1430 III Anestezjologia specjalistyczna
Natomiast wartos'ć naukowa wytycznych ustalonych przez zwykłe konferencje uzgodnieniowe oceniana jest nisko, gdyż ustalenia nie są przeprowadzone zgodnie z zasadą EBM. Jeśli jednak istnieją formalne uzgodnienia, to wytyczne takie posiadają istotne znaczenie polityczne. Zwykle wytyczne autorskie mają niewielką wartość naukową oraz urzędową ze względu na brak reprezentatywności, formalnych uzgodnień i dokonania ustaleń zgodnie z regułami EBM.
Według Ulsenheimera zarówno wytyczne, jak i standardy nie posiadają charakteru norm prawnych, czyli nie są ani ustawami, ani rozporządzeniami czy innymi aktami prawnymi. Mają jednak bardzo istotne znaczenie ze względu na swe działanie pośrednie, gdyż wyrażane są w opiniach biegłych oraz ekspertów sądowych i często mają decydujący wpływ na wyrok sądowy. Według Ulsenheimera, kto przestrzega wytycznych i standardów, nie potrzebuje szczególnie usprawiedliwiać swojego postępowania, natomiast, jeśli ktoś ich nie przestrzega, ryzykuje wytłumaczenie się przed sądem. Z tego powodu dochodzić może do ograniczenia odpowiedzialności, intuicji lekarskiej i odwagi podejmowania nowych, własnych decyzji kosztem postępowania według „przepisu” lub „schematu”. Ponadto wytyczne mają tendencję tworzenia quasi-prawnych zobowiązań: zmniejsza to różnorodność ogólnie uznanych metod oraz ogranicza indywidualną wolność decyzji. Weipauer mówi w tym kontekście o pośrednim podporządkowaniu medycyny ustaleniom prawnym.
Zarządzanie przez jakość w szpitalu jest częścią zadań kierowania szpitalem oraz obejmuje ustalenie i realizowanie aktualnych standardów wydajności oraz zapewnienie ich rezultatów. Dalsze istotne cele zarządzania jakością to ciągłe ulepszanie jakości oraz zwiększanie satysfakcji pacjentów.
Jakość w opiece zdrowotnej to zapewnienie pacjentom pożądanych wyników leczenia przy zastosowaniu aktualnej wiedzy oraz wykorzystaniu dostępnych środków, a także uniknięcie niepożądanych efektów leczenia. Według definicji Niemieckiej Izby Lekarskiej dobra jakość oznacza uniknięcie niepotrzebnego ryzyka i usiłowanie osiągnięcia realistycznych celów.
Mówiąc o jakości działań medycznych należy rozróżnić techniczną i kliniczną jakość postępowania. Do postępowania technicznego należą medyczne metody i techniki oraz ich odpowiedniość. Natomiast cele postępowania klinicznego nie są często jednoznaczne. Jedną z przyczyn trudności przy określeniu celów postępowania klinicznego jest niewielkie prawdopodobieństwo, że mimo zastosowania zasadniczo skutecznych sposobów postępowania pożądany cel zostanie osiągnięty.
W medycynie wyróżnić można ogólnie różne rodzaje jakości:
- jakość struktury,
- jakość procesu,
- jakość wyniku.
Jakość struktury. Opisuje ona jakość czynników zapewniających wydajność z uwzględnieniem personelu, a więc wyposażenie techniczne szpitala, warunki przestrzenne, organizację ruchu szpitalnego oraz fachowy poziom personelu. Do jakości struktury należy ponadto udział w działaniach zapewniających jakość, w pracach kół zapewnienia jakości i programach szkoleniowych.
Jakość procesu. Obejmuje ona całość działań diagnostycznych i terapeutycznych w przebiegu opieki szpitalnej, które zostały wykonane bądź też zaniechane u indywidualnego pacjenta. Ocena jakości opierać się będzie na ustalonym standardzie, a w razie jego braku na porównywalnych procesach czy działaniach. Przykładami elementów jakości procesu są:
- jakość diagnostyki przedoperacyjnej,
- kontrola wskazań do operacji lub innych zabiegów inwazyjnych,
- jakość dokumentacji,
- czas oczekiwania w izbie przyjęć,
- czas pobytu w szpitalu.
Poprawa jakości procesu stanowi główny problem zarządzania jakością w szpitalu.
Jakość wyniku. Zajmuje się ona jakością wyniku leczenia. Ponieważ schorzenia są często bardzo złożone, a ich przebieg trudny do przewidzenia, ocena jakości wyniku jest często bardzo trudna. Przy tej ocenie należy rozróżnić zjawiska występu-