0116

Systemy polityczne współczesnego świata

po uzyskaniu władzy faktycznie zanikała (wspominaliśmy już o tym w tym rozdziale). Takie zjawisko atrofii struktur organizacyjnych, wiążące się również z utratą wpływu na proces podejmowania decyzji, przydarzyło się np. Demokratycznej Partii Wybrzeża Kości Słoniowej (Parti Democratiąue de la Cote d‘Ivoire - PDCI) oraz CPP w Ghanie. Oznaczało to, że w gruncie rzeczy partie te występowały w roli symbolów, a źródłem decyzji stawał się prezydent oraz podporządkowany mu aparat biurokratyczny. O PDCI mówiono, że odgrywa rolę Izby Lordów, dając zaufanym prezydenta możliwość doczekania zasłużonej emerytury i będąc źródłem dodatkowego dla nich dochodu. Partia nie miała jednak żadnej władzy politycznej. Wybrzeże Kości Słoniowej, zwłaszcza za „panowania" prezydenta Felix Houphouet-Boigny (1960--1993), oraz Ghana w drugiej połowie lat 60., to kraje, w których nie ujawniał się styl uprawiania partyjnej polityki, a dominował model „niepartyjnego”, paternali-styczno-biurokratycznego reżimu politycznego. Były to w istocie kraje bez partii politycznej, gdyż ta „jedyna” podlegała procesowi degeneracji, a działalność innych została zakazana. Schemat tego typu występował dość często w „państwach Trzeciego Świata”, gdy partie polityczne stojące na czele ruchów narodowowyzwoleńczych, po uzyskaniu niepodległości i zainstalowaniu własnych instytucji publicznych zaczęły słabnąć i w efekcie niejednokrotnie zostały sprowadzone do symbolu.

Z podobnym zjawiskiem, choć już współczesnym, mamy do czynienia w Ugandzie. W kraju tym w roku 1986 władzę przejęli wojskowi, na czele których stał Yoweri Museveni, późniejszy prezydent (od 1986 r.) oraz twórca koncepcji „obywatelskiej demokracji” (movement democracy). Zasadniczym filarem pomysłu Museveniego było założenie, że partie polityczne nie powinny uczestniczyć zarówno w wyborach narodowych, jak i lokalnych, a system polityczny musi zostać oparty na formule masowej, partycypacyjnej demokracji. Prezydent Y. Museveni stworzył Narodowy Ruch Oporu (National Resistance Movement - NRM), którego członkami z racji „obywatelstwa” stali się wszyscy ugandyjczycy. NRM stał się jądrem movement democracy, będącej de facto kontynuacją systemu politycznego jednej partii z okresu rządów Miltona Obote (1962-1971). Partie polityczne zostały zmuszone do zawieszenia swej aktywności po wstąpieniu do Ruchu. Partie mogły zatem istnieć, ale zostały wykluczone z politycznej aktywności, stając się biernym ogniwem szerszej struktury. Administracyjna struktura Ruchu opiera się na działalności tzw. Lokalnych Komitetów (rad lokalnych), tworzonych na wszystkich poziomach administracyjnego podziału kraju, do poziomu dystryktu włącznie. W skład rad lokalnych każdego wyższego poziomu wchodzą reprezentanci wybrani przez rady niższego poziomu organizacyjnego, Mamy więc do czynienia ze strukturą przypominającą piramidę, na szczycie której lokuje

112