1178 III Anestezjologia specjalistyczna
f Najpoważniejszym powikłaniem pozycji siedzącej jest zator powietrzny i spadek ciśnienia tętniczego.
Może także dochodzić do uszkodzenia skóry i nerwów obwodowych na skutek ucisku (n. kul-szowy) oraz zatkania dróg oddechowych.
Obowiązują następujące zasady, dotyczące układania pacjenta w pozycji siedzącej:
^ Przed właściwym układaniem pacjenta należy wypełnić łożysko naczyniowe przetaczając płyny infuzyjne oraz zabandażować obie nogi od palców po biodra, aby zapobiec zaleganiu kred w żyłach kończyn dolnych.
Po wprowadzeniu do znieczulenia ogólnego, stopniowo i powoli układa się pacjenta w pozycji siedzącej, kontrolując jednocześnie ciśnienie tętnicze i częstość akcji serca.
^ Górną część ciała unosi się pod kątem 60° w stosunku do poziomu, zgięte kolana umieszcza na wysokości serca, a głowę unieruchamia się z użyciem wieńca.
Obie nogi należy utrzymywać w możliwie najwyższym położeniu, co pozwoli stworzyć najkorzystniejsze warunki żylnego powrotu krwi oraz zwiększyć ciśnienie żylne: tym sposobem zmniejsza się ryzyko zatoru powietrznego.
^ Należy bezwzględnie unikać nadmiernego przygięcia głowy, które powoduje upośledzenie odpływu mózgowej krwi żylnej i przyczynia się do podwyższenia ciśnienia śródcza-szkowego. Poza tym silne wygięcie może prowadzić do niedokrwienia rdzenia kręgowego i w konsekwencji do objawów poprzecznego uszkodzenia rdzenia.
Po zakończeniu układania konieczne jest dokładne umocowanie rurki intubacyjnej oraz przewodów łączących z respiratorem, a następnie obustronna kontrola wentylacji płuc.
Pozycja ta jest stosowana przede wszystkim przy operacjach dyskopatii, niekiedy również podczas zabiegów w obrębie tylnego dołu czaszki (ryc. 41.10). Obowiązuje następująca zasada:
ł W pozycji na brzuchu należy zawsze prowadzić wentylację kontrolowaną! Oddech spontaniczny prowadzi do hipowentylacji.
Ryc. 41.9 Pozycja siedząca do zabiegów w obrębie tylnego dołu czaszki.
Pacjenta układa się w sposób następujący:
Po wprowadzeniu do znieczulenia należy ostrożnie obrócić pacjenta z pozycji na plecach do ułożenia na brzuchu. Nie wolno przy tym nadmiernie prostować szyi ani ramion.
^ Głowę pacjenta układa się w położeniu neutralnym.
^ Wałki pod tułowiem umieszcza się w ten sposób, żeby możliwe były ruchy brzucha i klatki piersiowej. Bardzo ważna jest swoboda ruchomości powłok jamy brzusznej, aby uniknąć ucisku żyły głównej dolnej, co doprowadziłoby do upośledzenia powrotu krwi żylnej do serca i spadku ciśnienia tętniczego. Następujące miejsca należy otoczyć szczególną ochroną przed uciskiem: oczodoły, czoło, pachy, obręcz miednicy, kolana i prącie.
^ Rurka intubacyjna wymaga dokładnego umocowania, które wykluczy niezamierzoną ekstu-bację: ponowna intubacja w’ ułożeniu na brzuchu jest niemożliwa!
^ Następnie dokonuje się ponownej kontroli obustronnych szmerów oddechowych.
"*■ Znieczulenie można zakończyć dopiero po obróceniu pacjenta na plecy.
Nie wolno ekstubować znieczulonego pacjenta, ułożonego na brzuchu!
Ułożenie na boku stosuje się w przypadkach operacji w obrębie tylnego dołu czaszki, zabiegów wewnątrzczaszkowych w okolicy skroniowo-cie-mieniowej oraz chirurgicznego leczenia dyskopa-