400
9. Projektowanie procesu technologicznego części klasy tuleja i tarcza
wa bardzo korzystnie na właściwości warstwy wierzchniej. Warstwa wierzchnia przedmiotu po obróbce jest utwardzona w stosunku do rdzenia materiału. W warstwie tej występują naprężenia ściskające, bardzo korzystne podczas późniejszej eksploatacji. Dalszą cechą wspólną tych procesów jest możliwość uzyskania bardzo małych chropowatości powierzchni Ra = 0,16 -t- 0,01 pm oraz bardzo dokładnego wymiaru.
Dogładzanie oscylacyjne. Zalety dogładzania oscylacyjnego, często stosowanego przy obróbce bardzo dokładnej powierzchni zewnętrznych walcowych, skłoniły do prób zastosowania tego sposobu również i do obróbki bardzo dokładnej otworów. W tym celu projektuje się specjalne jednostki, nadające odpowiednio ukształtowanemu narzędziu ruch oscylacyjny. Na rysunku 9.47 przedstawiono taką jednostkę z odpowiednio ukształtowanym narzędziem. Szczegółowe wytyczne do projektowania procesu dogładzania oscylacyjnego podano w rozdz. 8.
RYS. 9.47. Dogładzanie oscylacyjne otworu stożkowego
Gładzenie. Jest bardzo często stosowane jako proces obróbki bardzo dokładnej otworów. Zakres gładzonych średnic wynosi 8-^ 1500 mm, długość gładzenia zaś od bardzo małych, ok. 10 mm, mogą dochodzić do 20 000 mm. Gładzenie jest stosowane do stali miękkich i hartowanych, żeliw oraz do metali nieżelaznych (brązu, mosiądzu i stopów lekkich). Gładzeniem, chociaż bardzo rzadko, mogą być również obrabiane zewnętrzne powierzchnie walcowe.
W procesie gładzenia narzędzie w postaci drobnoziarnistych pilników ściernych, osadzonych w specjalnej głowicy (rys. 9.48), wykonuje ruch obrotowy oraz posuwisto-zwrotny, wzdłuż osi otworu. W wyniku skojarzenia obu ruchów każde ziarno pilnika ściernego wyznacza na powierzchni obrabianej linię śrubową, której kąt pochylenia jest uzależniony od prędkości obwodowej i prędkości wzdłużnej (rys. 9.49)
gdzie: co - kąt pochylenia linii śrubowej, Vo - prędkość obwodowa, vp - prędkość wzdłużna.