64 Materiały cło ćwiczeń z dydaktyki ogólnej
1. Zapoznaj się z podanym tekstem:
Opracowane na podstawie: F. Bcreźnicki, Dydaktyka kształcenia
ogólnego, Impuls, Kraków 2004, s. 202; W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Żak, Warszawa 200.3, s. 148.
W kształtowaniu umiejętności praktycznych uczniów, można wyróżnić"pewne faz^ktorc mają znaczenie dla skutecznego kierowania tym procesem przez nauczyciela. Są to następujące etapy:
1) u św i a d orn ic nic. .u c z n i om nazwy i znaczenia danej urnie-jętności; ten ważny etap sprzyja koncentracji uwagi uczniów oraz umożliwia im zrozumienie podstaw teoretycznych i mechanizmu wykonywania czynności; poznając nazwę umiejętności, uczeń wdraża się w operowanie nowymi pojęciami a zarazem uświadamia sobie zakres wiedzy, jaki jest potrzebny do opanowania danej umiejętności;
2) sformułowanie na podstawie znanych uczniom wiadomości jednej lub więcej..reguł działania; następuje ono przed pokazem czynności luB w toku pierwszego pokazu; mechaniczne wyuczanie reguł bez ich rozumienia przynosi więcej szkody niż pożytku; reguła, której źródłem jest wiedza, ma sens o tyle, o ile oświetla uczniowi drogę poznania i staje się jego rzeczywistą regułą postępowania;
3) jiokaz wzoru danej czynności wykonany przez nauczyciela lub przez kompętentnegoucznia; spełnia on bardzo ważną rolę w kształtowaniu umiejętności praktycznych; wzorcowy pokaz czynności (np. pisania na klawiaturze komputera, dodawania wielu liczb wielo-cyfrowych, wykonywania czynności laboratoryjnych, artystycznych, technicznych, sportowych) powinien umożliwić uczniom dokładne zaobserwowanie działania pokazowego, zwrócić ich uwagę na poszczególne jego składniki oraz uświadomić im, dlaczego to działanie ma być takie a nic inne;
Program zajęć nr 5. Ogniwu procesu kształceniu
Odpowiedz na pytania:
65
ganizacja pierwszych samodzielnych czynności ucz-JSw przy stałym ich nadzorowaniu przez nauczycie-[jest to decydujący etap w opanowywaniu umicjęt-ści; nauczyciel koryguje błędy uczniów, wdraża ich i przestrzegania reguł, do konfrontowania własnych nności z regułami, aż do momentu, gdy działanie się popraw ne;
iganizowanie systematycznych i samodzielnych ćwiczeń uczniowskich; służą, one doskonaleniu umiejętności uczniów, którzy z czasem posługują się nimi perfekcyjnie i biegle.
!pd wpływem systematycznie powtarzanych ćwiczeń, ętności mogą się przekształcać w' nawyki, a więc czynią wykonywane z coraz mniejszym wysiłkiem, przy onym udziale świadomości, niejako intuicyjnie.
1. Jakie etapy można wyróżnić w procesie kształtowania umiejętności praktycznych uczniów?
• 2. W którym z tych etapów mamy do czynienia z uczniem - ekspertem, kompetentnym, nowicjuszem, początkującym, wykwalifikowanym?
. Poszukaj dodatkowych informacji na temat kształtowania umiejętność; praktycznych uczniów w innych źródłach.
I