Untitled4(1)

iektóre myśli Sismondiego o istnieniu pewnych sprzeczności w go-arce liberalnej znalazły wyraz w teorii J. St. Milla, u przedstawicieli i ekonomii dobrobytu, w teorii niedoskonałej konkurencji, a także M. Keynesa.

ytykę gospodarki liberalnej prowadzi również w tym okresie du-/ny anglikański, Richard Jones (1790-1855). W przeciwieństwie do Londiego nie chce powrotu do „dawnych dobrych czasów gospodarki notowarowej”. Podkreśla natomiast, że mimo postępu technicznego nogą w Anglii rozkwitać „wyższe cnoty”, gdzie wszystkie klasy spo-le uległy wulgaryzacji w pogoni za zyskiem. Postępowi techniczne-owarzyszy więc degradacja natury ludzkiej. System kapitalistyczny jst jednak wieczny. W przyszłości może bowiem powstać system spo-to-gospodarczy, w którym robotnicy bądą właścicielami środków akcji i w którym nastąpi ogromny postęp społeczny⁹.

'or. E. Lipiński, Hisoria powszechnej myśli ekonomicznej, s. 391-420; J. Górski, historii ekonomii politycznej, s. 197-215; J. C. Simonde de Sismondi, Nowe zasady mii politycznej, Warszawa 1955.

Ekonomia poklasyczna

W wyniku narastania sprzeczności gospodarki kapitalistycznej i ruchów wolnościowych w ekonomii oficjalnej następuje zmiana sposobu rozumowania. W miejsce dotychczasowej obiektywnej analizy prawidłowości ekonomicznych wkracza apologia kapitalizmu wolnokonkurencyjne-go. Przedstawiciele ówczesnej myśli ekonomicznej, nazywani w literaturze ekonomicznej kontynuatorami czy epigonami szkoły klasycznej, starają się bronić kapitalizmu wolnokonkurencyjnego przed zarzutami ekonomii drobnomieszczańskiej i socjalizmu utopijnego. Starają się dowieść, że gospodarka liberalna zapewnia optymalne wykorzystanie czynników wytwórczych i sprawiedliwy podział dochodu narodowego. Występujące w tym systemie społeczno-gospodarczym mankamenty wynikają ich zdaniem z przyczyn pozaekonomicznych, których żaden system społeczno-ekonomiczny nie jest w stanie usunąć.

Głównymi przedstawicielami ekonomii poklasycznej byli Jean B. Say i Frederic Bastiat we Francji, James Mili, John S. Mili, William Nassau Senior i Thomas R. Malthus w Anglii, Henry Carey w USA i Johan H. von Thiinen w Niemczech.

I.    Jean Baptiste Say (1769-1832)

J.    B. Say - profesor College de France znajduje się pod silnym wpływem A. Smitha. Bierze czynny udział w życiu politycznym - jest członkiem Trybunału Republiki Francuskiej. W 1803 roku ogłasza Traktat o ekonomii politycznej i wskutek głoszenia poglądów liberalnych naraża się Napoleonowi Bonaparte.