DSCN0513

62_2. Geometria i kinematyka cwolwcntowych przekładni walcowych_

wzorów (rys. 2.33):

c, = «„-r_al-r_/2, c_t= a_w-r_a2-r_fl.    (2.42)

Najczęściej tak się dobiera wartości r_a obu kol, aby uzyskać znormalizowaną wartość luzu wierzchołkowego.

Wartości promieni okręgów stóp, które podstawia się do wzoru (2.42), zależne są od rodzaju i wymiarów narzędzia, czyli związane są z technologią wykonania uzębienia. Przy nacinaniu narzędziem-zębatką wartość promienia r_f wyznacza się z wzoru:    \

^r/ui) = '■„₂,-(/i.* + c* + x_u2,)m_M    (2.43)

przy nacinaniu zaś dłutakiem - z zależności:

^r/iu) ⁼ awQ~ ^r«o»    (2.44)

gdzie a_w0 jest technologiczną odległością osi (odległość między osią nacinanego kola a osią dłutaka), a r_a0 - promieniem okręgu wierzchołków dłutaka.

Powierzchnię walcową przechodzącą przez wierzchołki zębów uzyskuje się na otoczce koła przed nacinaniem uzębienia. Najczęściej promień okręgu wierzchołków liczy się, jak już wcześniej wspomniano, z zależności zapewniającej zachowanie znormalizowanej wartości luzu wierzchołkowego:

'-Ki) = a_w-r_/2ll)-c*m_tt.    (2.45)

Luz boczny jest wynikiem wykonania zębów w odpowiednim rodzaju pasowania. Polskie Normy (PN-71/M-88522/01) ustalają sześć rodzajów pasowań (rys. 134). Przy pasowaniu H luz boczny będzie najmniejszy, a przy pasowaniu A — największy. Przy najczęściej stosowanych klasach dokładności wykonania uzębienia (klasy 5-rlO) zaleca się dobierać pasowanie B.

< o u o

Rys. 2.34. Luz boczny

2.1.11. Wskaźnik przyporu zazębienia zewnętrznego

Podczas obrotu kół punkt przyporu przemieszcza się wzdłuż linii zazębienia (przyporu) na odcinku ograniczonym okręgami wierzchołkowymi współpracujących kół (rys. 2.35). Przy zaznaczonych jak na rys. 2.35 kierunkach obrotu kół zęby zaczynają się stykać w punkcie A, w punkcie £ zaś kończą swoją współpracę. Odcinek AE nazywamy odcinkiem przyporu, a jego długość oznaczamy symbolem </,.

Rys. 2.35. Odcinek przyporu

Dla zapewnienia ciągłej współpracy między zarysami ewolwentowymi ząb następny musi wejść w zazębienie, zanim poprzedni wyjdzie z zazębienia. Warunek ten będzie spełnipny, jeżeli długość odcinka przyporu g_a będzie większa od odległości między zębami, mierzonej wzdłuż tego odcinka i równej podziałce zasadniczej p_b. Miarą spełnienia tego warunku jest stosunek długości odcinka przyporu do podziałki zasadniczej, zwany wskaźnikiem przyporu (wskaźnikiem zazębienia, liczbą przyporu) i oznaczany c_a:

ą, =    (2.46)

Pb

Dla zapewnienia ciągłości zazębienia wystarczałoby teoretycznie e. = I, ale w praktyce, ze względu na tolerancje wykonawcze i odkształcenie sprężyste uzębienia i innych elementów przekładni, wymaga się, aby e_a ^ 1,15—-1,25. Długość odcinka przyporu do wzoru (2.46) wyznaczymy z prostych zależności geometrycznych (rys. 2.35):

(2.47)

9* = Qa\+Qa2~9w