M Feld TBM376

376

9. Projektowanie procesu technologicznego części klasy tuleja i tarcza

-    W produkcji seryjnej i wielkoseryjnej tuleje i tarcze o niedużych gabarytowo wymiarach powinny być wykonywane z pręta na tokarkach - wielonarzędziowych lub automatach tokarskich. Należy tak zaprojektować powierzchnie zewnętrzne, aby istniała możliwość ich obróbki, po wysunięciu pręta. W ten sposób po odcięciu uzyskuje się gotowy przedmiot.

-    Dla tarcz gabarytowo dużych, których obróbkę przewiduje się na tokarkach karuzelowych, należy przewidzieć obróbkę powierzchni czołowych, w celu stworzenia bazy do jednoznacznego podparcia przedmiotu na obrabiarce.

Niewątpliwie najważniejsze dla części klasy tuleja i tarcza jest poprawne zaprojektowanie otworu, zwłaszcza otworu stopniowanego, aby istniała możliwość jego dokładnego wykonania w jednym zamocowaniu. Na rysunku 9.6 przedstawiono bardzo często spotykaną tuleję z dwoma dokładnie wykonanymi otworami pod łożyska, podzielonymi w części środkowej odsądzeniem o mniejszej średnicy. Otwory te oczywiście muszą być dokładnie współosiowe, co można osiągnąć za pomocą obróbki wykańczającej drugiego otworu w specjalnym uchwycie z bazowaniem na otworze pierwszym, już dokładnie wykonanym. Jest to rozwiązanie nietechnologiczne (rys. 9.6a). Dwa następne rozwiązania (rys. 9.6b i c) należy uznać za technologiczne, gdyż istnieje możliwość wykonania dokładnego otworu z jednego zamocowania.

RYS. 9.6. Rozwiązanie konstrukcyjne tulei z dwustronnie dokładnymi otworami: a) konstrukcja nietechnolo-giczna, b) i c) konstrukcja technologiczna

Tuleje z otworami mniejszymi niż 30 mm wykonuje się z reguły z materiałów prętowych. Jeżeli projektuje się tuleję z kołnierzem (rys. 9.7), to należy projektować kołnierz o możliwie najmniejszej średnicy, aby zmniejszyć straty materiału.

RYS. 9.7. Tuleja z kołnierzem: a) konstrukcja nietechnologiczna, b) konstrukcja technologiczna