Tabela 8.2
Przebieg kumulacji Icku podawanego dożylnie w dawce D = 100 mg i w przedziałach czasu t = ro,5
nizmie 50 mg sumuje się z nowo wprowadzoną ilością, przez co maksymalna ilość substancji leczniczej na początku nowego (drugiego) przedziału dawkowania będzie równa 150 mg, a minimalna znajdująca się w organizmie tuż przed podaniem trzeciej dawki 75 mg. Dalsze podawanie tych samych dawek w takich samych przedziałach czasu doprowadzi, jak wynika z tab. 8.2, do sytuacji, w której maksymalna i minimalna ilość substancji leczniczej przyjmie wartości 200 i 100 mg a różnica między nimi będzie
126 Zarys biofarmacji
równa podawanej dawce, czyli 100 mg. Osiągnięty stan nazywamy stanem Macjonarnym. Wykres tak obliczonych zmian ilości substancji leczniczej w organizmie przedstawiono na ryc. 8.12. Dzieląc tę ilość przez objętość dystrybucji, otrzymuje się stężenie w osoczu.
Przenosząc powyższy sposób rozumowania na dożylne podanie jednakowych dawek leku w dowolnych przedziałach czasu t ^ ?o,5 można wyprowadzić następujące wyrażenia określając ilość substancji leczniczej obecnej w organizmie i jej stężenie w osoczu w dowolnym czasie t po podaniu dawki n:
(8.41) | ||
1 —e-KT C | ||
D |
(8.4 la) | |
Vd |
1-e-*' e | |
c 1 |
(8.42) | |
,_e-K, |
lub, podstawiając DlVd = C0
c. =c«
We wszystkich tych równaniach t przyjmuje wartości zawarte między 0 i t, a więc spełnia zależność 0 < t < t.
Dla t = 0, czyli tuż po podaniu kolejnej dawki, ilość substancii leczniczej w organizmie i jej stężenie w osoczu osiągają wartości maksymalne określone równaniami:
i _e-nKT
Anm^-D 1_Cel-K- (8.43)
(8.43a)
1 —e—kt 1—e-KT
Dla t = t ilość substancji leczniczej w organizmie i jej stężenie w osoczu przyjmują wartości minimalne określone równaniami:
1 —e-,,KT Amin. - D - -kT e-KT 1 — e-KT |
(8.44) |
i e-"KT | |
Cnnńn. - c0 \ e -y e-KT 0 1 _e-KT |
(8.44a) |
Po podaniu dostatecznie dużej liczby dawek zostaje osiągnięty stan stacjonarny (teoretycznie następuje to po nieskończenie dużej liczbie dawek, czyli dla n dążącego do nieskończoności, a w praktyce po ok. 4 biolo-
Doiylne podawanie substancji leczniczych 127