24. Blokady nerwów obwodowych 609
24. Blokady nerwów obwodowych 609
m. mostkowo-obojczykowo--sutkowy
z. szyjna n. błędny
U /.Ul 1 Kięgu / /
luk kręgowy /
we go; ryzyko powstania odmy opłucnowej jest niewielkie, dlatego blokadę tę można wykonywać u chorych z rozedmą płuc (jednakże ostrożnie ze względu na możliwość porażenia n. przeponowego).
Zalety. Wstrzyknięcie środka znieczulającego miejscowo bardzo blisko wyjścia gałązek splotu ramiennego z rdzenia, przy prawidłowo wykonanej blokadzie, może spowodować blokadę całego splotu, a dodatkowo dolnych nerwów szyjnych. Umożliwia to przeprowadzenie zabiegów operacyjnych w obrębie barku. Inne zalety to:
- niewielkie ryzyko odmy opłucnowej, gdyż igła wprowadzana jest w bezpiecznej odległości od osklepka opłucnej,
- wyraźne anatomiczne punkty orientacyjne, a więc możliwość wykonania również u osób otyłych,
- niepotrzebne specjalne ułożenie chorego do wykonania nakłucia i podania anestetyku.
- Aby blokada była skuteczna konieczne jest wywołanie parestezji poniżej barku, jeżeli nie dysponuje się stymulatorem nerwów.
- Często dolne włókna splotu (korzenie Thl) nie są w wystarczającym stopniu zablokowane, toteż przyśrodkowa okolica ramienia i przedramienia nie jest wystarczająco skutecznie znieczulona. Należy więc albo podać dużą objętość leku, albo wykonać dodatkową blokadę n. łokciowego w okolicy łokcia i dodatkowo w przypadku zakładania opaski uciskowej ostrzyknąć miejscowo skórę poniżej pachy.
- Czasami mogą wystąpić niebezpieczne powikłania: wysokie znieczulenie zewnątrzopono-we lub całkowite znieczulenie podpajęczy-nówkowe.
Przygotowanie i sprzęt - zob. blok nadobojczy-kowy.
Ułożenie pacjenta. Pacjent powinien leżeć na plecach; plecy ułożone prosto; głowa lekko odwrócona w stronę przeciwną; kończyny górne położone wzdłuż tułowia, barki podobnie jak w blokadzie z dojścia nadobojczykowego, lekko ściągnięte do dołu.
Zależności anatomiczne. Po wyjściu z otworów międzykręgowych gałązki splotu ramiennego biegną w bruździe wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych. Bruzda ta dzieli wyrostek poprzeczny na guzek przedni i tylny, które są miejscami przyczepu m. pochyłego przedniego i środkowego. Od wyrostków poprzecznych korzenie nerwowe kierują się do przestrzeni między mięśniami pochyłymi, albo do przestrzeni przykręgosłupowej między m. pochyłym przednim i środkowym. Do tej przestrzeni podaje się środek znieczulający miejscowo (ryc. 24.5)
Najpierw anestezjolog powinien zorientować się, jakie zależności anatomiczne występują u pacjenta:
► Pacjent zostaje poproszony o podniesienie głowy, aby można było wyczuć palpacyjnie tylny brzeg m. mostkowo-obojczykowo-sutkowego.
► Następnie, poruszając palcami w przód i tył, lokalizuje się przestrzeń między mięśniami pochyłymi, tzn. między m. pochyłym przednim i m. pochyłym środkowym. Pomocne bywa przy tym wyczucie tętnicy podobojczykowej, która przebiega przez tę przestrzeń poniżej pęczka.
► Następnie należy zaznaczyć przestrzeń między mięśniami pochyłymi i poprowadzić linię łączącą chrząstkę tarczowatą krtani z przestrzenią między mięśniami pochyłymi (ryc. 24.6).
► Potem należy wyczuć wyrostek poprzeczny C6 i jego guzki: przedni i tylny.
gruczoł tarczowy N chrząstka tarczowata
chrząstka pierścieniowata \
m. pochyły / przedni
m. pochyły środkowy
rdzeń kręgowy gałąź brzuszna C5
Ryc. 24.5 Przekrój poprzeczny szyi na wysokości VI kręgu szyjnego; topografia splotu ramiennego.