pkm osinski
72

342 & Sprzęgłu

i hicrny su synchroniczne. Wal pośredni ma prędkość zmienny. Przy bardzo dużych prędkościach obrotowych jest to niekorzystne, gdyż może być powodem powśtawa-ńin drgań \V związku t tym należy skrócić do minimum wal pośredni. Istnieją konstrukcje sprzęgieł synchronicznych, w których długość wału pośredniego sprowadzona jest do wartości zerowej.

Elementy sprzęgła przegubowego, stosowanego często w samochodach, przedstawiono na rys. 6,16. Czopy krzyża są w tym przypadku łożyskowane w łożyskach igiełkowych. W podobnych rozwiązaniach krzyżak i widełki wykonuje się na ogól jako odkuwki ze stali stopowych (np. 20H, 40H) ulepszonych (HRC 50 -r 60).

Ryt 6.16. Sprzęgło przegubowi samochodowe: / — człony sprzęgła, 2 — widełki przykręcane do cdon. 3 — krzyż 4 — widełki, 5 — łożyska igiełkowe, 6 — śruby

6.4. Sprzęgła podatne

Sprzęgła podatne zawierają podatne elementy umożliwiające niewielki względny obrót wału biernego w stosunku do czynnego, zależny od przenoszonego momentu, Zależność momentu od kąta skręcenia jest charakterystyką sprężystą sprzęgła. Jeżeli zależność ta jest liniowa (ryś. 6.17), to określamy ją za pomocą jednego współczyn* mku, zwanego sztywnością skalną sprzęgła

(6,10

Charakterystyka sprzęgła może być nieliniowa. Różne rodzaje charakterysty¹¹ przedstawiono na ryt. 6.1#. Kształt charakterystyki zależy od materiału użytego ^M łącznik podatny oraz od ukształtowania łącznika. Dla sprzęgieł o charaktery^

nieliniowej może być wprowadzona zastępcza charakterystyka liniowa Określa się ją z warunku równości energii sprężystej sprzęgła nieliniowego i zastępczego liniowego (rys. 6.19), Stąd zastępczy współczynnik sztywności

k -

(6.12)

gdzie tp_a jest maksymalnym kątem skręcenia sprzęgła.

Rys. 6.17. Liniowa charakterystyka sprzęgła

•iys. 6.18. Nieliniowe charakterystyki sprzęgieł podatnych: a| charaktery >t> ku sztywna (progresywnat ®1 charakterystyka miękka (degresywna); c) charakterystyko odcinkami liniowa, d) charakterystyka sprzęgła z luzem, e) charakterystyka a napięciem wstępnym