85
84
2. Geometria i kinematyka cwolwcntowych przekładni walcowych
2.3. Kinematyka przekładni walcowych
W biegunie zazębienia t>k, = vki (rys. 2.57). a zatem poślizg maleje do zera. czyli w tym punkcie wystąpi czyste toczenie. Z lego powodu biegun zazębienia C nazywany jest czasem punkiem tocznym.
Jak mogliśmy zauważyć, prędkości poślizgu dla zębnika i kola mają tę samą wartość bezwzględną, różnią się zaś tylko znakiem. Z kierunkiem poślizgu związany jest kierunek sil tarcia międzyzębnego, co jest zaznaczone strzałkami na rys. 2.58. Na zębach napędzających mają one kierunek od bieguna zazębienia C na zewnątrz — odbiegu nowy, a na zębach napędzanych ich zwrot jest przeciwny -dobiegunowy. Sens rozróżniania poślizgu ujemnego i dodatniego tkwi w tym, że ujemny sprzyja powstawaniu pittingu, a dodatni przeciwnie. Znajduje to swoje
Rys. 2.56. Rozkład prędkości w chwilowym punkcie przyporo
oraz
Wpm ĘM (2.99)
Prędkości te maju składowe: vn - skierowaną wzdłuż wspólnej normalnej n zarysów Z, i Z2 oraz ok - wzdłuż wspólnej stycznej k. Składowe normalne prędkości obu zarysów muszą mieć ten sam kierunek i wartość, gdyż w przeciwnym razie nastąpiłoby oddalenie się od siebie zarysów (przerwanie przyporu) lub wnikanie jednego zarysu w drugi (interferencja):
= Ifj <*>'i = Ki = rb2 (Oj = vn. (2.100)
Składowe prędkości w kierunku stycznym można wyznaczyć z rys. 2.56, wykorzystując podobieństwo trójkątów, lub wprost jako iloczyn prędkości kątowej i promienia prostopadłego do kierunku wektora wyznaczanej prędkości:
(2.103)
(2.104)
Si = Qi<»i
oraz
vk2 =Qi<D 2.
Różnica tych prędkości wyznacza wartość poślizgu międzyzębnego: dla zębnika
dla kola
Punkty charakterystyczne
i |
c |
Nl |
Cl - o |
Ci " rM tga„ |
Ci = <iwsinocw |
$1 - o |
0»i ““iCi |
0»i -<o,p, |
Oi m <ł„$ina„ |
C: = rM Iga. |
Cj “0 |
fki — u>i01 |
0»i “ wiCi |
0»i -0 |
li ■ -fu |
t),i = 0 |
».i = ||j |
0.1 - 0»i |
o,i = 0 |
0.1 “ -0»l |
!»<= p |
0- = »U = 0»1 |
t II o |
Cl “ - co |
i -o |
Cl = 1 |
Ci" i |
Ci - o |
Cl = -» |
Rys, 2.57. Zmiana charakterystycznych prędkości na linii zazębienia. 1 i t>„ - prędkości styczne, i>„ i i>,j - prędkości poślizgu, -prędkość toczenia. Ci * Cr — poślizg względny
®«1 =