520,521

¹ M. dc Ccrteau, L'lnvention du c/uo/idicn, t. i: Arts dtfaire, Pari» i i)i)o,«, 11 o ' P. Bourdicu, LJ.D. Wacquant, Zaproszeni*do socjologii refleksyjnej, tłum, A K/awa 1001,8.51.

' C. Ocertt, Zastane twiatfo. Antropologiczne refleksje nu tematy f ilozof ii me, iltim , /.. Pucek, KrnkAw aooi,*. uH.

Ii.nl.inia kulturowe i literaturoznawstwo

(tiul,mia kulturowe, culłuralcriticism, tym różnią się od każdej innej szkoły teo-■tycznoliterackiej w wieku XX, że nie mają ani sprecyzowanego przedmiotu, ani Wv'i'nej metody, ani też nie są związane z żadnym ściśle określonym językiem

narodowym (jak rosyjski formalizm, praski stnikturalizm, amerykańska New Criticism czy niemiecka fenomenologia). Przedmiotem tym nie jest bowiem literatura jako taka, lecz szeroko rozumiana kultura, zaś jedną metodę zastępuje konglomerat cząstkowych strategii poświęconych jej badaniu. Zamiast zajmować się wyłącznie tekstami literackimi, badania kulturowe za przedmiot analizy obierają to wszystko, co daje się badać w przestrzeni kultury: tanią literaturę popularną, teksty muzyki rozrywkowej, turystykę, mecze piłki nożnej, reklamę, pornografię, robienie zakupów itd. Zamiast przyjmować jedną metodę analizy, badania kulturowe wykorzystują założenia semiotyki, feminizmu, postkolonializmu, dckon-llinkiji, psychoanalizy i robią tak, jak powiadają ich najradykalniejsi rzeczni- v. y.e względu na wyraźny cel polityczny, jakim jest posiadanie realnego wpływu im rzeczywistość społeczną.

Skoro tak, to oczywiście nasuwa się pytanie: co mają wspólnego badania kul ■błnwi- r literaturoznawstwem, jeśli, jak powiedziano, zajmują się one literatu-wą marginalnie, głównym przedmiotem zainteresowania zaś czynią szeroko ro-timu.iiią kulturę? Odpowiedź na to istotne pytanie składa się z trzech części. Po I Mli i w i/e, badania kulturowe dokonują istotnego zwrotu w myśleniu o literata i oi I burzą anachroniczny (wedle ich zwolenników) mit wyjątkowej pozycji teks Rńw literackich w kulturowym uniwersum i ich estetyczną autonomię. Powia tl.i »lę bowiem, żc wytwarzanie znaczenia estetycznego nie dokonuje się w kul litrowej próżni, lecz jest społecznie zdeterminowane. Po drugie, rozszerzają

Specyfika bni kulturowych

j ■ CODZIENNOŚĆ (fr. le quotidien) - wc-I dług Michela de Certeau, praktyki ży-I i In codziennego to sposoby, w jakie dzia-j la jednostka, nasycając swój świat zna-I rżeniem (to-zob. Habituś). Badanie co-1 d fi (innej zwyczajności (fr. Fordinaire) jest „piaktyczną nauką o tym, co jednostkowi ", odwracającą nasze przyzwyczajenia I do traktowania naukowej racjonalności ; |uku wiedzy ogólnej, wyabstrahowanej | ml tego, co okolicznościowe i przypadkowi I)c Ccrteau, analizując (między in-• liyiul w dwutomowym dziele L'imvntioti I du ifimtidicn) „sposoby działania” w życiu [ i i (dziennym, odróżnia narzucone z góry »i i a t c g i e oraz taktyk i, za pomocą i których Indzie jako użytkownicy miasta, i limitów, języka opierają się strategiom ■ I wytwarzają własne znaczenia.

Rółnomilh

motoduluij

Badania k rowe a liii roznawnh

Pojącio li