Teorii) i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie
sformułowanie wstępnej syntez)' charakteryzującej badane zjawisko,
- zweryfikowanie prawidłowości tez i wniosków w toku prac analitycznych,
- podsumowanie ustaleń i sformułowanie syntezy końcowej.
Przedstawiony tok odpowiada istocie analizy ekonomicznej, a tym samym i analizy finansowej. Zweryfikowanie prawidłowości tez i wniosków w toku prac analitycznych może być realizowane zarówno z wykorzystaniem metod indukcyjnej jak i metody dedukcyjnej. Metoda ta może i powinna być stosowana we wszystkich rodzajach analizy. Jest użyteczna praktycznie w procesie zarządzania, mało pracochłonna, jednakże wymaga odpowiedniego przygotowania merytorycznego i dobrej znajomości analizowanego podmiotu, zjawiska. Z praktyki wiadomo bowiem, że najwięcej problemów występuje przy formułowaniu wniosków końcowych i przedstawieniu możliwych kierunków działań wraz z oceną ich efektywności i ryzyka.
2.3. Kierunki porównań wykorzystywane w analizie finansowej
Poszczególne zjawiska gospodarcze nic powinny być rozpatrywane wyłącznie w sposób opisowy, gdyż wówczas nie ma odpowiednich podstaw do ich właściwej oceny, a ewentualna analiza może mieć charakter subiektywny, zależny w znacznym stopniu od osobistego punktu widzenia prowadzącego analizę. Ten podstawowy mankament może być usunięty przez zastosowanie porównań zjawisk gospodarczych z odpowiednimi miarami (wzorcami). Otrzymane przy tym odchylenia można przyjąć za wielkości, które w większym lub mniejszym stopniu stanowią podstawę do oceny pozytywnej (różnica pożądana) lub negatywnej (odchylenie niepożądane). Dotyczy to zarówno dynamiki obserwowanych zjawisk (wielkości z kilku okresów), jak i oceny rozwoju, tj. zmian w badanym zjawisku na tle innych związanych z nim w sposób bezpośredni i pośredni czynników. Przedstawione kierunki oceny prowadzi się za pomocą metody porównań, określanej również mianem metody odchyleń. Metoda ta może występować w dwóch wariantach: jako metoda odchyleń bezwzględnych i metoda odchyleń względnych.
Metoda odchyleń bezwzględnych polega na porównaniu badanych zjawisk z innymi wielkościami oraz na ustaleniu różnic między cechami porównywanych zjawisk. Przy zastosowaniu metody porównań ocenia się zawsze co najmniej dwie kategorie liczb. Jedna z nich wyraża stan faktyczny, a druga stanowi podstawę porównań, tj. podstawę od-