AnalizaFinansowaTeoriaPrakty75

Mierzenie i kształtowanie wartości przedsiębiorstwa

wyceny zapasów materiałowych, stosowane z zachowaniem zasady ciągłości, a mianowicie według:¹⁷⁶

cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika majątku,

-    metody FIFO (First In First Out - pierwsze przyszło, pierwsze wyszło), a zatem przyjmując, że rozchód składnika zapasów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników zapasów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła), stosując ceny (koszty) z najwcześniejszej dostawy, a po wyczerpaniu zapasów o tej cenie, cenę (koszt) z następnej (kolejnej) dostawy; zapasy w bilansie ujmowane są więc w cenach ostatnich dostaw,

-    metody LI FO (Last In First Out - ostatnie przyszło, pierwsze wyszło), która opiera się na zasadzie, że do produkcji w pierwszej kolejności przeznaczone są surowce i materiały zakupione w ostatnim okresie, co powoduje, że w bilansie zapasy wycenione mogą być nawet w cenach z początku roku.

Zastosowanie jednej z wymienionych metod wyceny rodzi pewne konsekwencje dla poziomu zysku. Najbardziej zbliżone są do aktualnej wartości zapasy wycenione według metody FIFO. Ponadto metoda ta prawidłowo obrazuje fizyczny ruch zapasów. Największe odchylenie od bieżącej wartości wystąpi w przypadku wyceny metodą LIFO. Powoduje ona zaniżenie wyniku finansowego w danym okresie, a różnica stanowiąca tzw. „cichą rezerwę” zostanie zrealizowana w okresie następnym. Oznacza to także przesunięcie w czasie płatności podatku dochodowego. W zależności od skali inflacji i rozłożenia wzrostu cen w czasie, metoda cen przeciętnych da mniej lub bardziej prawidłowe wyniki, przy czym im wyższa inflacja, tym odchylenie większe.¹⁷⁷

Wielkości pochodzące z rachunkowości są wynikiem odpowiedniego przeciwstawienia poniesionych kosztów osiągniętym przychodom. Dotyczy to przedstawionej już amortyzacji, a także rozliczeń międzyokresowych kosztów. Amortyzacja liniowa, degresywna czy też progresywna inaczej ukształtuje wielkość kosztów w poszczególnych okresach, a tym samym poziom zysku.

Jak więc wynika z przedstawionych ustaleń, zastosowany sposób wyceny składników majątkowych ma wpływ na wielkość wyniku finanso-

¹Por art. 34 ust. 4. znowelizowanej ustawy o rachunkowości, op.cit.

¹⁷⁷ Por. Wprowadzenie do rachunkowości spółek. Red. .1. Weber, M. Kufel, Wydawnictwo Park, Bielsko-Biała 1993, s. 94-109.

375