larsen1168

1168 III Anestezjologia specjalistyczna

CBF [ml/100g/min]

średnie ciśnienie tętnicze [mmHg]

Ryc. 41.7. Autoregulacja mózgowego przepływu krwi w warunkach znieczulenia różnymi stężeniami lotnych anestetyków wziewnych.

Przy wysokich stężeniach autoregulacja zostaje zniesiona. Przepływ krwi przez mózg (CBF) dostosowuje się biernie do ciśnienia perfuzyjnego.

cji. Jednocześnie zmniejsza się zużycie tlenu przez mózg, co doprowadza do wzajemnego rozkojarze-nia metabolizmu i przepływu krwi. W zakresie stężeń 0,5—4% zmniejszenie mózgowego oporu naczyniowego i zwiększenie ukrwienia mózgu jest bezpośrednio uzależnione od aktualnego stężenia anestetyku (dopóki utrzymane jest wystarczające ciśnienie tętnicze), podobnie jeśli chodzi o obniżenie przemiany materii. Metabolizm mózgu przy bardzo wysokich stężeniach halotanu może zmniejszyć się maksymalnie o 50%, równolegle zmniejsza się również mózgowe przyswajanie glukozy.

Ciśnienie śródczaszkowe. Halotan podwyższa ciśnienie śródczaszkowe wskutek zwiększenia mózgowego przepływu i mózgowej objętości krwi. Działanie to można osłabić lub wyeliminować wcześniejszym podaniem tiopentalu lub diazepa-mu albo zastosowaniem kontrolowanej hiperwen-tylacji. Obowiązuje jednak zasada:

Halotan nie powinien być stosowany u pacjentów ze wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym.

Autoregulacja mózgowego przepływu krwi. Halotan prowadzi do zależnego od dawki upośledzenia autoregulacji krążenia mózgowego; stężenia wdechowe l-2% znoszą całkowicie mechanizm autoregulacji (zob. ryc. 41.7), przepływ krwi zmienia się biernie wraz ze zmianami ciśnienia perfuzyjnego. Jednocześnie wskutek towarzyszącego obniżenia przemiany materii zmniejszone jest również zapotrzebowanie mózgu na substancje dostarczane z krwią.

Reaktywność naczyń mózgowych na C0₂ jest prawdopodobnie zachowana.

2.5.3    Enfluran

Ukrwienie mózgu i mózgowe zużycie tlenu.

W przypadku znieczulenia prowadzonego z użyciem enfluranu mózgowy przepływ krwi zwiększa się, jednakże w mniejszym stopniu niż przy halota-nie (maksymalnie o 15-20%). Mózgowe zużycie tlenu zmniejsza się zależnie od stężenia, według wyników badań przeprowadzonych u ludzi o ok. 50% przy stężeniu enfluranu w wysokości 3%. Niektórzy autorzy, u pacjentów w średnio głębokim znieczuleniu, obserwowali potencjały drgawkowe w zapisie EEG, którym towarzyszyło zniesienie obniżającego metabolizm działania enfluranu.

Ciśnienie śródczaszkowe. Podobnie jak halotan, enfluran podnosi ciśnienie śródczaszkowe, szczególnie u pacjentów ze schorzeniami wewnątrzcza-szkowymi. Dlatego u tych pacjentów enfluran nie powinien być stosowany.

Pierwotną przyczyną wzrostu ciśnienia śródcza-szkowego jest zwiększenie mózgowej objętości krwi. Poza tym enfluran, jako jedyny anestetyk wziewny, zwiększa wytwarzanie płynu mózgowo--rdzeniowego, co dodatkowo może podnosić ciśnienie mózgowe (choć z pewnym opóźnieniem).

Przy znieczuleniu enfluranem nie stosuje się techniki kontrolowanej hiperwentylacji ze względu na synergistyczne działanie, zwiększające aktywność drgawkową mózgu.

Autoregulacja przepływu mózgowego. Enfluran upośledza autoregulację w stopniu zależnym od stosowanej dawki; przy niższych stężeniach (poniżej 0,5%) mechanizm autoregulacji powinien być przynajmniej częściowo zachowany.

Enfluran nie ma wpływu na reaktywność naczyń mózgowych na C0₂.

2.5.4    Izofluran

Mózgowy przepływ krwi i mózgowe zużycie tlenu. Izofluran zwiększa przepływ mózgowy i w kon-