skanuj0080 (Kopiowanie)

Tabela 9.4

Wchłanianie kwaśnych i zasadowych substancji leczniczych

Charakter substancji

Wchłanianie z żołądka (pH 1-3,5)

Wchłanianie

cienkiego (pH 6-7)

Złe

Dobre

Dobre

Bardzo silnie kwaśny Silnie kwaśny pK» = 0-3 Słabo kwaśny pKi > 3 Zasadowy pKa    < 8

Silnie zasadowy pKa > 8

Nieznaczne    Dobre

Złe    Złe

9.3.2.3. Współczynnik podziału

Zasada zależności wchłaniania od wykładnika stałej dysocjacji przedstawiona w tab. 9.5 zachowuie w pełni swoią aktualność pod warunkiem, że współczynnik podziału O/W formy nie zdysociowanej substancji będzie stosunkowo duży. Jak wynika z tab. 9.6 ilość substancji leczniczej wchłoniętej przez dyfuzję bierną zależy od wielkości współczynnika podziału.

Tabela 9.5

Wchłanianie substancji leczniczych z jelita szczura w odniesieniu do współczynnika podziału K dla heptanu lub chloroformu wobec

	Ilość
Substancja lecznicza	wchłonięta [%]	Khcptan	Kchioioform
Tiopental	67	3,30	> 100
Fcnyloburazon	54	>100	> 100
Kwas benzoesowy	54	0,19	2,9
Kwas salicylowy	60	0,12	2,9
Kwas acetylosalicylowy	21	0,03	2,0
Teofilina	30	0,02	0,3
Aminofenazon	30	0,005	21,2
Teobromina	22	< 0,002	0,4
Sulfanilamid	24	< 0,002	0,03
Sulfaguanidyna	2	< 0,002	< 0,02

158 Zarys biofarmacji

Z danych tych wynika, że im bardziej lipofilowe właściwości wykazuje Mibstancja, tym łatwiej przenika przez lipidową błonę jelita. Substancje lecznicze o bardzo małym współczynniku podziału O/W praktycznie nie są wchłaniane z żołądka łub jelita.

Wytworzenie prekursora leku, wskutek zmiany charakteru lipo- lub hydrofitowego cząsteczki, może polepszyć jego wchłanianie. Ampicylina mając zarówno grupy kwasowe, jak i zasadowe występuje w formie zdy-locjowanej w całym przewodzie pokarmowym i wchłania się po podaniu doustnym tylko w ok. 40%. Zablokowanie grupy karboksylowej przez estry-flkncję grupą trimetyloacetoksymetylową zwiększa właściwości lipofilowe; nochodna taka wchłania się z przewodu pokarmowego niemal całkowicie. Jest to piwampicylina (piwaloiloksymetyloampicylina) ulegająca w tkankach hydrolizie pod wpływem nieswoistych esteraz z uwolnieniem ampicyliny (ryc. 9.16).

'    COO CH₁OCC(CH|)i    '    COOH

Ryc. 9.16. Hydroliza piwampicyliny do ampicyliny pod wpływem nieswoistych esteraz (k linkowych

Jak wynika z ryc. 9.17 maksymalne stężenie antybiotyku po doustnym podaniu piwampicyliny jest ponad 3-krotnie większe niż po podaniu samej ampicyliny.

Ryc. 9.17. Średnie stężenie ampicyliny w surowicy człowieka po doustnym podaniu 250 mg ampicyliny (/) i 358 mg chlorowodorku piwiloilo-oksymetyloampicyliny (=» 250 mg ampicyliny) (2) [wg Daelme i wsp.J

Posanaczyniowe podawanie leków 159