1038 III Anestezjologia specjalistyczna
mi dla matki wynikającymi z położenia miednicowego płodu są:
- pęknięcia, rozerwanie szyjki macicy,
- uszkodzenie tkanek krocza,
- wstrząs hipowolemiczny spowodowany krwawieniem podczas porodu i w okresie po porodzie.
Zagrożenia dla płodu podczas porodu przez pochwę to:
- uraz,
- uciśnięcie pępowiny,
- krwawienia śródczaszkowe spowodowane urazem główki,
- uszkodzenia tkanki mózgowej.
W wielu ośrodkach klinicznych położenie miednicowe płodu jest wskazaniem do planowego cięcia cesarskiego. Niektórzy położnicy w niektórych przypadkach położenia miednicowego przeprowadzają poród drogą pochwową. Inni, na krótko przed terminem porodu próbują wykonać obrót zewnętrzny, który jednak nie powinien być przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym, aby nie spowodować uszkodzeń lub pęknięcia macicy.
Planowe cięcie cesarskie. Jeżeli w przypadku miednicowego położenia płodu zakłada się wykonanie planowego cięcia cesarskiego, może być ono przeprowadzone w znieczuleniu ogólnym lub regionalnym. W znieczuleniu regionalnym wydobycie dziecka jest często trudne. Przy stwierdzeniu zwiększonego napięcia mięśnia macicy, postępowaniem z wyboru jest znieczulenie ogólne z zastosowaniem wziewnych anestetyków, działających relaksująco na mięśniówkę macicy.
Poród przez pochwę. Podczas rozwiązaniu porodu drogą pochwową w przypadkach pośladkowego położenia płodu, konieczna jest pomoc anestezjologa:
► Jeżeli przewidywane jest znieczulenie ogólne, pacjentkę należy zaintubować. Jeżeli do zabiegu kleszczowego konieczne jest dobre zwiotczenie macicy, należy zastosować głębokie znieczulenie wziewne (np. izofluranem, desflu-ranem lub sewofluranem).
► Znieczulenie powinno być wykonane tak szybko, jak jest to możliwe. Podawanie izofluranu, desfluranu lub sewofluranu stosowane jest do czasu wydobycia pośladków i nóżek. Następnie dopływ lotnego ahestetyku wziewnego zostaje przerwany, a jego eliminację przyspiesza się przez hiperwentylację, aby zmniejszyć zagrożenie wystąpienia atonii macicy lub krwotoku.
Znieczulenie zewnątrzoponowe i podpajęczy-nówkowe nie jest przez wielu położników akceptowane, ponieważ przedłuża czas porodu i ogranicza zdolność rodzącej do aktywnego parcia.
W ciąży mnogiej ryzyko dla matki i płodu jest zwiększone.
Zagrożeniem dla matki są:
- niedokrwistość, stan przedrzucawkowy-rzu-cawka, poród przedwczesny, przedłużony poród, zwiększona częstość krwotoków przed-i poporodowych,
- zwiększone ryzyko zespołu ucisku żyły głównej dolnej,
- częściej występujące nieprawidłowe położenia płodu,
- dwukrotnie większa śmiertelność w porównaniu z ciążą pojedynczą.
- dziesięciokrotnie częściej w'ystępują porody przedwczesne, częściej występują pośladkowe położenia płodu,
- częściej występuje zamartwica płodu; wyższa jest również śmiertelność, dotyczy to zwłaszcza długiego płodu.
8.2.1 Uwagi praktyczne
Zależnie od sytuacji klinicznej i uzyskanych wyników, postępowanie położnicze (zastosowanie dzwonu próżniowego, obrotu płodu, zabiegu kleszczowego, cięcia cesarskiego) i anestezjologiczne powinno być dostosowane do indywidualnego przypadku. Dlatego anestezjolog powinien mieć możliwość wcześniejszej oceny stanu pacjentki i zaplanowania odpowiedniego sposobu postępowania
► Rozw iązanie porodu drogą pochwową powinno być przeprowadzone w znieczuleniu zewnątrz-oponowym. Ułatwia ono postępowanie położnicze i korzystnie wpływa na noworodka. W ciąży mnogiej należy zwrócić szczególną uwagę na zwiększone ryzyko spadku ciśnienia tętniczego spowodowanego przez znieczulenie zewnątrzoponowe.