CCF20100206033

2. Analizo budowy i funkcji składników komórki

nicze przesuwające maksima absorpcji energii świetlnej w stronę fal krótszych. Ma to istotne znaczenie, ponieważ woda słabo przepuszcza promienie świetlne, szczególnie w zakresie fal dłuższych. To zjawisko skutecznie ogranicza intensywność fotosyntezy na większych głębokościach (zwróć uwagę na tzw. pionowe rozmieszczenie glonów). W chromatoforach brunatnie występuje więc „burobrązowa” fukoksantyna, natomiast u krasnorostów czerwona fikoerytryna. Ogólnie rzecz ujmując:

CHLOROPLASTY UMOŻLIW IAJA ASYMILACJĘ DWUTLENKU WĘGLA NA ŚWIETLE

Dzięki temu ze związków nieorganicznych powstają organiczne (tu sześciowęglowe cukry). Inaczej mówiąc, tego typu plastydy są niezbędne roślinom w fotoautotrofizmie (do przeprowadzania fotosyntezy).

Po dłuższej ekspozycji na świetle w stromie chloroplastów pojawiają się ziarna skrobi (tu pirenoidy) będące produktem kondensacji nadmiaru powstających heksoz. Nazwano ją skrobią tranzystoryczną, ponieważ w ciemności chloroplast „rozładowuje się”, czyli rozkłada ten związek do dwucukrów, które dyfundują do cytoplazmy i dalej do elementów łyka.

Ćwiczenie: 1. Wypisz wszystkie organella błoniaste występujące w komórkach roślinnych i zwierzęcych. Postaraj się przyporządkować im jak najwięcej funkcji, zaczynając od najważniejszych.

2. Zaobserwuj chloroplasty przy pomocy szkolnego mikroskopu optycznego (sporządź w tym celu preparat nietrwały z liścia moczarki kanadyjskiej).

3. Wykonaj porównawczą rycinę chloroplastu i mitochondrium.

2.11. Rybosomy

Nie znamy organizmów żywych pozbawionych białek. Budowanie tych skomplikowanych makrocząsteczek (translacja) jest procesem złożonym, wymagającym bardzo dużej precyzji (por. CZĘŚĆ: MOLEKULARNE PODŁOŻE..., ROZDZ: 8.3).

ZA BIOSYNTEZĘ BIAŁKA ODPOWIEDZIALNE SĄ RYBOSOMY

Dlatego każda żvwa komórka posiada duża ilość tego rodzaju struktur, które są czymś w rodzaju specjalnych „minifabryk” produkujących proteiny (wyjątkiem są erytrocyty ssaków).

Ryc. 21.

Model budowy pojedynczego rybosomu wykonany przez ucznia I klasy (I — podjednostka mniejsza, 2 — podjednostka większa).

Rybosomy zostały odkryte w 1953 r. przez Robinsona w komórkach korzenia fasoli, a wkrótce potem także w komórkach zwierzęcych. Ze względu na niewielkie rozmiary (por. niżej)