Zestaw 18
Społeczne i ekonomiczne skutki inflacji.
• spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności (pieniądze w tzw. "kieszeni" oraz na nisko oprocentowanych lokatach bankowych - a'vista)
• brak stabilności w prowadzeniu działalności gospodarczej,
• naciski pracowników na wzrost płac,
• spadek wartości i zaufania do pieniądza,
• rozbieżność pomiędzy planowanymi a rzeczywistymi zyskami,
• wyższe dochody nominalne,
• ograniczenie produkcji,
• utrudnienia w rozliczaniu transakcji zagranicznych,
• zniekształcenie informacyjnej funkcji cen,
• „ucieczkę” od pieniądza,
• redystrybucję dochodów
• wzrost niepewności i osłabienie aktywności gospodarczej
Inflacja powoduje wiele negatywnych skutków ekonomicznych, społecznych i politycznych. Zasięg negatywnego oddziaływania będzie zależny od skali inflacji i długości utrzymywania się zjawisk inflacyjnych. Inflacja galopująca i hiperinflacja prowadzą do całkowitego zakłócenia procesu produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji, aż do zjawiska ucieczki od pieniądza i przechodzenia na wymianę naturalną. Inflacja, szczególnie występująca niespodziewanie lub o zmiennej stopie wzrostu cen, powoduje redystrybucję dochodów i majątku. Płace realne w czasie inflacji na ogół spadają. Nawet jeśli inflacja była przewidywana i umowy o pracę zawierają odpowiednie klauzule zmian płac nominalnych w przypadku inflacji.
Obawy przed inflacją i utratą przez pieniądz siły nabywczej powodują zmniejszenie skłonności do oszczędzania oraz zjawisko „ucieczki od pieniądza” i wzmożone zakupy dóbr rzeczowych, co może prowadzić do podejmowania nieracjonalnych decyzji, a często- w przypadku łatwo psujących się artykułów żywnościowych - do marnotrawstwa. Jednym z kontrowersyjnych problemów ekonomicznych jest związek między inflacją a wzrostem bezrobocia.
LM - definicja, czynniki determinujące położenie i kąt nachylenia.
Krzywa LM - jest krzywą równowagi na rynku pieniężnym tzn. zawiera wszystkie kombinacje stopy procentowej i dochodu, zapewniające zgodność popytu na pieniądz z jego podażą, czyli przy których rynek pieniężny znajduje się w równowadze.
Rynek pieniądza znajduje się w równowadze, gdy popyt na realne zasoby pieniądza "L" jest równy realnej podaży pieniądza "M". Krzywa LM stanowi graficzną ilustrację funkcji płynności pieniądza LM.
Krzywa LM
W układzie współrzędnych na osi odciętych odkłada się dochód (Y) a na osi rzędnych stopę procentową (r) Krzywa LM ma nachylenie dodatnie. W stanie równowagi na rynku pieniądza wyższemu dochodowi musi towarzyszyć wyższa stopa procentowa.
Nachylenie krzywej LM zależy od współczynnika k/h, gdzie "k" to współczynnik wrażliwości popytu na pieniądz na dochód a "h" to współczynnik wrażliwości popytu na pieniądz względem stopy procentowej. Jeżeli "h" maleje, to popyt na pieniądz staje się mniej wrażliwy na zmianę stopy procentowej i krzywa LM będzie bardziej stroma. Jeżeli "k" maleje, to popyt na pieniądz staje się mniej wrażliwy na dochód i krzywa LM będzie bardziej płaska. </div> Wzrost/spadek realnej podaży pieniądza powoduje przesunięcie krzywej LM w prawo/lewo. Wzrost realnej podaży pieniądza jest następstwem wzrostu nominalnej podaży pieniądza lub wynika ze spadku cen. Krzywa LM przesuwa się w prawo/lewo na skutek prowadzenia ekspansywnej/restrykcyjnej polityki monetarnej. Bank centralny może realizować politykę pieniężną poprzez, m.in. zmianę stopy rezerw gotówkowych banków, zmianę stopy dyskontowej i zmianę bazy monetarnej.
Krzywa LM wprowadzona została do teorii ekonomii przez brytyjskiego ekonomistę Johna Richarda Hicksa. Funkcja LM jest drugim - obok funkcji IS - podstawowym składnikiem modelu funkcjonowania gospodarki rynkowej w ujęciu Keynesa-Hicksa-Mundella, tzw. modelu IS-LM.
Czynniki determinujące położenie :
Położenie krzywej LM zależy od poziomu nominalnej podaży pieniądza, ogólnego poziomu cen oraz wielkości autonomicznego składnika popytu spekulacyjnego na pieniądz.
Kąt nachylenia krzywej
nachylenie krzywej LM zależy od reakcji stopy proc Kąt nachylenia krzywej entowej na zmiany dochodu, a więc od siły motywu przezorności i transakcyjnego
Przesunięcie Krzywej LM:
Przesunięcie krzywej LM powodowane zmianami podaży pieniądza lub popytu na pieniądz
Oddziaływanie mnożnika inwestycyjnego (wzór) na gospodarkę.
Wzrost popytu inwestycyjnego zgodnie z zasadą mnożnika inwestycyjnego powoduje zwielokrotniony wzrost dochodu narodowego PNN.
Działanie mnożnika inwestycyjnego związane jest z tym iż gospodarka rynkowa uwarunkowana jest popytowo. (Teza Keynes'a). Oznacza to, że globalny popyt, czyli suma popytu prywatnej konsumpcji oraz popyt spowodowany przez rząd, określa stopień wykorzystania możliwego wzrostu gospodarczego stwarzanego przez czynniki podażowe.
Tak więc pojawiający się w fazie zastoju w skutek opisanych wyżej procesów wzrost popytu inwestycyjnego wyzwala dodatnie efekty mnożnikowe, prowadzące do wzrostu dochodu narodowego. Wzrost dochodu narodowego powoduje wzrost popytu konsumpcyjnego. Konieczność sprostania rosnącemu popytowi konsumpcyjnemu pociąga za sobą wzrost popytu inwestycyjnego.
Dla wartości nominalnych najprostsza postać mnożnika inwestycyjnego jest następująca:
gdzie: Y to nominalna produkcja (dochód), I to nominalne inwestycje, C to nominalna konsumpcja,
to krańcowa skłonność do konsumpcji (KSK).