68 i KoomruoWAntc tnwngni
om
Rys. 1JL Uproszczony wykres zmęczeniowy Smitha
Rys. 132. Uproszczony wykres zmęczeniowy Haigha
zmęczeniowy. Zwykle podzialka aa jest większa niż am. Punkt E może leżeć także z lewej strony punktu B. Wtedy punkt B jest punktem pomocniczym i leży poza wykresem.
1.5.4. Wytrzymałość zmęczeniowa części maszynowych
Właściwości wytrzymałościowe przy zmęczeniu, a więc wytrzymałość zmęczeniowa oraz wykresy wytrzymałościowe są ustalone doświadczalnie dla próbek wytrzymałościowych. Rzeczywisty element może jednak mieć inne właściwości i wytrzymałość zmęczeniowa części maszyny może być inna niż wytrzymałość próbki / tego samego materiału. Wytrzymałość zmęczeniowa części zależy od jej wielkości, kształtu i stanu powierzchni. Znajomość wpływu tych elementów wykorzystywana jest prze; konstruktora dwojako. Po pierwsze, uwzględnia on zmienioną (najczęściej osłabioną) wytrzymałość części maszynowej w stosunku do próbki w obliczeniach wytrzymałościowych, sprawdzając współczynnik bezpieczeństwa i porównując go r. wymaganym współczynnikiem bezpieczeństwa a„. Po drugie, stara się tak dobierać kształty i stan powierzchni części, aby w jak najmniejszym stopniu zmniejszyć wytrzymałość zmęczeniową.
Karbem nazywa się nieciągłości poprzecznych przekrojów części. Karb tworzą; rowki, otwory, odsądzenia, gwint itp. Rodzaje i klasyfikację karbu przedstawiono nu rys. I 33. Karb powoduje spiętrzenie naprężeń. Naprężenia w przekroju z karbem są różne od naptężen przeciętnych i różne od naprężeń dlu próbki bez karbu. Przykładowe rozkłady naprężeń przedstawiono na rys. 1.34. Te różnice w rozkładzie naprężeń powodują zmiany wytrzymałości zmęczeniowej. Wpływ ten jest różny dla rożnych materiałów Określa go współczynnik działania karbu
(1.44)
1ó.26.3o.At>.56,6o
1o,2i.3a4a,5o.6o
.i orptytkl " ó-głęboki |
o-Mwętnny ó-wewnętrzny |
o-pojedynczy ® b-wielokrotny |
o-zaokrąglony '-•i Jy-betry |
5 o-plaski b-przestronny |
6 o-symetryczny b - niesymetryczny |
Ryl 1.33. Rodzaje karbów
1.34. Spiętrzenie neprf**0