1046 III Anestezjologia specjalistyczna
Klonidyna. Środek ten nie wykazuje szkodliwego działania dla ciężarnych, mogą jednak wystąpić zmiany w kardiotokogramie, które mogą świadczyć o pogorszeniu stanu płodu.
Diuretyki. Ze względu na możliwos'ć spadku ciśnienia, przed wydobyciem płodu diuretyki nie powinny być stosowane, ponieważ zwiększenie diu-rezy może spowodować dalsze zmniejszenie objętości krążącej, co doprowadzi do zmniejszenia przepływu maciczno-łożyskowego. Po wydobyciu dziecka, diuretyki pod kontrolą ciśnienia żylnego oraz funkcji nerek są stosowane w celu zmniejszenia masywnych obrzęków.
Systematyczne przeglądy piśmiennictwa wykonane przez Cochrane Cołłaboration, dotyczące wyboru leków stosowanych do szybkiego obniżenia ciśnienia tętniczego u ciężarnych wykazały, że hydralazyna należy do najczęściej stosowanych środków, diazoksyd prowadzi do widocznego, zależnego od leczenia, spadku ciśnienia tętniczego, a efekt hipotensyjny ketan-seryny jest mniejszy od uzyskanego po hydra-łazynie. Nie znaleziono dowodów na lepszą skuteczność innych stosowanych leków hipo-teńsyjnych. Dopóki nie będą przedstawione lepsze dowody, dopóty rodzaj stosowanego leku hipotensyjnego będzie zależał od indywidualnego doświadczenia i zaufania do określonego leku oraz uwzględnienia niekorzystnego wpływu na matkę i płód. Wyłączone z tego zalecenia są diazoksyd i ketanseryna jako prawdopodobnie nie wykazujące dobrego efektu.
Zapobieganie i leczenie uogólnionych drgawek
Siarczan magnezu. Jak wiadomo jest on stosowany do zapobiegania i leczenia drgawek uogólnionych. Środek ten blokuje kanały wapniowe i pre-synaptyczne wydzielanie acetylocholiny na końcowej płytce motorycznej oraz wykazuje zależne od dawki deprymowanie ośrodkowego układu nerwowego. Powoduje on również rozszerzenie naczyń macicy, zwiększając przepływ krwi. Profilaktyczne podanie siarczanu magnezu powinno być natychmiast zastosowane w ciężkim stanie przedrzu-cawkowym.
Systematyczne przeglądy piśmiennictwa wykonane przez Cochrane Cołłaboration na temat zastosowania w izucawce siarczanu magnezu i diazepamu wykazały lepszą skuteczność siarczanu magnezu. Śmiertelność matek jest istotnie niższa; ocena w skali Apgar > 7 i czas pobytu szpitalnego > 7 dni stwierdzana była rzadziej niż w przypadku diazepamu.
Dawkowanie siarczanu magnezu;
- bolus początkowy 2-4 g i.v. podawany w ciągu 4-5 min,
- następnie wlew ciągły 1-3 g/godz„
- zamierzone stężenie w surowicy: 2-4 mmol/1.
Ze względu na mały zakres terapeutyczny, obowiązuje regularne monitorowanie stężenia siarczanu magnezu we krwi, aby nie dopuści do groźnego przedawkowania. Przedawkowanie powoduje następujące objawy niepożądane:
- senność,
- depresję oddychania,
- zaburzenia przewodnictwa w sercu i zatrzymanie akcji serca.
W ocenie działania klinicznego siarczanu magnezu pomocne są następujące obserwacje:
- odruch kolanowy zanika, kiedy stężenie leku przekroczy ok. 10 mmol/1,
- zaburzenia przewidzenia bodźców w sercu występują przy stężeniu siarczanu magnezu 10-15 mmol/1, wartości przekraczające 15 mmol/1 mogą prowadzić do zatrzymania akcji serca,
- stężenia siarczanu magnezu 12-15 mmol/1 mogą wywołać ośrodkową depresję oddechową.
Siarczan magnezu jest wydalany głównie przez nerki, dlatego może być stosowany przy niezabu-rzonej ich funkcji.
Nadzór podczas leczenia siarczanem magnezu.
Leczenie magnezem może być w następujący sposób nadzorowane i sterowane:
- odruch kolanowy; powinien być osłabiony, ale nie nieobecny,
- częstość oddechu: powinna wynosić > 10/min,
- stężenie siarczanu magnezu przy długiej podaży: 2-4 mmol/1.
Postępowanie przy przedawkowaniu siarczanu magnezu. Po przypadkowym przedawkowaniu i wystąpieniu ciężkiej depresji oddechowej należy pacjentkę natychmiast zaintubować i rozpocząć wentylację mechaniczną. Przy mniej nasilonych objawach wskazane jest podanie i.v. antagoni-stycznie działających preparatów wapnia: chlorku wapnia lub glukonianu wapnia.