1164 III Anestezjologia specjalistyczna
Tabela 41.2 Zalety i |
i wady poszczególnych metod pomiaru ICP (Pfenninger, 1997) | |
Miejsce pomiaru |
Zalety |
Wady |
Zewnątrzoponowo |
łatwe wykonanie, niskie ryzyko zakażenia |
techniczne i metodologiczne błędy pomiarowe, względnie droga metoda |
Podtwardówkowo |
alternatywnie, jeśli niemożliwe inne metody pomiarowe, możliwość ponownej kalibracji |
utrata płynu mózgowo-rdzeniowego, ryzyko zakażenia, zatkanie cewnika |
Śródmiąższowo |
bezpośredni pomiar ciśnienia tkankowego, możliwy pomiar w pobliżu uszkodzenia |
konieczne otwarcie opony twardej, niemożliwa ponowna kalibracja |
Śródkomorowo |
możliwe badanie płynu mózgowo--rdzeniowego, odbarczenie przez upust płynu mózgowo-rdzeniowego, możliwość ponownej kalibracji, wysoka dokładność pomiaru |
błędy pomiarowe w przypadkach ucisku komory, relatywnie trudna ze względów techniczno-operacyjnych, utrata płynu mozgowo-rdzeniowego, ryzyko zakażenia |
Lędźwiowo |
łatwe wykonanie |
utrata płynu mózgowo-rdzeniowego z niebezpieczeństwem wklinowania, zakażenie, zbyt niskie wartości pomiaru z powodu odległości od miejsca uszkodzenia (gradienty ciśnienia) |
kową albo wprowadza się przez nią cewnik pod oponę twardą.
- Zalety metody: łatwa do założenia niezależnie od wielkości komór mózgu, nie wymaga penetracji tkanki mózgowej, nie pozostaje w bezpośrednim kontakcie z komorami mózgu.
- Wady: ryzyko infekcji, jak w przypadku pomiaru śródkomorowego, niemożliwy drenaż płynu mózgowo-rdzeniowego ani wykreślenie krzywej objętości i ciśnienia; wysokie ciśnienia mogą zablokować układ.
Śródmiąższowy pomiar ICP. W tej metodzie dokonuje się bezpośredniego pomiaru ciśnienia tkankowego przez cewnik liberoptyczny, wprowadzony do istoty szarej kory mózgowej. Układ wykazuje dużą skuteczność przy ocenie obrzęku oraz zaburzeń regionalnego mikrokrążenia. W porównaniu ze śródkomorowym pomiarem ciśnienia, fi-beroptyczny cewnik o małej średnicy daje się łatwiej umiejscowić nie powodując poważniejszego uszkodzenia tkanki mózgowej. Prawdopodobnie mniejsze jest również ryzyko zakażenia, ponieważ do pomiaru nie wykorzystuje się słupa płynu.
Zewnątrzoponowy pomiar ciśnienia. Także w tym przypadku konieczne jest wywiercenie otworu w okolicy czołowej, przez który wprowadza się bezpośrednio pomiędzy kość i oponę twardą miniaturowy czujnik ciśnienia (np. Gaeltec-Tip-katheter, zob. ryc. 41.5) albo w otworze trepana-cyjnym umieszcza się czujnik z założoną na nim odpowiednio dopasowaną koszulką, analogiczny jak przy śrubie podpajęczynówkowej, dbając o jego bezpośredni kontakt z nieuszkodzoną powierzchnią opony twardej.
W prawidłowych warunkach istnieje bardzo duża zgodność wartości ciśnienia mierzonego zewnątrz-oponowo z rejestrowanym w świetle komory mózgu, choć wartości z przestrzeni zewnątrzoponowej wydają się 1-2 mmHg wyższe. Zakłócenia pomiarowe wynikają z niepełnego kontaktu czujnika z powierzchnią opony oraz z oddziaływania opony na błonę czujnika: mimo bezpośredniego kontaktu opona nie powinna wywierać ucisku na układ pomiarowy. Poza tym czujnik powinien również przylegać do opony z zachowaniem jej wypukłości, gdyż spłaszczenie przyczynia się do przekłamania wyniku.
- Zalety metody: mniej inwazyjna; niewielkie ryzyko zakażenia, możliwa kalibracja in vivo zarówno gdy stosuje się sondę Gaeltec, jak i śrubę zewnątrzoponową (w tym celu czujnik ciśnienia nieznacznie wycofuje się ze śruby); możliwa wymiana czujnika w przypadku jego uszkodzenia bez dodatkowej interwencji chirurgicznej.
- Wady: problematyczne jest dokładne umiejscowienie czujnika na powierzchni opony twardej; nie ma możliwości pobrania płynu mózgowo--rdzeniowego; w przypadku wysokich ciśnień śródczaszkowych wartość zewnątrzoponową może znacznie przekraczać rejestrowaną w świetle komory.