Finanse p stwa Wypych18 319

upoamKownmo przedsiębiorstw

nej z fundamentalnych zasad podatku od wartości dodanej tzn. zasady jedności terytorialnej. Zasada ta polega na tym, że podatek od wartości dodanej obciąża konsumpcję społeczności zamieszkującej dane terytorium. W konsekwencji te same stawki podatkowe dotyczyć będą sprzedaży towarów krajowych oraz zakupu towarów z importu. Kolejną konsekwencją tej zasady jest stosowanie wobec sprzedaży eksportowej stawki „0”. Zapobiega to przenoszeniu ciężarów podatkowych (wyłącznie obrotowych) jednego kraju (eksportera) na społeczeństwo drugiego kraju (importera).

Ciężar podatkowy (VAT) społeczeństwo konsumujące dany towar poniesie i „odbierze” z budżetu własnego kraju.

Ustawodawca przewidział dalej idące wyłączenia tak o charakterze przedmiotowym jak i podmiotowym.

Wyłączenia przedmiotowe odnoszą się do sprzedaży (zorganizowanych części lub całości przedsiębiorstw samodzielnie sporządzających bilans), do wspomnianej działalności w zakresie gier liczbowych oraz w stosunku do szeregu towarów i usług. Wykaz towarów i usług zwolnionych zamieszczono w załącznikach do Ustawy. Są to np. następujące grupy towarów:

-    produkty przemysłu mięsnego z wyłączeniem przetworów (tzn. wędlin, konserw itp.),

-    wyroby przemysłu jajczarsko-drobiarskiego,

-    produkty połowów i przetwory rybne (z wyłączeniem konserw),

-    surowce mleczarskie,

-    wyroby rękodzieła ludowego,

-    produkty hodowli, upraw polowych, łąkowych i ogrodniczych,

-    produkty gospodarki leśnej i łowieckiej.

Jeszcze szerszy jest zakres zwolnień w zakresie usług. Zwolnione są bowiem usługi w zakresie:

-    rolnictwa,

-    leśnictwa,

-    rybołówstwa i rybactwa,

-    badania wód, ścieków, powietrza i gleby,

-    badawczo-rozwojowe,

-    edukacji,

-    kultury i sztuki,

-    ochrony zdrowia i opieki społecznej,

-    kultury fizycznej i sportu,

-    administracji państwowej i samorządu terytorialnego, wymiaru sprawiedliwości, obrony narodowej oraz bezpieczeństwa publicznego (z wyłączeniem usług adwokackich i notarialnych),

-    finansów i ubezpieczeń (z wyłączeniem działalnośi lombardów),

-    usługi świadczone przez pocztę państwową.

Zwolnienia podmiotowe dotyczą tych podmiotów, u których w poprzednim roku podatkowym wartość sprzedaży nie przekroczyła 80 tys. zł, a także tych, którzy opłacają podatek dochodowy w formie karty podatkowej. Jeśli w roku podatkowym wartość sprzedaży towarów i usług przekroczy 80 tys. zł zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty.

Podatnicy ci mają (co charakterystyczne jest dla polskiej konstrukcji tego podatku) prawo do rezygnacji ze zwolnienia podatkowego. Jak już wiemy z poprzedniej części podatnicy korzystają z uprawnienia do odliczenia podatku zapłaconego przy zakupie towarów i usług. Tracą jednak te uprawnienia w momencie kiedy są zwolnieni z podatku. Zwolnienie podatkowe w tej konstrukcji podatkowej nie jest więc wyłącznie przywilejem, o który bezwarunkowo warto się ubiegać. Bywają sytuacje, w których pozostanie podatnikiem płacącym ten podatek jest bardziej korzystne dla podmiotu gospodarczego niż zwolnienie.

Przesłanką o podstawowym znaczeniu jest kategoria odbiorców. Jeśli przedsiębiorstwo zaopatruje odbiorców zainteresowanych otrzymaniem faktury z wykazanym podatkiem (VAT) w celu odliczenia wybrać należy opodatkowanie. Jeżeli odbiorcami są osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej, to oczywiście nie będą zainteresowane fakturą z uwzględnionym podatkiem, wówczas korzystniejszym rozwiązaniem dla przedsiębiorcy jest zwolnienie z podatku od towarów i usług. Trudność pojawi się dla tych przedsiębiorców, którzy obsługują obie kategorie odbiorców.

Pomocna dla wypracowania decyzji może być przeprowadzona poniżej kalkulacja. Przykład dotyczy obrotu gospodarczego.

Wyjaśnienia do przykładu

Detalista II musi określić cenę na poziomie wyznaczonym przez rynek,

■łm