86 2. Statyka płynów
Dowolną inną powierzchnię ekwipotencjalną, leżącą „częściowo w cieczy”, określa równanie:
86 2. Statyka płynów
2 2 orr
+ gz = C.
Założywszy, że na powierzchni swobodnej panuje ciśnienie atmosferyczne pa, a ciecz jest płynem barotropowym, otrzymamy:
.2
^-(x2 + y2) + gz =
;.Vf
>**
Aby wyznaczyć ciśnienie w punkcie M, napiszemy powyższą zależność dla punktu N i M. Punkty N i M leżą na tym samym promieniu rN = rM, więc mamy:
» rN + 62 N ~ 0raZ ~ rM + §Z M ~ *
a po odjęciu stronami otrzymujemy:
Pm Pn ~g-(zM-zN) = g-H, pN-p0,
więc
. 'i* |
&
skąd wynika, że dla osi pionowej rozkład ciśnień jest rozkładem ciśnienia hydrostatycznego:
Pm ~Pa =P§H-
■1!
:,v
Ponadto ciśnienie w każdym punkcie wewnętrznym cieczy jest równe sumie ciśnienia otoczenia i hydrostatycznego, wynikającego z odległości tego punktu od powierzchni swobodnej.
Ciśnienie w kierunku promieniowym (z = const, dz - 0)
dn co2 1 ar -
— = —2rdr, dp = w2rpdr, p = p — r2+C,
p 2 F F 2
_ (O2 2
dlar = 0 p = pgz0 = C=> p = P~r +pgz0, a z równania powierzchni swobodnej to2r2 = -2 • g • z , więc
P = Pg(zo~z)>
gdzie zmienna z przyjmuje wartości ujemne w przyjętym układzie współrzędnych. Dla punktu M leżącego na osi pionowej przechodzącej przez punkt N mamy: z0 = = zM) z = zN, Zq — Zn — H, co jest wynikiem równoważnym z poprzednim.
■
W ZADANIE 2.6.14
Zbiornik obracający się względem pionowej osi składa się z dwóch wal-ców współosiowych o stosunku średnic D/d = a (rys. 2.14). Mały walec, którego wysokość ht -300 mm, w stanie spoczynku wypełniony jest całkowicie wodą. Walce obracają się z prędkością co, przy której powierzchnia swobodna w małym walcu jest styczna do jego dna. Jaka musi być wysokość dużego walca h2, aby woda nie wylewała się na zewnątrz zbiornika, jeśli swobodna powierzchnia cieczy w tym zbiorniku jest styczna do dna małego walca?
Rozwiązanie
W obszarze I parabołoidę powierzchni swobodnej opisuje równanie:
2 2 CD f
- gz = C.
Stała C = 0, gdyż dla r = 0 i z = 0 jest to warunek styczności do dna. Dla punktów powierzchni swobodnej leżących na wysokości z = h,,r = d/2 otrzymujemy
co2 (d/2)2
- g ■ h, = 0,
stąd
a
Objętość cieczy pozostałej w małym zbiorniku (po założeniu, że powierzchnia swobodna jest styczna do dna)
1 2 2 4 1
Zatem w zbiorniku górnym pozostanie objętość
Równanie paraboloidy dla obszaru II jest następujące:
ar" - bz = C,
a = ■
co
Na podstawie warunku styczności powierzchni swobodnej do dna naczynia r = 0, z = 0, o C = 0.