P1050398

233

O strukturze semantyczne] przyzwolenia

chociaż p₉ jednakie ą chociaż p, lecz q chociaż p, lecz jednak q chociaż p, lecz mimo to q chociaż p, lecz niemniej jednak q chociaż p> lecz niemniej przeto q chociaż p_f lecz pomimo to q chociaż p_% lecz przcież q chociaż Pt lecz za to q chociaż Pt mimo to q chociaż Pt niemniej q chociaż Pt niemniej jednak q chociaż Pt niemniej przeto q chociaż Pt pomimo to q chociaż Pt przecież q chociaż Pt to q chociaż Pt to jednak q chociaż Pt to niemniej jednak q chociaż Pt to niemniej przeto q chociaż Pt to przecież q chociaż Pt za to q

3. Próbę opisu relacji chociażby p, q proponowałbym zacząć od analizy zdania Chociażby Maria kochała Piotra, nie wyjdzie za niego¹⁶. Z treści tego zdania nie wynika ani fakt, że 'Maria kocha Piotra’, ani fakt, że 'Maria nie kocha Piotra’, wynika jedynie przypuszczenie, że zachodzą dwie takie możliwości. Zdanie to komunikuje, że zajdzie fakt q: 'Maria nie wyjdzie za Piotra’, a ponadto, że fakt ten urzeczywistni się nawet w wypadku, jeśli Maria kocha Piotra. A zatem nawet jeśliby założyć, że fakt 'Maria kocha Piotra’ jest faktem rzeczywistym, to i tak nie mógłby on spowodować tego, żeby nie zaszedł fakt q: 'Maria nie wyjdzie za Piotra’. Wydaje się, że w świetle tych rozważań relację wyrażaną w omawianym zdaniu można byłoby wyeksplikować prowizorycznie w sposób następujący:

Chociażby Maria kochała Piotra, nie wyjdzie za niego = 1) 'Możliwe, że Maria kocha Piotra i możliwe, że Maria nie kocha Piotra’, 2) ‘Maria nie wyjdzie za Piotra’, 3) 'Nawet jeśli jest tak, że Maria kocha Piotra, to niczego to nie zmieni: Maria nie wyjdzie za niego’.

Analogiczne byłyby eksplikacje innych zdań o strukturze chociażby p, q; np.:

Chociażby była chora. Piotr jej nie odwiedzi = 1) 'Możliwe, że jest chora, i możliwe, że nie jest chora’,

2) 'Piotr jej nie odwiedzi’, 3) 'Nawet jeśli jest chora, niczego to nie zmieni: Piotr jej nie odwiedzi’. Chociażby padał deszcz, pojedzie na wycieczkę = 1) 'Możliwe, że będzie padał deszcz i możliwe, że nie będzie padał deszcz’, 2) 'Pojedzie na wycieczkę’,; 3) 'Nawet jeśli będzie padał deszcz, niczego to nie zmieni: pojedzie na wycieczkę*.

Zdania o strukturze chociażby p, q komunikują, w przeciwieństwie do zdań o strukturze chociaż p, q, o zdarzeniu p jako możliwym, a nie rzeczywistym oraz wyrażają relację odpowiadającą schematowi: nawet jeśli p, (to) q. Tak więc wydaje

¹⁴ Znaczenia zdań o strukturze chociażby p, q mogą być różne w zależności od ich intonacji i miejsca akcentu logicznego. Problem ten wymagu odrębnych, wnikliwych budań.