Mierzenie i kształtowanie wartości przedsiębiorstwa
stwa kierujące się w swych decyzjach rentownością zaangażowanego kapitału będą zwiększać zadłużenie, mimo iż rośnie poziom ryzyka i jednocześnie zmniejsza się ekonomiczna wartość przedsiębiorstwa. Inflacyjny efekt wzrostu rentowności kapitału własnego z tytułu przedstawionych dwóch wskaźników jest z reguły pomniejszany przez obniżanie się rentowności sprzedaży.
Jak wynika z powyższych ustaleń, powszechnie znane i akceptowane wskaźniki nie są właściwe dla wyceny strategicznych alternatyw działania, mających na celu wzrost wartości przedsiębiorstwa. Stad też miary te nazywane są „czarnymi liczbami” lub „regułami Fausta”. Problem przydatności tych wskaźników nie wynika jednak z przyjmowanych zasad rachunkowości, lecz raczej z wykorzystywania ich przez menedżerów do niewłaściwych celów.
Sprawozdawczość finansowa (publikowana) została opracowana dla rozważań typu ex post, a jej odbiorcami są podmioty zewnętrzne, tj. obecni lub potencjalni akcjonariusze, konkurenci, dostawcy, odbiorcy itd. Konstrukcja przedstawionych wskaźników oparta na danych księgowych realizuje tym samym potrzeby w zakresie oceny przeszłościowej. Podstawowym zadaniem menedżerów najwyższego szczebla jest natomiast ocena związku między dzisiaj realizowanymi inwestycjami, a wielkością przyszłych, niepewnych przepływów pieniężnych. Tak sformułowane zadanie w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem stwarza zapotrzebowanie na ocenę ex antę, przy przyjęciu za cel maksymalizacji bogactwa akcjonariuszy. Wzrost bogactwa właścicieli następuje nie przez wybór zasad rachunkowości, lecz przez powstające przepływy pieniężne. Przez szacowanie ich wielkości wyceniona zostaje ekonomiczna wartość poszczególnych strategicznych jednostek biznesu lub całego przedsiębiorstwa.
10.2. Klasyfikacja i charakterystyka metod wyceny wartości przedsiębiorstwa
Ogólne stwierdzenie, że finansowym celem działalności gospodarczej jest wartość przedsiębiorstwa, staje się niewystarczające. Wartość przedsiębiorstwa jest kategorią wieloaspektową, możliwą do rozpatrywania z różnych punktów widzenia. Proces wyceny przedsiębiorstwa, będącego podmiotem gospodarczym i równocześnie specyficznym przedmiotem obrotu rynkowego, może obejmować swoim zasięgiem zróżnicowane zakresy i obszary. Wiążą się one z jednej strony z różny-
379