18
w jaki jednostka jest wprowadzona w dany stan i sposobu, w Jaki z niego wychodzi,
Występowanie glosęolali! stało się cla Goodman. argumenten na rzecz specyfiki stanu psychicznego, w którym znajduje się osoba mówiąca językami /Goodman 1972/, Już wcześniej wspomniałen o tuczących zastrzeżenia interpretacjach Goodman, dotyczących zjawiska mówienia językami. Struktury, co dc których twierdzi ona, że są związane ze specjalny stanem psychicznym, są tak częste w większości języków, że nie można tylko ne tej podstawie potwierdzić występowania pewnego szczególnego stanu umysłu, I<ie zaprzecza to możliwości pojawienia się daru mówienia językami w pewnych specjalnych warunkach psychicznych. Sama glos-3olalia jednak nie mcźe być uważana za wystarczający wskaźnik pojawienia się odmiennych stanów świadomości /Kolm 197h, 197<=, 1977/,
Jedną z najważniejszych prac, poświęconych problematyce opętania, jest książka opublikowana przez V, Crapanzar.o i Yirian Garrison w 1977 roku, nosząca tytuł "Studia przypadków w opętaniu przez duchy”. Ule będę omawiał każdego z artykułów zamieszczonych w tej książce, zamiast tego ograniczę się do przedstawienia niektórych- argumentów przedstawionych przez Crapanzano we wstępie. Zarówno on, jak i inni autorzy prezentowani w książce, łączą w interpretacji stanu opętania podejście z punktu widzenia zmodyfikowanej psychologii głębi i antropologii społecznej, Oznacza to, że autorzy, uznając zjawisko opętania za część pewnej kultury, podkreślają jednocześnie psychiczny i dynamiczny rozwój swoich badanych. Istnieje więc, według tych autorów, związek między potrzebami jednostkowymi i metodemi tworzonymi przez społeczeństwo dla zaspokojenia tych potrzeb.
Omawiając odmienne stany świadomości, Crapanzano wyraża przekonania podobne jak Ludwig, którego artykuł był poprzednio omawiany. Opętanie polega, zgodnie z modelem kulturowym, na projekcji i artykulacji emocji oraz potrzeb. Yćodel ten Crapanzano nazywa idiomem.
Proces uczenia się jest konieczny zarówno w odniesieniu ao języka, jakiego używania oczekuje eię od opętanej osoby, jak i w odniesieniu do innych zewnętrznych zachowań, takich jak metoda wprawiania się w trans, sposób wykonywania oczekiwanych czynności w trakcie transu, a czasami również sposobu wychodzenia z transu. Według Crapanzanc, nożna wyodrębnić zarówno techniczną, jak i symboliczną stronę transu i obie z nich muszą być wyuczone. .Yiele kultur przewiduje pewne specyficzne zadania dla osób, ktćre są wezwane do spełniania rcli pośredników między sferą ziem3ką a sferą niebiańską,
Crapanzano przeprowadza również paralelę między przekształceniami w zakresie idiomu duchowego i tym, co zachodzi na poziomie metafory