakterologiczne wychowanka (dyscyplina, wrażliwość)
3.Zasada aktywności:
- angażowanie całej osobowości dziecka
Zasada odnoszenia do sfery uczuć:
1.Wczuwanie się w procesy psychiczne - EMPATIA (emocjonalna i poznawcza) rozumienie przeżyć drugiego człowieka oraz wnioskowanie na ich podstawie. Empatii można nauczyć poprzez filmy, bajki, baśnie. Obszar rozumienia i wnioskowania trzeba dziecku zaszczepić. zaangażowanych w sytuację, czyli rozumienia cudzych przeżyć psychicznych (zwłaszcza uczuciowych i wolicjonalnych), doznawania razem z nimi przeżyć zbliżonych do ich stanów psychicznych oraz udzielania czynnej pomocy stosownie do tych przeżyć.
2Zasada kojarzenia uczuć - polegająca na uzyskaniu zmiany na rzecz pozytywnego ustosunkowania się uczuciowego osoby wychowanka do dotychczas ujemnie odczuwanego przez niego jakiegoś przedmiotu czy zjawiska dzięki pozytywnym relacjom uczuciowym do wychowawcy, dla którego dany przedmiot czy zjawisko ma wartość pozytywną. Inną wersją realizacji tej zasady jest powstanie u wychowawcy pozytywnych uczuć wobec wychowanka, który dotychczas wzbudzał w nim uczucia negatywne, a to dzięki temu, że ten ostatni zaczął pozytywnie zachowywać się wobec swojego wychowawcy, obdarzając go pozytywną wartością.
3.Zasada pobudzenia wzrostu własnej siły psychicznej - odwołuje się do realnego, wywołanego przez siebie lub przez czyjąś opinię przekonania jednostki o zaistnieniu u niej zmiany pozytywnej lub negatywnej. O wartości procesu wychowania świadczy zgodność obu opinii ocenianej jednostki.
Interakcjie:
Podnosząca -> niezależnie od syt. Mówimy dam sobie rade, to tylko dwója
Obniżająca -> karcenie - „jesteś do niczego”, „nic z Ciebie nie będzie”
Wymienne -> „coś za coś” „Dwója, nie będzie rowerka”
Zasada odnosząca się do sfery decyzji:
1.Zasada autorytetu wartości zawartej w normie - Wychowanek powinien wiązać motywację decyzji z autorytetem osoby wskazującej mu normę oraz z autorytetem wartości samej normy. Z reguły to przenoszenie autorytetu z wartości i normy na osobę, która je wskazuje, pochodzi stąd, że w licznych wypadkach osobiście przez nas doświadczanych lub podanych nam przez innych poznaliśmy, że osoba ta miała słuszność w uznawaniu określonych wartości i norm. Autorytet osoby pochodzi wtenczas od autorytetu wartości norm przez nią uznawanych. Budujemy jakąś normę i pokazujemy co się za nią kryje, jaka wartość.
2.Zasada jednolitości treści norm i ich wartości - czyli zasada konsekwencji w wychowaniu dotyczy zgodności ze sobą w tym zakresie norm, dla których się kogoś wychowuje. Ta sama norma nie może być różnie oceniana w różnych okolicznościach oraz nie można wprowadzać różnic w stosowaniu norm do poszczególnych jednostek, a więc nie wolno czynić wyjątków dla niektórych osób. Także powinność zawarta w normie nie powinna być różnie traktowana w różnych sytuacjach (np. raz pobłażliwie, innym razem surowo).
3Zasada konsekwencji postępowania zgodnego z podjętą decyzją - dotyczy czynnego wykonania postanowienia, a więc chodzi tu o stosunek między już powziętą decyzją a jej zrealizowaniem.
PROCES WYCHOWAWCZY Z PKT. WIDZENIA WYCHOWAWCY:
Względem sytuacji mamy swoje oczekiwania, nastawiamy się na to że coś się wydarzy i przewidujemy optimum rozbieżności oczekiwań. Oczekiwania te mogą się spełnić lub nie. ->
Jeśli chcemy spełnić jakiś cel musimy znać wyposażenie psychiczne wychowanka i jego uprzednie doświadczenia. -> Jeśli je znamy stwarzamy sytuacje obiektywną, która istnieje niezależnie od nas [np. pani wykłada obiektywnie, my to przetwarzamy i rozumiemy w sposób subiektywny] -> Aby stworzyć sobie sytuacje subiektywną musimy w niej uczestniczyć i przeżywać ją, wtedy powstaje sytuacja psychologiczna czyli subiektywna. -> Zdobywamy nowe doświadczenia poprzez tą sytuacje -> Następnie generalizujemy bodziec lub reakcje i przenosimy jakąś sytuacje na szersze pole naszego indywidualnego doświadczenia. -> I przenosimy je na podobne sytuacje [np. dziecko płacze na widok białego fartucha ponieważ miało kiedyś zastrzyki]
PROCES WYCHOWANIA Z PUNKTU WIDZENIA SKUTECZNOŚCI
Proces wychowania z punktu widzenia skuteczności możemy rozważać w skali makro i mikro.W skali makro:
Każdy system społeczny określa i umiejscawia instytucje -> Każda instytucja ma swoje prawa, by mogła dobrze funkcjonować musi określić w niej dane role jak np. kucharka, nauczycielka, pielęgniarka. Każdej z ról musi spełniać pewne oczekiwania i wymagania, może to być np. wykształcenie (po studiach, mgr, znajomość j. obcych), doświadczenie. [to wymiar NORMATYWNY]
W wymiarze RZECZYWISTYM jednostka dopasowuje miejsce gdzie ma znajdować się szkoła. Osobowość określa role a wymagania i oczekiwania są związane z dyspozycjami i możliwościami osoby która ma tam pracować.
Skuteczność wychowania jest tym większa im mniejsza jest rozbieżność pomiędzy funkcją założoną a rzeczywista.
W skali mikro:
I.-Internalizacja celu przez wychowawcę - w jakim stopniu cel wychowania jest jego własnym celem
-Psychologiczne przesłanki preferencji celu (stawianie czegoś przy czymś)- jeśli wychowawca musi wybrać cele to jakie będą kryteria przesłanek wyboru celu.
II.-Skuteczność która zależy od wiedzy i umiejętności wychowawcy
-Wychowawcze funkcjonowanie nauczyciela - Jak blisko jest nauczyciel problemów współczesnej młodzieży, czy rozumie ich sytuacje, subkultury
III.-Odległość wychowanka od celu - tworząc sytuacje należy znać dziecko i wiedzieć czy można odwołać się do ogólnych sytuacji i czy nie będzie to odległy cel.
-Właściwości dziecka i jego uprzednie doświadczenia
IV-Aktywność i emocje- tylko w ten sposób syt. Obiektywna może stać się subiektywna.
-Sytuacyjne oczekiwania wychowanka.
2