l36

254 LtnłowmsKi wniGR pism

P. Podobno w metoskopii albo chlromancyi³ poznani będą.

Ą. Ale obiorę sobie kansyliarzów doświadczonych.

tP. Nierychłe doświadczenie — prędkie niebezpieczeństwo, Dosyć nierychlo się dowiesz, z czyjej rady zginać będzie potrzeba.

'Z. Ja jednak radę sobie obmyślę.

P. O, jako ta wątpliwa będzie! Bo jeżeli od starych — będzie nierychln, bojażltwa i wątpliwa; jeżeli od młodych — prędka, niecierpliwa t rzadko gruntowna; jeżeli zaś od Mądrych — wielomowna i uporczywa ^J; jeżeli od prostaków — lekkomyślna, nieostrożna i niezwyczajna; jeżeli od bogatych — zuchwała i rozpustna; jeżeli od ubogich — interessom i prywacie podległa; jeżeli od domowych — pochlebna i niewolnicza; jeżeli od postronnych — mniej uważna i dla tego rzadko wierna; jeżeli od wielu — długa, niezgodno, rożna; jeżeli od niewielu — zaledwie dostateczna 1 zawsze czegoś jeszcze potrzebująca. O. jak kunsztowne rzeczy uwikłania! O, jnk mądre rozumu zacicmiania i prawdy! O. jak wyśmienite spraw przeszkody!

Z. Ale /. wielu starych — jednę najlepsza radę wybiorę.

P Bodajbyś raczej wybrał z jednego dobrego — wicie. Słyszeliśmy najmędrszych niektórych, jako wicią słów — mało wyrazili.

Z. W zawiłych 1 trudnych rzeczach będę szukał kon-syliurzów wielu jnk najroztropniejszych.

P. Szukaj raczej dwóch tylko i najprościcjszych, to jest; Sposobności i Potrzeby. Krótko-ć odpo-

meronk-opta — rapewne pomyłka zam. metoporkopio — situkn odczytywania charakteru t io-.ów r budowy czoła I twnr-rxy; chiromancja — sctuk.ii odgadywania przyaslóści według rysów na dłoni.

• upor«yu*y — uparty.

wiedzą i łatwo, jednak obficiej t pożyteczniej nic sporna wielu z sobą się nie zgadzających mowa

Z. Oto już radę sobie ułożyłem! O, jak dobrzy mężowie. o. jak godni konsyliarzc!

P. Będą wnet niegodni — jeżeli prawdę mówiący, albo nieszczęśliwi, niedobrzy — jeżeli źle rokujący ^{1 2}.

Z. Juk wiele zdania, tak wiele usłyszę wyroków.

P. I owszem — prawdę zeznając — ile wyroków, tyle zawiłych odpowiedzi, które aż po czasie i skutku wyrozumiane będą. gdy Ich już poprawić nie będzie można. Tymczasem nasłuchasz się i uznasz rozrzutnych na wszelkie wydatki sprawców — oprócz czasu; o baczysz wybornie posiewających, poknszlujących. drzymtących. Czekać będziesz i uczujesz ciężkie słów wydania ⁰ i mowy' jakieś głębokie, ni na czym ⁷ usilniej nie zasadzające się. tylko aby zrozumiane nie były. Będziesz narzekał na matcryje" powikłaniem jednostajnym truktowane. na przykłady i zdania do rzeczy nie służące, ale rzecz sarnę do przykładów i zdań nakłaniające. Usiądziesz w szkole, w której usilnie starać się będą do wystarczonia wszystkim inszym rzeczom — oprócz materyi Ucieszysz się Rzymianów starożytnościami. Greków subtelnościami. Spartanów obyczajami. A tym wszystkim do pełności nasycony i sowicie ukontentowany — z tego wszystkiego za najlepszą i najpożyteczniejszą rzecz to sobie wnosić będziesz roztropnie, aby jak najprędzej wszyscy przestali’.

Z. Ja jednak radzić się będę.

P/ Radź. się raczej sam siebie, czylibyś się radzić miał. Wiele takich było co rzeczy dobrej, która lepiej

1

•    rołcująrtf — orzekający

•    wydania — wypowiedzi

¹ »ii nu czym — nu niczym

•    ino tery Jo —- tu problemy, zagadnienia, sprawy.

2

   Prawda kreśli satyrą za prawny obraz polskiego sejmu z końca XVII w.; przestali — oczywiście: gadać.