DSCN0518

72 2, Geometria i kincmnlykii ewolwcmowych pr/cklntlni wulcowych

Rys. 2.46. Nacinanie zębów skośnych narzędzicm-zębatką

nia zębów. Dodatkowo nacinane koło obracając się i przesuwajcie względem narzędzia umożliwia kształtowanie powierzchni zębów jako obwiedni kolejnych położeń krawędzi tnącej narzędzia. Z kinematyki zazębienia obróbczego wynika, żc ruch toczny narzędzia względem koła odbywa się w płaszczyźnie czołowej, z czego wypływa wniosek, żc w procesie obróbki obwiedniowej prawidłowa cwol-wenta zębów skośnych zostaje ukształtowana właśnie w przekroju czołowym koła zębatego.

Ponieważ zarys ewolwentowy zęba występuje tylko w przekroju czołowym, większość obliczeń — w tym wszystkie związane z kształtem ewołwenty — przeprowadza się dla tego przekroju. Ze sposobu nacinania, w którym narzędzie w ruchu skrawającym przemieszcza się wzdłuż zębów, czyli prostopadle do przekroju normalnego zęba, wynika jednak, że wymiary związane z narzędziem odwzorowane zostaną w przekroju normalnym zębów, a nie w przekroju czołowym. W związku z tym niektóre obliczenia geometryczne przeprowadza się dla przekroju normalnego zęba. W przekroju tym występują znormalizowane parametry zarysu odniesienia (rys. 2.47), jako związane z zarysem narzędzia-zębatki, a ponieważ większość obliczeń jest przeprowadzana dla przekroju czołowego, konieczne jest określenie zależności parametrów w przekroju normalnym i czołowym.

W przekroju normalnym moduł ma wartość znormalizowaną. Aby obliczyć moduł w przekroju czołowym, można skorzystać z prostej zależności między podzialkami w przekroju normalnym i czołowym (rys. 2.47):

(2.61)

„ _h_ =, _{m nm}

¹ COS,fi    COS li §|

Moduł w przekroju czołowym można określić z zależności:

m, =

m_n

cos fi'

(2.62)

Wysokość zębów, zarówno w przekroju czołowym jak i normalnym, jest taka sama. W związku z tym, że znormalizowane współczynniki wysokościowe zęba (/»*, c*) odnoszone są do modułu normalnego, wartość tych współczynników odniesienia do modułu czołowego, czyli przy rozpatrywaniu w przekroju czołowym, będzie inna.

Nominalnym kątem zarysu zębów w przekroju normalnym pozostaje kąt a_n = a = 20°. Korzystając z równości wysokości zęba dla przekroju czołowego i normalnego można wyznaczyć zależność na kąt zarysu w przekroju czołowym. Na podstawie rys. 2.48 można napisać zależności: