76
Media i terroryści. Czy lastnazą
nu iw
‘"'im!
terroru. W pewnym sensie archetypem tego postrzegania by| j.. ny w swoim czasie film Gillo Pontccorvo Bitwa o Algier obm, niezw^-WW zaciętą walk; o niepodległość Algcrii - ówczesnej kit, nii francuskiej - w latach 1954-1960. Wicie scen drastycznie zywalo okrucieństwo, z jakim obie strony konfliktu traktują (zarówno rodowitych Algierczyków, Jak i kolonistów francinhchj I - tortury, poniżanie, morderstwa, lincze, masowe egzekucje11.
Kultura masowa tworzy doskonale zaplecze kultury strachu. Popularna książka Toma Cłancy Suma wszystkich strachów prze-powiadała, że supermocarstwo wyposażone w ns)nowocześni ize wojskowe technologie może zostać sterroryzowane prań UDui fanatyków’5. Jednemu z nich udaje się dokonać zamachu podobnego do ataku na World Trade Center na Manhattanie.
W kolejnej powMd Dekret Clancy rozwija wątek, w którymi terrorysta, porywając samolot I dokonując samobójczego auku na amcrykaóski parlament, Kapitol w Waszyngtonie, unicestwia |
lak terroru nic ma. należy go wywołać. W powieści Sieć [Ket-worki Padd/ego Chayefsk/ego i Sama Hrdnna, która stała są podmawą znanego filmu z 1976 roku pod tym samym tytułem, przedstawiono kontakty telewizji z grupą pscudotorrorystów. która dla ratowania oglądalnotci stacji zostaje wynajęte do transmitowania aa żywo morderstwa w studiu!
W Ciągu wielu lat przed atakiem z 11 wrzrinia upodobanie aanerykaMuct publiczności do oglądania zniszczeli we wtsinym knpi nie miało granic. Kilkadziesiąt lat przed tragedią w Nowym Totku, jeszcze w 1974 roku. przebojem kinowym stał się (znany również w Polsce) Płonący wtetowlcc. Z kolei główną atrakcją filmu DtW NtrpodUftoici było dokładne przedstawienie znlsz-
. k raw udenuna mi,, limiwSliUlMinrriw i —W* fam —d. ,ąę,lui. ■ _^
stesrmsl w 1*1* rte»,«wtn.sisem.eSr»aole»Si|iW,,»^.Mt4^
f. O—ty, i■— nr* Mmthśm, Wyą
Ml
wA4MnrftłłfiMł^l>
• T«łtt Ids-datiLks^ *"1-11!!
Mrdu władcy nattrojów ł opinii aenu Białego Domu. Dodatkową atrakcją luksusowego wydania lihnu było zdj^ieaiedziby prezydenta w płomieniach opatrzone auiografcm reżysera. Mateusz Haiawa wskazuje, te
zadziwiające sf regularno# (upór, z jakimi amrrykaóf kie kino (żenuje zagład; miasta. Oto Manhattan utopiony: przez powódt IDelup, 1933). Hunami wywołane przez kosmiczne katastrodt (Vh<* ITeridr Colllde, 1951; Oziot zagład}, 1998), wikutek globalnego ocieplenia M-/ Sttucriw Inteligencja, 2001;. Zmaczany przez trzpienie ziemi (ft> wsUapatf. 1999) wulkan (Duester Zote Vokano m New net 2006), bombę atomowy (Imuuon USA, 1952), meteoryt I pfanefoki; (odpowiednia Meteor, 19791 Armapddon, 1998), kosmitów (Dzień Nicpodtegtotci, 1996). Manhattan zamrożony przez niespodziewana epoke lodowcowi {Pojutrze, 2004), zaatakowany przez besti; z 20 000 H*nl (1953), duchy (niegroźnie - Pogromcy duchów, 1984), Godzili; (znacznie groźniej, 1998,2004). King Konga (trzykrotnie 1933,1975, 2005), wreszcie - potwora z Projekt Monster (2098)”.
Zamachowcy z 11 września okazali się pojętnymi widzami kinowymi. Doskonale przy tym wiedzieli, jak ważna jest saułu wizualizacji. Słowa o Ich wyczynie dotarłyby tylko do nielicznych. Obra dotrze nawet do analfabety, który go sobie zinterpretuje i przyswoi na własny sposób".
W pierwszej reakcji na zniszczenie obu wież World Tndr Center reżyser Woody Allen z gryzycg Ironii pochwalił Hollywood za to, że dzięki .fabryce marzeń' ziści! się sen niszczenia n* jawie, zupełnie w stylu filmów akcji. Reżyser sadził, że odmie azy produkcji Hollywoodu. Nic bardziej mylnego. Po ataku z 11 września w USA tylko na krótko przeważyła wnrzenMpm-wofć I rozwaga. Problemem pozostaje działanie medialnego biznesu po terrorystycznym spektaklu w Nowym jorloi i Waszyngtonie. Czy nadal bfdzie zalewać rynek grami z udzieleni szokuidw (samobójców), figurynkami kamikadze, samolotami-torpedaml zestawami .małego kiflera'? A może wreszcie zwycięży odpowiedzialny nurt. który wypromuje wzór bohaterskiego rstownl-
i) ^ .iTmWj W)d«CT'M«»w
ca 2008
u 5 im.[Wir *— i»W—■ ft/dazr IOpinie' 1987 nr 1/2