1200

20 Mistrz ciętej riposty

6. Trzy magiczne stoma

Elementy dobrej, asertyuinej ekspresji

Gdy Idina była w college'u, mama zawsze pytała: „Potrzebujesz czegoś?”.

Idina pochodziła z ubogiej rodziny, dlatego uważała, że jeżeli ma powietrze, jedzenie i schronienie, to nic „potrzebuje” niczego więcej.

Guy nie miał problemu z wyrażaniem myśli i mówieniem o swoich potrzebach: „Chcę, żebyś był odpowiedzialny” — powtarzał synowi. „Moim zdaniem ta dyrektywa to kupa bredni” — mówił do współpracownika. „Przestań wreszcie zachowywać się tak. jakby cały świat kręcił się wokół ciebie” — mówił siostrze. •

Lizzic uważała, że doskonale potrafi identyfikować swoje uczucia. Kiedy miała dobry dzień, mówiła, że czuje się „dobrze”, „w porządku” albo „świetnie”. Gdy natomiast miała jakieś problemy, mówiła, że jest „nie najlepiej”.

I tak Idina nosiła siedmioletnie dżinsy, ponieważ nie były jeszcze na tyle zniszczone, żeby „potrzebowała” nowej pary. Guy odkrył, że syn, współpracownik i siostra są na niego źli i unikają jego towarzystwa. Przyjaciele Lizzic przestali pytać ją, jak się czuje.

Każda z tych osób miała problemy z wyrażaniem trzech elementów dobrej, asertywnej komunikacji: myśli, uczuć i pragnień.

Myśli. W naszych głowach wciąż kłębią się rozmaite myśli, które mają sens tylko dla nas. Nie musisz myśleć jasno, gdy jedyną osobą, która słyszy tc myśli, jesteś Ty sam. Jeżeli jednak z kimś rozmawiasz i chcesz być traktowany poważnie, zastanów się, czy wypowiadane słowa odzwierciedlają Twoje myśli. Guy musi nauczyć się wyrażać jasno, nic obrażając rozmówcy: „Jeśli zostawisz to jedzenie na wierzchu i Sparky się do niego dobierze, szczeniak może się rozchorować”.

Uczucia. Wyrażanie uczuć wzbogaca nasze myśli i dodaje im kolom. Jest to sposób na sprecyzowanie przemyśleń, którymi chcemy podzielić się z rozmówcą. Stosowany przez Lizzic opis uczuć to emocjonalny odpowiednik koloru beżowego. Jeżeli nic wiesz, co czujesz, zacznij od czegoś prostego. Określ podstawową kategorię (zły, smutny, zadowolony) — a następnie spróbuj ją doprecyzować. Sprawdź w słowniku synonimów, ile istnieje słów oznaczających irytację albo zachwyt. Znajdź takie, które będzie najlepiej opisywało Twój aktualny nastrój.

Pragnienia. Idina nie widzi różnicy między pragnieniem a potrzebą. Bogatsza rodzina potraktowałaby kupowanie ubrań jako potrzebę, jednak dla ludzi uboższych dodatkowa para dżinsów to prawdziwy luksus. Być może zamiast postrzegać pragnienia i potrzeby w czarnobiałych kategoriach, lepiej byłoby potraktować je jako kontinuum. Jeżeli trudno jest Ci uwierzyć, że masz prawo do rzeczy, które nie są niezbędne do przeżycia, przeczytaj w rozdziale 1. podrozdział zatytułowany „To, co Ci się należy”. A potem spróbuj głośno powiedzieć, czego pragniesz.

Oto przykład dobrej wypowiedzi na podsumowanie tego rozdziału: „Myślę, że wyjazd pod namioty w ten weekend to nie jest najlepszy pomysł. Boję się, że przemokniemy. Chciałbym przełożyć to na później albo po prostu zrobić coś innego w najbliższą sobotę i niedzielę”. Wyrażając swoje myśli, uczucia i pragnienia, zapobiegasz nieporozumieniom, do których dochodzi, gdy odkrywasz tylko część obrazka. Dzięki temu nawiązujesz silniejszy kontakt z rozmówcą i umożliwiasz mu głębsze doświadczanie Twoich słów.