232 Weryfikacja hipotez statystycznych
Rozwiązanie
Stawiamy hipotezy:
TT 2 2
Hn:cr, = cr-,
Hx : pf > aj
Z tabeli 2.9 wnioskujemy, że liczebność próby badanych lokali łódzkich a ich odchylenie standardowe 5i=l47,5 m*. Punkty sprzedaży w Ozorki nv Im
reprezentowane są przez próbę o liczebności «2=40, a ich odchylenie standardowy wynosi 07=58,55 m2. Sprawdzian testu przyjmuje wartość:
58,552
Oczytana z tablic Fishera-Snedecora wartość krytyczna przy poziomie tstatnolul 0,05 i stopniach swobody ki=493 i k2=39 (ponieważ nie ma takich wartości w tablicm h więc przyjęliśmy najbliższe kt—oo i k2—40) wynosi 1,51. Zatem obszar odrzucenia litu postać W ==/l,51;oo), a obliczona statystyka F £ W . Odrzucamy zatem hipotezę llH o równości wariancji.
Z prawdopodobieństwem 0,95 można sądzić, że zróżnicowanie pod względem powierzchni punktów sprzedaży w Łodzi jest większe niż w Ozorkowie.
6.3.6. Test weryfikujący hipotezę o jednorodności wariancji Do weryfikacji hipotezy o jednorodności wariancji wykorzystuje się specjalne testy istotności opracowane przez Hartley’a, Corchana oraz Bartlottn, W pracy zostanie przedstawiony test Hartley’a.
Niech dane będzie k populacji odpowiednio o rozkładach normalnych N(jtiii;,CTiJ, przy czym parametry tych rozkładów są nieznane. Zpopulac|i wylosowano niezależnie k prób o liczebnośćiach nk.
Opierając się na wynikach tych prób należy zweryfikować hipole/ę zerową:
i / . 2 2 2
‘‘O-O’ i — <7 j — ... — <J k
wobec hipotezy alternatywnej^: //1 : v cr,2 * cr2
4 j i * j
Test istotności Hatley’a definiowany jest jako i minimalnej wariancji, tzn. jako:
iloraz7 maksymalnej
maxl |
-;s*2) | |
min( |
gfs®. |
•;s*2) |
V
(6.19)
gilzie:
£j2 - wariancja wyznaczona z pierwszej próby,
Sj -wariancja wyznaczona z drugiej próby;
Si -wariancja wyznaczona z /c-tej próby;
Należy wspomnieć, że formalnym warunkiem stosowania tego testu jest w przybliżeniu identyczna liczba jednostek obserwacji w każdej z prób.
Statystyka ta przy założeniu prawdziwości hipotezy H0 ma asymptotyczny rozkład Fishera-Snedecora o («-3) i(«-l) stopniach swobody. Dla ustalonego poziomu istotności odczytujemy z tablic rozkładu Fishera-Snedecora taką wartość krytyczną Fa, aby spełniona była równość P(F >Fa) = a. Jeśli F g W = (Fa; + <x>j, to hipotezę H0 odrzucamy na korzyść hipotezy alternatywnej Fł|. Natomiast gdy Fe(0;Fa), nie ma podstaw do odrzucenia
hipotezy H0.
Przykład 6.21
W trzech zakładach o jednakowym profilu produkcji dokonano analizy wydajności określonej jako przeciętna liczba wykonanych operacji dla wybranych 15 pracowników, /.badaj, czy można mówić o jednakowym zróżnicowaniu (jednorodności wariancji) wydajności we wszystkich trzech zakładach. Dane o zróżnicowaniu przedstawiono w tabeli:
Tabela 6.27
Zakład |
SJ |
S |
I |
40 |
6,32 |
II |
5,33 |
2,31 |
III |
21,33 |
4,62 |
Rozwiązanie:
Wyraźnie widać, że występuje zróżnicowanie ocen wydajności pomiędzy /układami, Największą wariancję otrzymaliśmy dla zakładu pierwszego, a najmniejszą dla zakładu drugiego. Stosując (csl Hartley1!!, zweryfikujemy hipotezę, odnośnie do jednorodności wariancji wydajności w wybranych zakładach. Stawiamy zatem hipotezę zerową, że wariancja jest jednorodna: